به گزارش ایرنا، هفدهمین نمایشگاه كتاب فارس از شنبه سوم آذرماه آغاز به كار كرد و قرار است طی هفت روز برپایی كام كتابدوستان را شیرین كند جایی كه میعادگاه بسیاری از افراد است و بیشتر آن‌ها دانشجویانی هستند كه معمولاً برای خرید كتاب‌های درسی شكیبایی به خرج می دهند تا بتوانند كتاب‌هایشان را با تخفیف خریداری كنند.
به جز كتابدوستان و كتابخوانان، 881 ناشر و نمایندگی، 30 كتابفروشی، 30 ناشر استانی، 45 مركز فروش متمركز، 233 نمایندگی نشر و 613 ناشر مستقل حاضران این نمایشگاه هستند.
** دورانش گذشته ، فلسفه اش زیر سوال رفته
برخی ناشران و كتابفروشان شیراز معتقدند: دوران برگزاری نمایشگاه‌ها به سر آمده است و نباید نمایشگاه كتاب را به شیوه كنونی كه محلی برای فروش كتاب است، برگزار كرد.
هرچند برگزاری نمایشگاه كتاب منحصر به شیراز نیست چرا كه در حال حاضر همه نمایشگاه‌های كتاب در كشور با این ساز و كار برگزار می‌شود.
مدیر انتشارات برگزیدگان در گفت و گو با ایرنا اعلام كرد: ما در این نمایشگاه شركت نكردیم چرا كه اعتقادی به نمایشگاه كتاب نداریم و برگزاری نمایشگاه را بدین گونه آسیب زننده می‌دانیم.
جمشید رضایی افزود: برگزاری نمایشگاه كتاب بدین شیوه از ابتدای انقلاب شروع شد و فلسفه وجودی آن كاهش مشكلات پخش كتاب و سهولت دسترسی مردم به آن بود زیرا در ابتدای انقلاب موزعین حرفه‌ای نداشتیم و كتابفروشی‌های عظیم و گسترده‌ای نیز وجود نداشت و ابزارهای مختلفی كه بتوان با آن‌ها كتاب را به مردم رساند، محدود بود.
وی با بیان اینكه امروزه با توجه به تغییر فضای فرهنگی كشور مردم به راحتی می‌توانند به هر كتاب و كتابفروشی دسترسی داشته باشند، ابراز داشت: نرم افزار‌ها، سایت‌ها و حتی تلفن مستقیم به مراكز فروش كتاب دسترسی به كتاب را آسان كرده است از همین رو فلسفه وجودی نمایشگاه زیر سوال رفته است.
این فعال فرهنگی بیان كرد: نمایشگاه‌های كتاب، كتابفروشی‌های بزرگی هستند كه به رقبای جدی كتابفروشیها بدل شده‌اند.
رضایی با اشاره به چرخه تولید و نشر كتاب بیان داشت: سیستم توزیع كتاب در كشور شامل نویسنده به عنوان تولید كننده اثر، ناشر به عنوان تولید كننده كتاب، موزعین عمده، موزعین خرد و كتابفروشی‌هاست كه اگر قرار باشد از حوزه كتاب حمایت كنیم باید سیستم فعلی نشر را حمایت كنیم.
مدیر نشر برگزیدگان ادامه داد: در نمایشگاه‌های واقعی كتاب، ناشر خود تولیدكننده كتاب است و می‌تواند با تخفیف حدود 40 درصدی كتاب را در اختیار موزعین قرار دهد تا به دست كتابفروش‌ها برسد تا این سیستم بچرخد و به حیات خود ادامه دهد.
وی ادامه داد: در نمایشگاه كتاب با كاركرد درست، ناشر بدون واسطه آثار را به مردم ارائه می‌كند اما در نمایشگاه های مرسوم دولت اعتبار بن كتاب را در اختیار می‌گذارد و با این كار عملا به حوزه پخش كتاب آسیب وارد می‌شود.
** خریدن كتاب مشكل نیست، كتاب نخواندن مشكل است
وی با تاكید بر اینكه مشكل ما در كشور پخش كتاب نیست بلكه كتاب نخواندن است گفت: فرهنگ كتابخوانی به درستی جا نیفتاده است و اگر قرار است دولت به واسطه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی حوزه نشر را حمایت كند، باید فرهنگ كتابخوانی را گسترش دهد.
