از آنجا كه رفتار اجتماعی انسان اكتسابی است، تداوم پیوند اعضا مستلزم آن است كه جامعه بتواند ارزش ها و هنجارهای مقبول خود را به اعضای جدید آموزش دهد و وجود این ارزش ها و هنجارهای مقبول، تضمین كننده فرد و جامعه سالم خواهد بود.
ارزش های اجتماعی باید در كودكان و نوجوانان درونی شود زیرا آنان سرمایه های جامعه محسوب می شوند اما داشتن شخصیت متعادل، همنوا شدن با ارزش ها و هنجارهای پذیرفته شده در جامعه و رشد و جامعه پذیری صحیح این قشر منوط به گذران طبیعی دوران رشد است و هرگونه انحراف و اختلال در نهادهایی كه در رشد، جامعه پذیری و كنترل كودك یا نوجوان مؤثر هستند، وی را در معرض خطراتی متعددی قرار می دهد.
آموزش و پرورش اعضای جدید جامعه توسط وزارت آموزش و پرورش عملی می شود و تبعا آن دسته از كودكان و نوجوانانی كه از تحصیل محروم هستند یا موانعی برای تحصیل آنان وجود دارد یا نظام آموزشی و مدرسه در برخودار كردن اعضای جدید از توانائی های تحصیلی، جامعه پذیری مطلوب و كنترل آنان ناتوان است، بشدت در خطر گرایش به سمت اعتیاد، اجبار به اشتغال، آزار، بیكاری، بزهكاری و... هستند. به همین دلیل است كه حق آموزش بعنوان حقوق شناخته شده و مسلم كودكان یاد شده است.
كودكان بازمانده از تحصیل شامل گروه سنی 6 تا 18 سال هستند كه با وجود نیاز به تحصیل و آموزش امكان حضور در چرخه آموزشی كشور را ندارند.
در چند سال اخیر وزارت آموزش و پرورش برای رفع موانع تحصیل كودكان در مقطع ابتدایی قدم‌های خوبی برداشته و بیش از 96 درصد جمعیت نیازمند تعلیم زیرپوشش آموزشی قرار گرفته‌اند اما هنوز بخشی از كودكان و نوجوانان كشور از آموزش و ادامه آن باز می مانند.
یكی از اقدام هایی كه برای شناسایی كودكان بازمانده از تحصیل، توافق وزارت آموزش و پرورش و وزارت رفاه برای شناسایی، غربال و تعیین دلایل و عوامل بازماندگی از تحصیل این كودكان و در نهایت رفع موانع تحصیل آنهاست كه البته این كار هنوز در مراحل ابتدایی است.
** قانون از تحصیل كودكان حمایت می كند
حق تحصیل در قوانین كشور به رسمیت شناخته شده و اصل سی‌ام قانون اساسی، دولت را موظف كرده كه وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا حد خودكفائی كشور به طور رایگان گسترش دهد.
براساس همین اصل، بند 22 ماده 10 قانون اهداف و وظایف آموزش و پرورش این موضوع را در زمره وظایف این وزارتخانه قرار داده است.
از قوانین دیگری كه در ایران آموزش و پرورش را اجباری و رایگان دانسته قانون تأمین وسائل و امكانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب 30 تیر 1353 است؛ از نكات جالب در این قانون موظف كردن والدین به ثبت نام و فراهم كردن زمینه تحصیل كودك به سرپرستی خود است و در صورت امتناع، آموزش و پرورش باید با استفاده از اطلاعات دریافتی از اداره ثبت احوال نسبت به شناسایی و ایجاد زمینه تحصیل آنان اقدام كند.
موظف بودن دولت به فراهم كردن وسایل لازم برای تحصیل فرزندان خانواده های كه تمكن مالی ندارند و همچنین تعیین مجازات برای والدین یا سرپرستان قانونی كودكانی كه با داشتن امكانات مالی از تحصیل آنان جلوگیری می كنند، از مواردی است كه مورد توجه این قانون قرار گرفته است.
علاوه بر این، قانونگذاردر«قانون حمایت از كودكان و نوجوانان» برای كسانی كه از تحصیل كودكانشان ممانعت می كنند، مجازات تعیین كرده است.
به گفته «احمد میدری»، معاون رفاهی وزارت رفاه تاكنون 110 هزار كودك بازمانده از تحصیل در كل كشور در مقطع ابتدایی شناسایی شده كه از این تعداد 55 هزار و 65 كودك زیرپوشش نهادهای حمایتی هستند.
در پیگیری‌های انجام شده، سرپرست هفت هزار و 217 كودك اعلام كرده اند كه كودكانشان به دلیل معلولیت و هشت هزار و 15 كودك به دلیل فقر به مدرسه نمی‌روند.
براساس آمار غیررسمی تعداد كودكان و نوجوانان بازمانده از تحصیل فراتر 110 هزار نفر است و فقر همراه با معلولیت، معلولیت، فقر، دوری از مدرسه، بدسرپرستی، طلاق والدین، مهاجرت و نبود علاقه و انگیزه از مهمترین دلایل محرومیت كودكان و نوجوانان از تحصیل است.
«علی باقرزاده»، معاون وزیر آموزش و پرورش هم دی ماه 97 گفت: 60 درصد خروج زود هنگام دانش آموزان از دوره ابتدایی به دلیل مشكلات اقتصادی و مابقی مربوط به آسیب های اجتماعی مهاجرت و طلاق است.
تاكنون آماری رسمی از كودكان و نوجوانان بازمانده از تحصیل در استان كرمانشاه منتشر نشده است.
استان كرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت دارای 325 هزار دانش آموز در مقاطع مختلف تحصیلی است.
7444/8066
كرمانشاه - ایرنا - تاكنون گام‌های بزرگی برای رفع موانع تحصیل كودكان در مقطع ابتدایی برداشته شده اما در حالی كه ایجاد زمینه آموزش كودكان یك وظیفه قانونی برای دولت و والدین است، همچنان بخشی از كودكان و نوجوانان از این حق اساسی و ادامه آن باز می مانند.
