توانمند سازی جوامع محلی نخستین گام مقابله با آتش سوزی

به گزارش ایرنا، هر ساله آتش سوزی در مراتع و جنگل ها، بخشی از این ثروت خدادادی را نابود كرده باعث می شود زیستگاه حیوانات و جانواران آسیب ببیند و در بسیاری موارد علاوه بر زیستگاه ها، وحوش نیز قربانی آتش و تخریب منابع طبیعی می شوند.
امسال بارش های مناسب بهاره در كردستان باعث شد مراتع و جنگل های این استان از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار باشند و همین امر احتمال افزایش خطر آتش سوزی در مناطق وسیعی تری از مراتع و جنگل ها را بیشتر كرده است.
مراقبت از عرصه های طبیعی تنها وظیفه ماموران و مسئولان منابع طبیعی و آبخیزداری نیست بلكه همه مردم و دستگاه های اجرایی در این خصوص مسئولیت دارند.
از مساحت 2 میلیون و 937 هزار هكتار استان كردستان، بیش از 60 درصد آن شامل یك میلیون و 587 هزار هكتار را مراتع و جنگل تشكیل می دهد كه این امر بر اهمیت محافظت از مراتع و جنگل ها افزوده است.
ویژگی جغرافیای كردستان باعث شده در صورت آتش سوزی مراتع و جنگل ها، امكان دسترسی به محل وقوع حریق بدلیل كوهستانی بودن، بسیار مشكل باشد.
در چند سال گذشته با فرهنگ سازی و تغییر رویكرد مسئولان، جوامع محلی نقش بیشتری در اطفای حریق در مراتع و جنگل ها استان ایفا كردند و همین امر باعث كاهش خسارت ناشی از اینگونه حوادث شد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مركز كردستان به منظور تجزیه و تحلیل علل و عوامل آتش سوزی مراتع و میزان آمادگی دستگاه های مربوطه برای مقابله با حریق های احتمالی در تابستان امسال، میزگردی با حضور آرتیكاس اقبال مدیركل شورای هماهنگی مدیریت بحران كردستان، سعدی نقشبندی مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، علی اكبر محمدپناه رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سنندج و صلاح حقیقیان رئیس هیات كوهنوردان كردستان برگزار كرد.

** شبكه بیسیم سلامت برای هماهنگی مدیران عضو شواری مدیریت بحران
مدیركل بحران كردستان گفت: هنگام رویداد حوادث از جمله آتش سوزی با استفاده از شبكه بیسیم سلامت هماهنگی های لازم بین مدیران دستگاه های اجرایی استان صورت می گیرد.
آرتیكاس اقبال اظهار داشت: این شبكه دارای قابلیت بسیار خوبی است و در صورت قطع تلفن، برق و شبكه موبایل می تواند كار هماهنگی میان مدیران برای انجام وظایف شان را انجام دهد.
وی با اشاره به اینكه شورای هماهنگی مدیریت بحران كار عملیاتی انجام نمی دهد، افزود: كار اصلی این شورا در مواقع بحرانی هماهنگی بین دستگاه هاست.
اقبال تاكید كرد: در گذشته این شورا در كارهای عملیاتی نیز وارد عمل می شود كه این نمی گذاشت به وظیفه اصلی خود كه هماهنگی بین دستگاه هاست، بپردازد.
وی یادآور شد: مدیریت این سامانه بیسیم در اختیار فرماندهی انتظامی استان كه عضو شورای هماهنگی مدیریت بحران است گذاشته شده تا در مواقع ضروری برای تشكیل جلسات شورای بحران نسبت به دعوت اعضای شورا اقدام كند.

