پيروان اديان آسماني، مذاهب و مكاتب مختلف در اعصار گوناگون تاريخ همواره در انتظار موعودي بوده اند كه طومار ظلم، ستم را در هم پيچيده و طعم قسط و عدل را به انسانها بچشاند.
جدا از اسلام، ديگر اديان ابراهيمي و حتي آيين هايي مانند «هندوييسم» و «بوداييسم» با وجود اختلاف در نام، ويژگي ها و رسالت هاي منجي، بر ظهور موعود آخرالزمان براي برپايي قسط و عدل اتفاق نظر داشته اند.
هر دين و آييني ويژگي هايي براي منجي ذكر كرده و او را متعلق به قوم و نژاد خود دانسته است.
آيين زرتشت از «سوشيانس» به عنوان موعود نام برده و او را ايراني مي داند. دين يهود «ماشيح» را موعود و از نژاد بني اسرائيل مي داند. آيين مسيحيت نيز حضرت عيسي (ع) را به عنوان منجي معرفي كرده است.
* «موعود» دركتب مقدس هندويان و بوداييان
در كتاب هاي مقدس هندويان اشاره هاي فراواني به ظهور مصلح آسماني شده است.
در صفحه 737 كتاب «اوپانشياد» آمده است: «كالكي» مظهر دهم و يشنو، در انقضاي كلي يا عصر آهن سوار بر اسبي سفيد در حالي كه شمشير برهنه درخشاني به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد، ظاهر مي‌شود و... پاكي را رجعت مي دهد.
در كتاب «باسك» مي خوانيم: دور دنيا تمام شود به پادشاه عادلي در آخرالزمان كه پيشواي ملائكه و پريان و آدميان باشد و حق و راستي با او.
در «شاكموني» از ظهور يك منجي به نام ايستاده (قائم) ياد شده است كه «پادشاهي و دولت دنيا به فرزند سيد خلائق در 2 جهان (كشن) تمام شود و كسي باشد كه بر كوه هاي مشرق و مغرب حكم براند».
بر پايه كتاب هاي «شابوهرگان» و «مانويه»، خردشهر ايزد در آخرالزمان ظهور مي كند و عدالت را در جهان مي گستراند.
در صفحه 54 كتاب مقدس هندويان به نام «اوپانيشادها» آمده است: هنگامي كه فساد و انحطاط و تباهي جهان را فراگيرد، شخص كاملي كه آن را «تيرتنگو» (نويددهنده) گويند، ظهور مي كند و تباهي را از بين مي‌برد.
در كتاب «دادنك» از قول بودا نقل مي شود: وقتي همه جا را كفر و ناسپاسي فراگيرد، دست راستين جانشين «ممطا» ظهور كند و خاور و باختر عالم را بگيرد و آدميان را به راه خوبي ها رهبري كند.
* منجي از ديدگاه زرتشت
در آيين زرتشت و كتاب اوستا و همچنين كتاب هفتم «دينكرد» از «استوت ارت»، «سوشيانس»، «هوشيذر» و «هوشيذرما» نام برده شده است كه از نسل زرتشت به عنوان آخرين مخلوق اهورمزدا براي نجات بشر مي آيد. او گيتي را نو مي كند، دنيا را پر از عدل و داد مي كند، فقر و تنگدستي را ريشه كن و مردم جهان را در پندار، گفتار و كردار متحد مي كند.
در كتاب «زند» درباره مبارزه ايزدان و اهريمنان آمده است: پيروزي از ناحيه ايزدان واقع مي‌شود و بعد از نابودي نسل اهريمنان... فرزندان آدم بر كرسي سعادت و بركت مي نشينند.
كتاب جاماسب‌نامه در مورد موعود از زرتشت نقل مي كند: مردي با جثه بزرگ، از سرزمين تازيان و از ذريه هاشم خروج مي كند و با لشكري فراوان رو به ايران مي آورد. زمين را آباد و پر از عدل و داد مي كند.
«پيش از ظهور سوشيانس، خلف وعده، دروغ، بي‌ديني و بي‌بندوباري در عالم گسترش مي‌يابد. مردم از خداوند دور شده و ظلم و فساد عالم را فرا مي‌گيرد. اين امور، احوال عالم را دگرگون كرده و زمينه را براي ظهور منجي جهاني فراهم مي‌آورد.»
* موعود باوري در دين يهود
در آيين يهود از موعود كوكب افروز آخرالزمان سخن گفته شده است. يهوديان بر اين باورند كه موعود، قوم يهود را از سختي، فلاكت، ذلت و درد و رنج نجات مي دهد و آنان را فرمانرواي جهان مي كند. در كتاب «تلمود» از «ماشيح» به عنوان منجي يهوديت نام مي برد كه از جبروت الهي برخوردار است و جهان را به نور خود روشن مي كند.
