به گزارش خبرنگار ايرنا ، كار در معدن به عنوان حرفه اي سخت و تخصصي همواره با آسيب ها و خطرات ناشي از عدم رعايت اصول و نكات ايمني قبل و حين كار كشف و استخراج همراه است ، حرفه اي كه استفاده از نيروهاي تخصصي تحصيلكرده در آن به عنوان يك الزام قانوني مي تواند بخش زيادي از مشكلات را حل كند.
دو منطقه مهم معدني كشور در سلسله جبال البرز و زاگرس قراردارد و مازندران به عنوان استاني كه بخشي از كوههاي البرز را در خود جاي داده است حدود 250 معدن دارد كه هم اكنون 120 مورد آن فعال است و 16 نوع ماده معدني از آنها استخراج مي شود .
بنا به اعلام سازمان صنعت ، معدن و تجارت مازندران ، سالانه 12 ميليون تن مواد معدني از معادن استان توسط بيش از سه هزار معدن كار استخراج مي شود و اين استان از حيث دارا بودن معدن و توليد مواد معدني جزو استان هاي برتر كشور است .
همچنين همسو با ميزان بالاي وجود معادن در مازندران كه ظرفيتي براي اين استان به شمار مي رود ، تعدد بالاي تحصيل كردگان دانشگاهي رشته هاي معدني هم ظرفيت ديگري است كه در اين استان وجود دارد ولي بلااستفاده مانده است .
آمار سازمان نظام مهندسي معدن مازندران تعداد تحصيل كردگان دانشگاهي رشته هاي معدني استان را حدود يكهزار و 500 نفر برآورد مي كند كه عضو اين نظام مهندسي هستند و از اين تعداد 400 نفر پروانه اشتغال از اين سازمان دارند يعني اينكه براساس اين پروانه ، صلاحيت تخصصي آنها مورد تاييد است .
عدم استقبال بهره برداران معادن از دستور قانوني مبني بر الزام به كارگيري ناظر و مسئول فني در معادن باعث شده تا علاوه بر پايين آمدن مسائل ايمني معادن در مازندران ، دانش آموختگان دانشگاهي اين رشته شغلي نيز بيكار بمانند تا در مشاغل ديگر مشغول كار شوند.
عباس غفاري ، دانش آموخته رشته مهندسي معدن شاخه اكتشاف است كه حدود چهار سال و نيم در دانشگاه كرمان تحصيل كرد و با مدرك كارشناسي رشته مهندسي معدن شاخه استخراج فارغ التحصيل شد .
وي كه با اطلاع از وجود معادن پرشمار در مازندران رشته دانشگاهيش را انتخاب كرد و براي سال ها رنج دوري از خانه و خانواده را براي تحصيل تحمل كرد ، به خبرنگار ايرنا گفت : قبل از انتخاب رشته تمام زير و بم وضعيت معادن استان را در آوردم تا از نظر شغلي احساس امنيت كنم .
غفاري افزود : در مدت تحصيل با توجه به نوع رشته تحصيلي ، روزها و ماهها را در زير زمين و معادن به صورت كاربردي و عملي كار كردم تا با فضاي كار در اين مجموعه ها آشنا شوم و حتي به خاطر اين رشته تحصيلي در يك تور دانشگاهي از تمامي معادن كشورمان نيز بازديد كرديم .
وي گفت : بازديد از معادن كشور باعث شد تا با نقاط ضعف و قوت فعاليت در معادن آشنا شويم و به خاطر اينكه خود را نيروي مهندس و كار آينده در معادن مي ديدم همواره تلاشم بر كسب بيشتر تجربه و آگاهي بود ، ولي افسوس اكنون كه حدود 20 سال از فارغ التحصيليم از دانشگاه مي گذرد ، هنوز موفق نشدم در معدن مشغول كار شوم .
اين دانش آموخته رشته معدن افزود : افراد تحصيل كرده رشته معدن نه تنها مي توانند بازده كار را در معادن افزايش دهند ، بلكه به خاطر تخصصشان ضريب امنيتي كار در معادن را نيز بالا خواهند برد و در واقع حضور اين افراد در معادن مي تواند تضمين امنيت جاني كارگران شاغل در اين بخش باشد .
