به گزارش سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی تاكنون ذخایر طلا در شهرستانهای بردسكن، كاشمر، نیشابور و تربت حیدریه استان خراسان رضوی كشف شده كه ظرفیت زیاد برای بهره برداری و فرآوری دارد.
طلا و طلاسازی، صنعت دارای مزیت در حوزه اشتغال و كسب درآمد است و برخورداری از معادن طلا در میان دیگر معادن را می توان به عنوان گنجی در بین صنایع معدنی هر منطقه دانست.
اوج استخراج و تولید مصنوعات طلا در خراسان رضوی طی پنج سال اخیر رخ داده و حتی برای نخستین بار این بخش به صادرات دست یافته است.
از سوی دیگر هنرمندان صنعتگر مشهد طراحانی قابل در عرصه جواهرسازی و طلاسازی هستند كه با تقویت دانش خود و مجهز شدن به فناوری های بهتر طی چند سال اخیر رشد قابل توجهی داشته اند.
هرچند نوسانات نرخ ارز طی سال جاری باعث تلاطم بازار طلا در كشور و از جمله خراسان رضوی شد اما این شرایط دلیلی بر بستن چشم بر روی قابلیت های این صنعت نیست و باید با برجسته سازی آن حمایت مسئولانه از این بخش را یادآور شد.
* افزایش تولید و صادرات طلا
كشف طلا در خراسان رضوی به سال 1382 بازمی گردد اما به گفته متولیان امر آنچه تاكنون از معادن زیرزمینی طلا در این استان استخراج شده، در سطح انجام گرفته است.
طلا از كانسنگ استخراج می شود كه شیوه جداسازی آن به صورت ذوب سنگ صورت می گیرد و از هر تن كانسنگ حداكثر 2 گرم طلا به دست می آید.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره گفت: در اجرای طرحهای اكتشاف مواد معدنی سازمان زمین شناسی از سال 1382 تا پایان سال 1393 حدود 890 هزار و 500 كیلو گرم ذخیره معدنی طلا در این استان شناسایی شد.
راضیه علیرضایی افزود: این استان پس از استانهای اصفهان و آذربایجان غربی رتبه سوم را از نظر برخورداری ذخایر طلا در ایران دارد.
وی اظهار داشت: كل طلای استخراج شده از معادن استان در داخل منطقه فرآوری می شود و اغلب به صورت سكه های مربع شكل درمی آید و گاهی در وسایل زینتی و همچنین صنایع دستی استان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با اشاره به وجود پنج معدن طلا در خراسان رضوی گفت: تولید طلا از معادن استان در دولت یازدهم آغاز شد و در این مدت به رشد قابل ملاحظه ای دست یافت.
علیرضایی افزود: تولید طلا و مصنوعات آن در خراسان رضوی از 681 كیلو گرم در سال 1392 به سه هزار و 2 كیلو گرم در سال جاری رسیده است.
وی اظهار داشت: همچنین خراسان رضوی از اواسط سال 1395 تاكنون برای نخستین بار هزار و 700 كیلو طلا به ارزش 101 میلیون دلار به خارج از استان صادر كرده است.
* ظرفیت ها و مشكلات طلاسازی در مشهد
عمده طلا ها در كارگاه های مشهد تبدیل به مصنوعات شده یا در تركیب با سنگهای قیمتی به جواهرات زییا تبدیل می شود.
رئیس كمیسیون سازندگان طلا، نقره و جواهر اتحادیه طلا و جواهر مشهد گفت: شمش گیری به معنای جدا سازی طلا از خاك معدنی در شهرك صنعتی انجام می شود، سپس شمش وارد كارگاه شده و پس از آب كاری، ریخته گری در سیستم متالوژی و اجرای طرح مورد نظر روی طلا، محصول وارد مرحله پرداخت و جواهرسازی می شود.
مهدی لوحی افزود: طراحی طلا و جواهر در این كارگاه یا انفرادی و براساس ذوق و سلیقه طراح است یا الهام گرفته از طراحی های جواهرات دیگر كشورها می باشد.
وی اظهار داشت: كیفیت طلای ساخته شده یا جواهر در كارگاه های مشهد بسیار مطلوب بوده و قابل رقابت با مشابه خود در تهران و اصفهان است، صنعت طلاسازی و جواهرسازی مشهد رشد قابل ملاحظه ای پیدا كرده اما برای تداوم این رویه نیازمند حمایت است.
وی گفت: بعد از نوسانات نرخ ارز، طی سال جاری خرید طلای ساخته شده یا مصنوعات طلا در بازار، 80 درصد كاهش یافت و این امر باعث تعطیلی بیشتر كارگاه های طلاسازی یا تعدیل نیروی آنها شد.
لوحی افزود: تا شهریور ماه سال گذشته 350 كد كارگاه طلاسازی در مشهد ثبت شده بود اما از این تعداد 110 كارگاه فعال باقی مانده و باقی آنها تعطیل شده اند، كارگاه هایی كه مانده اند نیز فقط نیروی انسانی را حفظ كرده و در ظاهر فعال هستند.
وی ادامه داد: كسادی بازار طلا باعث شده است كارگاه های طلاسازی و جواهرسازی به سوی نقره سازی سوق پیدا كنند اما بازار نقره نیز مشكلات خاص خود را دارد.
وی با اشاره به آزادسازی ورود طلا و شمش به كشور اظهار داشت: در مصوبه اخیر، واردات مصنوعات طلا را نیز آزاد كرده اند كه این امر باعث كسادی بازار طلاسازان می شود لذا باید در این بخش تجدیدنظر شود.
