به گزارش ایرنا، مراسم علم گردانی در بعد از ظهر روز پنجم ماه محرم شروع می شود و علمی كه به نام پیامبر (ص) نام دارد از منبر مولا (حسینیه ماتم قلعه) به همراه سایر علم ها منتصب به امامان اطهار(س) به طرف بلوار ساحلی و میدان ولایت میناب حركت می كند.
این علم در بین مسیر در حوالی حسینیه صاحب الزمان (عج) (منبر لب رودخانه) علم منتصب به صاحب الزمان (عج) نیز به پیشواز آن می آید و در این مكان مردم با ارادت خاص به امام حسین (ع) و شور هر چه تمام به عزاداری و مدیحه سرایی می پردازند و گوسفند قربانی می كنند و شربت و شیرینی بین همدیگر توزیع می كنند.
مردم ابتدا پس از حضور در حسینیه ماتم قلعه و برپایی مراسم نوحه خوانی و سینه زنی سنتی، راس ساعت 15 از این حسینیه به سمت حسینیه لب رودخانه و برای ادای احترام به روح بنیانگذار این آیین (حاج عبدالصمد عبدالصمدی و شیخ حسن شیخ میرزا) حركت و پس از توقف كوتاه و قرائت فاتحه و نیز بیرون آمدن علم صاحب الزمان (عج) و ملحق شدن به سایر علم‌ها، علم پیغمبر (ص) در جلو جمعیت و مابقی علم‌ها پشت سر آن به حركت خود از میدان استقلال به سمت میدان شهدا و از آنجا به میدان ولایت و در نهایت به سمت بلوار ساحلی (حسینیه لب رودخانه) ادامه می‌دهند.
شركت كنندگان با طی كردن مسیر خیابان های شهید جهانگیر امینی و آموزش و پرورش، روبروی مسجد صاحب الزمان (عج) چند لحظه متوقف می شوند و برای دیگر دست اندركاران آیین علم پیغمبر (ص) كه قبرهای آنان در همین مكان قرار گرفته و مدفون هستند، فاتحه می دهند.
عزاداران حسینی پس از رسیدن به این حسینیه به همراه سیل خروشان جمعیتی كه منتظر رسیدن علم‌ها هستند، در قالب گروه‌ها و دسته های عزاداری تا پیش از فرا رسیدن نماز مغرب و عشا به سوگواری می پردازند و عشق و ارادت خود را نسبت به امامان معصوم (ع) به ویژه سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایش نشان می دهند.
مردم و بزرگان منطقه میناب بر این عقیده‌اند كه چون حضرت مهدی (عج) از دیگر امامان و معصومان از لحاظ سن و سال كوچك تر است، برای سلام كردن به آنان و پیامبر(ص) پیش قدم شود و به همین شیوه علم هر امامی را كه كوچك تر است به استقبال علم دیگر امامان و پیامبر(ص) می برند و سلام می دهند و سپس عزاداری در مقابل حسینیه میانی، تا غروب آفتاب ادامه پیدا می‌كند.
باور مردم این دیار بر این است كه در آخرالزمان، حوادثی بدین گونه اتفاق خواهد افتاد و مردم از نقاط مختلف برای حمایت و یاری امام خود بسیج خواهند شد.
علم صاحب الزمان (عج) و علم پیامبر(ص) تنها علم هایی هستند كه از حسینیه خارج نمی شود و در سطح شهر گردش نمی كنند و تنها علم پیامبر (ص) روز پنجم محرم و عاشورا در محل حسینیه به دیدار علم صاحب الزمان (عج) حركت داده می شود.
روز عاشورا نیز به مانند روز پنجم محرم همین مراسم انجام می شود و پس از مراسم ظهر عاشورا پوشش و رخت رنگی علم ها عوض می شود و علم ها مشكی پوش می شوند و تا روز اربعین حسینی با همین پوشش در حسینیه نگهداری می شوند و بعد از آن غسل داده و تا سال بعد نگهداری می شوند.
