مرد جوان ايستاده و با حسرتي در نگاه و چيني از غم بر پيشاني امتداد نگاهش را به لاشه هاي خونين گوسفنداني دوخته كه تا چند دقيقه پيش مسير كوچ را همپاي ساير گوسفندان گله دوان دوان طي مي كردند و اينك بر سينه سخت جاده آرام گرفته اند.
كوچ هميشه زيباترين آهنگ زندگي عشاير بوده و روزگاري، ايل راه ها، مسيرهايي امن براي عشاير و احشام به شمار مي رفت كه امروز در توسعه جوامع شهري به جاده هايي تنگ و پرترافيك تبديل شده اند و هر از گاهي به خون سرخ احشامي رنگين مي شوند كه براي جامعه عشايري حكم فرزند را دارند.
متاسفانه هميشه هنگام عبور عشاير از ايل راه هايي كه جاده شده اند، شاهد تلفات سنگين احشامي هستيم كه تمامي سرمايه زندگي و حاصل دسترنج و زحمت خانواده هاي عشايري هستند و اين حكايتي است كه هر سال در فصل كوچ براي جامعه عشايري به عنوان آينه تمام نماي تحقق اقتصاد مقاومتي تكرار مي شود و ضرب آهنگ زيباي كوچ را به آهنگي حزن انگيز تبديل مي كند.
دوام زندگي عشايري وابسته به دام است و علوفه و در هنگامه كوچ هرجا كه زمين سبز باشد و علوفه بسيار، سياه چادرها علم مي شوند تا به بركت رويش علف بر زمين سبز، دام ها سير شوند و چرخ اقتصاد عشاير بچرخد و اقتصاد مقاومتي در سايه تلاش دسته جمعي خانواده محقق شود اما متاسفانه هر از گاهي در هياهوي كوچ، صداي زنگوله گوسفندان خاموش مي شود.
مشهدي حسينعلي يكي از عشايري كه به همراه اقوام خود در منطقه ايوان دره اطراق كرده از روزگاري مي گويد كه كوچ عشاير در ايل راه هايي امن انجام مي شد و تن دام ها آرام آرام به سرماي ييلاق عادت مي كرد.
وي با اشاره به اينكه اغلب ايل راه هايي كه داشته اند در طرح هاي عمراني تصرف شده است، عنوان مي كند: اكنون بسياري از دامداران ناگزير به كوچ ماشيني روي آورده اند كه اين شيوه نيز به دليل اينكه دام به طور ناگهاني به منطقه سردسير مهاجرت مي كند اغلب دچار بيماري شده و برخي از آنها كه نمي توانند دوام بياورند، تلف مي شوند.
مشهدي حسينعلي با اشاره به هزينه بر بودن كوچ ماشيني براي دامداران معتقد است به رغم بيمه شدن دام ها توسط صندوق بيمه عشاير، در بيشتر اوقات غرامت تلفات با تاخير پرداخت مي شوند كه بايد براي جلوگيري از تبعات بيشتر تلفات دام، پرداخت ها تسريع يابند.
بدون شك در نبود بيمه، خسارات وارده به دامداران جبران ناپذيرتر است و اغلب تبعات سنگين تري براي اقتصاد خانواده عشايري به همراه خواهد داشت.
** بيش از 21 هزار راس دام در سلسله تحت پوشش بيمه است
رئيس امور عشاير سلسله با اشاره به اينكه عشاير اين شهرستان يكهزار و 250 خانوار جمعيت دارند، اظهار داشت: سه ايل راه در شهرستان سلسله وجود دارد كه اغلب آن ها جاده تردد وسائط نقليه نيز هستند و همين امر باعث مي شود گاهي اوقات احشام عشاير در حال عبور بر اثر تصادف تلف شوند.
محمد فرخيان با اشاره به اينكه دامداران شهرستان سلسله بيشترين آمار دام بيمه شده را در استان لرستان دارند، عنوان كرد: طي سال هاي گذشته بيش از 21 هزار راس از دام هاي عشاير منطقه تحت پوشش بيمه قرار گرفته كه به علت تاخير و تعلل صندوق بيمه در پرداخت خسارت، استقبال دامداران كمتر شده است.
وي تاكيد كرد: بايد صندوق هاي بيمه همكاري و تعهد بيشتري داشته باشند تا جامعه عشايري به بيمه دام هاي خود دلگرم تر شوند.
رئيس امور عشاير سلسله تصريح كرد: امسال بيش از 40 راس از دام هاي عشاير هنگام كوچ در جاده ارتباطي خرم آباد به سلسله بر اثر تصادف تلف شدند كه بي شك بيمه دام هاي عشاير در هنگام بروز سوانحي از اين قبيل مي تواند جبران بخشي از سرمايه عشاير باشد.
وي با اشاره به كوچ زودهنگام عشاير استان هاي ديگر به كمپين عشايري گرين افزود: اين امر هرسال باعث خسارت به مراتع غني شهرستان مي شود اما عشاير شهرستان و استان خوشبختانه اين امر را درك كرده اند و هرسال حدود 15 ارديبهشت ماه كوچ مي كنند.
