به گزارش ايرنا، پس لرزه هاي بي آبي در كرمان چونان زلزله اي مهيب هر روز بخش هاي مختلف كشاورزي اين استان را تكان مي دهد طوري كه خشك و رها شدن باغ هايي كه قبل از اين، راه معاش خانواده ها بود اكنون به صحنه اي تبديل شده كه دل هر بيننده اي را به درد مي آورد و جدي بودن خشكسالي را بيش از پيش گوشزد مي كند.
افت كمي و كيفي آب و كاهش عملكرد محصولات از جمله پسته در استان كرمان به دليل تغييرات اقليمي ناشي از خشكسالي، خود نشان دهنده پس لرزه هاي ناشي از اين پديده ويرانگر در كرمان است، اتفاق وهمناكي كه بيشتر از آن مي گوييم و كمتر آن را در عمل باور داريم و گواه اين ادعا نبود برنامه ريزي جامع در راستاي مديريت و مصرف بهينه آب است.
معاون توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كرمان نيز از خشكيدگي خوشه هاي خرما و شكستن دل نخلداران شرق اين استان تا كاهش ميزان برداشت محصولات كشاورزي از جمله گردو، پسته و بادام، فرونشست زمين و تغييرات اقليمي مي گويد و همه را ناشي از اقدامات نادرست گذشته و چيره شدن چتر خشكسالي بر زمين عطشناك كرمان مي داند.
به گفته محمدرضا پورخاتون هر چند كم آبي و مصرف بي رويه و بدون مديريت اين مايه حيات و خشكسالي هاي پياپي به عنوان ميراث بجا مانده از گذشته در استان كويري كرمان موجب بروز پديده هايي چون تغيير اقيلم و نوسانات دمايي شده كه بخش هاي مختلفي از جمله كشاورزي را تحت تاثير قرار داده و خساراتي را نيز تحميل كرده است اما مديريت كارشناسانه، صحيح و هدفمند شرايط مي تواند راهي براي بهبود اوضاع باشد.
وي با اشاره به اينكه نوسانات دمايي در بيشتر شهرستان هاي پسته خيز استان كرمان مشهود است تصريح كرد: گرماي نابهنگام 38 درجه آخر فروردين سال جاري و بعد از آن سرماي ديرهنگام موجب وارد آمدن خسارت هنگفت و غير قابل جبراني به بخش محصولات كشاورزي اين استان شد.
پورخاتون شايعه مصرف سموم چيني تقلبي كه اين روزها در محافل مردم و كشاورزان نقل به نقل و سينه به سينه مي چرخد را رد مي كند و مي گويد: درختان استان كرمان در فصل زمستان سال گذشته تامين سرما نشدند و اين امر بيشتر خود را بر روي كاهش محصول درخت گردو نشان داد.
وي با تاكيد بر اينكه نوسانات دمايي 2 هزار و 800 ميليارد تومان به بخش كشاورزي استان كرمان خسارت وارد كرده است تصريح كرد: 2 هزار و 400 ميليارد تومان از اين مقدار خسارت به محصول پسته وارد شده و مابقي ساير محصولات كشاورزي مانند گردو و محصولات سردرختي را در برگرفته است .
اين كارشناس عامل بروز نوسانات دمايي را خشكسالي عنوان كرد و اظهار داشت: افت جدي منابع آبي در بسياري از مناطق نيز موجب بروز خسارات به محصولات كشاورزي شده است.
پورخاتون با اشاره به اينكه كيفيت آب نامناسب خود را در عملكرد محصولات نشان مي دهد تصريح كرد: بخش كشاورزي طي سالهاي اخير به دليل برداشت نادرست از آب متهم شده اما اعتقاد داريم كشاورزي بايد در امور و شيوه هاي اجرا تغيير رويه و با شيوه و روش هاي نو ادامه حيات دهد.
وي با اشاره به اينكه 30 درصد از ارزش توليدات ناخالص استان كرمان مربوط به بخش كشاورزي است براين باور است كه بايد مشكلات اين بخش ريشه يابي شود و در قدم نخست آب به صورت حجمي تحويل كشاورز داده تا ميزان مصرف آب را مديريت كند.
پورخاتون با تاكيد بر اين موضوع كه درصد قابل توجهي چاه غيرمجاز در استان كرمان وجود دارد اظهار داشت : بايد كنترل و نظارت را در بخش كشاورزي سرعت دهيم و بطور جدي در اين بخش اقدام كنيم ولي در عين حال كه بايد بهره وري در بخش آب ارتقا داده شود اما حقوق كشاورز نبايد در اين بخشهم تضييع شود.
معاون توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي استان كرمان گفت: سالانه 900 ميليون متر مكعب از سفره هاي زيرزميني آب در اين استان اضافه برداشت مي شود و اين در حاليست كه خشونت خشكسالي در اين منطقه با اقليم خشك طي سال زراعي جاري بخصوص در حوزه باغي و زراعي بيش از پيش خود را نشان داده است.
وي قرار گرفتن كرمان بر روي كمربند خشك دنيا و نوسانات شديد بارش و پراكنش نامناسب آن را از ويژگي هاي ذاتي اين استان برشمرد و اظهار داشت : متوسط بارندگي سالانه استان 120 ميلي متر بوده كه اين ميزان در سال زراعي جاري به حدود 40 ميلي متر كاهش يافته است .
