به گزارش ایرنا، آبخیزداری (Watershed Management)، به اعتقاد صاحبنظران امر، علم و هنر برنامه ریزی مستمر و اجرای اقدام های لازم برای مدیریت منابع حوزه های آبخیز اعم از طبیعی، كشاورزی، اقتصادی و انسانی بدون ایجاد اثرات منفی در منابع آب و خاك است كه می تواند به صورت مكانیكی یا بیولوژیكی باشد.
بر اساس آمار موجود از مجموع 60 میلیون هكتار از عرصه های بیابانی و مرتعی كشور حدود 25 میلیون هكتار مستعد عملیات آبخیزداری است.
در 30 سال اخیر برای رفع معضل خشكسالی، جلوگیری از فرسایش بادی و هدر رفت آب حدود 2 هزار طرح آبخیزداری در هشت میلیون هكتار از عرصه های طبیعی كشور انجام شد كه سهم استان اصفهان از اجرای آن زیاد نبوده است.
در سال جاری 480 عملیات آبخیزداری در حدود یك میلیون هكتار از عرصه های طبیعی كشور انجام می شود و اكنون دست كم در 16 میلیون هكتار از عرصه های مرتعی و بیابانی كشور اجرای عملیات آبخیزداری نیاز است.
به گفته كارشناسان منابع طبیعی در سال جاری برای اجرای طرح های آبخیزداری در كشور، 200 میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی اختصاص می یابد.
آبخیزداری راه موثری برای درمان فرسایش خاك، مهار آب و حفاظت از جنگل ها در كشور به ویژه در استان پهناور اصفهان است و نهادهای اجرایی با توجه به خسارت های متعدد ناشی از سیلاب ها، هرز روان آب ها و فرسایش خاك باید این در اجرای این طرح بیش از پیش تلاش كنند.
به آمار موجود، اكنون سیلاب ها در كشور سالانه حدود 46 میلیون تن فرسایش خاك را با خود به همراه دارد كه این میزان فرسایش خاك یعنی سالانه معادل 10 هزار هكتار زمین زراعی تخریب می شود كه این مشكلات با عملیات آبخیزداری برطرف می شود.
در استان اصفهان براساس برنامه پنجم و ششم توسعه باید در 2 و نیم میلیون هكتار از عرصه های بیابانی منطقه طرح آبخیزداری انجام بشود كه تاكنون یك و نیم میلیون هكتار از این عرصه اجرایی شده است.
در مجموع اجرای طرح های آبخیزداری به عنوان راهكاری برای تقویت سفره های آب زیرزمینی ، جلوگیری از فرسایش خاك و حفظ و احیای پوشش گیاهی با كمبود اعتبار مواجه است كه نیازمند توجه ویژه مدیران كشوری است.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان از اجرای 18 طرح آبخیزداری در 15 شهرستان این استان خبر داد و گفت : برای اجرای این تعداد طرحها بیش از 230 میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ملی و در بالغ بر 120 هزار هكتار عرصه های این استان هزینه می شود.
محمدحسین شاملی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود : بر اساس برنامه ریزی های انجام شده با پیمانكاران، این طرحها تا پایان ماه آذر به اتمام و در دهه فجر امسال به بهره برداری می رسند.
وی این طرحها را شامل كنترل سیلاب، حفاظت آب و خاك، تغذیه آبخوان ها، تقویت پوشش گیاهی كمربند حفاظتی گیاهی، طرحهای عمرانی مكانیكی و بیومكانیكی و تامین سوخت برای عشایر در شهرستان های گلپایگان، بویین و میاندشت، خوانسار، چادگان، سمیرم، فریدونشهر، اردستان، شاهین شهر و میمه، نطنز، كاشان ، لنجان و خور و بیابانك برشمرد.
وی از برنامه ریزی برای مالچ پاشی 600 هكتار بیابان های منطقه آران و بیدگل خبر داد و گفت : این طرح در انتظار تخصیص اعتبار است.
مدیركل منابع طبیعی اصفهان درباره طرح بیابانزدایی10 هزار هكتاری شرق اصفهان یادآور شد: مجلس شورای اسلامی در بودجه امسال فقط استان خوزستان را محق به دربافت اعتبارات بیابانزدایی دانست و اصفهان به دلیل نبود اعتبارات، تنها نهال های كاشته شده قبلی را حفاظت خواهد كرد.
طرح بیابان زدایی 10 هزار هكتاری شرق اصفهان شامل فعالیت هایی نظیر نهال كاری، آبیاری و حفاظت است كه از آبان سال 94 در منطقه سگزی اصفهان در دست اجراست.
این طرح منطقه وسیعی از شرق اصفهان را پوشش داده و از فرسایش خاك و پدیده گرد و غبار جلوگیری كند.
آبیاری این مناطق بوسیله پساب صنعتی تامین می شود و میزان آبیاری آن حدود یكسال خواهد بود و پس از آن پوشش گیاهی به طور طبیعی آب خود را تامین می كند.
بیابانزایی در شرق اصفهان به گفته مسوولان امر سالانه بیش از 360 میلیارد ریال به امكانات زیربنایی و منابع طبیعی این منطقه خسارت می زند.
عمده خسارات به پایگاه های نظامی همجوار ، اراضی كشاورزی، محورهای مواصلاتی و شهرك های صنعتی، راه آهن و شهرهای پیرامون وارد می شود.
32 میلیون هكتار بیابان و 2.5 میلیون هكتار جنگل دست كاشت در كشور وجود دارد كه 300 هزار هكتار آن در استان اصفهان جای گرفته است.
بر اساس اعلام كارشناسان منابع طبیعی، وسعت بیابان های ایران 20 درصد مساحت كشور است در حالی كه این رقم در اصفهان به 30 درصد می رسد.
بیابان های اصفهان بیشتر در نیمه شرقی این استان واقع است، همچنین استان اصفهان دارای 70 هزار هكتار جنگل است كه بیشتر این جنگل ها در مناطق سمیرم و فریدونشهر می باشد.
6026 / 6020
اصفهان - ایرنا - اجرای همه جانبه طرح های آبخیزداری به عنوان یكی از نیازهای اساسی عرصه های طبیعی اصفهان با توجه به معضلات خشكسالی، فرسایش خاك و باد، تهدیدها و تخریب ها، ضروری است كه باید بیش از پیش به این راهبرد مهم توجه شود.
