49 و 6 دهم درصد از جمعیت شش میلیون و 434 هزار نفری خراسان رضوی و 50 درصد جمعیت 88 هزار نفری گناباد را بانوان تشكیل می دهند.
با وجود نقش انكارناپذیر بانوان در اشتغال و كارآفرینی، برخی مشكلات مانند فقدان خودباوری و برخی دیدگاههای سنتی در مناطق و شهرستانهای كوچك از این ظرفیت مهم در مسیر توسعه و رونق اقتصادی و كارآفرینی بهره مطلوب گرفته نشده است.
بانوان با وجود استعدادهای بسیار نسبت به مردان فرصتهای شغلی كمتری در اختیار دارند و یا در شغلهای غیررسمی و با حقوق اندك مشغول كار هستند و این مسئله موجب شده ظرفیتهای بلقوه آنان آنطور كه باید شناخته نشده و بستر فعلیت آنها فراهم نشود. با این وجود زنان با موانع خاصی در كسب و كار مواجه می شوند كه بتدریج باید بر آنها غلبه كنند.
از مجموع سه هزار و 400 نفر اشتغال مستقیم 170 واحد صنعتی گناباد 500 نفر یعنی حدود 15 درصد را بانوان تشكیل می دهند.
همچنین 900 مورد از چهار هزار پروانه كسب در بخش اصناف گناباد به نام بانوان صادر شده كه بخشی این واحدهای كسبی تنها به نام آنان صادر اما مردان مصدر كار هستند و در كمتر از یك پنجم 10 هزار اشتغال در اصناف این شهرستان بانوان شاغل به كارند. این اشتغال هم بیشتر مربوط به آرایشگاههای زنانه و و نانواییها است.
با هدف بررسی بیشتر این موضوع میزگردی با عنوان شناخت ظرفیتهای بانوان حلقه مفقوده اشتغال و كارآفرینی در گناباد از سوی دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در گناباد با حضور رئیس مجمع مشورتی بانوان و استاد دانشگاههای گناباد، عضو شورای اسلامی و مسئول كمیسیون اقتصادی مجمع بانوان، رئیس اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی و دبیر كارگروه اشتغال و سرمایه گذاری و معاون اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد برگزار شد.
* شناخت ظرفیتهای بانوان زیربنای توسعه و رونق اقتصادی
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد در میزگرد ایرنا گفت: بانوان ظرفیتهای زیادی در بخشهای مختلف از جمله اقتصادی دارند كه طی سنوات گذشته امكان فعلیت آنها بطور مطلوب فراهم نشده است.
دكتر الهه افضلیان افزود: نقش بانوان در اقتصاد خانوار در همه شهرها مشخص ولی در شهرهای كوچك خاصتر است و به تناسب شغلی كه انتخاب می كنند تفاوت دارد.
وی ادامه داد: اشتغال بانوان در شهرهای كوچك و روستاها بیشتر به صورت شغلهای كوچك با سرمایه اولیه كمتر و یا در قالب بنگاههای كوچك اقتصادی تشكیل می شود كه به صورت یك نفری و یا چند نفری به صورت مجتمعی مشغول بكار هستند.
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد گفت: بر این اساس سرمایه اولیه مورد نیاز آنها به نسبت شهرهای بزرگتر كمتر است كه به صورت سهم آورده و یا استفاده از منابع اعتباری تامین و برخی موارد بیشتر اعضای خانواده درگیر آن می شوند.
وی بازار مصرف مناسب را زیربنای به فعلیت رسیدن ظرفیتهای بلقوه اقتصادی بانوان ذكر و بیان كرد: وقتی بازار فروش محصولات تولیدی و صنایع دستی و زمینه بازگشت سرمایه و سوددهی فعالیتهای اقتصادی زنان فراهم نباشد بعد از مدتی فعالیت سرخورده می شوند و یا ممكن است رغبتی به ادامه كار پیدا نكنند.
افضلیان افزود: برخی بانوان به دلیل شناخت ناكافی بدون بررسی كارشناسی در یك رشته شغلی سرمایه گذاری می كنند و مسئولان ذیربط هم تاكنون نتوانسته اند بطور مطلوب با اطلاع رسانی مناسب آگاهی آنان را افزایش دهند لذا باید با رصد مرتب بازار مانع از سرمایه گذاری زنان در شغلهایی شده كه صرفه اقتصادی ندارند و متقاضیان را به بخشهای دیگر سوق دهند.
