به گزارش روز شنبه خبرنگار ایرنا، پهن كردن بساط دستفروشی از پوشاك و لوازم التحریر گرفته تا لوازم خُرد خانگی در معابر و خیابان های پرتردد یكی از معضلاتی است كه امروزه اكثر شهرهای كشور با آن دست به گریبان هستند.
نبود شغل و مشكلات اقتصادی موجب شده افراد زیادی از دختر و پسر خردسال یا جوان تا پیرمردی با كمری خمیده به شغل كاذب دستفروشی و پهن كردن بساط در خیابان در سوز سرمای زمستان و گرمای شدید تابستان ورود كنند.
هر چند امروزه رشد فضاهای مجازی و شبكه های اجتماعی بر نوع خرید مردم نیز تاثیر گذاشته و افراد زیادی هستند كه خریدهای خود را اینترنتی انجام می دهند، اما در این میان و با شرایط اقتصادی موجود، پدیده دستفروشی به دلیل پایین بودن قیمت اجناس نسبت به داخل مغازه ها و پاساژها همچنان برای برخی خانواده ها حرف اول در خرید را می زند.
وجود دستفروشان و بساط گستری در معابر و خیابان ها علاوه بر اینكه چهره نازیبایی به شهرها بخشیده، در تردد و عبور و مرور مردم نیز اخلال ایجاد می كند. با این اوصاف هر روز بر تعداد آنان افزوده می شود و به رغم تلاش های فراوان هنوز راهكاری برای ساماندهی این صنوف پیدا نشده است.
شهر سنندج مركز استان كردستان نیز همانند اكثر شهرهای كشور از این قاعده مسثتنی نبوده و روز به روز بر تعداد افراد دستفروش در معابر و خیابان های پرتردد آن افزوده می شود.
این پدیده در سال های اخیر در این شهر با افزایش چشمگیری روبه رو شده به گونه ای كه هم اكنون و براساس آخرین آمارها دو هزار و 500 نفر با پهن كردن بساط خود در معابر از این راه ارتزاق می كنند.
مدیریت شهری سنندج نیز همانند شهرهای دیگر كشور بارها برای ساماندهی این افراد برنامه ریزی كرده و در چند سال اخیر نیز جدی تر به قضیه ورود و با روش های مختلف در صدد ساماندهی این دستفروشان است اما هر بار تیرش به سنگ خورده و این پدیده نه تنها سامان نیافته بلكه پر رونق تر از گذشته نیز شده است.
فعالیت جدی در زمینه ساماندهی دستفروشان در شهر سنندج از سال 91 آغاز شد اما به دلایل مختلفی از جمله نبود برنامه ریزی مناسب و ناهماهنگی بین دستگاه های ذیربط به نتیجه نرسیده است.
و اما از اول امسال زمزمه هایی مبنی بر ساماندهی جدی این پدیده در بین مدیران شهری و اعضای شورای شهر در جلسات و محافل در قالب ایجاد روز بازار و شب بازار به گوش رسید تا اینكه یك هفته پیش شهردار سنندج اعلام كرد كه اول دی ماه فاز اول ساماندهی دستفروشان این شهر اجرایی خواهد شد.
حشمت الله صیدی گفت: فاز نخست طرح ساماندهی دستفروشان سنندجی اول دی امسال و از خیابان فردوسی (حدفاصل میدان آزادی تا میدان انقلاب) و در قالب روز بازار و شب بازار آغاز و اجرایی می شود.
وی اجرای موفق این طرح را در گرو مشاركت شهروندان و دستفروشان دانست و گفت: باید دستگاه های ذیربط در راستای اجرای بهتر این طرح همكاری لازم را با شهرداری داشته باشند.
اما آیا مردم سنندج و دستفروشان، مدیران شهرداری و متولیان امر را در این زمینه یاری می كنند، یا شهرداری می تواند با اجرای این طرح این معضل را درمان كند بدون اینكه به معیشت این قشر آسیبی وارد شود.
شهردار سنندج در این باره گفت: در راستای اجرای طرح، جلسات متعددی با دستفروشان برگزار شد ضمن اینكه تمام سعی مجموعه شهرداری بر اجرای طرح ساماندهی با حفظ شان و كرامت آنها است.
