طلای سرخ، گنج پنهان در خمین

ایران بیش از 88 درصد از زعفران جهان را تولید می كند و با این وجود در تجارت جهانی رتبه هفدهم را دارد و براساس چشم انداز ترسیم شده در حوزه اقتصاد كشاورزی، میزان تولید محصول زغفران تا سال ١٤٠٠ باید به مرز ٥٠٠ تن برسد.
بر اساس آخرین آمار موجود در بخش تولید و عملكرد جهانی زعفران، ایران با تولید 336 تن زعفران در رتبه اول، هند با تولید 22 تن در رتبه دوم، یونان با تولید هفت و 2 دهم تن در رتبه سوم، افغانستان با تولید 6 تن در رتبه چهارم، مراكش با تولید 2 و 6 دهم تن در رتبه پنجم، اسپانیا با تولید 2 و 3 دهم تن در رتبه ششم، ایتالیا و چین با تولید یك تن در رتبه های هفتم و هشتم قرار داشته اند.
بنا بر گزارش معاونت امور باغداری وزارت جهاد كشاورزی، بیشترین سطح زیر كشت زعفران ایران در خراسان رضوی با 75هزار و 185 هكتار است.
بااین‌ حال در برنامه ششم توسعه، پیش‌بینی افزایش تولید و سطح زیر كشت زعفران پیش بینی شده به ‌طوری‌ كه در سال 97، 17 تن، سال 98، 23 تن و سال 99، 30 تن افزایش تولید در سیاست های راهبردی دیده شده است.
نكته جالب اینجاست كه بر اساس گزارش تارنمای شبكه خبری «الجزیره» تحریم های آمریكا به بازار صادرات زعفران ایرانی رونق بخشیده است چرا كه ایران به عنوان تولید كننده مسلم زعفران در بازارهای جهانی اقبال مناسبی دارد.
استان مركزی به عنوان دومین قطب صنایع مادر تخصصی و با وجود صنعتی بودن در زمره 10 استان نخست كشور در بخش كشاورزی است كه 90 هزار بهره بردار شامل 20 درصد شاغلان استان در این حوزه فعال هستند.
5 هكتار از اراضی كشاورزی استان مركزی در سال جاری زیر كشت زعفران رفت كه به صورت متوسط از هر هكتار، سه و هفت دهم كیلوگرم زعفران برداشت شد.
كشت زعفران در بیشتر شهرستان های استان مركزی انجام می شود و خمین از نظر سطح زیر كشت، رتبه نخست در این محصول را به خود اختصاص داده است.
زعفران كاری به عنوان قلب تغییر الگوی كشت در خمین در شرایط حاد خشكسالی ناجی كشاورزان است چرا كه موجب كاهش هزینه های تولید و رونق صادرات می شود و تمركز بر این برنامه می تواند معیشت خانوارهای كشاورز خمین را تامین كرده و نمونه موفقی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی باشد.
زعفران گیاهی مقاوم به خشكی است كه با خود سهم شغلی مناسب، درآمد زایی و ارزآوری بالا می آورد و تحمل گیاه در شرایط سخت زیستی، جابه جایی و نگهداری آسان، بی نیازی به ماشین آلات سنگین در مراحل كاشت و برداشت، بهره وری بالا در سطح كشت كم و خواص دارویی و غذایی آن از مزایایی است كه باید تصمیم سازان حوزه كشاورزی استان مركزی را بر آن دارد تا آن را به عنوان كشت جایگزین در سطح وسیع در خمین انتخاب كنند.
گام های اولیه در جایگزینی الگوی كشت در استان مركزی به ویزه خمین با كشت و توسعه زعفران برداشته شده كه در همین مدت كوتاه توانسته مرهمی بر زخم كهنه خشكسالی در منطقه و بهبود كیفیت معیشت بهره برداران باشد.
خمین در تولید زعفران جایگاه نخست استان مركزی را دارد و این شهرستان با داشتن خاك مستعد و آب و هوای نیمه گرمسیری، زمستان ملایم و تابستان گرم و خشك، محل مساعدی برای كشت و تولید طلای سرخ شناخته شده است.
زعفران خمین با توجه به ویژگی های اقلیم و خاك، از عطر، رنگ و طعم از كیفیت بالایی در كشور برخوردار است و با استاندارد كشوری مطابقت دارد.
یك كارآفرین زعفران كار در خمین گفت: هر هكتار مزرعه زعفران به طور متوسط در سال های اولیه كشت و باروری محدود تا رسیدن به باروری مطللوب 800 میلیون ریال ارزش ریالی دارد كه با كسر 100 میلیون ریال هزینه تولید سود خوبی نصیب بهره بردار می كند.