رئیس كمیسیون سازندگان طلا، نقره و جواهر اتحادیه طلا و جواهر مشهد گفت: از سوی دیگر بخشنامه ای به صندوق كارآفرینی امید ابلاغ شده است كه به طلاسازان در روستا تسهیلات مشاغل روستایی پرداخت نشود.
این طلاساز مشهدی افزود: قرار بود امسال 220 میلیارد ریال از سوی صندوق كارآفرینی به روستای پیوه ژن از توابع شهرستان مشهد كه منطقه فعال در طلاسازی است، پرداخت شود كه اخیرا منتفی شده و دلیل آن نیز مشخص نشده است.
وی در باره صادرات طلا نیز اظهار داشت: عمده آنچه كه تاكنون از استان خراسان رضوی به عنوان طلا صادر شده، طلای استخراج شده از معدن به صورت نیمه ساخته بوده است.
لوحی گفت: پیشنهاد سازندگان طلا، تشكیل شركت های صادرات محور و همكاری آنها با طلاسازان بود زیرا طلاسازان تخصص و سرمایه ای در حوزه صادرات ندارند و این شركتها می توانند كارگاه های طلاسازی را در این بخش یاری دهند.
وی افزود: صنعت طلا و جواهرسازی درآمدزا و اشتغالزاست و با كمی حمایت از سوی مسئولان می تواند رونق فراوان داشته باشد، ضمن اینكه بهتر است مسئولان قبل از تصویب هر طرح در سطح كلان كشور با كارشناسان هر حوزه مشورت داشته باشند زیرا برخی مصوبات و بخشنامه ها در شرایط كنونی فقط موانع را در مسیر تولید بیشتر می كند.
*لزوم حمایت از صنعتگران طلاساز و جواهرساز مشهد
مدیر خوشه های صنعتی شركت شهرك های صنعتی خراسان رضوی نیز گفت: خوشه طلا و جواهرات مشهد از خوشه های منحصر به فرد در ایران است و به كار بردن عنوان جواهرات برای این خوشه به سبب ساخت برخی زیورآلات به صورت تركیبی از سنگ های قیمتی با فلز می باشد.
جواد دریادل افزود: راه اندازی خوشه طلا و جواهرات از مصوبات دولت دهم بود اما توسعه آن در دولت یازدهم انجام گرفت و هم اكنون برنامه های حمایتی از این خوشه از طریق كانون ملی هماهنگی دانش و صنعت فیروزه و سنگ های قیمتی پیگیری می شود.
وی اظهار داشت: راه اندازی خوشه صنعتی برای طلا و جواهرات منجر به تحول در حوزه طراحی طلا شد به طوری كه پیش از این طراحی در طلاسازی ها كپی برداری از مدل های خارجی بود اما با راه اندازی این خوشه، برگزاری كلاس های آموزشی و بهره گیری از استادان مطرح خارجی، سطح طراحی ها ارتقا یافت.
وی گفت: راه اندازی خوشه صنعتی برای طلا و جواهرات مشهد منجر به ورود ماشین آلات جدید به این صنعت شد كه كاهش هزینه ها و ضایعات را در پی داشت.
مدیر خوشه های صنعتی شركت شهرك های صنعتی خراسان رضوی افزود: محور اصلی فعالیت در این خوشه صنعتی، تقویت جواهرسازی و آموزش روشها و شیوه های نوین طراحی به طلاسازان و جواهرسازان است.
وی اظهار داشت: در این راستا سال گذشته دوره حرفه ای طراحی با نرم افزار برای 60 طلاساز و جواهرساز توسط خوشه صنعتی طلا و جواهرات مشهد برگزار شد و این افراد مشغول كار شدند.
وی گفت: امسال نیز دوره حرفه ای طراحی با نرم افزار برای 60 نفر دیگر از طلاسازان در مشهد با حضور استادان سرشناس در حال برگزاری است.
دریادل افزود: خوشه صنعتی طلا و جواهرات مشهد در قالب شبكه فراگیر فعالیت دارد، اما ظرفیت طلاسازی در مشهد بیشتر حول محور ساخت النگو، زنجیر و گوشواره است و قوت و مزیت اصلی این خوشه در حوزه جواهر سازی به معنای تركیب فلز (طلا یا نقره) با سنگهای قیمتی است و آموزش ها نیز بر این اساس سازماندهی شده است.
وی اظهار داشت: روستای پیوه ژن در نزدیك مشهد در دل رشته كوه بینالود قرار گرفته و مردم آن روستا از سال 1341 وارد كار طلاسازی شده اند و امروز تمام اهالی این روستا در حرفه های مربوط به طلاسازی مشغول فعالیت هستند به طوری كه این روستا را دهكده جواهر می نامند.
وی گفت: متاسفانه به رغم امیدهایی كه مسئولان برای حمایت از طلاسازان روستای پیوه ژن داده بودند، اخیرا طلاسازان این روستا از دریافت تسهیلات طرح مشاغل روستایی صندوق كارآفرینی امید حذف شدند.
دریادل افزود: صنعتگرانی كه در قالب خوشه های صنعتی سازماندهی و تقویت می شوند، نیازمند حمایت های بیشتر از سوی دولت می باشند لذا بهتر است در ارائه تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش این واحدهای كوچك تولیدی تدبیر كرد.
7489 / 6053
مشهد- ایرنا- شاید تا چند سال پیش كمتر كسی به قابلیتهای طلا و طلاسازی در مشهد باور داشت اما به همت صنعتگران و حمایتهای دولت كانسنگهای طلا از معادن خارج و در این شهر به مرحله فرآوری و حتی صادرات رسید.