پورخاتون ادامه داد: بر اساس بررسي هاي انجام شده استان كرمان به طور مداوم در 40 درصد سال هاي مورد مطالعه دچار خشكسالي بوده كه با توجه به روند حركتي خشكسالي ها در 30 سال اخير، اين استان درگير سه دوره خشكسالي بوده است.
وي ادامه داد: طولاني ترين دوره خشكسالي مربوط به دوره اخير است كه اين دوره از سال 77 آغاز و هم اكنون نيز ادامه دارد و خشكسالي فعلي نسبت به ساير دوره هاي خشكسالي اين استان داراي تداوم و شدت بيشتري است و موجب كمبود شديد منابع آبي و كاهش آب هاي زيرزميني و سطحي شده است.
وي اظهار داشت: دماي بالا، رطوبت ناچيز موجود در هوا و پوشش ابري اندك موجب افزايش تبخير آب و تعرق و كاهش آب در خاك شده كه در نهايت كاهش عملكرد توليد محصولات كشاورزي را در پي داشته و بيشتر دشت هاي استان كرمان با خطر شور شدن آب به دليل پيش روي سفره هاي آب شور مواجه شده است.
حالا سالهاست زنگ خطر كمبود آب با اتفاقات مختلفي همچون فرو نشستن دشت ها و شور و تلخ شدن آب به صدا در آمده اما هنوز پنج درصد از اراضي استان كرمان به كشت محصولات كشاورزي آنهم بيشتر با شيوه آبياري سنتي اختصاص دارد .
رئيس سازمان جهاد كشاورزي شمال استان كرمان نيز از كمبود آب به عنوان يك بحران ياد مي كند و مي گويد: طرح بهره وري آب، اقتصادي بودن محصولات كشت شده و گرچه اجراي طرح الگوي كشت مطرح شده ولي با توجه به مقدار سطح زير كشت و كمبود منابع آبي در استان كرمان بايد ببينيم هر محصول چقدر آب مصرف مي كند و چقدر بازده اقتصادي دارد.
عباس سعيدي ادامه داد: همچنين بايد اطمينان حاصل كرد نيازهاي استان كرمان در توليد محصولات كشاورزي كدام محصول است و با آگاهي به اين موضوع مي توان برخي از محصولات را از چرخه كاشت حذف كرد.
وي افزود: دانش فني در مورد برخي محصولات كشاورزي در حال كشت در استان ايجاد نشده و يكسري دانش بومي نيز كه وجود دارد كه در مورد محصولات جديد امكان اجرا ندارد.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان كرمان با تاكيد بر اينكه ماشين آلات كشاورزي اين استان نيز بايد همزمان و هم راستا با ورود محصولات جديد تغيير كند اظهار داشت :تامين مواد اوليه براي ساير بخش ها، حفظ محيط زيست، جلوگيري از پيشروي كوير، تامين امنيت و توليد غذا و نيل به خودكفايي تا 95 درصد از جمله وظايف جهاد كشاورزي است.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان كرمان استمرار وقوع خشكسالي، كمبود منابع آبي، روند رو به رشد خرده مالكي در واحدهاي توليدي كشاورزي، نرخ پايين بهره وري آب در بخش كشاورزي و از جمله مشكلات فراوري بخش كشاورزي است.
وي از دست رفتن پوشش گياهي و حمله و طغيان آفات را در مزارع يكي از دلايل خشكسالي عنوان كرد و اظهار داشت: نوسانات دمايي مقدار توليدات كشاورزي را تحت الشعاع قرار داده است.
اما حالا با وجود اينكه ناليدن از بي آبي نقل محفل همه اقشار جامعه از جمله مسئولان است در استان كويري كرمان سالانه 900 ميليون متر مكعب از سفره هاي زيرزميني آب اضافه برداشت مي شود و كسي در اين خصوص پاسخگو نيست .
مهار آبهاي سطحي، جدا شدن آب آشاميدني از آب بهداشتي، مسدود كردن چاه هاي غيرمجاز، انتقال آب حوزه به حوزه از جمله راههاي نجات استان از بحران خشكسالي است.
كم آبي و مصرف بي رويه و بدون مديريت اين مايه حياتي و خشكسالي هاي پياپي به عنوان ميراث بجا مانده از گذشته در استان كويري كرمان موجب بروز پديده هايي چون تغيير اقيلم و نوسانات دمايي شده كه بخش هاي مختلفي از جمله كشاورزي را تحت تاثير قرار داده و خساراتي را نيز تحميل كرده است.
استان كرمان به عنوان بزرگترين استان كشور به لحاظ مساحت با 183 هزار كيلومتر مربع وسعت و 11 درصد خاك كشور با وجود شرايط اقليمي و جغرافيايي خشك و كويري سالانه حدود 6 و نيم ميليون تن محصولات زراعي در آن برداشت مي شود كه تغييرات اقليم، نوسانات دمايي و خشكسالي مي تواند ضربه اي سخت به اقتصاد اين استان باشد.
سالانه 130 تا 150 هزار تن پسته، 200 هزار تن خرما و 85 گونه هاي مختلف مركبات در اين استان توليد مي شده كه نوسانات دمايي اواخر سال گذشته و امسال بخش عظيمي از اين محصولات را دچار خسارت كرده است.
گزارش : نجمه حسني
3029/ 5054
كرمان - ايرنا - برداشت اندك محصول پسته و گردو، افزايش آفات، تغييرات دمايي غيرعادي و بروز پديده هاي چون گرد و غبار و توفان شن از جمله پس لرزه هاي تاثيرگذار خشكسالي در بخش هاي مختلف از جمله كشاورزي استان كرمان است.
