به گزارش خبرنگار ايرنا، مرزي بودن باعث شده شهر بانه بارها مورد هجوم و حمله دشمنان قرار گيرد، اين شهر 2 بار در طول تاريخ بدليل جنگ سوخت و يكبار هم بدليل شيوع بيماري طاعون تغيير مكان داد به همين خاطر بناهاي تاريخي با قدمت زيادي ندارد.
حمام هاي مرزباني و خدري 2 بناي تاريخي است كه هنوز پا برجاست و به عنوان آثار تاريخي اين شهر در فهرست آثار ملي كشور ثبت شده اما اين بناها با وجود قرار گرفتن در اين فهرست، براي حفظ و ماندگاري شان اقدامي انجام نشده و بخشي زيادي از آنها تخريب شده است.
حمام مرزباني يكي از آثار تاريخي شهر بانه در كنار مسجد شيخ الاسلام و پشت پاساژ رسول پناه واقع است، اين اثر تاريخي مربوط به دوره پهلوي اول است كه در سال 1316 توسط حاج محمد معمار و استاد محمدامين فتحي از معماران بنام بانه در زميني به مساحت 400 متر مربع ساخته شد.
اين بناي تاريخي داراي بخش هاي ورودي بينه، هشتي، سربينه، مياندر، آبريزگاه و خزينه سربازان و مردم عادي، سربينه مياندر، آبريزگاه، خزينه و نظافت خانه افسران و تون، آب انبار سرد، آب انبار گرم، انبار هيزم، آتشخانه و راهرو است.
بام اين بناي تاريخي به صورت گنبدي شكل است و بدليل فرسودگي، بخشي از گنبدهاي آن از بين رفته و تنها ديوارهاي آن بر جا مانده است.
مرزي بودن بانه و استقرار نيروهاي نظامي در اين شهر باعث شد حمام مرزباني در برهه هاي از زمان به نيروهاي نظامي اختصاص يابد كه نام اين حمام نيز بر گرفته از همين موضوع است.
حمام خدري اكنون قديمي‌ترين اثر معماري موجود در بانه است كه مربوط به اواخر دوره قاجار است و براي استفاده عموم مردم شهر توسط يكي از معماران قديمي ساخته شد.
اين حمام فاقد با كاشي هاي سفيد رنگ ساده تزيين شده و داراي آتش خانه، راهرو، سالن و هشت اتاقك مخصوص دوش گرفتن است، ورودي اين بناي تاريخي كاملا از بين رفته ولي بام آن با گنبدهاي كوچك آجري هنوز سالم است.
يكي از ساكنان محله مسجد سيد مي گويد: وجود اين بناهاي مخروبه براي ساكنان محله دردسر ساز شده است هر چند تاكنون براي حل اين مشكل شكايت هم كرده ايم اما به نتيجه نرسيده است.
شيركوه فرجي روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: در حمام خدري چند كارتون خواب زندگي مي كنند كه براي ساكنان محله مزاحمت ايجاد كرده و مردم از وجود آنها احساس خطر مي كنند.
وي اظهار داشت: در نزديكي اين حمام، يك مدرسه است و احتمال اينكه برخي دانش آموزان از سر كنجكاوي وارد ويرانه هاي اين حمام شوند وجود دارد با اين حال تقاضا داريم ساختمان حمام تخريب شود تا آسيب جبران ناپذيري وارد نكند.
فرجي با بيان اينكه وجود بناهاي تاريخي براي اين شهر اهميت زيادي دارد، گفت: مالك اين بنا حاضر نشده وضعيت آن را مشخص كند البته اين بنا ظرفيت خوبي براي جذب گردشگر و تبديل شدن به مكاني خاص دارد كه بايد حفظ شود.
** اختصاص 250 ميليارد ريال براي حفظ مرمت بناهاي تاريخي
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري بانه اما مي گويد: با توجه به ضرورت حفظ و مرمت بناهاي تاريخي هر سال اعتباراتي براي حفظ و مرمت آنها اختصاص مي يابد.
