در این نوشتار به قلم 'میسی رایا' ؛ ' فیلیپ راكر ' و ' كارن دو یانگ' آمده است:
تنش ها میان آمریكا و ایران بالا گرفته است. دیروز/دوشنبه/'ترامپ'در توئیتی جنگ طلبانه خصمانه، ایران را تهدید به یك اقدام نظامی كرد و رهبران ایران هم سوگند یاد كرده اند در مقابل هر تلاشی كه كشور را بی ثبات كند خواهند ایستاد.
این پیام توئیتری ترامپ به نشانه تاكید تماما به حروف درشت تایپ شده بود و روی خطابش' حسن روحانی' رئیس جمهور ایران بود.
اینطور كه از لحن بسیار سرسخت و جدی پیام بر می آید؛ استنباط می شود كه خطر درگیری مستقیم میان دولت ترامپ و دشمن اصلی اش در خاورمیانه یعنی ایران محتمل است.
ترامپ توئیت كرده بود:'هرگز؛ هیچگاه یك بار دیگر آمریكا را تهدید نكن. والا؛ پیامدهایی را خواهید چشید كه كمتر كسی تا به حال در طول تاریخ بشر آن را چشیده است.'.
این توئیت پاسخی بودبه تهدیدهای روحانی دریك روز قبل از آن یعنی درصبح روز یكشنبه كه در سخنانی گفته بود:' جنگ با ایران، مادر جنگهاست'.
روحانی ضمنا مطرح كرده بود كه تهران زور بازوی نظامی اش را در آبراهه های خاورمیانه كه برای تجارت جهانی فوق العاده حیاتی هستند؛ نشان خواهد داد.
این پیام ترامپ بار دیگر نشان داد كه استراتژی دولت ترامپ در قبال ایران چقدر از هم گسیخته و نامنسجم است. تمام مقامات دولت او همچنان مصر بر تشدید فشارهای اقتصادی و سیاسی بر ایران اند اما خود شخص رئیس جمهور ناگهان به یك حمله نظامی اشاره می كند.
ترامپ در همان روزهای نخست كاری اش ایران را در 'وضعیت اخطار' طبقه بندی كرد. اما مقامات دولت او همواره جلوی انجام یك اقدام نظامی علیه ایران گرفته اند چون معتقدند یك چنین برخورد نظامی تبعاتی ناخواسته به دنبال خواهد داشت. ترامپ البته ابتكار عمل نظامی علیه ایران از خود نشان نداد؛ منتها با توافق هسته ای ایران مخالفت كرد و سرانجام هم از آن خارج شد و متعاقب آن شبكه ای پهناور از تحریمها را نثار ایران كرد.
اما این رویكرد غیر مستقیم نتوانسته است جلوی ساخت موشكهای بالستیك ایران را و همچنین جلوی حمایت مادی و معنوی ایران از گروههای نیابتی اش كه در سرتاسر خاورمیانه فعال هستند را بگیرد.
'دنیس راس' فرستاده ویژه آمریكا به خاورمیانه كه سابقه خدمت كردن در دولتهای جمهوریخواه و دمكرات را دارد معتقد است:' میان اهداف طراحی شده و لوازمی كه دولت ترامپ علاقمند بوده است آنها را بكار بندد؛ یك شكاف عمیق وجود دارد. این بستگی به این دارد كه آیا شما در اهدافتان تجدید نظر می كنید و یا لوازم جدیدی را به خدمت می گیرید'.
مقامات ایران تهدیدهای ترامپ را 'جنگ روانی' او علیه كشورشان دانسته اند.
”محمد جواد ظریف' وزیر خارجه ایران دوشنبه بعد از ظهر در واكنش به توئیت ترامپ او هم توئیت كرد:'ایران ابدا تحت تاثیر توئیت رئیس جمهور آمریكا قرار نگرفت'.
ظریف نوشت:'دنیا چند ماه قبل توپ و تشرهایی حتی سهمگین تر از این را شنیده است. ایرانیان حتی شهروندان غیرنظامی آن 40 سال است كه یك چنین حملات تندی را می شنوند. ما دیگر وارد هزاره سوم شده ایم'.
اما كاخ سفید می گوید كه پیام ترامپ خطاب به ایران؛ ملهم از همان مواضع سرسخت او در قبال جمهوری اسلامی است.