صیدی یادآور شد: با اجرای موفق فاز نخست ساماندهی دستفروشان خیابان فردوسی، ساماندهی دیگر دستفروشان خیابان های اصلی شهر نیز اجرا می شود و كسب و كار این قشر سامان یافته و پر رونق تر از گذشته خواهد شد.
** ساماندهی دستفروشان لطمه ای به معیشت آنان نمی زند
رئیس شورای اسلامی شهر سنندج نیز معتقد است: برای ساماندهی دستفروشان در قالب روز بازار و شب بازار برنامه ریزی های جدی و اصولی انجام شده و نه تنها به معیشت این افراد لطمه نمی زند بلكه كسب و كارشان نیز سر و سامان می گیرد.
غریب سجادی اظهار داشت: در یـكسـال گذشته ساماندهـی دستفروشان به صورت جدی در دستور كار شهرداری و شورا قرار گرفت و بابررسی های میدانی، استفاده از تجربه سایر شهرها، برگزاری جلسه با دستفروشان و نمایندگان آنها، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و تكنولوژی تصمیم گرفته شد.
وی با بیان اینكه اجرای موفق این طرح علاوه بر داشتن برنامه و نظارت دقیق نیازمند همراهی مردم و دستفروشان است، ابراز امیدواری كرد با كمك شهروندان و حمایت مسئولان شاهد موفقیت این طرح باشیم.
** بساط گستری پدیده ای ناشی از افزایش حجم اقتصاد غیررسمی
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج گفت: پدیده بساط گستری و دستفروشی در واقع ناشی از افزایش حجم اقتصاد غیررسمی و اقتصادی است كه ضبط و ثبت كامل نمی شود.
تورج سلطنت پوری افزود: فعالیت دستفروشان در خیابان ها و معابر در میان جغرافیای اقتصادی كشور اصلا وجود ندارد و در هر جایی كه حجم اقتصاد غیر رسمی بیشتر باشد، نشان دهنده ناكارآمدی اقتصاد آن منطقه است.
وی با بیان اینكه در چند سال اخیر این پدیده در منطقه غرب كشور و شهرهای مختلف استان هایی همانند همدان، كرمانشاه و كردستان افزایش یافته است، گفت: برای سر و سامان دادن به این ناهنجار اقتصادی باید آن را به گونه ای مدیریت كرد كه صورت مساله پاك نشود.
** ساماندهی در قالب ایجاد بازار
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج افزود: در زمینه ساماندهی دستفروشی از سال 91 اقداماتی انجام شد كه به صورت ناقص بود و به دلیل عدم همكاری دستگاه های مختلف خروجی مناسبی نداشت.
وی با بیان اینكه امسال قرار است این ساماندهی در قالب روز بازار و شب بازار انجام شود، گفت: این ساماندهی همكاری تمامی ارگان های ذیربط و دستگاه های اجرایی گرفته تا ضابطین قضایی و انتظامی را می خواهد و شهرداری نیز به عنوان جبهه اول این برخورد با این پدیده اعمال نقش می كند.
سلطنت پوری افزود: در حال حاضر یك بازار با عنوان بازار رسمی داریم كه مالیات و عوارض پرداخت كرده و بابت خرید یا اجاره اماكن تجاری كه در اختیار دارند، مبلغی را پرداخت كرده اند كه حوزه اقتصادی این ها باید ایمن نگه داشته شود.
وی با بیان اینكه افرادی نیز وجود دارند كه به عنوان دستفروش و در بازار غیررسمی فعالیت دارند، گفت: این دو بازار باید از هم جدا شده و فعالیت دستفروشان از لحاظ زمانی و مكانی از بازار رسمی جدا شود.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج اظهار داشت: ساماندهی از لحاظ مكانی به این معنی كه آنها را به جای دیگری خارج از هسته اقتصادی شهر منتقل كنیم كه كسب و كار اقتصادی خود را در قالب روز بازار انجام دهند.
وی افزود: ساماندهی از لحاظ زمانی نیز به این معنی است كه خارج از ساعات بازار رسمی یك شهر بساط آنها دایر شود به عنوان مثال اگر از ساعت هشت صبح تا هشت شب بازار رسمی ما فعالیت دارد از ساعت هشت شب به بعد بازار دستفروشان (شب بازار) شروع شود.