** شفای بیماران
2 علم پیغمبر (ص) و علم صاحب الزمان (عج)، بسیار مورد توجه مردم میناب است به گونه ای كه عصر روز پنجم محرم بیشتر مردم این شهر در این مراسم شركت می كنند و در پیشاپیش علم ها گوسفند قربانی كرده و شكلات، نقل، گل، سكه و گلاب بر آنها می پاشند.
یكی از جلوه های كه در این روز برای بیشتر مردم حایز اهمیت بوده، حضور بیماران و افراد معلول است كه برای گرفتن حاجت و شفا از سیدالشهدا (ع) در حالتی كه حضور آن ها در این جمعیت سخت است، حاضر می شوند و علاوه بر شركت در مراسم سینه زنی، طلب حاجت می‌كنند. طبق اعتقادهای دیرینه مردم میناب، در این روز حاجت های زیادی روا می شود.
مردم دیگر شهرهای هرمزگان و حتی استان های همجوار و مناطق حاشیه خلیج فارس از جمله قطر، بحرین و امارات نیز برای شركت در مراسم علم كشی و عزاداری سالار شهیدان در این روز به شهرستان میناب می آیند.
** سابقه دیرینه علم پیامبر (ص) و صاحب الزمان (عج) در میناب
سابقه آیین سنتی و تاریخی علم پیغمبر(ص) و صاحب الزمان (عج)، طبق تفكر و باورهای دینی و مذهبی مردم میناب به 350 تا 400 سال قبل بر می گردد.
شنیده ها نیز حاكی از این است كه در زمان رضا شاه نیز، رژیم آن زمان افرادی را كه به عزاداری می پرداختند، دستگیر و در پاسگاهی كه در نزدیكی همین محل قرار داشت، بازداشت می كند و مردم برای اعتراض، علم ها را به سوی پاسگاه برده و در آن محل تحصن و خواستار رهایی عزاداران می شوند كه این اتفاق در روز پنجم محرم رخ داده است.
بعد از ظهر همان روز پنجم محرم علمی كه بنام پیامبر(ص) نام دارد همراه با دیگر علم های میناب از منبر مولا یا منبر ماتم قلعه به سوی حسینیه صاحب الزمان (عج) (یا منبر لب رودخانه) حركت می كنند و علم صاحب الزمان (عج) به استقبال آن علم ها برده می شود.
**غسل و بستن علم ها
برای برگزاری این مراسم سنتی در صبح روز پنجم محرم ابتدا علم پیغمبر (ص) وعلم صاحب الزمان (عج) توسط تعدادی از مومنان و افرادی كه دارای حسن شهرت و اعتبار مذهبی هستند با آب رودخانه وعطر و گلاب و سلام و صلوات شست و شو داده و علم ها با پارچه های رنگین نذری به رنگ سرخ، سبز و زرد و یا خریداری شده توسط هیات به سبك خاصی آراسته می شوند.
بعد از آن پنجه (سرشده) در بالای علم قرار داده می شود و به اصطلاح مینابی ها علم بسته می شود، در این هنگام مداحانی كه از صدای زیبا و دلنشینی برخوردار هستند، چاوشی خوانی می كنند.
قدمت پنجه علم پیغمر(ص) به یبش از 50 سال می رسد كه اهدایی از كربلا و تبرك شده به ضریح امام حسین (ع) است.
كار بستن علم ها تقریبا از ساعت 8 صبح تا 12 ظهر طول می كشد و در این مدت خیل مشتاقان و مردمی كه از اقصی نقاط هرمزگان و حتی دیگر جاهای كشور و مناطق حاشیه خلیج فارس به میناب آمده‌اند در ماتم قلعه (حسینیه رسول الله (ص) )اجتماع كرده و مشغول تسبیح، ذكر و یا مرثیه هستند.