این فعال فرهنگی معتقد است: اعتبارات دولتی باید سر جای خود هزینه شود و در حوزه كتاب این اعتبارات را باید وارد چرخه‌ای كرد كه به كتابفروشی و سیستم نشر آسیب نزند.
رضایی با بیان اینكه ما و همكاران هم‌عقیده‌مان در حوزه نشر تلاش می‌كنیم با برنامه‌هایی كه به صورت خصوصی اجرا می‌كنیم، كتابخوانی را در مناطق روستایی و محروم اشاعه دهیم افزود: از همین رو در جشنواره روستاهای دوستدار كتاب مشاركت كرده‌ایم.
وی همچنین در خصوص ضرورت تغییر سازوكار برگزاری نمایشگاه كتاب بیان داشت: نمایشگاه كتاب باید مانند نمایشگاه‌های حرفه‌ای دنیا به گونه‌ای باشد كه فروش كتاب در آن در اولویت نباشد بلكه دولت باید امكاناتی را فراهم كند كه نمایشگاه كتاب مانند دیگر نمایشگاه‌های بزرگ دنیا برای تعاملات اقتصادی بین عوامل تولیدكننده كتاب برگزار شود و ناشران به ارائه و معرفی آثار جدیدشان بپردازند.
رضایی برای مثال به نمایشگاه كتاب فرانكفورت اشاره كرد كه در آن هیچ كتابی فروخته نمی‌شود و زمینه برای تعاملات دست‌اندر‌كاران حوزه نشر فراهم است.
** نمایشگاه كتاب، غلط مصطح است
داریوش نویدگویی مدیر انتشارات نوید و قائم مقام مدیر هفدهمین نمایشگاه كتاب فارس درباره حضور نیافتن برخی ناشران و كتابفروشان در نمایشگاه كتاب به ایرنا گفت: بررسی نقش نمایشگاه‌ها در استان‌ها به آسیب‌شناسی اساسی نیاز دارد و من نیز زمانی مخالف برگزاری نمایشگاه بودم اما امروز معتقدم اگر خوب عمل شود و همه نهادها مشاركت كنند، می‌توان به آن به چشم فرصت نگریست.
وی افزود: در شهری همچون شیراز كه پایه و اساس و بنیادش بر فرهنگ است، همه باید در این كار فرهنگی مشاركت كنند و این موضوع تنها محنصر به بحث مالی نیست.
این ناشر با اشاره به نمایشگاه فرانكفورت گفت: چندی پیش در این بزرگترین رویداد فرهنگی جهان با سابقه‌ای 500 ساله، شركت كردیم و باید بگویم آنجا نمایشگاه است اما ما یك فروشگاه بزرگ كتاب داریم و اگر این نام را بر روی نمایشگاه بگذاریم، درست تر است اما در تهران هم نمایشگاه بین المللی كتاب با همین شیوه و نام فعالیت می‌كند و عنوانی كه در نظر گرفته شده غلط مصطلحی است كه رواج یافته.
** فروش كتاب حتما باید در نمایشگاه‌ها صورت گیرد
معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گو با ایرنا با پذیرش اینكه هدف از برگزاری نمایشگاه در معرض دید قرار گرفتن كتاب‌هاست عنوان كرد: از دیگر اهداف این نمایشگاه‌ها این است كه باید تسهیلاتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد شود كه مردم بتوانند كتاب‌های مورد نیاز خود را به‌صورت ویژه خریداری كنند.
علی اصغر كاراندیش ادامه داد: نمی‌شود نمایشگاه را تنها به صورت محلی برای نمایش كتاب‌ها برگزار كرد و حتما باید فروش كتاب صورت گیرد اما برنامه ریزی‌هایی برای حمایت از كتابفروشیها انجام شده است كه با برگزاری اینچنینی نمایشگاه‌ها دچار ضرر و زیان نشوند.
وی با اشاره به اینكه بن‌های نمایشگاه كتاب در كتابفروشیها قابل استفاده است افزود: تسهیلات بانكی برای كتابفروشیها پیش‌بینی شده است و در سه سال گذشته برنامه ریزی‌هایی صورت گرفته تا كتابفروشیها متضرر نشوند.
معاون وزیر ارشاد با پذیرش اینكه با دایرشدن هر نمایشگاه از فروش كتابفروشیها كاسته خواهد شد، بیان داشت: نه می‌توانیم نمایشگاه كتاب را به خاطر كتابفروشیها دایر نكنیم و نه می‌توانیم حق مردم را نادیده بگیریم از سوی دیگر كتابفروشیها هم نباید متضرر شوند.