سعدالله رحيمي خواه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: 250 ميليارد ريال اعتبار از محل ملي براي انجام اقدامات اوليه در حمام تاريخي مرزبانان اختصاص يافته است.
وي با اشاره به اهميت ضرورت حفظ و مرمت اماكن تاريخي بانه افزود: اعتبارات مرمت و نجات بخشي بناهاي تاريخي در چند مرحله پرداخت مي شود كه در مرحله اول قرار است فضاي داخلي حمام مرزبانان پاكسازي و اقدامات اوليه براي آماده سازي فضا انجام شود.
رحيمي خواه با اشاره به عدم رضايت مالكان بناهاي تاريخي براي انجام اقدامات مرمت و نجات بخشي تاكيد كرد: با مالكان اين 2 حمام رايزني هاي زيادي انجام شده اما تاكنون حاضر به پذيرش تقاضاي ما نشده اند.
وي يادآور شد: با توجه به اينكه اين 2 بناي تاريخي وارثان زيادي هم دارند راضي نگه داشتن آنها كار سختي است ضمن اينكه آنها هنوز اجازه نداده اند ما فعاليت خود را شروع كنيم البته در صورتي كه وارثان اين دو بناي تاريخي رضايت ندهند ميراث فرهنگي اقدامات خود را براساس قانون براي اين بناها انجام خواهد داد.
رحيمي خواه اضافه كرد: با توجه به اينكه اين حمام ها از معدود بناهاي تاريخي شهر بانه هستند كه شماره ثبت ملي هم دارند به لحاظ قانون مالك نمي تواند مانع از حفظ و مرمت شان شود و در صورتي كه مالك هم موافق مرمت و حفظ بنا نباشد بر اساس قانون ميراث فرهنگي مي تواند در راستاي حفظ و مرمت آنها اقدام كند.
وي اظهار داشت: با انجام اقدامات حفاظتي و مرمت بنا، هزينه اي از مالكان دريافت نمي شود و مالكيت مالك همچنان مخفوظ مي ماند اما نمي تواند تغييراتي در كاربري آن ايجاد كند.
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري بانه گفت: فضاي حمام هاي تاريخي بانه مناسب ايجاد موزه، رستوران سنتي و فرهنگسراست و اگر سرمايه گذاري باشد آمادگي مشاركت با او در اجراي اين طرح ها را داريم.
به گزارش ايرنا، حمام هاي تاريخي شهر بانه در اوايل دهه 60 تعطيل شدند و پس از آن هر سال بخاطر بارش برف و باران و همچنين دخالت عوامل انساني بخش زيادي از آنها تخريب شده است.
حمام خدري در دي سال 81 با شماره ثبت 6861 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد و حمام مرزبانان نيز سال 87 به شماره 26982 در اين فهرست ثبت شد.
استان كردستان داراي يك هزار و 520 اثر تاريخي شناسايي شده شامل آثار باستاني، غارهاي طبيعي، درختان كهنسال، ميراث منقول، قنات و مكان هاي طبيعي است و هم اكنون 872 اثر از اين تعداد شامل 773 اثر غير منقول شامل (آثارتاريخي، تپه، محوطه و بنا)، 20 مورد ميراث طبيعي، 56 مورد ميراث معنوي و 23 مورد ميراث منقول در فهرست آثار باستاني كشور به ثبت رسيده است.
شهرستان بانه با 158 هزار نفر جمعيت در 270 كيلومتري غرب سنندج واقع شده است.
7469/9102
سنندج - ايرنا - فرسودگي، تخريب و عدم مرمت حمام هاي خدري و مرزباني تنها بناهاي تاريخي شهر بانه كه در فهرست آثاري ملي كشور نيز ثبت شده اند را تهديد مي كند.