وی از جمله اقدامات یك سال اخیر مجمع مشورتی بانوان گناباد را برای كاهش این خلاء، حضور در تعدادی روستاها و بررسی نقاط ضعف و قوت اقتصادی، اشتغال و كارآفرینی بانوان متناسب با ظرفیتهای بلفعل آنها و اطلاع رسانی نسبت به تسهیلات مشاغل خانگی و سایر تسهیلات قابل استفاده در فرآیند تولید ذكر كرد.
عضو شورای اسلامی و مسئول كمیسیون اقتصادی مجمع مشورتی بانوان گناباد هم در میزگرد ایرنا گفت: ظرفیتهای بلقوه بانوان در بخشهای مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به دلیل برخی نگرشهای سنتی در مناطقی مانند این شهرستان مغفول مانده و امكان بالندگی آنها فراهم نشده است.
شیما یوسف پور افزود: برخی نگرشها و دیدگاههای مردسالارانه، بانوان را به عنوان نقش آفرین در بازار كار و اشتغال باور ندارد و فقدان خودباوری لازم در بعضی بانوان هم موجب شده امكان بروز استعدادهای بلقوه آنان فراهم نشود. باید با رفع برخی موانع، تصویب و قوانین مناسب و تسهیلگر، آموزش و توانمندسازی برای زنان ظرفیتهایشان را در مسیر توسعه و رونق اقتصادی و كارآفرینی جهت دهی كرد.
وی ادامه داد: كمیسیون اقتصاد و اشتغال مجمع مشورتی بانوان گناباد ضمن بازدید از كارگاههای خوداشتغالی بانوان و ارتباط مستمر با این قشر در مناطق شهری و روستایی برای شناخت استعدادهای بلقوه و با معرفی آنها به مسئولان ذیربط برای اخذ تسهیلات خوداشتغالی و مشاغل خانگی تلاش می كند. همراهی سایر مسئوولان و دستگاههای اجرایی ذیربط در این زمینه ضروری است.
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد به مشاوره های ناكافی برای متقاضی دریافت تسهیلات اشتغالزایی اشاره و بیان كرد: دیدگاههای سنتی حاكم بر شهرهایی مانند گناباد اجازه نمی دهد بانوان به بنگاههای اقتصادی برای مشاوره مراجعه كنند و این مسئله موجب می شود در بازاریابی و یا راه اندازی اشتغال متناسب با نیاز بازار هدف موفق عمل نكنند.
وی گفت: بر این اساس متقاضیان اخذ تسهیلات بدون توجه به وضعیت و نیاز بازار به شغلهایی مانند تولید شیرینی و كیك كه با تراكم فعالان و عدم نیاز بازار مصرف مواجه است روی می آورند و بعد از مدتی به دلیل نبود بازگشت سرمایه و سوددهی در زمره بدهكاران بانكی قرار می گیرند.
معاون اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد هم در ادامه میزگرد ایرنا گفت: فقدان خودباوری لازم و خطرپذیری پایین در بانوان موجب شده كه این قشر با وجود ظرفیتهای بسیار نتوانند در رونق اقتصادی شهرستان به نحو مطلوب اثرگذار باشند و هیچیك از مدیران واحدهای صنعتی گناباد را بانوان تشكیل نمی دهند.
محمد صابری افزود: این در حالی است كه اگر بانوان تصدی واحد تولیدی را داشته باشند امكان اشتغال برای دیگر بانوان علاقه مند، جویای كار و متخصص را فراهم می كنند. با این وجود اداره صنعت و معدن گناباد در صورت تقاضای بانوان برای ایجاد راه اندازی واحد تولیدی شوند، با پرداخت تسهیلات از آنان حمایت می كند.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاكنون 78 تقاضای اشتغال در سامانه رصد، 230 مورد در بخش اصناف و 83 مجوز در بخش مشاغل خانگی گناباد ثبت شده كه اشتغال مربوط به بانوان در این بخشها به ترتیب 40، 71 و 82 مورد بود. بر این اساس 99 درصد اشتغال مشاغل خانگی در بخش صنعت گناباد به این قشر اختصاص دارد.
رئیس اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی و دبیر كارگروه اشتغال و سرمایه گذاری گناباد نیز در میزگرد ایرنا گفت: بانوان با وجودی كه 50 درصد جمعیت این شهرستان را تشكیل می دهند به دلیل برخی موانع و مشكلات و فقدان آگاهی نتوانسته اند در توسعه و رونق اقتصادی منطقه متناسب با ظرفیتهای خود حرفی برای گفتن داشته باشند لذا باید امكان بروز خلاقیتهای آنان فراهم شود.
