به گزارش ایرنا، پس از افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر چابهار با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه هشت و نیم میلیون تن كالا، می بایست همزمان زیرساخت های حمل ونقل آن نیز به همین میزان ایجاد و بهره برداری می شد.
دغدغه جابجایی كالاهای وارده به بندر چابهار سبب شده تا بسیاری از سرمایه گذاران از این بندر استراتژیك نتوانند استفاده چندانی ببرند.
تجار و بازرگانان داخلی و خارجی كالاهای خود را با هدف انتقال به شهرهای داخلی كشور و یا سایر كشورها به ویژه افغانستان و آسیای مركزی به بندر چابهار انتقال می دهند كه این مهم نیاز به زیرساختهای لازم از جمله راههای ارتباطی زمینی، هوایی و ریلی دارد.
به گفته برخی تجار و بازرگانان، بندر مهم چابهار تا این لحظه از هرگونه زیرساخت حمل و نقل نظیر فرودگاه بین المللی، جاده ترانزیتی، بزرگراه و آزادراه محروم است و تاكنون نیز مطالعه ای برای ایجاد بزرگراه و آزادراه نشده است.
بسیاری از سرمایه گذاران داخلی و خارجی فعال در حوزه ترانزیت و حمل و نقل كالا و مسئولان بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان به ناچار برای انتقال كالاهای خود به جاده پرخطر و كم عرض چابهار- نیكشهر- سرباز- ایرانشهر و ادامه آن به زاهدان و میلك هیرمند چشم دوخته اند.
هم اینك برای حمل و نقل كالاهای ورودی به دو بندر شهید بهشتی و شهید كلانتری تنها دو مسیر یكی جاده كم عرض 10 متری چابهار- نیكشهر به ایرانشهر و دیگری جاده پرپیچ و خم چابهار- سرباز- ایرانشهر وجود دارد كه توسط كامیون های باری و خودروهای سواری مورد استفاده قرار می گیرد.
كالاهای ورودی به بندر چابهار به وسیله كامیون های كوچك و بزرگ در این جاده های پرخطر و در حد تردد خودروهای سبك بین شهری، به سایر نقاط ایران و كشور افغانستان منتقل می شود.
اگر مسوولان به فكر توسعه زیرساختهای حمل و نقل برای انتقال كالا با حجم فراوان از بندرچابهار به افغانستان هستند می بایست در مرحله نخست، برای ارتقای بیش از هزار كیلومتر جاده به بزرگراه و آزاده راه چاره اندیشی كرده و در مرحله بعد، خط ریلی چابهار- زاهدان- سرخس و چابهار- میلك مرز افغانستان را تكمیل و بهره برداری كنند.
با تخصیص اعتبارات قطره چكانی و اولویت چندم وزارت راه در تكمیل زیرساخت های جاده ای، هوایی و ریلی می توان گفت باید چند دهه دیگر منتظر توسعه حمل و نقل از مبداء بندر چابهار بود.
با ادامه روند كنونی تردد كامیون ها در محور چابهار- نیكشهر - ایرانشهر و چابهار- سرباز -ایرانشهر به زاهدان هر هفته باید شاهد وقوع تصادفات ناگوار و كشته و زخمی شدن تعدادی از هموطنان باشیم.
برای نخستین بار در طول 40 سال اخیر امضای توافقنامه بین كشورهای ایران، هند و افغانستان بهترین موقعیت را برای بندر چابهار ایجاد كرد و هند بدون نیاز به عبور از پاكستان براحتی توانست كالاهایش را از طریق بندرچابهار به افغانستان منتقل كند.
نخستین محموله ترانزیتی گندم اهدایی كشور هند به افغانستان در نیمه اول آبان سال گذشته (1396) از بندر كاندلای هند وارد بندر چابهار شد.
این محموله ترانزیتی گندم اهدایی كشور هند به افغانستان شامل 640 دستگاه كانتینر به میزان 15هزار تن بود كه پس از ورود از طریق جاده چابهار- میلك هیرمند به افغانستان انتقال یافت.
از آن زمان تاكنون هشت فروند كشتی حامل كالاهای افغانستان وارد بندر چابهار شده است كه نشان می دهد تجار و سرمایه گذاران مكان جدیدی را برای صادرات و واردات كالا انتخاب كرده اند.