چوب علم ها نیز از شاخه‌های درخت لور (انجیر معابد) كه در میناب به وفور یافت میشود، تهیه شده و پس از پوشاندن علم با پارچه، آحاد مختلف مردم برای زیارت علم ها و تبرك جستن به آن ها، وارد حسینیه حضرت رسول (ص) و صاحب الزمان (عج) میناب می شوند.
** روی علم های میناب نام ائمه اطهار(ع) حك شده است
روزگاری فردی تمام بزرگان شهر را صدا زده و اعلام می كند كه چوب هایی به شكل علم از كرانه دریای هند به سمت ساحل بندرعباس می آید، اهالی این چوب ها را كه از جنس صندل است، از آب گرفته و خشك می كنند و به نزدیك ترین محل یعنی مسجد 12 امام می برند و مشاهده می كنند كه بر روی هركدام از این چوب ها اسم یك امام كنده كاری شده و تاكنون معلوم نیست كه این چوب ها از كجا آمده‌اند و چگونه این اسمای متبرك بر روی آنها نقش بسته است.
بزرگان قدیم بر این باورند كه این چوب‌ها به اذن خدا برای مردم این شهر فرستاده شده و به همین دلیل برایشان قداستی خاص دارد.
بیشتر حسینیه های میناب با آغاز ماه محرم و ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، به نام یكی از امامان معصوم (ع) علم می بندند و آن را در كوچه ها و محله های شهر همراه با دسته های سینه زنی كه اغلب از بزرگان و معتمدان هر محل تشكیل میشود، می گردانند و به این گردش علم 'پرسه' گفته میشود.
علم حضرت ابوالفضل (ع)، دو علمان علم حضرت رسول الله (ص) و علم صاحب الزمان (عج)، امام رضا (ع)، زین العابدین (ع) و امام حسن (ع) از علم های مشهور شهر میناب به شمار می روند.
همه ساله در ایام محرم این علم ها را به دریا یا رودخانه می برند و طی یك مراسم خاص آنها را با عطر و گلاب شست و شو می دهند.
در این روز علم گردان ها برای صبحانه و ناهار به خانه افرادی كه نیت دارند، دعوت می‌شوند كه پس از پایان سفره به خواندن دعایی كوتاه و طلب سلامتی برای اهل آن خانه می‌پردازند.
رفتن بر در خانه‌ها با علم و جمع كردن پول برای گرداندن مراسم دهه محرم تا روز عاشورا ادامه دارد و مردم شهر هر كدام به نیت خود پولی را به علم گردان‌ها می‌دهند.
در ظهر روز عاشورا نیز بعد از شهادت امام حسین (ع) علم‌ها زمین گذاشته و سیاه پوش می شوند و این سیاه پوش بودن تا پایان ماه صفر ادامه دارد.
اعتقادات مذهبی و عشق وارادت به ائمه اطهار دربین همه مردم هرمزگان موج می زند و مردم شهرها و روستاهای استان در شرق شامل میناب، رودان، جاسك، سیریك و بشاگرد تا حاجی آباد در شمال و بستك، بندرلنگه ، بندرخمیر و پارسیان درغرب وهرمز، كیش و قشم در جنوب در مناسبت های مذهبی بویژه در آیین های ماه محرم حضور فعال و وصف ناپذیر دارند.
شهرستان میناب با 300 هزار نفر جمعیت در 90 كیلو متری شرق بندرعباس مركز استان هرمزگان واقع است و دومین شهر بزرگ استان محسوب می شود.
گزارش از رقیه غلامی زاده
7195/ 6048
بندرعباس- ایرنا - علم گردانی در میناب آیینی حدود 400 ساله و یكی از با ارزش ترین آیین های سنتی و مذهبی جنوب كشور و برخواسته از تفكر و باورهای دینی مردم بوده كه هر ساله در روز پنجم ماه محرم با شكوه و جلوه ی خاصی در میناب هرمزگان برگزار می شود.
