كوروش زارعی: مردم حامي اصلي تعزیه هستند

واقعه عاشورا بیشتر از هر روایت تاریخی و مذهبی از بار دراماتیك و جنبه نمایشی برخوردار است. حادثه ای كه هر ساله توسط دوست داران اهل بیت زنده نگه داشته شده است. تعزیه نیز به عنوان اصلی ترین و كهن ترین ركن نمایشی این رویداد به شمار می رود و همواره از گذشته تا به حال، طرفداران و علاقه مندان خود را داشته است. اما متاسفانه تاكنون تئاتر و تلویزیون نتوانسته اند تمام و كمال از این هنر استفاده كنند و تنها چند اثر ماندگار و ارزشمند در این حوزه خلق و ارائه شده است.

**هر نمایش یا فیلمي می تواند از تعزیه استفاده كند
كوروش زارعي، مدیر مركز هنرهاي نمایشي حوزه هنري و بازیگر تئاتر و تلویزیون درباره جایگاه تعزیه در آثار نمایشي (تئاتر و تلویزیون)، در گفتگو با خبرنگار ایرناپلاس بیان كرد: به هرحال هر نمایش یا فیلمي به فراخور خود می تواند از تعزیه استفاده كند. این موقعیت باید در فیلمنامه و نمایشنامه هاي ما وجود داشته باشد تا از وجود تعزیه هم بتوانیم نهایت استفاده را ببریم. تعزیه در چند فیلم سینمایي به همراه چند اثر تلویزیوني و تئاتري به لحاظ شیوه و سبك اجرایي و ایضا دخالت قصه استفاده شده است كه توانسته اند تا حدودی هم موفق باشند. اما بیشتر از این ها می شود دست به خلق اثر با چنین موضوعاتی زد.

**برای مردم نمی توانیم تعیین سلیقه كنیم
بازیگر سریال «یوسف پیامبر» با اعلام اینكه مردم حامي اصلي تعزیه هستند، گفت: البته براي مردم نمي توانیم تعیین سلیقه كنیم، مداحي و روضه خواني جایگاه خودشان را در میان مردم دارند. تعزیه همیشه یك عنصر خودجوش و مردمي بوده و خواهد بود. بنده از دوران كودكي در خاطرم است كه تعزیه هیچ وقت مورد توجه هیچ دولت و ارگانی قرار نداشت. تعزیه همواره توسط ساكنان محله ها حمایت شده، به شكلي كه شرایط و بستر آن را براي اجرا مهیا كردند. در قم بالاي ده مجلس تعزیه داریم كه البته این موضوع در تهران هم وجود دارد.

**تعزیه مكتبی انسان‌ساز است
محسن میرزاعلی، نقال و مرشد درباره جایگاه تعزیه و شبیه خوانی در آثار نمایشی اعم از تئاتر و تلویزیون و اهمیت این هنر عنوان كرد:‌ تعزیه، هنرهای آیینی و سنتی ما جایگاه ویژه ای چه در گذشته و چه در عصر حاضر دارند. اما متاسفانه كسانی كه در راس كار هستند كمتر به این مسئله بها می دهند. خوشبختانه امروزه شاهد هستیم كه این مقوله یكی از اصلی ترین دغدغه های حوزه هنری تهران است كه امسال هم به این موضوع پرداخته است. چرا؟ چون تعزیه مكتبی انسان ساز است. مثلا در گذشته آمار طلاق و میزان فساد در جامعه ما خیلی پایین بود. یكی از دلایلش می تواند این باشد كه مرشدان، نقالان و تعزیه خوانان ما در دل مردم جای داشتند. فرهنگ حماسی و ایرانی بودن را در میان مردم تبلیغ می كردند و رواج می دادند و در كنار آن فرهنگ اهل بیت، زندگی و ساده زیستنشان را مدام برای مردم روایت می كردند.

**هنوز اتفاقی كه می خواهیم نیفتاده است
میرزاعلی با بیان اینكه مادر هنر تعزیه است، بیان كرد: در تعزیه موسیقی، هنرهای تصویری، سرخوشی، بازی، رنگ ها و تئاتر وجود دارد. البته به عقیده من از آن بالاتر نقالی است كه یك نمایش تك نفره است و تمام شخصیت ها را یك نقال به تنهایی با یك عصا و جلیقه به تنهایی اجرا می كند. چند وقتی است كه صدا و سیما به این اجراها بها می دهد، اما هنوز آن اتفاقی كه می خواهیم نیفتاده است.
این مرشد درباره ضرورت گسترش نقالی، تعزیه و یا حوزه های دیگر، خاطر نشان كرد: من به نمایندگی از جامعه نقالان می گویم ما خواهان این هستیم كه برنامه ثابتی داشته باشیم كه از ابتدا تا انتهای شاهنامه را نقالی كنیم یا هر روز را به یك داستان مذهبی اختصاص دهیم. درباره سبك ها و شیوه های مختلف نمایش های آیینی بحث و فعالیت شود و این نمایش ها ضبط و پخش شود تا مردم بیشتر راجع به این هنرها اطلاع پیدا كنند و بدانند چه رمز و رازی در آن ها نهفته است.

**تاثیر نمایش تعزیه كیارستمی دیگر هیچ وقت تكرار نشد
محسن میرزاعلی با اعلام اینكه تعزیه و هنرهای آیینی، هنرهای مردمی هستند، درباره كمبود آثار نمایشی در این حوزه، افزود: مردم همواره به صورت خودجوش تعزیه را اجرا می كردند. در دانشگاه كرسی را برای پژوهش و آموزش در نظر بگیرند. البته این كه بگوییم اصلا توجه نشده است صحیح نیست. اما خب آن چنان تمام و كامل پرداخته نشده است. برای مثال اجرای ویدئو آرت نمایشی تعزیه توسط عباس كیارستمی در ایتالیا و بازخورد خوبی كه از آن گرفته شد، هیچ وقت در میان دیگر هنرمندان تكرار نشد و دیگر شاهد چنین تاثیراتی نبودیم. البته این وظیفه مدیران است كه یك تیمی از نویسندگان، كارگردانان و تهیه كنندگان تشكیل دهند و آثار ارزشمندی را در این زمینه تولید كنند. به عقیده من هنرمندان و تعزیه خوانان كار خود را به درستی انجام داده اند و اگر موقعیت و شرایطش بوده، حضور به عمل رسانده اند.

**اجرای تعزیه در نجف و كربلا
این مرشد درباره اجرای تعزیه ها در راهپیمایی اربعین امسال گفت: امسال سال سوم است كه در راهپیمایی اربعین برنامه تعزیه خوانی، مقتل خوانی، شبیه خوانی، نقالی و اجرای نمایش ها به زبان های مختلف عربی، انگلیسی، تركی و اردو برگزار خواهیم كرد. چند مسیر هم برای اجرای تعزیه در این راهپیمایی مشخص شده است. قرار است قبل از رسیدن به مرز در دو مسیر چزابه و خرمشهر و همچنین در چند نقطه از شهر نجف و كربلا این هنر آیینی و مذهبی را اجرا كنیم كه هنرمندان مطرح تعزیه و تئاتر، نقش آفرینی این نمایش ها را هم بر عهده دارند.

گزارش از: هنگامه ملكی
**اداره كل اخبار چندرسانه ای**ایرناپلاس**