احمد آذرپرند افزود: طی سنوات گذشته بستر لازم برای شكوفایی خلاقیتهای بانوان در مناطق شهری و روستایی گناباد فراهم نشده است.
* مشاغل خانگی
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد در ادامه میزگرد به موفقیت كشورهایی مانند چین در عرصه اقتصاد بین الملل بخاطر توجه به بنگاههای خرد خانگی و كوچك زود بازده اشاره و بیان كرد: توجه به مشاغل خانگی و بنگاههای اقتصادی خرد بستر رونق اقتصادی و هم افزیی اقشار مختلف به خصوص بانوان را در عرصه اقتصاد و ایجاد درآمدهای پایدار آنان فراهم می كند.
وی افزود: به دلیل اطلاع رسانی ناكافی، بانوان گنابادی به خصوص در مناطق روستایی از مزایا و تسهیلات این مشاغل آگاهی كافی ندارند لذا باید متولیان مربوطه مانند دهیاران به این مهم عنایت بیشتری داشته باشند.
افضلیان ادامه داد: دستگاههای نظارتی نیز باید بر روند پرداخت و هزینه كرد تسهیلات نظارت بیشتری داشته باشند تا این تسهیلات به افرادی پرداخت شود كه دارای مهارت كافی بوده و آموزشهای تخصصی متناسب با رشته شغلی مورد نظر را سپری كرده اند.
وی گفت: همچنین بخاطر فقدان بیمه برخی بانوان شاغل، آماری كه از اشتغال این قشر در بخشهای مختلف ارائه می شود در برخی مواقع واقعی نیست.
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد بازاریابی و تولید محصولات متناسب با بازار مصرف را دیگر ضرورت موفقیت در فرآیند تولید از جمله در مشاغل خانگی ذكر و بیان كرد: مردم و بانوان شهرهای كوچك مانند گناباد افراد قانعی هستند و به همان درآمدهای اندك قناعت می كنند در حالی كه قناعت موجب رشد و رونق اقتصادی نمی شود و باید با نگاه فراشهرستانی، فرااستانی و ملی در این بخش فعالیت داشت. اصلاح این رویكرد، به تدریج موجب افزایش درآمد و رغبت در بانوان برای فعالیت در حوزه مشاغل خانگی می شود.
رئیس اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی گناباد نیز در ادامه میزگرد ایرنا مشاغل خانگی را از بسترهای حضور بانوان در عرصه اقتصاد جامعه ذكر و بیان كرد: برای كاهش انحرافات در هزینه كرد تسهیلات اشتغالزایی علاوه بر دستگاههای اجرایی ذیربط كمیته دبیرخانه كارگروه اشتغال و سرمایه گذاری شهرستان و كمیته استانی بر روند هزینه تسهیلات اشتغالزایی شامل مشاغل خانگی سامانه كارا نظارت دارند.
وی افزود: با هدف شناخت ظرفیتهای اقتصادی بانوان، آگاهی بخشی و به فعلیت رساندن آنها كارگروه بانوان ذیل كارگروه اشتغال گناباد راه اندازی شده و اطلاع رسانی نسبت به طرحها و تسهیلات اشتغالزایی انجام می شود.
آذرپرند ادامه داد: در این نشستها تلاش می شود استعدادهای بانوان روستایی در بخشهای قالیبافی، گلیم بافی، صنایع دستی، تابلو فرش و كشاورزی شناسایی و متقاضیان برای استفاده از تسهیلات راهنمایی شوند. در این چارچوب دولت با پرداخت تنسهیلات از متقاضیان كارآفرینی و مشاغل خانگی حمایت می كند.
وی گفت: باید سرمایه های خرد فعال در مشاغل خانگی به تدریج روی هم انباشته و در قالب شركتهای تعاونی تخصصی در بخش بانوان در عرصه اقتصاد و رونق اقتصادی بیشتر نقش آفرین باشند. بانوانی كه در برخی مناطق گناباد به این مهم توجه داشته اند به توفقیات خوبی دست یافته اند.
رئیس اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی گناباد افزود: دستگاههای اجرایی ذیربط مانند جهاد كشاورزی و صنعت و معدن نیز باید در فرآیند بررسی صلاحیت متقاضیان ایجاد مشاغل خانگی تنها به صدور مجوزاكتفا نكنند و پیش از آن شرایط بازار مصرف استانی و حتی كشوری را بررسی كنند.
وی ادامه داد: 19 میلیارد و 400 میلیون ریال تسهیلات مشاغل خانگی از ابتدای امسال در گناباد به متقاضیان پرداخت شده و با توجه به عملكرد خوب این شهرستان در همین زمینه علاوه بر سهمیه شهرستانی 9 میلیارد و 400 میلیون ریال تسهیلات دیگر از محل منابع شناور استانی بدین منظور اختصاص یافت و 70 درصد مجموع سهم این مشاغل به بانوان تخصیص پیدا كرد.