علاقه مندی و استقبال دولت و مردم كشور دوست و همسایه افغانستان برای استفاده حداكثری از امكانات و فرصت های تجاری فراهم شده در بندر چابهار می تواند به توسعه روابط تجاری و اقتصادی با ایران منجر شود.
ترانزیت گندم از بندر چابهار به خاك افغانستان یكی از مشوق های ارائه شده در بندر چابهار برای فعالان تجاری بود كه بخوبی در حال انجام است.
** حمل و نقل جاده ای
هم اینك بندر چابهار حدود هزار كیلومتر راه ارتباطی دارد كه باید همه مسیرهای منتهی به آن به بزرگراه و آزادراه ارتقا پیدا كنند تا ترانزیت و حمل ونقل به داخل شهرهای كشور و كشور افغانستان توسعه پیدا كند و خطری خودروهای سواری و مردم بومی سیستان وبلوچستان را تهدید نكند.
ساخت جاده 110 كیلومتری نیكشهر تا دوراهی كنارك و چابهار برای اتصال دو شهرستان و تسهیل در تردد خودروهای سواری بیش از 20 سال به طول انجامید.
این جاده با ابنیه ضعیف و نشست كردن در چندین مكان هیچگاه كشش تردد كامیون ها و ظرفیت انتقال سالانه هشت و نیم میلیون تن كالای وارده به بندر چابهار به سایر نقاط ایران و افغانستان را ندارد.
این مسیر باید با انجام مطالعات و تخصیص اعتبارات لازم و آغاز عملیات اجرایی به آزادراه و بزرگراه تبدیل شود و اگر نگاه گذشته به بندرچابهار حاكم باشد و روند فعلی برای انجام مطالعات و آغاز عملیات اجرایی ایجاد بزرگراه و آزادراه ادامه یابد باید چندین دهه دیگر منتظر زیرساخت های جاده ای بود.
حمل ونقل جاده ای از مهمترین نیازهای بندر چابهار است؛ ایجاد راه دسترسی به دو بندر شهید بهشتی و شهید كلانتری به طول بیش از 30 كیلومتر از نیازهای ضروری و اساسی است.
راه اندازی جایگاه سوخت و ساخت مجتمع خدماتی و رفاهی از دیگر نیازهای جاده ای و توسعه حمل ونقل كالا است كه در طول 20 سال اخیر نادیده گرفته شده است.
** فرودگاه بین الملی چابهار
ساخت فرودگاه بین المللی چابهار یكی از زیرساخت های حمل ونقل است كه پس از صدور مجوز از سوی كمیته فضایی كشور ضرورت دارد احداث شود تا مسافران، سرمایه گذاران و گردشگران بتوانند به بندر چابهار سفر كنند.
هم اینك برای ورود به چابهار مسافران از فرودگاه نظامی كنارك در حدود 50 كیلومتری چابهار استفاده می كنند كه امكانات چندانی برای رفاه مسافران ندارد و بنا بر ضرورت نظامی در 40 سال گذشته ساخته شده است.
ساخت فرودگاه بین المللی چابهار یكی از بحث هایی است كه پس از یك سال تعلل در ساخت آن، بار دیگر مهلت مجوز صادره از سوی كمیته فضایی كشور به پایان رسید.
** راه آهن چابهار- زاهدان- سرخس
راه آهن چابهار- زاهدان- سرخس بهترین مسیر برای حمل ونقل كالاهای بندر چابهار است؛ مسیر اصلی این خط ریلی از چابهار به زاهدان به طول 640 كیلومتر سال 1389 كلنگ زنی شده اما از سال 1392 به طور جدی تر در حال اجراست.
این خط ریلی از دروازه شرقی اسكله شهید بهشتی چابهار آغاز و با عبور از شهرستانهای كنارك، نیكشهر، ایرانشهر و خاش در نهایت به زاهدان متصل و پس از آن برای ارتباط با كشورهای آسیای مركزی به سرخس متصل می شود.