اين مهندس معدن توضيح داد : بسياري از حوادثي كه در معادن رخ مي دهد به خاطر ناآشنايي كارگران با مسايل ايمني چند وجهي است در حالي كه يك تحصيلكرده دانشگاهي معدن بارها وبارها به صورت عملي و كاربردي در معادن حضور داشته و مي تواند در زمينه ايمن سازي معادن حلال مشكلات باشد .
غفاري اكنون در يك مجموعه اداري در خارج از مازندران به كار اشتغال دارد . او پس از نااميدي براي يافتن شغلي در معادن مازندران در رشته مهندسي صنايع براي مقطع كارشناسي ارشد ادامه تحصيل داد و اكنون نيز در زمينه اي سرگرم كار است كه شايد به هيچ يك از دو شاخه تحصيل دانشگاهي نيازي نداشت .
كارشناسان علت بي توجهي معدن داران به الزام قانوني در جذب متخصصان را ناشي از محاسبه نادرست سود و زياد مي دانند ، محاسبه اي كه متاسفانه در ساير زمينه ها مانند بيمه كشاورزي و باغي هم وجود دارد .
به اعتقاد اين كارشناسان ، شايد براساس حساب و كتاب بهره بردار معدن ، دادن حقوق بالاي ميليون تومان در هر ماه به يك كارشناس معدن هزينه اش را بالا ببرد ، اما اين محاسبه كامل نيست براي اين كه بودن چنين فردي مي تواند از وقوع حوادثي جلوگيري كند كه در صورت وقوع صاحب معدن را به خاك سياه مي نشاند.
يكي از بهره برداران معدن نيز دليل به كار نگرفتن مسئولان فني و يا ديگر نيروهاي تحصيلكرده را در معادنش تنها نبود صرفه اقتصادي دانست و گفت : براي به كار گرفتن يك ناظر يا مسئول فني در معدن مي بايست ماهانه حدود 2 ميليون تومان حقوق پرداخت كنيم در حالي كه اين تحصيلكردگان ، تجربه كافي و لازم را ندارند .
اين معدن دار كه خواست نامش در گزارش ذكر نشود ، اضافه كرد : تحصيلكردگان رشته معدن زماني مي توانند كمك كار معدن داران باشند كه واقعا اندوخته هاي علمي آنها در دانشگاهها شكل كاربردي داشته باشد.
اين بهره بردار معدن از آنچه كه ناپختگي و بي تجربگي ناميد به عنوان اصلي ترين دليل خود و ديگر همكارانش براي زير بار نرفتن استفاده از نيروهاي تحصيلكرده دانشگاهي در معادن ياد كرد .
وي در زمينه چگونگي كنترل امنيت معدن گفت كه براساس آموخته هاي دوره هاي آموزش كوتاه مدت سازمان صنعت ، جسته و گريخته موارد ايمني را اجرا مي كنند.
** ايمني ، ذخيره كمياب معادن مازندران
معاون معدن سازمان صنعت ، معدن و تجارت مازندران هم با اشاره به وجود 250 معدن در استان گفت كه از اين تعداد 130 معدن فعال است و سالانه 12 ميليون تن انواع مواد معدني از آنها استخراج مي شود .
يزدان برسام تعداد نيروهاي شاغل در معادن استان را هم حدود سه هزار نفر اعلام كرد و افزود : ايمني اصلي ترين مساله اي است كه در كار معادن بايد مورد توجه قرار بگيرد .
وي در خصوص ايمني فضا و تجهيزات معادن مازندران توضيح داد : اگر بخواهيم وضعيت ايمني معادن استان حرفي بزنيم ايمني صد درصدي به ندرت در آنها ديده مي شود .
معاون معدن مازندران گفت : شايد بتوان گفت تنها نيمي از معادن فعال استان از فضا و تجهيزات ايمني محدود برخودار هستند .
وي اضافه كرد : برغم وجود تحصيلكردگان دانشگاهي رشته هاي معدني در مازندران ، اما بهره برداران معدن به دليل به صرفه نبودن فعاليتشان از به كارگيري اين افراد خودداري مي كنند .