«حامد اسلامی» افزود: این درحالی است كه هر هكتار مزرعه لوبیا كه كشت رایج این خطه است 240 میلیون ریال ارزش ریالی دارد كه با كسر 80 میلیون ریال هزینه تولید سود ناچیزی عاید كشاورز می شود.
وی بیان كرد: نیاز آبی محصول لوبیا قابل قیاس با زعفران نیست، دوره آبیاری محصول زعفران از مهر تا اردیبهشت ماه است كه این زمان مصرف آب كشاورزی بسیار ناچیز است و در صورت بارندگی مناسب نیاز به آبیاری چندانی نیست.
وی گفت: جایگاه محصول زعفران ایران باید در جهان حفظ شود و دولت با فراهم كردن بستر صادرات فرصت عرضه زعفران ایران را با برند كشورهایی نظیر اسپانیا ندهد.
این زعفران كار موفق افزود: از طرف دیگر دولت با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت بهره برداران را حمایت كند چرا كه كاشت زعفران سرمایه گذاری بلند مدت است و هزینه كاشت هر هكتار 400 میلیون ریال است كه در سالهای اول باردهی تولید و سود اوری محدودی دارد.
یك زعفران كار دیگر در خمین گفت: در شرایطی كه این خطه با كم آبی مواجه است با مدیریت مصرف آب می توان محصولات كم آب بر را جایگزین محصولات پر مصرف آب كرد.
«مهدی حسنی» افزود: زعفران محصولی است كه نیاز آبی محدودی دارد ضمن اینكه سود اور است و كشت این محصول در كنار محصولات دیگر سود خوبی نصیب كشاورز می كند.
وی خواستار پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و خرید تضمینی این محصول شد و افزود: همه بهره برداران مهارت بازاریابی ندارند و بیشتر آنها محصول را به صورت فله به دلالان می فروشند.
حسنی افزود: دلالان نیز این محصول را به كشورهای دیگر صادر و سود هنگفتی عاید خود می كنند و مهمتر اینكه كشورهای دیگر زعفران را بنام و برند خود عرضه می كنند.
مدیر جهاد كشاورزی خمین گفت: تغییر الگوی كشت به عنوان راهكاری اساسی برای توسعه بخش كشاورزی و از بهترین راه حل های مبارزه با كاهش پیامدهای پدیده خشكسالی است كه در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
«عباس ارشدی» افزود: تغییر الگوی كشت با توجه به روند خشكسالی‌ها و كاهش منابع آبی الزام است چرا كه برداشت های بی رویه آب در سال های كم آبی در خمین افت شدید سطح منابع آبی را در این خطه رقم زده و تراز منفی آب سفره‌های زیرزمینی باعث شده تا مشكلات جدی در حوزه كشاورزی بروز كند.
وی بیان كرد: یكی از راهكارهای مهم در راستای برون‌ رفت از این مشكل تغییر الگوی كشت و تولید محصولات كم‌آب‌بر با ارزش‌افزوده بالا توسط كشاورزان است.
ارشدی ادامه داد: با توجه به خشكسالی های اخیر توصیه می شود در مناطق كم آب برای بهره وری بهینه از زعفران به عنوان كشت جایگزین استفاده شود چرا كه نیاز چندانی به آب ندارد.
مدیر جهاد كشاورزی شهرستان خمین اظهار داشت: سطح زیر كشت محصول زعفران در خمین 56 هكتار مزارع بارور است و با با استقبال كشاورزان این سطح روبه افزایش دارد.
ارشدی بیان كرد: میانگین تولید این محصول از هر هكتار زمین زیركشت در خمین بیش از پنج كیلوگرم است و پیش بینی می شود امسال 285 كیلوگرم طلای سرخ در این شهرستان تولید و روانه بازار شود.
وی ادامه داد: مجموع اراضی زیر كشت زعفران در خمین به 67 هكتار رسیده كه 12 هكتار آن غیر بارور است و سال آینده بارور می شود.
مدیر جهاد كشاورزی خمین یادآور شد: زعفران از محصولات مقاوم به خشكی است كه در سال های اخیر كاشت آن در خمین به ویژه در بخش مركزی كه با كم آبی مواجه است ترویج شده است.
ارشدی افزود: تركیب غالب شغلی در خمین با رسته های كاری كشاورزی و صنایع وابسته آن است كه نباید مورد تهدید خشكسالی واقع شود و در این خصوص تغییر الگوی كشت محصول به عنوان راه حل تضمین كننده شغل و تولید ثروت دنبال می شود.
وی افزود: بر همین اساس هر سال 20 درصد سطح زیر كشت محصول زعفران در این شهرستان افزایش می یابد.