** چرا روز بازار و شب بازار؟
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج گفت: در حال حاضر در میان دستفروشان افرادی هستند كه بیش از 15 سال سابقه فعالیت دارند. از این افراد نمی توان به عنوان دستفروش نام برد چرا كه این روش اقتصادی را انتخاب كرده و باید آنان را هدایت و راهنمایی كنیم.
وی با بیان اینكه ساماندهی این افراد در قالب روز بازار و شب بازار می تواند تلنگر مثبتی به عملكرد اقتصادی آنان باشد، افزود: این افراد وقتی وارد بازار شده و فعالیت اقتصادی شان رسمیت می یابد، در قبال جنسی كه به مردم می دهند و پولی كه دریافت می كنند باید جوابگو باشند.
سلطنت پوری با اشاره به اینكه هرگونه فعالیت اقتصادی تاوان آن اعطای بخشی از درآمدهای فرد به جامعه است كه به نفع خودشان انجام می شود، تاكید كرد: در قالب ایجاد این بازارها برای دستفروشان یك سری عوارض نیز تعریف شده است.
وی یادآور شد: این افراد وقتی كه رد و بدل های مالی بر روی شان انجام گیرد، با ساز و كار مالی آشنا شده و پس از چندین سال بنا به هدایتی كه خود این بازار انجام می دهد مجبورند جذب بازار رسمی شده و شغل دستفروشی را به عنوان شغل دائم خود نبینند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج اضافه كرد: همچنین ایجاد این بازار و اجبار و محدودیت فعالیت اقتصادی موجب می شود فرد در نوع برخورد با مشتری و نوع برخورد فعالیت اقتصادی كه در بازار وجود دارد، متعهد شود.
** شب بازار و شاخص گردشگری
سلطنت پوری در ادامه به مزایای شب بازار اشاره كرد و گفت: افزایش طول عمر یك بازار به تبادلات اقتصادی یك شهر كمك كرده و شهر پویا می شود چرا كه در ساعاتی كه معابر در حالت خفتگی قرار می گیرد دوباره فعال شده و از بسیاری ناهنجاری های اجتماعی جلوگیری می شود.
وی با بیان اینكه از شب بازار می توان به عنوان شاخص های گردشگری یك شهر نیز نام برد، افزود: در كشورهای دیگر یكی از شاخص هایی كه به توریست ها و گردشگران معرفی می شود شب بازارها است.
** طراحی یك اپلیكشن برای نخستین بار در كشور
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج در ادامه اظهار داشت: برای اینكه بازار بدرستی مدیریت و كنترل شود برای نخستین بار در كشور اپلیكیشنی را طراحی كردیم كه كل اطلاعات دستفروشان را ثبت می كند و در سامانه پشتیبانی وارد می كند.
وی افزود: در این اپلیكشن برای این افراد پروفایل تعریف شده كه فرد می تواند با وارد كردن رمز و پسورد مخصوص وارد سامانه شده و از میان بازارهای تعریف شده روز و شب یكی را انتخاب و عوارض را پرداخت كند.
سلطنت پوری اضافه كرد: پس از انتخاب و پرداخت عوارض، به صورت اتفاقی جایی در اختیار فرد قرار می گیرد و نیروی انسانی در انتخاب جایگاه هیچ نقش و دخالتی ندارد و خود سیستم انجام می هد.
وی گفت: شهروندان نیزمی توانند با نصب این اپلیكیشن انتقادات و پیشنهادات خود را در زمینه نحوه مدیریت این بازار ارائه دهن و در كنترل خود بازار نیز تاثیر مستقیم دارد.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری سنندج یادآور شد: در صورتیكه تخلفی محرز باشد دفعه اول اخطارگرفته، دفعه دوم وارد لیست خاكستری شده و دفعه سوم درصورت تكرار وارد لیست سیاه شده و اجازه فعالیت در آن بازار را ندارد.
** ایجاد روز بازار در سه نقطه از شهر
وی افزود: در فاز نخست برای ایجاد روز بازار سه نقطه از سطح شهر شامل پارك دیدگاه، پارك كودك و فضای پاركی روبروی مسجد قبای شهرك بهاران تعیین شده است.
