به گزارش ایرنا، چشمه دوزی یكی از صنایع دستی و سوزن دوزی های قدیمی خراسان جنوبی به شمار می آید كه معمولا بر روی پارچه های كتانی سفید یا رنگی با نخ هم رنگ پارچه انجام می شود.
اهمیت هنر چشمه دوزی در آن است كه دوخت، توسط شمارش و حذف الیاف كتان صورت گرفته و پارچه بعد از رو دوزی، حالت تور به خود می گیرد. اطراف چشمه دوزی را با دوخت های دیگر مثل قلاب دوزی تزیین می كنند و مورد مصرف این هنر در تزئین رومیزی، روتختی و پرده است.
صنایع دستی بیانگر صنعت و هنر نیاكان و نمایشگر ذوق و هنر مردم هر منطقه‌ای است كه در گذشته به عنوان پدیده‌ای مهم شناخته شده بود.
با تغییر سبك زندگی در دوره صنعتی و ماشینی امروز، صنایع دستی كاربرد گذشته خود را نداشته و در حال فراموشی هستند كه نوآوری و تعریف كاربری های جدید راهی برای احیا و ماندگاری این صنایع است.
صنعت دستی حامی تمامی استعدادها و آفرینش های سازندگی بشر بود و امروز با نگاه به صنایع دستی هر قومی می‌توان دریافت آن قوم در چه رشته ایی فعال بود.
از گذشته های دور تولیدات متنوع از هنرهای دستی صنعتگران ایرانی در نقاط مختلف كشور رواج داشته كه برخی از آنها به دلیل حمایت نشدن و به حاشیه رفتن، محدود به پستوهای خانه های قدیمی شده اند.
استاد رودوزی های سنتی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: رودوزی سنتی از گذشته دور در استان و كشور انجام می شده كه به مرور زمان از بین رفته است.
سیمین دانشگر افزود: در گذشته 450 نوع رودوزی سنتی داشتیم كه امروز تنها 150 نوع رایج است.
وی اظهار داشت: شبكه دوزی، چشمه دوزی و ابریشم دوزی از رودوزی های استان بویژه بیرجند است كه در حال حاضر به دلیل گذر زمان و حمایت نشدن رو به فراموشی است.
وی یادآور شد: زنان سالخورده بیرجندی در دوخت این نوع رودوزی فعالیت داشتند اما امروز كسی در این حوزه به شكل فعال وجود ندارد.
این استاد هنر رودوزی های سنتی گفت: در رودوزی های سنتی بیرجندی روی پارچه های سفید با ابریشم، دست سازهایی مثل جانماز و رومیزی می بافتند.
دانشگر اضافه كرد: احیای این رودوزی ها نیاز به آموزش و حمایت دولتی دارد، اگر هنرمند حمایت نشود آموزشی هم ارائه نمی شود.
وی گفت: رودوزی های سنتی بیرجند بسیار با كیفیت اما وقت گیر است، به همین دلیل افراد استقبال كمتری به فعالیت در این حوزه نشان می دهند.
وی اظهار داشت: چشمه دوزی و شبكه دوزی اگر مورد حمایت قرار نگیرد برای همیشه به فراموشی سپرده می شود.
دانشگر یادآور شد: اگر در نمایشگاه هایی كه سراسر ایران برگزار می شود از هنرمندان در قید حیات این رشته دعوت شود امكان معرفی این صنایع دستی به همه هموطنان و احیای مجدد آن وجود دارد.
وی گفت: در حال حاضر كالاهای بی كیفیت با قیمت نازل از كشور چین وارد می شود كه ضربه مهلكی به صنایع دستی استان می زند كه برای حمایت از صنایع دستی استان باید از واردات این كالاهای بی كیفیت جلوگیری شود.
استاد هنر رودوزی سنتی ادامه داد: با توجه به نامگذاری سال 97 به سال حمایت از كلای داخلی از طرف مقام معظم رهبری ، ضروری است نسبت به واردات كالاهای چینی بی كیفیت با قیمت پایین كه به صنایع دستی سنتی كشور ضربه می زند تجدید نظر شود.
دانشگر اضافه كرد: در گذشته شركت در نمایشگاه های كشوری برای صنعتگران و هنرمندان استان از طریق صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی انجام می شد اما امروز برای غرفه ها پول می گیرند و شركت در این نوع نمایشگاه برای هنرمندان توجیه اقتصادی ندارد.
معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی هم گفت: در حال حاضر تعدادی از صنایع دستی استان به دلیل نبود بازار مصرف منسوخ شده است.
حسین عباس زاده افزود: این صنایع شامل تفنگ سازی، قفل سازی، چمدان های سنتی، شبكه بافی، چشمه دوزی و ... است كه به دلیل نبود بازار مصرف رو به انقراض است.
وی اظهار داشت: احیای این مشاغل نیازمند تعریف كاربری جدید و آموزش به نسل جوان است، متاسفانه بسیاری از افراد كه در گذشته به صورت حرفه ای در این حوزه ها فعالیت داشته اند امروز در قید حیات نیستند.
** 40 رشته صنایع دستی در حال انقراض
وی با بیان اینكه خراسان جنوبی 80 رشته بومی و دارای مزیت صنایع دستی دارد كه 40 رشته آن در حال انقراض است گفت: احیای این رشته ها نیازمند ایجاد بازار مصرف برای تولید كننده، مطالعه میدانی و ارائه آموزش های دقیق است.
عباس زاده یادآور شد: این استان در حال حاضر 6 هزار هنرمند صنایع دستی دارد كه از این تعداد 230 نفر تحت پوشش بیمه قرار دارند.
معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان كرد: در گذشته صنعت زیلوبافی در فردوس با 120 كارگاه فعال بوده كه در حادثه زلزله ای كه در گذشته در این شهرستان رخ داده است همه استادان این رشته هنری از دست رفتند.
وی گفت: بعضی از رشته ها مثل قفل سازی سنتی تنها جنبه تزئینی دارد و توجیه فعالیت ندارد اما بعضی از رشته های هنری مثل پخل بافی، حصیر بافی، پلاس بافی قاینات و برك بافی مود، قابل احیا است و هم اكنون در بعضی از مناطق استان احیا شده است.
عباس زاده افزود: در حال حاضر صنایع دستی مثل رودوزی بیرجندی در بخش های شبكه بافی و چشمه بافی در حال انقراض است.
7559 * 6054
بیرجند - ایرنا - هنرهای دستی چشمه دوزی، شبكه دوزی و ابریشم دوزی از رودوزی های سنتی خراسان جنوبی است كه در حال حاضر به دلیل گذر زمان، نبود حمایت و بازار مصرف رو به فراموشی است.