** تلفن گویای 1504 آماده دریافت گزارش حوادث غیر مترقبه در عرصه های طبیعی
مدیركل منابع طبیعی كردستان نیز با اشاره به اختصاص شماره تلفن گویای 1504 برای دریافت گزارش های مردمی در خصوص حوادث غیر مترقبه در عرصه های طبیعی گفت: شهروندان در صورت مشاهده هر گونه تخریب مراتع، آتش سوزی و دیگر موارد می توانند با این شماره تلفن رایگان تماس گرفته و ماموران را در جریان بگذارند.
سعدی نقشبندی اظهار داشت: بسیاری از ارگان های دولتی نیز دارای تلفن گویا و كشیك شبانه روزی هستند و می توانند در صورت وقوع و مشاهده آتش سوزی در مراتع و جنگل ها، موضوع را به اطلاع محیطبانان برسانند.
وی اضافه كرد: هر چه زمان و مكان شروع آتش سوزی در مراتع و جنگل ها زودتر اعلام شود، مهار آن آسان تر و خسارت ناشی از آن نیز كمتر خواهد بود.

** كاهش 70 درصدی وقوع آتش سوزی در مراتع و جنگل های كردستان
نقشبندی اظهار داشت: سال گذشته 48 فقره حریق در مراتع استان اتفاق افتاد كه در این آتش سوزی ها در مجموع به 282 هكتار مرتع خسارت وارد شد.
وی افزود: این تعداد آتش سوزی در مقایسه با 157 فقره و ایجاد خسارت به یك هزار و 621 هكتار سال 1395 در مجموع 70 درصد كاهش یافته است.
نقشبندی با اشاره به اینكه فصل آتش سوزی ها در مراتع و جنگل ها از اواخر خرداد شروع و تا نخستین بارش های پاییزی نیز ادامه دارد، تاكید كرد: در بین شهرستان های استان، دهگلان و دیواندره پارسال هیچ موردی از آتش سوزی نداشتند و كمترین آتش سوزی نیز در بیجار با یك فقره و بیشترین در مناطق جنگلی مریوان بود.
وی كاهش 70 درصدی آتش سوزی در مراتع و جنگل های كردستان را بخاطر واگذاری حفاظت، مراقبت و نگهداری این مراتع به بهره برداران و اعضای انجمن های مردم نهاد محلی دانست.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری كردستان گفت: در بین انجمن های زیست محیطی استان، انجمن های جمعیت كردستان سبز، چیای مریوان، پاژین بانه و تعاونی مرتعداران سراب قامیش بیشترین مشاركت را در حفاظت از مراتع و جنگل ها و مقابله با آتش سوزی ها داشته اند.
نقشبندی یادآور شد: اقدام به موقع و سریع در خاموش كردن آتش سوزی ها بویژه در مناطق جنگلی ضمن ممانعت از گسترش آن، باعث می شود به درختان آسیب های جدی وارد نشود كه در این میان مشاركت مردم محلی مفید و موثر است.
وی با اشاره به عوامل آتش سوزی در مراتع و جنگل های استان افزود: آتش سوزی ها در مراتع و جنگل ها اغلب بر اثر عوامل مختلف طبیعی و غیرطبیعی ایجاد می شوند كه می تواند زیست بوم (اكوسیستم) خاك را تغییر دهد.
وی از مردم، طبیعت گردان، دامداران، گردشگران و كشاورزان خواست برای پیشگیری از حوادث و نابودی منابع طبیعی، اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه را در زمان حضور در این عرصه ها به منظور جلوگیری از وقوع آتش سوزی و دیگر حوادث رعایت كنند.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری كردستان همچنین از مردم خواست هنگام گردش در طبیعت از انداختن ته سیگار یا كبریت روشن روی زمین و یا روشن كردن آتش به منظور تفریح خودداری كنند چرا كه این عمل آنها موجب آتش سوزی، از بین رفتن بوته ها، حساسیت زمین به فرسایش، وقوع سیل و آلودگی محیط زیست می شود.

