برای سرزدن به این موسسه رفته بودیم،سعید پنج ساله گویی كه ما را می‌شناسد یا مثل میزبانی كه چشم انتظار میهمانش است با آن چشم‌های گشاد و قدم زدن‌های پرشوقش بسیار سرخوشانه تر از هزاران كودك سالمی كه روزانه می‌بینیم، هیجان كودكی‌اش را نشان داد.
او از فرزندان این خانه است، پناهگاهی برای آنها كه در اصطلاح با معلولیت‌های ذهنی و جسمی به دنیا آمده‌اند یا بر اثر حادثه‌ای به آن دچار شده‌اند.
بیشتر ساكنان نرجس كودكان هستند. برخی را خانواده‌ها ناچار بوده‌اند بسپارند، برخی هم خانواده‌ای ندارند و نرجس و پرستار‌هایش می‌شوند خانواده‌هایشان. حدود 80 نفر‌ند كه به اصطلاح كودكان بلاصاحب لقب می‌گیرند، اما درواقع خانه امروزشان شاید از آنچه در زندگی معمولی در انتظارشان بود بهتر است.
بچه‌ها خیلی زود با هر مراجعه كننده‌ای اخت می‌شوند، انگار هرچه در ظاهر ندارند، در قلب‌هایشان رشد كرده، ریشه زده و شكوفه داده است و اگر اخمی هست نه از سر بدخلقی كه بیشتر نماد رنج‌هایی است كه طبیعت بر آنها تحمیل كرده است.
هدایت بهاالدینی مدیرعامل موسسه خیریه نرجس است. او بیست ساله بود كه پس از سال‌های جبهه و جنگ به فعالیت در بهزیستی كشیده شد و مدیر بهزیستی شهرستان سپیدان و بعد شیراز شد.
او به خبرنگار ایرنا گفت: آن زمان حتی نمی دانستم كار بهزیستی چیست. در آن سال‌ها تعهد بر تخصص تقدم داشت اما چون عشق بود با این كار خو گرفتم و آشنا شدم.
او ادامه می‌دهد: پس از سال‌ها كاركردن در بهزیستی احساس كردم حضورم در سیستم دولتی چندان مرا خرسند نمی‌كند بنابراین تصمیم گرفتم حدود سه سال قبل از اتمام دوره كاری درخواست بازنشستگی زودتر از موعد كنم و چنین كردم. پس از آن وارد فعالیت خیریه‌ای شدم كه مربوط به معلولان و خانواده‌های آنان بود؛ به ویژه در این میان رنج معلولان ذهنی بیش از دیگران مرا مشغول می‌كرد.
بهاالدینی با لمس هرچه بیشتر زندگی معلولان و كم توانان ذهنی تصمیم می‌گیرد برای شهرش، شیراز كاری انجام دهد. او با فاصله گرفتن از سیستم اداری و بروكراسی حاكم بر آن ظرف چند سال بزرگترین مجموعه نگهداری معلولان ذهنی را در شیراز دایر كرد و نامش را نرجس گذاشت.
مدیرعامل موسسه نرجس سرمایه خود را اعتماد مردم می‌داند و می‌افزاید: من كارمندی بیش نبودم كه این مجموعه را راه اندازی كردم و امروز خوشحالم كه بنا به اظهارات خانواده‌های معلولین، رضایتمندی را در حد توان احساس می‌كنم.
هیات امنای این موسسه آرمان خود را در حمایت از معلولان بر مبنای حفظ كرامت انسانی، حفظ كیان خانواده‌های معلولین و كم كردن از آلام و درد‌های آنان قرار داده است.
موسسه خیریه نرجس كه در سال 1374 تاسیس شد تا سال 80 به اوج فعالیت‌های خود رسید و فضایی برای نگهداری این كودكان در شهرك والفجر شیراز تاسیس كرد كه امروز ظرفیت نگهداری 250 معلول ذهنی و جسمی و كودكان بی سرپرست مرزی را دارد.
كودكان مرزی نه از بهره هوشی عادی برخوردارند و نه عقب افتاده ذهنی محسوب می‌شوند، بلكه در مرزی باریك میان این دو وضعیت قرار دارند. آنها در نرجس خانه دارند و فضایی كوچك با ده كودك دیگر و با حمایت همیشگی یك مربی زندگی می‌كنند.
برخی به مدرسه عادی می‌روند و برخی استثنایی. هدف این است كه به استقلال نسبی دست یابند تا بتوانند در جامعه موثر باشند.
ظرفیت نرجس تكمیل است و امكان پذیرش جدید وجود ندارد اما مدیرعامل این موسسه امیدوار است در سال‌های پیش‌رو بتواند ظرفیت این موسسه را به 300 نفر برساند.
** شهر صدرا چشم انتظار موسسه نرجس است
بهاالدینی می‌گوید: متقاضیان بسیاری به صورت آزاد یا از طریق بهزیستی معرفی می‌شوند، خدا را شكر پیش بینی این درخواست‌ها را از چند سال پیش كرده بودیم و برای توسعه مركز قطعه زمینی را در شهر صدرا خریداری كردیم و امروز از خیرین، شهروندان و هموطنانمان دعوت می‌كنیم برای ساخت این مجموعه ما را یاری كنند.
او در مصاحبه با ایرنا بیان می‌كند: بحران‌های اجتماعی، مشكلات اقتصادی، افسردگی و انزواطلبی خانواده‌ها و بروز مسائلی از این دست یادآور می‌كند كه كمك به همنوع وظیفه انسانی همه ماست و ساخت مجموعه شهر صدرا از نمود‌های این همیاری است.
یكی از دغدغه‌های موسسه از بدو تاسیس این بوده است كه اگر روزی نعمت كمك‌های مردم و حضور و مشاركت آنها كاستی گیرد، چه باید كرد.