مدیر جهاد كشاورزی خمین گفت: با برنامه های حمایتی دولت در قالب تسهیلات اشتغال روستایی و كشت محصولات كم آب بر سطح زیر كشت زعفران و گیاهان دارویی دیگر نظیر گل محمدی در این شهرستان روبه افزایش است.
به گفته ارشدی كشت این محصول در هر هكتار سه فرصت شغلی ایجاد كرده است و در مجموع 60 بهره بردار و كارآفرین در این شهرستان به كاشت زعفران اشتغال دارند.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی نیز گفت: سطح زیر كشت زعفران در استان مركزی 200 هكتار است كه بیشترین آن مربوط به شهرستان خمین است.
«مجید آنجفی» افزود: میانگین تولید زعفران بین سه و نیم تا چهار كیلوگرم در هكتار است و پیش بینی می شود 800 كیلوگرم زعفران خشك در این استان امسال تولید و روانه بازار مصرف شود.
وی اظهارداشت: كشت گیاهان دارویی، زعفران و گل محمدی در این استان روبه افزایش است چرا كه سیاست دولت تدبیر و امید در حوزه كشاورزی كشت با ارزش افزوده بالا است و مختصات كشت های جایگزین به گونه ای است كه سازگاری زیستی و ثبات كاری بیشتر را برای بهره برداران به ارمغان می آورد.
رئیس جهاد كشاورزی استان مركزی خاطرنشان كرد: به منظور تحقق این امر طرح های ترویجی كشت گیاهان دارویی، زعفران و گل محمدی در استان اجرایی شده است.
معاون برنامه ریزی و بین الملل گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی در جشنواره زعفران استان مركزی در خمین گفت: سطح زیر كشت زعفران امسال 2 هزار و 400 هكتار افزایش یافته است.
« جواد میر عرب» تصریح كرد: بر اساس برنامه پنج ساله توسعه كشت 16 هزار هكتاری در حوزه زعفران هدفگذاری شده وبا استقبال كشاورزان از كشت گیاهان كم آب بر امید می رود كه وزارتخانه در زعفران كاری از برنامه های خود فراتر رود.
وی بیان كرد: زعفران به دلیل نیاز آبی كم، اشتغالزایی مناسب ، دآامد زایی و ارزاوری بالا، تحمل گیاه در شرایط سخت زیستی، جابه جایی و نگهداری آسان، و خواص دارویی و غذایی از دیر باز یك محصول استراتژیك و باارزش برای مناطق كم آب محسوب می شود.
معاون برنامه ریزی و بین الملل گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی گفت: 135 تن زعفران خشك در هفت ماه امسال ازایران به كشورهای دیگر صادر شد.
میر عرب افزود: صادرات زعفران در سال جاری 178 میلیون دلار ارزآوری و تولید ثروت برای كشور داشته است.
وی اظهارداشت:صادرات محصول زعفران امسال از نظر وزنی 48 درصد و از نظر ارزش 27 درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش یافته است.
معاون برنامه ریزی و بین الملل گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی گفت: سطح زیر كشت زعفران در كشور 108 هزار هكتار است و پیش بینی می شود 400 تن زعفران خشك امسال از آن برداشت شود.
میر عرب ادامه داد: پارسال 367 تن زعفران در كشور تولید شد كه 263 تن آن به كشورهای هدف صادر شد و پیش بینی می شود صادرات و تولید امسال افزایش یابد.
وی تصریح كرد: ایران با شرایط كم آبی مواجه است و برای افزایش بهره وری باید الگوی كشت تغییر كند و زعفران به عنوان گیاه ارزشمند و استراتژیك كم آب بر می تواند ارزآور و اشتغالزا باشد.
معاون برنامه ریزی و بین الملل گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی گفت: وزارت جهاد كشاورزی تولید هدفمند و سودآور را در دستور دارد و رنجیره ارزش زعفران به وزارت بازرگانی منتقل شده است.
میر عرب افزود: برای تقویت جایگاه زعفران در بازارهای جهانی باید استاندارد سازی تولید و بسته بندی مناسب و برند سازی مد نظر باشد.
وی با بیان اینكه دولت از بهره برداران زعفران و گیاهان دارویی با جدیت حمایت می كند، افزود: این حمایت در قالب پرداخت تسهیلات اشتغال پایدار روستایی، تدارك بذر زعفران و ارایه خدمات مشاوره ای است.
شهرستان خمین 105 هزار نفر جمعیت دارد كه 52 درصد آن كشاورز هستند و این شهرستان در تولید زعفران رتبه اول استان مركزی را دارد.
/6013/7277/
گزارش از: افسانه آروند