** كوهنوردان برای كمك به اطفای حریق در مناطق مرتفع و سخت گذر آمادگی دارند
رئیس هیات كوهنوردان كردستان نیز با تاكید بر آمادگی اعضای این هیات گفت: گروه های كوهنوردی در صورت اعلام فراخوان برای مقابله با آتش سوزی در مناطق سخت گذر و مرتفع با توجه به توانایی های خود، تمایل زیادی برخوردار دارند.
صلاح حقیقیان اظهار داشت: اعضای هیات به سبب ممارست و تمرین و تخصص، علاوه بر توانایی در كوهپیمایی، در خصوص راه های دسترسی به مناطق مختلف ارتفاعات استان نیز آشنایی زیادی دارند.
وی افزود: این نیروها در صورت داشتن وسایل اطفای حریق می توانند در شرایط اضطراری مفید و موثر باشند و در كمترین زمان ممكن نسبت به مهار آتش و اطفای حریق اقدام كنند.
حقیقیان اضافه كرد: برای این كار لازم است در مناطقی كه احتمال آتش سوزی وجود دارد از جمله كوه آبیدر سنندج، انبارهای مخصوصی برای دپوی تجهیزات اطفای حریق اختصاص دهند تا دسترسی مردم بویژه گروه های كوهنوردی به این وسایل برای عملیات اطفای حریق بیشتر و سریعتر باشد.

** تمهیدات لازم برای مقابله با آتش سوزی در منطقه آبیدر اندیشیده شده است
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان سنندج نیز گفت: امسال با توجه به پوشش گیاهی خوب عرصه های طبیعی و مراتع، تمهیدات لازم برای مقابله با آتش سوزی در منطقه گردشگری آبیدر اندیشیده شده است.
علی اكبر محمدپناه اظهار داشت: هر چند مدیریت كوه آبیدر در اختیار شهرداری سنندج است اما در خصوص اطفای حریق در این منطقه تمام ارگان ها با هم همكاری می كنند.
آبیدر یا 'ئاویه ر' نام كوهی است مشرف به شهر سنندج كه حدود 2350 متر ارتفاع دارد و یكی از تفرجگاه های اصلی مردم این شهر و سایر گردشگران به شمار می رود.
برخی از مكان های گردشگری مشهور این منطقه كانی شفا، ماماتكه، گویزه كویر، خضر زنده (خیرزنه)، تاقه دار، امیریه، هفت آسیاب، بان شلانه، كچك (سنگ) قرآن، كانی كچك و قله آبیدر است كه پناهگاهی هم برای كوهنوردان در آنجا ساخته شده است.
وی افزود: برای اطفای حریق در مراتع این شهرستان 6 فقره قرارداد با بخش خصوصی امضا شده كه سه فقره آن مربوط به كوه آبیدر است.
محمدپناه یادآور شد: امسال برای نخستین بار از سامانه صوتی پارك آبیدر كه در اختیار شهرداری قرار دارد، هشدارهایی در مورد راهكارهای مقابله با آتش سوزی پخش می شود.
وی تاكید كرد: چند استخر نیز در مناطق مرتفع آبیدر از جمله پارك 28 دی و پارك ظفریه برای ذخیره سازی آب ایجاد و آب كافی در آنها تامین شده است.
شهرستان سنندج با 220 هزار هكتار اراضی ملی و 40 هزار هكتار جنگل، از مناطقی است كه احتمال آتش سوزی در این عرصه ها بیشتر است كه به خاطر همین موضوع اطفای حریق در این شهرستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

** نقشه حریق مراتع تهیه شده است
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری كردستان گفت: با استفاده از اطلاعات آتش سوزی در مراتع و جنگل های استان طی سال های گذشته، نقشه حریق مراتع تهیه شده است.
نقشبندی اظهار داشت: در این نقشه مناطق پرخطر از نظر آتش سوزی شناسایی و راه های دسترسی به این مناطق نیز مشخص و تعیین شده است.
وی افزود: امسال با توجه به پوشش گیاهی مناسب مراتع و جنگل های استان احتمال افزایش مناطق پرخطر وجود دارد و لازم است جوامع محلی و روستاییان حاشیه این مناطق برای مقابله با آتش سوزی تجهیز شوند.
مدیركل بحران كردستان نیز در این ارتباط گفت: این نقشه حریق در مراتع كردستان در اختیار شواری هماهنگی مدیریت بحران قرار دارد و با استفاده از آن هماهنگی های لازم برای اعزام نیرو به مناطق دچار حادثه انجام می شود.
اقبال افزود: طبق این نقشه احتمال آتش سوزی در مناطق شرقی استان نسبت به مناطق غربی كمتر است و هر چه به مناطق جنگلی نزدیك تر می شویم احتمال وقوع آتش سوزی نیز بیشتر است.