** توسعه نامتوازن شهري، ايل راه ها را دستخوش تغيير كرده است
مديركل امور عشاير لرستان نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با اشاره به اينكه كل عشاير استان حدود 14 هزار نفر هستند، اظهار كرد: حدود 11 هزار و 200 خانوار از اين مجموع هرسال كوچ مي كنند.
حاجي مراد بيرانوند با اشاره به سابقه هشت هزار ساله كوچ در زندگي عشايري افزود: كوچ عشاير به صورت سنتي سابقه اي ديرينه دارد كه قانون آن مبتني بر كوچ به شيوه پياده است.
وي عنوان كرد: متاسفانه توسعه نامتوازن شهري ايل راه ها و محل هاي اطراق عشايري را دستخوش تغييرات كرده است.
** 70 درصد جامعه عشايري به صورت ماشيني كوچ مي كنند
بيرانوند با بيان اينكه 70 درصد جامعه عشايري به صورت ماشيني كوچ مي كنند، گفت: كوچ به شيوه ماشيني براي اغلب عشاير هزينه بر است، ضمن آنكه در كوچ پياده بدن دام ها از نظر فيزيولوژي براي ادامه حيات در شرايط سردسير آماده مي شود در حالي كه در كوچ به شيوه ماشيني اينگونه نيست.
مديركل امور عشاير لرستان با بيان اينكه آهنگ زندگي عشاير بر كوچ استوار است، تصريح كرد: صندوق بيمه عشاير، دام ها را در مقابل عواملي از قبيل گزش حشرات، تلفات جاده اي، افتادن از پرتگاه و حيوانات وحشي بيمه مي كند اما هنوز دامداران به اهميت و نقش مهم بيمه در جبران خسارات پي نبرده اند.
** سال گذشته 112 راس دام در سوانح جاده اي تلف شد
وي با اشاره به اينكه سال گذشته 112 راس از دام هاي عشاير لرستان به علت سوانح جاده اي تلف شدند، عنوان كرد: بيشترين بيمه دام در استان لرستان متعلق به دامداران الشتر است.
بيرانوند با گلايه از تعلل صندوق بيمه در پرداخت غرامت دامداران، تصريح كرد: اين تعلل باعث بي رغبتي عشاير به بيمه دام هايشان مي شود و از آنجا كه دام تنها سرمايه و منبع درآمد عشاير است تا زماني كه بتوانند اين سرمايه را محافظت كند، مي توانند با دلگرمي به فعاليت خود ادامه دهند.
وي تصريح كرد: لازم است صندوق بيمه به منظور افزايش اعتماد و رغبت دامداران، به پرداخت هاي خود سرعت بيشتري ببخشد تا دامداران نيز با آسودگي خاطر دام هاي خود را در مقابل خطرات احتمالي بيمه كنند.
مديركل امور عشاير لرستان با اشاره به وجود 13 ايل راه در لرستان گفت: جامعه عشايري ناگزير از كوچ هستند و با فعاليت و پويايي خود، نقش مهمي در تحقق اقتصاد مقاومتي دارند.
وي با بيان اينكه عشاير با كمترين سرمايه گذاري بيشترين توليد را دارند، افزود: مجموع توليدات زراعي، باغي، دامي و صنايع دستي عشاير لرستان 130 هزار تن است.
بيرانوند نرخ بيكاري در جامعه عشايري لرستان را چهار درصد عنوان و اظهار كرد: جامعه عشايري با بيشترين سطح توليد و كمترين مصرف، نمونه بارز اقتصاد مقاومتي هستند.
گرچه اين روزها تنش آبي و مراتع خشك زندگي عشايري را نيز تحت تاثير خود قرار داده و نتيجه آن باعث كوچ زودهنگام عشاير و تلفات دام ها شده اما چتر صندوق بيمه عشايري مي تواند سايباني امن براي دامداراني باشد كه اين روزها در حال و هواي كوچ با تلفات سنگين سرمايه مواجه مي شوند.
با توجه به حذف و يا تغييرات ايل راه ها و رونق كوچ ماشيني كه موجب افزايش تلفات دام مي شود، بيمه دام هرچند هم كه دير پرداخت شود اما مي تواند تا حدود بسياري زيان وارده به جامعه عشايري را جبرن كند.
بيمه اي كه چتر حمايتي آن براي عشاير كشور دلگرمي است بايد راهكاري اتخاذ كند تا خسارات اين جامعه تاثيرگذار به موقع پرداخت شود تا با افزايش امنيت اقتصادي عشاير، چرخ توليد و خودكفايي كشور همچنان در گردش باشد.
7265/3022
خرم آباد - ايرنا - هر سال با آغاز فصل كوچ، جامعه عشايري بر اثر سوانح جاده اي متحمل تلفات و خسارت مي شوند كه بيمه همانند چتري مي تواند نقش مهمي در جبران اين خسارت ها ايفا كند.