برسان گفت : بر اساس قانون ، بهره برداران معدن موظف به داشتن مسئول فني در معدن هستند ، اما عملا اين قانون به خاطر ملاحظه كاري و نبود درآمد كافي بهره برداران اجرايي نمي شود و مورد چشم پوشي قرار مي گيرد.
وي با اين وصف تاكيد كرد كه در صورت مشاهده تخلف در زمينه ايمني معادن كه خطر آفرين باشد بدون هرگونه مماشاتي با معدن داران برخورد مي كنند و تا پلمپ معدن پيش مي روند .
اين مسئول وجود تحصيل كردگان دانشگاهي را ظرفيت خوبي براي ايمن سازي معادن دانست و گفت : اگر چه اين نيروها كم تجربه هستند ولي با برگزاري دوره هاي آموزشي و كاربردي از سوي سازمان نظام مهندسي معدن ، مي توانند به نيروهاي كاربلد تبديل شوند .
رئيس سازمان نظام مهندسي معدن مازندران هم گفت : اكنون يكهزار و 440 تحصيلكرده دانشگاهي در رشته هاي معدني ، فرآوري ، متالوژي و نقشه برداري عضو اين سازمان هستند .
هادي حميديان افزود : از اين تعداد 400 نفر پروانه اشتغال از اين سازمان دريافت كردند كه پروانه اشتغال ، صلاحيت آنها در رشته ها را مشخص مي كند .
وي ادامه داد : تحصيل كردگان رشته هاي معدني به عنوان مسئول ايمني بهره برداري ، مسئول فني ، نقشه بردار ، مسئول فرآوري ، مسول فني اكتشاف ، ناظر فني معادن ، ناظر چاههاي آب و ناظران استانداردسازي مصالح ساختماني مي توانند در معادن مشغول كار شوند تا از تخصصشان استفاده شود .
رئيس سازمان نظام مهندسي معدن مازندران گفت : در هر معدني با توجه به نياز انجام يكسري كارهاي تخصصي اكتشاف و بهره برداري و لحاظ كردن ايمني ، به سه تا چهار نيروي متخصص رشته هاي معدني نياز است .
وي حضور نيروهاي متخصص تحصيلكرده دانشگاهي معادن ، قبل و حين انجام كارهاي معدني از قبيل اكتشاف و استخراج را براي ايمن سازي محيط كار و فعاليت معدن كاران ضروري دانست و افزود : اين افراد به عنوان مسئولان و ناظران فني و ايمني معدن علاوه بر كنترل وضعيت تجهيزات و ايمني محيط كار مي توانند از بروز حوادث حين كار جلوگيري كنند .
حميديان با اشاره به اينكه بر اساس قانون در صورت نبود مسئول فني ، ظرف يك ماه بايد معدن بسته شود ، گفت : اما اين قانون به خاطر برخي ملاحظه كاري ها به نفع بهره برداران معادن ، ناديده گرفته مي شود .
رئيس نظام مهندسي معدن مازندران با اشاره به اينكه حدود نيمي از معادن فعال استان بدون مسئول فني فعاليت مي كنند ، تاكيد كرد : خطر در معادن زير زميني با توجه به بسته بودن فضا و احتمال بروز انفجار چندين برابر بيشتر از معادن روباز است .
وي همچنين حوزه فعاليت تحصيلكردگان معدن را تنها به بخش معدن ندانست و توضيح داد : اين افراد با توجه به رشته تحصيلي تخصصي شان مي توانند در زمينه ارزيابي استاندارد مصالح ساختماني فعاليت كنند .
حميديان تاكيد كرد : استفاده از تجربيات و آموخته هاي تحصيلكردگان معدن جدا از مساله اشتغالزايي براي جوانان در ايمن سازي فضاي فعاليت كارگران در معادن تاثير بسزايي دارد و حضورشان مي تواند در جلوگيري از حوادث معدني تاثير داشته باشد .
گزارش از فاطمه قنبري قاديكلايي
2096/1654
ساري - ايرنا - كارشناسان و مسئولان در حالي بيشتر معادن مازندران را بي بهره از ايمني فضا و تجهيزات مي دانند كه هنوز از ظرفيت نيروهاي تحصيلكرده دانشگاهي مرتبط براي سر و سامان دادن و نظارت بر ايمني اين مجموعه ها استفاده نشده است .