'سارا سندرز' سخنگوی كاخ سفید روز دوشنبه در صحبتهایی گفت:' رئیس جمهور از همان روز اول كاری اش لحنش خطاب به ایران تند بوده است'.
سندرز تاكید كرد:'تمام هم و غم رئیس جمهور، حفظ امنیت مردم آمریكاست'.
'جان بولتون' مشاور امنیت ملی آمریكا هم روز دوشنبه با صدور بیانیه ای اشاره كرد كه پیام توئیتری ترامپ؛ به ظن قریب به یقین، كاملا سنجیده و حساب شده نوشته شد و قبلا خوب روی آن فكر شده است'.
بولتون كه پیش از ورود به كابینه؛ از موافقان تغییر رژیم ایران بوده است می افزاید:'من چند روز است كه دارم با رئیس جمهور در این خصوص صحبت می كنم و او به من گفته است كه اگر ایران عمل خطایی ازش سر بزند؛ تاوانی را بابت آن خواهد پرداخت كه تابه حال فقط معدود كشورهایی طعم آن را چشیده اند'.
یك اصطلاح معروف وجود دارد كه می گوید:' وقتی در یك اوضاع غیر عادی حاد گیرافتادی؛ موضوع را عوض كن'.
این اصطلاح؛ روح توئیت ترامپ را برای ما روشنتر می كند.
و اما در تحلیل توئیت ترامپ خطاب به ایران ارزیابی تحولات جاری سیاست داخلی آمریكا نیز خالی از لطف نیست.
یك هفته قبل ترامپ با'ولادیمیر پوتین' رئیس جمهور روسیه دیدار كرد. این دیدار بشدت مورد انتقاد رهبران دمكرات و جمهوریخواه قرار گرفت. بعد از آن دیدار و حواشی جنجال برانگیز آن، ترامپ ناگزیر شد راجع به نظرش به آژانس های اطلاعاتی آمریكا تغییر دهد. هنوز اندكی نگذشته بود كه تهدیدهای رییس جمهور ایران مطرح شد و ترامپ هم به سراغ توییتهایش رفت و در یك بولتن و یا همان اعلامیه رسمی كه تماما با حروف درشت تایپ شده بود؛ ایران را تهدید كرد.
یكی از مشاوران ترامپ هم كه نخواست نامش فاش شود در این باره گفته است:' در باره توئیت ترامپ هیچ چیز دیگری نمی توان گفت، مگر آنكه او می خواهد سوژه (موضوع) را عوض كند'.
این مشاور تصریح كرد: ' این تهدید ایرانی ها كه می گویند '«جنگ با ایران؛ مادر جنگهاست»، موضوع تازه ای نیست. جمهوری اسلامی سالهاست كه اینگونه طعنه می زند. وانگهی؛ در روزهای اخیر هم چیزی عوض نشده است تا تصور كنیم حالا باتوئیت ترامپ تنش میان دو كشور بالا گرفته است'.
ترامپ هم خودش روز دوشنبه خطاب به خبرنگاران درخصوص اینكه آیا تنش میان دو كشور بالا گرفته است؛ پاسخ داد: 'به هیچ وجه'.
اوج جنگ كلامی دو كشور؛ دو و نیم ماه قبل بود كه ترامپ در 8 مه/اردیبهشت/از توافق هسته ای خارج شد. ترامپ این توافق را'مایه خجالت' می دانست.
به دنبال خروج آمریكا از توافق؛ تحریمهای ایران بازخواهد گشت. دور تازه ای از تحریمها كه صنعت خودروسازی و صنعت ساخت فلزات ارزشمند ایران را هدف قرار می دهد از روز 4 اوت /13مرداد/ به اجرا درخواهد آمد. تحریم انرژی و بانكی ایران هم از 4 نوامبر / 13 آبان/ اجرایی خواهد شد.
آمریكا در همین چارچوب تصمیم دارد مستقیم با ایرانیان ارتباط داشته باشد. 'مایك پمپئو' وزیر خارجه آمریكا روز یكشنبه در صحبتهایی در حضور ایرانی- آمریكایی ها در كالیفرنیا اعلام كرد كه دولت آمریكا شبكه های رادیو تلویزیونی فارسی زبان را گسترش خواهد داد و با انجام اقداماتی سعی خواهد كرد مشكل سانسور اینترنت در ایران را برای كاربران ایرانی مرتفع كند.