**منابع طبیعی كردستان به سامانه های نوین پایشی و تكنیكی مجهز شد
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان كردستان گفت: از سال 1380 با استفاده از سامانه های ماهواره ای، آتش سوزی ها در مناطق جنگلی رصد و هر گونه حریق توسط این سامانه اطلاع رسانی می شود تا در اولین فرصت اقدامات پیشگیرانه انجام گیرد.
نقشبندی یادآور شد: برای مقابله با آتش سوزی در مراتع، یگان حفاظت این اداره كل به ابزار ویژه ایی به نام دمنده كوله ایی مجهز شد كه هر دستگاه می تواند به اندازه 100 نفر در اطفای حریق كمك كند.
وی با بیان اینكه یگان حفاظت منابع طبیعی استان به 30 دستگاه دمنده كوله ایی مجهز شده است، اضافه كرد: این دستگاه ها به تناسب وسعت و خطرپذیر بودن در اختیار ادارات منابع طبیعی شهرستان ها قرار گرفته است.
نقشبندی افزود: با توجه به اینكه 30 درصد روستاهای استان در مناطق پرخطر آتش سوزی مراتع و جنگل ها قرار دارند، منابع طبیعی این استان به بیش از 500 دستگاه دمنده جدید نیاز دارد.
مدیركل بحران كردستان نیز گفت: منابع طبیعی استان از نظر مجهز بودن به دستگاه پیشرفته اطفای حریق یكی از استان های پیشرو در كشور است.
اقبال اضافه كرد: هر كدام از شهرستان های استان كه مراتع آن در معرض خطر آتش سوزی قرار دارد، دارای یك شهرستان معین است كه در صورت نیاز از این شهرستان ها، كمك های مورد نیاز ارسال می شود.
وی اظهار داشت: سقز به عنوان شهرستان معین بانه و دیواندره و دهگلان به عنوان معین شهرستان سنندج برای مواقع اضطراری و حوادث غیر مترقبه در عرصه های طبیعی تعیین شده اند.
رئیس هیات كوهنوردان كردستان گفت: در چند سال گذشته حجم زیادی از علوفه و شاخ و برگ درختان در ارتفاعات و مناطق جنگلی استان انباشت شده كه برای مقابله با حریق لازم است این مواد كه قابلیت خوبی برای شعله ور شدن دارد، جمع آوری شود.
حقیقیان افزود: راه اندازی و استقرار ایستگاه آتش نشانی، مستقر شدن خودروهای سبك برای انتقال تجهیزات، استقرار ایستگاه دیدبانی و گشت زنی شبانه روزی می تواند از میزان آتش سوزی در كوه آبیدر بكاهد.
به گزارش ایرنا، جنگل های استان كردستان كه جزء جنگل های زاگرس شمالی است و در طول بیش از 50 هزار سال گذشته تشكیل شده و برای رشد و احیای هر اصله درخت بلوطی كه دچار آتش سوزی می شود، در حدود 50 سال زمان لازم است.
مراتع و جنگل های كردستتان كه اقتصاد بخشی از مردم این استان به آن وابسته است، نیازمند مراقبت و نگهداری است و جوامع محلی كه به صورت مستقیم و غیرمستقیم زندگی و میعیشت آنها طبیعت وابسته است می توانند مهمترین راهكار برای مقابله و اطفای حریق در این مناطق باشند.
علاوه بر اینكه آتش سوزی ها در مراتع و جنگل ها زیان های جبران ناپذیری به منابع طبیعی وارد می كند، دولت در طول سال صدها میلیارد ریال را برای جبران خسارت های ناشی از آتش سوزی ها را در قالب طرح های بیمه ای به باغداران، كشاورزان و دامداران پرداخت می كند كه می توان بخشی از این هزینه ها برای توانمند سازی و تجهیز جوامع محلی در نظر گرفته شود.
3020/9102