سلطنت پوری با بیان اینكه روز بازار هر روز در یكی از این سه نقطه برپا می شود، گفت: خاصیت و ماهیت بازار روز این است كه مكانی خاص برای فعالیت اقتصادی تعریف نمی شود اما قبل از برپایی در هر نقطه به مردم اطلاع رساتنی شده و اتوبوس های خط واحد نیز برای این نقاط تعریف شده است.
وی یادآور شد: روز بازار از ساعت 9 صبح شروع شده و تا ساعت 17 تا 18 دایر است ضمن اینكه ساعات برپایی این بازارها در نیمه اول و دوم سال با هم متفاوت است.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری با بیان اینكه شب بازار نیز در هسته مركزی شهر برپا می شود، گفت: برای ایجاد بازار شب، از ساعت حدود 18 و 19 شب و پس از تعطیلی بازار رسمی در خیابان فردوسی حدفاصل میدان آزادی تا سه راه نمكی دایر می شود.
وی افزود: بازار شب تا ساعت 24 و یك بامداد دایر خواهد بود لذا در این فاصله معبر بسته می شود و فقط یك فاصله شش متری برای خودرو های امدادی باقی می ماند و شهروندان می توانند برای تردد از پیاده رو و سواره رو استفاده كنند.
سلطنت پوری با بیان اینكه بازارهای دستفروشی در واقع معنی كامل بازارهای تفریحی و تفرجی است، تاكید كرد: این بازارها در اكثر شهرها در پارك ها، شهرك ها و یا حاشیه تفرجگاه قرار داده می شود تا مردم در كنار تفریح از بازار هم بازدید می كنند و خرید خود را نیز انجام می دهند.
** دستفروشان واقعی موافق اجرای طرح هستند
وی افزود: در جلساتی كه در راستای اجرای طرح با دستفروشان برگزار كردیم، افرادی كه شغل واقعی شان دستفروشی است موافق طرح بوده و اتاق اصناف و مغازه داران نیز به جد پیگیر اجرای سریع آن هستند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری با بیان اینكه تعدادی از این دستفروشان كه هم اكنون در كنار معابر شهر بساط پهن كرده با گردش های مالی فوق العاده در آنجا كار می كنند و در واقع از این موقعیت سوء استفاده می كنند بنابراین موافق اجرای طرح و ساماندهی این پدیده نیستند.
وی اظهار داشت: با اجرای این طرح، بازار اقتصادی راه انداخته ایم كه بُرد بُرد بوده وهم به نفع كل شهروندان و شهرو هم به نفع آن جامعه قلیل اقتصادی باشد.
سلطنت پوری تاكید كرد: در میان دستفروشان افرادی هستند كه با وجود مدرك بالای تحصیلی و نبود شغل و درآمد به این پدیده روی آورده اند و از اینكه قرار است در قالب بازار ساماندهی شده و رسمیت پیدا كنند راضی اند.
وی با بیان اینكه با اجرای این طرح اوضاع اقتصادی ما به حد نرمال رسیده و دستفروشان نیزحذف نمی شوند، افزود: قرار نیست با اجرای این طرح صورت مساله پاك شود بلكه این افراد به عنوان واقعیت اجتماعی و اقتصادی ما وجود دارند و فقط در قالب این بازارها ساماندهی می شوند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های كشاورزی شهرداری گفت: این بازار حتما با استقبال شهروندان سنندجی نیز مواجه می شود و امیدواریم با اجرای موفق آن به فازهای بعدی ورود پیدا كنیم.
حال باید دید آیا در واقع دستفروشی را سامانی هست و فاز اول این طرح اجرایی و یا موفق خواهد شد و به فازهای بعدی می رسد یا اینكه این طرح نیز همانند گذشته در همان اول راه به بن بست خورده و به قول معروف باز همان آش و همان كاسه.
به هر حال امید می رود با حمایت مردم و مسئولان و همراهی دستفروشان، این طرح همانگونه كه از آن تعریف شد اجرایی شده و زندگی این افراد نیز كه بد روزگار آنان را مجبور به روی آوردن به این شغل كرده سر و سامانی به خود بگیرد.
گزارش: افسانه گلباغی
شبد**7348/9102**1379
سنندج - ایرنا - پدیده دستفروشی به عنوان شغلی كاذب در سطح كشور با راه اندازی بازارهای جدید ساماندهی می شود.