از سوی دیگر هزینه‌های روزافزون زندگی آن ها را نیز به این فكر فرو برده بود كه شاید روزی نتوانند همه هزینه‌ها را از خیرین تامین كنند به همین دلیل به فكر ایجاد منابع پایدار مالی افتادند تا به استقلال اقتصادی نسبی دست یابند؛ از همین رو درمانگاهی را در همین مجموعه تاسیس كردند كه امروز به اهالی منطقه شهرك والفجر و احمدآباد شیراز خدمات‌رسانی می‌كند.
مدیرعامل نرجس در این باره بیان می‌كند: یكی از مشكلات ما همواره درمان كودكان معلول بود. هر روز باید آنها را به بیمارستان‌های شهر منتقل می‌كردیم و رفع این مساله نیاز به آمبولانس، مددكار، مراقب و راننده‌ای داشت كه حضوری دائمی داشته باشد؛ بدین ترتیب تصمیم گرفتیم درمانگاهی بسازیم كه هم خدمات‌رسانی به معلولان خودمان را برعهده گیرد و هم ممر درآمدی باشد برای موسسه.
او می افزاید:خوشبختانه به دلیل ممتاز بودن خدمات، این مركز مراجعین بسیاری دارد؛ از سوی دیگر برخی نیز معتقدند كه اگر در این مكان مداوا شوند منافع و منابع آن برای معلولان مصرف می‌شود و با این نیت به ما مراجعه می‌كنند.
** هزینه‌هایی كه سر به فلك می‌كشد
طبق برآورد‌های مالی موسسه خیریه نرجس هزینه نگهداری هر معلول در سال 1397 بین دو میلیون و 500هزار تومان تا 3میلیون تومان در ماه است. 170 نفر از افراد این موسسه كه ازطریق بهزیستی به اینجا فرستاده شده‌اند ماهانه 620 تا 640 هزار تومان یارانه دریافت می‌كنند و مابقی مخارج آنها از طریق خیرین و منابع پایدار موسسه تامین می‌شود. نیازهای دیگر كودكان نرجس كه زیر نظر بهزیستی نیستند هم از كمك‌های مردمی فراهم می‌شود.
مدیرعامل موسسه خیریه نرجس از سازمان بهزیستی انتظار دارد كه از طریق مراجع قانونی یارانه‌های معلولان را افزایش دهند؛ چراكه با بحران‌های اقتصادی طی یك سال گذشته و آسیب‌دیدن طیف وسیعی از مردم از جمله خیرین در چنین شرایطی میزان كمك‌های مردمی كاهش یافته است.
بهاالدینی در این باره می‌گوید: بخشی از كسانی كه به ما كمك می‌كنند، صاحبان سرمایه‌اند كه این روزها خود، دچار مشكلات مالی شده‌اند و بعضا كارخانه‌هایشان با هزار نیرو به وضعیت تعطیل یا نیمه‌تعطیل در آمده است؛ بنابراین با توجه به نوع خدمتی كه ارائه می‌كنیم به همت مضاعف مردم و مسئولان نیاز داریم.
او ادامه می‌دهد: حدود 200 نفر در سه شیفت كاری در موسسه نرجس به صورت شبانه‌روزی كار می‌كنند كه تامین مالی آنان برای ما بسیار دشوار شده است؛ از سویی در بخش‌هایی همچون فیزیوتراپی به نیروی بیشتری نیاز داریم و از سوی دیگر منابع مالی كافی برای جذب بیشتر آنها را نداریم.
مدیرعامل موسسه خیریه نرجس شیراز با اشاره به اینكه امسال بعد از گذشت 23 سال برای نخستین بار خودمان گوشت مورد نیاز موسسه را خریداری كردیم، می افزاید: همیشه این نیاز‌ها از طریق خیرین و مردم به‌صورت تمام و كمال تامین می‌شد؛ اما امروز دچار مشكل شده‌ایم.
موسسه خیریه نرجس شیراز به تازگی موفق به اخذ مدرك ایزو شده است؛ همچنین چندی پیش دكترای افتخاری مدیریت كسب و كار دانشگاه میكی موتو ژاپن به این موسسه اهدا شده است.
نرجس به همت نیت خیر موسسان، نیك‌اندیشان و خدمتگزارانش امروز به برندی كشوری بدل شده است؛ هرچند همه این‌ها به واسطه تلاش‌هایی است كه برای قشری از جامعه صورت می‌گیرد كه لبخندشان هزاران خروار نعمت و بركت است.
پذیرفتن اینكه بخشی از جمعیت جهان را معلولانی تشكیل می‌دهند كه می‌توانند همپای انسان‌های سالم فعالیت كنند و مستقل شوند و تاثیرگذاری اجتماعی داشته باشند، بدون نگاه ترحم‌آمیز موضوعی بسیار مهم است كه نیاز به فرهنگ‌سازی و همدردی سالم دارد.
باید پذیرفت این جمعیت بسیار بزرگ، خواسته‌ها و نیازهای خاص خود را دارد. این پذیرش چیزی است كه سازمان ملل نیز بر آن تاكید می كند؛ بنابراین باید این رویه را نه‌تنها در روز‌های منتهی به مناسبت‌های معلولان كه در همه روزها در زندگی جاری كرد و برای آن ذهن‌ها را آماده ساخت و به آن جامه عمل پوشاند.
از: سمیرا متین نژاد
7375 /1876
شیراز- ایرنا- با چهره ای سراسر خندان دوید، به ما نگاه كرد و دست‌هایش را جوری گرفت كه یعنی دوست دارد بغلش كنیم. این استقبال پرمهر كودكی پنج ساله بود در موسسه نگهداری و توانبخشی معلولان ذهنی نرجس شیراز.