'مارك دو بوویتز'رئیس 'بنیاد دفاع از دمكراسیها' هم گفته است كه این تهدیدهای كلامی و فشارهای اقتصادی در قبال ایران؛ ثمربخش بوده و باعث شده است تعداد آزمایشهای موشكی ایران و ضمنا ارعاب كشتی های خارجی؛ كمتر شود.
دوبوویتز اشاره می كند:' ترامپ یك سال و نیم پیش هم همین لحن تند را علیه ایران بكار برده بود و به ایرانی ها علامت داده بود كه ' صبر مرا آزمایش نكنید. تنگه هرمز را نبندید. در كار كشتیرانی بین المللی اخلال ایجاد نكنید'.
ترامپ قبلا هم هشدار داده بود كه؛ ' من به وزیر دفاع دستور خواهم داد كشتی هایتان را غرق كند'.
اما با تمام این اوصاف؛ تهران هنوز وارد یك چالش مستقیم با آمریكا نشده است. مقامات آمریكایی هم روی همین اصل؛ گزینه نظامی علیه ایران را كنار گذاشته اند. حتی با وجود آنكه گروههای آموزش دیده و مسلح شده بدست ایران اهداف آمریكا را در جاهایی از قبیل سوریه؛ یمن و عراق به چالش می كشند نیز، باز هم موضوع اقدام نظامی علیه ایران فعلا مطرح نیست.
به غیر از سوریه كه آمریكا بارها با تهدیدهای مستقیم علیه نیروهایش در این كشور برخورد كرده است؛ در كل؛ سمت و سوی جهت گیری نظامی آمریكا متوجه تهدیدهای روسیه و چین است. مقامات وزارت دفاع آمریكا 'پنتاگون' موافق نیستند كشورشان وارد یك جنگ پرهزینه دیگر در خاورمیانه شود.
پنتاگون معتقد است كه جلوی این فعالیتهای بی ثبات كننده ایران باید به شیوه هایی غیرمستقیم گرفته شود.باید نیروهایی شریك در سوریه و عراق ساخته شود و جلوی قاچاق سلاح به شورشیان در یمن نیز گرفته شود.
این لحن تند و قاطع ترامپ در قبال ایران؛ مشابه لحن او در تابستان سال گذشته خطاب به رهبر كره شمالی است كه او را ' مرد كوچك راكتی' نام برده بود. این برخورد تند و قاطع؛ موثر افتاد و سرانجام ترامپ و ' كیم جونگ اون' رهبر كره شمالی در ماه ژوئن در یك اجلاس سران در سطوح بالا با هم ملاقات كردند.
اما 'كریم سجادپور' كارشناس مسائل ایران در موسسه 'كارنگی' در واشنگتن معتقد است كه نمی توان نسخه مشابه كره شمالی را برای ایران هم پیچید چراكه این تاكتیكها در مورد ایران جواب نمی دهد.
سجادپور می گوید'حس بی اعتمادی و تحقیر متقابل میان ایران و آمریكا، بی نهایت عمیق است'.
'جارت بلان' مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریكا در دولت 'اوباما' هم در این زمینه اظهار نظر كرده و معتقد است:' تهدیدهای ترامپ بوی جنگ نمی دهد. این فضا كاملا مغایر با فضایی است كه قبل از تهاجم نظامی آمریكا در سال 2003 به عراق ایجاد شده بود'.
بلان تصریح می كند:'فكر نمی كنم ترامپ در مورد ایران همان تصمیمی را بگیرد كه زمانی 'بوش' و 'چنی' در مورد عراق اتخاذ كردند. بوش و چنی پیش از حمله به عراق گفته بودند 'من عزم جنگ دارم و منتظرم كار به جایی برسد كه شرایط موجود سرانجام مرا به عراق ببرد'.
اروپام**1591**1590
تهران - ایرنا - واشنگتن پست روز دوشنبه در تفسیری نوشت: سطح تنش میان آمریكا و ایران فوق العاده بالاست؛ اما شرایط؛ هنوز جنگی نیست.
