خلیج گرگان در وضعیت اضطرار نیست

به گزارش ایرنا، داودرضا عرب روز پنجشنبه در نشست تخصصی «خلیج گرگان، فرصت ها و تهدیدات» در بندرتركمن اظهار داشت: بالا و پایین رفتن تراز آب در دریای خزر و خلیج گرگان امری طبیعی است كه در سنوات گذشته به كرات آن را شاهد بوده ایم و به عنوان نمونه در دهه 50 سطح تراز آب به یك متر پایین تر از شرایط فعلی هم رسیده بود.
وی كه پژوهشگر و استاد دانشگاه در حوزه آب است، گفت: در مقوله كمیت آب باید به این نكته توجه كنیم كه رودها و رودخانه های ورودی به خلیج گرگان، تاثیری ملموس بر تراز آب خلیج گرگان ندارد بلكه تراز آبی دریای خزر متاثر از فعالیت های زمین شناختی و یا اقلیمی و آب و هوایی است و دبی آبی كه از طریق رودخانه ها وارد خلیج گرگان و دریا می شود حدود نیم هزارم آب پهنه آبی خزر است.
عرب اضافه كرد: كاهش كمی آب در خلیج گرگان نمی تواند منشاء وقوع ریزگرد شود چون طبق تحقیقات صورت گرفته گونه های شور پسند در نواحی غربی خلیج گرگان (حوالی شمال شهر بهشهر ) رشد كرده اند كه به عنوان محافظ طبیعی جلوی بروز و ایجاد ریزگرد ها را خواهد گرفت.
وی تاكید كرد: اگر قرار است كه از خطرات وقوع ریزگرد در این حوزه در امان بمانیم باید از انجام فعالیت های مخربی همچون انجام مسابقات آفرود و اتومبیلرانی در مناطق دچار پسروی پرهیز كرده و با قرق پوشش های گیاهی ایجاد شده می توان از بروز هر گونه ریزگرد ممانعت به عمل آورد.
مشاور نجات خلیج گرگان با بیان این كه افزایش میزان نیترات و فسفات در آب خلیج گرگان به رشد جلبك ها منجر شده است، افزود: مكانسیم اكولوژیكی حیات جلبك ها در برخی از ساعات شبانه روز باعث می شود تا به علت مرگ برخی از موجودات زنده خلیج گرگان كه در حالت كلی به تغذیه گرها موصوف هستند بوی تعفن از پهنه آبی خلیج گرگان متصاعد شود.
به گفته وی هر چند احیای مجدد چرخه های آبی بین خزر و خلیج گرگان باعث كاهش این بوها می شود اما بطور كلی آن را برطرف نمی سازد بلكه احتمال دارد به دلیل تغییر تركیب آب و تداخل آب شور و شیرین، تبعات تغییرات كیفی آب محسوس تر شود كه این موضوع نیازمند ارزیابی و بررسی بیشتر است.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: طبق بررسی های صورت گرفته در صورت لایروبی كانال های حوزه خلیج گرگان، چرخه آب خلیج گرگان با دریای خزر حدود 340روز طول می كشد و نمی شود تصور كرد با لایروبی، مشكل انتشار بوی تعفن به طور كلی و در زمان اندك برطرف شود.
مشاور طرح نجات خلیج گرگان گفت: كاهش تراز آب صرفا تردد و ناوبری شناورها را با مشكل روبرو كرده است كه با راهكارهای منطقی قابل جایگزین است.
عرب همچنین در خصوص تغییركاربری های انجام شده در حوزه خلیج گرگان اظهار داشت: باید با مباحثی همچون دست اندازی به زیستگاه خلیج گرگان و شكار و صید غیرمجاز برخورد منطقی شده و با اجرای رویكردی پایدار، معیشت جوامع پیرامونی لحاظ و همچنین از نظرات ریش سفیدان و آگاهان به مقوله پسرفت و پیشرفت خلیج گرگان كه به سبب شرایط سنی این حوادث را درك كرده اند، استفاده شود.
وی تاكید كرد: احیای خلیج گرگان كه تامین اقتصاد ساكنان به آن گره خورده، بدون مشاركت و همراهی مردم دست یافتنی نیست و ایجاد فعالیت های سازه ای مانند لایروبی و ایجاد كانال تنها پازلی از احیای این خلیج است.
خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و استان گلستان بوده كه به دلیل پسروی زیاد آب و ناتوانی در اجرای طرح های مناسب و كارشناسی، فاصله چندانی با خشكی كامل ندارد.
این خلیج در سال 1354 به همراه تالاب میانكاله و لپوی زاغمرز (درگلستان ومازندران) به‌ عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های كنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این خلیج، بلكه نواحی اطراف آن شامل شبه جزیره میانكاله (پناهگاه حیات‌وحش) و تالاب بین‌المللی گُمیشان یك مجموعه ارزشمند زیست ‌محیطی است.
خلیج چهار هزار هكتاری گرگان یكی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز است و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگ‌ترین دریاچه زمین به اتصال این خلیج با دریا وابسته است؛ خلیجی كه حالا با مشكلات متعدد دست ‌و پنجه نرم می‌كند.
عمق خلیج گرگان كه در برخی نقاط به حداكثر سه متر می‌رسید، اینك دراثر رسوب‌گذاری به 1,5 متر كاهش یافته و به سمت نابودی پیش می‌رود.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و در حوزه شهرستان های بندرتركمن، بندرگز، نوكنده و بهشهر واقع است و از 60 كیلومتر طول و حداكثر 12 كیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی – غربی است.
این خلیج از لحاظ اقتصادی و اكولوژیكی دارای اهمیت بالا و به عنوان مركزی تفریحی و شیلاتی مورد استفاده ساكنان منطقه بوده و در بخش های تكثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد.
7333/6204/1860