كاراندیش ادامه داد: راهكار اساسی انتخاب میانه‌روی است اینكه هر مردم هم ناشران و هم كتابفروشیها منتفع شوند تا ضرر‌ها كمتر شود.
وی در پاسخ به اینكه آیا برگزاری نمایشگاه كتاب به چرخه خرید و فروش آن و از بین رفتن مشاغلی همچون توزیع كتاب آسیب می‌رساند یا خیر، گفت: مشكلات چرخه نشر بحثی بسیار وسیع است كه به نمایشگاه محدود نمی‌شود كارشناسان و دست‌اندر كاران باید حضور یابند و در این باره بحث كنند تا بتوان موضوع را به درستی آسیب‌شناسی كرد.
** نبود ناشران بین‌المللی در نمایشگاه كتاب فارس
در سال گذشته ناشران بین‌المللی با تازه‌های كتابشان به شیراز نیامده بودند كه این موضوع باعث نارضایتی بازدیدكنندگان شده بود. تنها چند ناشر لبنانی و تركیه ای در نمایشگاه شانزدهم كتاب فارس حضور داشتند كه در سالن ملاصدرا و خارج از سالن كتاب‌های عمومی آثارشان را عرضه می‌كردند.
مسئولان می گویند:به دلیل نارضایی مردم از عملكرد این ناشران در سال گذشته، آن‌ها از نمایشگاه امسال كتاب فارس حذف شدند و حضورشان در سال‌های آینده منوط به ارائه تازه‌های نشر است.
** جای خالی مطبوعات در نمایشگاه كتاب
نمایشگاه كتاب فارس همه ساله با عنوان نمایشگاه كتاب و مطبوعات برگزار می‌شد و رسانه‌های مكتوب نیز در این نمایشگاه جایگاهی ویژه داشتند به گونه‌ای كه دستكم یك صفحه خود را به پوشش رویدادهای این نمایشگاه اختصاص می‌دادند اما امسال از هشت روزنامه در حال انتشار در فارس تنها سه روزنامه خبرجنوب، عصر مردم و طلوع در این نمایشگاه حاضر شده‌اند.
برخی منابع آگاه به ایرنا گفتند: علت نبود این رسانه‌ها اعتراض به وضعیت نامطلوب روزنامه‌ها در زمینه‌های مالی و اقتصادی، كاهش تعداد آگهی‌ها و افزایش هزینه‌های چاپ طی چند ماه اخیر بوده است كه باعث شده همچون سال‌های گذشته نتوانند در این نمایشگاه حاضر باشند.
در اردیبهشت سال جاری(1397) اهالی مطبوعات فارس با حضور در میزگرد ایرنا با عنوان زنگ خطر مطبوعات فارس، به صورت همصدا اعلام كردند كه هفت روزنامه از هشت روزنامه شیراز با مشكلات مالی عدیده دست و پنجه نرم می‌كنند و احتمال تعطیلی آن‌ها وجود دارد.
آن‌ها به كاهش آگهی‌های خصوصی و دولتی، افزایش بی رویه قیمت كاغذ، هزینه‌های چاپ و حمل و نقل اشاره كردند و نبود آن ها در نمایشگاه كتاب نمودی از بحرانی شدن اوضاع مطبوعات و ضرورت رسیدگی به وضعیت آنان است.
هفدهمین نمایشگاه كتاب فارس و پنجمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال كه سوم آذر 97 آغاز به كار كرد تا 9 آذر هر روز از ساعت 10 صبح تا 19 برقرار است.
این نمایشگاه با تخفیف 40درصدی برخی كتاب ها در محل دائمی نمایشگاه های فارس در شهرك گلستان شیراز میزبان كتابخوانان است.
گفته شد كه مبلغ یك میلیارد و 500 میلیون تومان بن نیز برای ارائه به مردم در نظر گرفته شده است؛ همچنین بن‌كارت‌های نمایشگاه در كتابفروشی‌های سطح شهر نیز قابل استفاده است.
7375 /1876
شیراز- ایرنا- كتابخوانان، كتابدوستان، ناشران و كتابفروشیها حاضران همیشگی نمایشگاه‌های كتاب هستند اما نمایشگاه كتاب فارس غایبانی نیز دارد كه معتقد هستند سازو كار كنونی این رویداد فرهنگی متناسب با نیازهای روز جامعه نیست.