این پروژه در هشت قطعه و با مبلغ اولیه دو هزار و 41 میلیارد تومان در حال اجراست و در مجموع تا سرخس هزار و 640 كیلومتر است كه 610 كیلومتر از چابهار- زاهدان و با احتساب خطوط فرعی 730 كیلومتر حدودا 40 درصد پیشرفت فیزیكی دارد.
به گفته برخی كارشناسان، كمبود شدید اعتبارات و عدم مطالعه و اجرای بخشی از پروژه راه آهن چابهار- سرخس ممكن است این طرح تا 10 سال دیگر و حتی تا 20 سال آینده هم تا مقصد نهایی در سرخس تكمیل و بهره برداری نشود.
** مسافرت دریایی
حمل و نقل مسافر از دریا با ورود نخستین كشتی مسافری هرمز با ظرفیت جابجایی 208 مسافر و 45 خودروی سواری از كشور عمان در آبان 1395 با عنوان خط و ترمینال مسافری دریایی ایران- عمان در بندر شهید كلانتری چابهار بصورت آزمایشی راه اندازی شد.
پایانه بین المللی مسافر دریایی بندر شهید كلانتری چابهار با مساحت سه هزار و 800 مترمربع و با صرف هزینه ای بالغ بر 50 میلیارد ریال احداث شده است كه شامل 2 سالن مجزا با ظرفیت 600 مسافر ورودی و خروجی طراحی شده است.
در شش ماه نخست هر دو هفته در میان در حال فعالیت بود كه از آن زمان تاكنون تعطیل شده است.
بازگشایی خط مسافری دریایی با بنادر همجوار كشور و كشورهای همسایه و به ویژه جابجایی مسافران و زائران پاكستانی از طریق بندرچابهار و توجه به این بخش می تواند به رونق حمل و نقل مسافر و بازگشایی دوباره پایانه مسافری بندرشهیدكلانتری منجر شود.
مدیركل بنادر و دریانوردی سیستان وبلوچستان به خبرنگار ایرنا اظهار كرد: بندر چابهار موقعیتی استراتژیك و نقش پررنگی در تعاملات اقتصادی و تجاری منطقه ای و بین المللی دارد.
بهروز آقایی افزود: چابهار بندری مهم و مسیری كم هزینه برای دسترسی كشورهای منطقه به یكدیگر بوده و سرمایه گذاریهای عمده ای توسط سازمان بنادر و دریانوردی در ایجاد زیرساختهای بندری و تامین تجهیزات استراتژیك تخلیه و بارگیری صورت گرفته است.
وی گفت: بندر چابهار به عنوان نخستین بندر كشور در جذب اپراتور خارجی و اتصال سه كشور بر اساس توافقنامه ای به نام چابهار، توانست آمریكا را برای مستثنی كردن این بندر از تحریم ها قانع كند.
آقایی از طراحی، ساخت و تكمیل پروژه فاز اول طرح توسعه بندر شهید بهشتی به عنوان یك پروژه ملی یاد كرد و افزود: بهره برداری از آن افتخاری برای كشور در زمینه افزایش تجارت و توسعه اقتصادی است.
مدیركل بنادر و دریانوردی سیستان وبلوچستان ادامه داد: ظرفیتهای ایجاد شده با افتتاح پروژه طرح توسعه بندر شهید بهشتی اقتصاد كشور را به دیگر كشورهای پیرامونی پیوند خواهد داد كه نمونه بارز اقتصاد مقاومتی در ایران اسلامی است.
آقایی از انجام سرمایه گذاریهای گسترده كشورهای منطقه و فرامنطقه ای در زمینه توسعه بنادر كشورهای حاشیه دریای عمان و بندر چابهار خبر داد و پیش بینی كرد؛ در آینده ای نزدیك، فعالیتهای تجاری و حمل و نقل دریایی گسترده ای در این منطقه ایجاد خواهد شد.
وی تصریح كرد: با محدودیت های موجود در بنادر حاشیه خلیج فارس به طور حتم با لوپ جدید كشتیرانی بین بنادر كشورهای حاشیه دریای عمان با فعالیتهای بازرگانی، دریایی، كشتیرانی و خدمات وابسته، جابجایی كالا ترانشیب و ترانزیت در این منطقه راه اندازی و نقش حیاتی بندر چابهار برای رونق تجاری و اقتصادی كشور را محسوس تر خواهد كرد.