مسيح (ماشيح) به معناي مسح شده خداوند است كه جهانِ مطلوب و درخشان آينده را مي‌سازد.
در كتاب عهد عتيق آمده است: شخصي مي‌آيد تا جهان مطلوبي بسازد كه همه خواستار آنند؛... عاري از پليدي‌ها كه در آن آدمي به همه آرزوها و اميال پاك انساني برسد.
در فصل يازدهم كتاب اشعياي نبي آمده است: او مسكينان را به عدالت داوري مي كند... جهان از معرفت خداوند پر مي شود.
برخي يهوديان ماشيح را همان داود و عده اي ديگر، او را از خانواده داود مي‌شمارند. گروهي نيز مي‌گويند كه خداوند در پايان جهان، داود ديگري را براي نجات مردم مي‌فرستد.
* نويد «زبور» به حاكميت بندگان صالح خدا
قرآن كريم در آيه 105 سوره انبيا به نويد كتاب زبور درباره به ارث رسيدن زمين به بندگان صالح خداوند اشاره مي كند: همانا در زبور كه بعد از ذكر (تورات) نازل شده است، نوشتيم به يقين بندگان صالح من وارثان زمين مي شوند.
در صفحه 37 زبور داود(ع) قريب به همين مضمون آمده است: شريران منقطع و منتظران خداوند، وارث زمين خواهند شد... بازوان شرير شكسته مي شود اما صالحان را خداوند تا‌ييد مي‌كند.
در صفحه 96 اين كتاب مي خوانيم: آسمان شادي كند و زمين مسرور شود؛ دريا و پري غرش كنند؛ صحرا و هر چه در آن است به وجد آيد؛ آنگاه همه درختان جنگل ترنم كنند به حضور خداوند، زيرا كه مي‌آيد؛ براي داوري جهان مي‌آيد.
در صفحات 18 تا 50 مزامير نيز به ظهور منجي آخرالزمان، نويد پيروزي صالحان بر شريران، تشكيل حكومت واحد جهاني و بالاخره تبديل اديان و مذاهب گوناگون به ديني واحد و جهان‌شمول اشاره شده است.
*جايگاه منجي در آيين مسيحيت
عده اي از مسيحيان، موعود را حضرت مسيح (ع) مي دانند كه از آسمان فرود مي آيد و قسط و عدل را حاكم مي كند.
«جيمز هاكس» آمريكايي در صفحه 219 كتاب «قاموس مقدس» مي نويسد: بيشتر نويدهاي انجيل در مورد پسر انسان است كه بيش از 80 بار در انجيل و ملحقات آن (عهد جديد) تكرار شده و فقط 30 مورد آن با حضرت عيسي (ع) قابل تطبيق است و 50 مورد ديگر آن از نجات دهنده‌اي سخن مي‌گويد كه در آخرالزمان ظهور مي كند و عيسي (ع) با او مي آيد.
در فصل بيست و چهارم انجيل متي آمده است: «همچنان كه برق از مشرق ساطع شده تا به مغرب ظاهر مي‌شود، ظهور پسر انسان نيز چنين است... اما از آن روز و ساعت هيچكس اطلاع ندارد، حتي ملائكه آسماني... شما نيز حاضر باشيد، زيرا در ساعتي كه گمان نبريد، پسر انسان مي‌آيد.
در فصل 13 انجيل مرقس مي خوانيم: در آن وقت فرشتگان خود را از جهت هاي اربعه از انتهاي زمين تا به اقصاي فلك فراهم مي آورند... اما از آن روز و ساعت غير از پدر هيچكس اطلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم.
انجيل لوقا در فصل 12 به پيروان راستين سفارش مي كند: خوشا به حال آن غلامان كه آقاي ايشان چون آيد، ايشان را بيدار يابد...پس شما نيز آماده باشيد، زيرا در ساعتي كه گمان نبريد، پسر انسان مي‌آيد.
در كتاب «مكاشفه يوحنا» كه اواخر قرن اول ميلادي نوشته شده روياها و مكاشفاتي درباره پايان جهان است. اينكه پيش از بازگشت عيسي، مرگ، كشتار، قحطي و خشكسالي روي مي دهد. سپس مسيح با سپاه فرشتگان از آسمان فرود مي آيد؛ فاسدان و نيز دجال و پيروانش مغلوب و نابود مي شوند، شهيدان زنده مي شوند و موعود بر جهان حكومت مي كند.
....................................................................
*روزنامه نگار پيشكسوت
تهران- ايرنا- «عدالت» گمشده بشريت در طول تاريخ با اعتقاد همه اديان و مذاهب به «موعود» و «منجي» گره خورده است؛ انساني كه روزي با ظهور خود جهان را از عدل و داد پر مي كند.