آقایی همچنین با توجه به اهمیت و روند رشد بین المللی بندر شهید بهشتی تاكید كرد: موقعیت راهبردی بندر چابهار باعث شده دروازه ملل توجه كشورهای منطقه بویژه رئیس جمهوری آمریكا را به بندر چابهار بیش از هر زمانی جلب كند.
مدیركل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان افزود: در شرایط حساس فعلی لازم است همه مسئولان كشوری نسبت به هماهنگی و مهیا كردن شرایط برای استفاده از این فرصت به نفع كشور و كنترل تهدیدات و انجام برنامه های اقتضائی برای برون رفت از مشكلات احتمالی و تكمیل زیرساخت های حمل ونقل جاده ای، ریلی، هوایی و مسافرت دریایی اقدام كنند.
آقایی گفت: بندر چابهار پس از آماده شدن زیرساخت های حمل ونقل و به ویژه ایجاد حدود هزار كیلومتر بزرگراه و آزاد راه بعنوان امن ترین بندر منطقه در مسیر رشد و توسعه اقتصادی منطقه و محور شرق ایفای نقش خواهد كرد.
وی ادامه داد: هم اینك كالاهای ورودی به بندر چابهار پس از افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر شهید بهشتی در مسیر جاده چابهار- نیكشهر- ایرانشهر- زاهدان برنامه انتقال و ترانزیت محموله های گندم و حبوبات از طریق بندر چابهار به افغانستان آغاز و در فاصله كمتر از پنج ماه كل میزان كالای ترانزیتی معادل شش برابر آمار ترانزیت از طریق بندر چابهار ظرف پنج سال گذشته بوده است.
نماینده مردم شهرستان های چابهار، نیكشهر، كنارك و قصرقند در مجلس شورای اسلامی نیز تنها راه فعال شدن بندر چابهار را تكمیل راه آهن چابهار- سرخس و تخصیص اعتبار برای احداث هزار كیلومتر بزرگراه و آزادراه در محورهای منتهی به چابهار عنوان كرد.
عبدالغفور ایران نژاد افزود: با وجودی كه فاز نخست بندر شهید بهشتی چابهار با سرمایه گذاری بیش از یك میلیارد دلار افتتاح و بهره برداری شده است اما متأسفانه در بیرون از بندر حتی از گیت خروجی آن فكری برای احداث جاده كمربندی نشده است.
وی گفت: یك جایگاه سوخت اختصاصی و یا مجتمع خدماتی و رفاهی در طول محور چابهار- سرباز و یا چابهار- نیكشهر به زاهدان برای حجم بالای كامیون ها ساخته نشده است.
ایران نژاد ادامه داد: توسعه حمل و نقل با انجام زیرساخت های جاده ای، ریلی و هوایی میسر است كه بندر چابهار از وجود یك جاده ترانزیتی نظیر بزرگراه و آزادراه محروم است و تا 20 سال آینده نیز با این مشكلات كمبود زیرساخت ها دچار است.
وی با بیان اینكه تخصیص اعتبار، مطالعه و ساخت جاده ترانزیتی و بزرگراه و آزادراه در یك روز و یك ماه میسر نیست، خاطرنشان كرد: تا این لحظه هیچ فكری برای ساخت بزرگراه و آزادراه به بندر چابهار نشده است.
نماینده مردم شهرستان های چابهار، نیكشهر، كنارك و قصرقند در مجلس شورای اسلامی گفت: وقتی یك جاده با عرض 10 متری از نیكشهر تا چابهار بیش از 20 تا 25 سال طول می كشد، مسلم است بندر چابهار برای بهره مندی از بزرگراه و آزادراه بیش از 30 تا 40 سال دیگر و حتی بیشتر از این مدت منتظر باشد.
شبس**3043 **6081**1504
چابهار- ایرنا - آماده سازی زیرساخت های حمل و نقل جاده ای، ریلی، هوایی و مسافرت های دریایی بندر چابهار پس از استثنا شدن این بندر از تحریم های آمریكا علیه ایران، یك ضرورت انكارناپذیر است تا بتوان از ظرفیت های تجاری و ترانزیتی آن حداكثر استفاده را كرد.