آذرپرند گفت: سهم گناباد از محل تسهیلات اشتغالزایی سامانه كارا امسال 20 میلیارد ریال بود در صورتی كه با پیگیری انجام شده 110 میلیارد ریال جذب شد.
وی افزود: اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی با هدف حمایت از متقاضیان ایجاد مشاغل خانگی با همكاری شهرداری گناباد غرفه هایی برای عرضه محصولات در جمعه بازار در نظر گرفته و قرار است غرفه هایی دیگر در آینده نزدیك در محل باغ ملی این شهر دایر شود.
عضو شورای اسلامی و مسئول كمیسیون اقتصادی مجمع مشورتی بانوان گناباد نیز در ادامه میزگرد ایرنا گفت: افزایش تمایل به استفاده از تسهیلات مشاغل خانگی موجب تراكم در فعالیتهای این بخش شده و با عنایت به ثابت بودن تقاضا در بازار مصرف صرفه اقتصادی برای فعالان این بخش كاهش یافته است.
یوسف پور افزود: بر این اساس باید راه اندازی این مشاغل و پرداخت تسهیلات به متقاضیان آنها مبتنی بر بررسی كارشناسی و بازارسنجی نخست صورت گیرد.
وی ادامه داد: با وجود پرداخت حدود 140 میلیارد ریال تسهیلات اشتغالزایی از ابتدای امسال از منابع مختلف به گناباد باز هم بیكاری دغدغه و چالش اصلی این شهرستان است و باید این اقدامات با هدفمندی بیشتر صورت گیرد.
* آموزش ضرروت توانمندسازی بانوان
معاون اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد هم در ادامه میزگرد ایرنا آموزش را از اركان اصلی توانمندسازی متقاضیان اشتغال و راه اندازی واحدهای تولیدی به خصوص در میان بانوان ذكر و بیان كرد: تسهیلات مشاغل خانگی تنها به افراد دارای كارت شناسایی از اتحادیه مربوطه و گواهی دوره های آموزش فنی و حرفه ای، پرداخت می شود.
صابری افزود: فقدان ارتباط بین دانشگاه و صنعت موجب شده دانشجویان بعد از دانش آموختگی از مهارت كافی برخوردار نباشند و از طرفی آموزشهای دانشگاهها مبتنی بر نیاز بخش صنعت جهت دهی نشوند لذا تعداد زیادی از بانوان مستعد توانایی فعالیت در واحدهای تولیدی را ندارند.
وی ادامه داد: نوآوری به عنوان یكی از نیازهای اساسی صنایع، با ارتباط بیشتر بین دانشگاه و صنعت محقق می شود. باید مراكزی برای ایجاد ارتباط و هم افزایی بین صنعت و دانشگاهها ایجاد شوند و دانشجویان در هنگام تحصیل بطور مرتب با واحدهای تولیدی ارتباط برقرار كند.
رئیس اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی گناباد نیز در میزگرد ایرنا گفت: تحصیل كردگان دانشگاهی در بیشتر خانواده ها وجود دارند ولی در میان آنها افراد هنرمند، خلاق مبتنی و ماهر كم است. دانش آموختگان دانشگاهی در برخی موارد در عرصه عمل توانایی اشتغال در واحدهای تولیدی مبتنی بر رشته خود را هم ندارند.
آذرپرند افزود: باید از ظرفیت مراكز فنی و حرفه ای برای افزایش توانمندسازی نیروی كار در رشته های مختلف حداكثر بهره را گرفت.
رئیس مجمع مشورتی بانوان گناباد هم گفت: مراكز آموزش عالی بیشتر به كارهای تحقیقاتی و آموزشی توجه دارند و ارتباط چندانی با واحدهای تولیدی ندارند. این مسئله موجب شده اثرگذاری آنها در رفع مشكلات جامعه كمتر باشد.
عضو شورای اسلامی و مسئول كمیسیون اقتصادی مجمع مشورتی بانوان گناباد نیز در میزگرد ایرنا از تشكیل كانون هماهنگی زنان كارآفرین این شهرستان برای شناسایی هدفمندتر ظرفیتهای این قشر و جهت دهی آنها در مسیر توسعه و رونق و تولید هدفمند در آینده نزدیك خبر داد.
مركز شهرستان 88 هزار نفری گناباد در فاصله 287 كیلومتری جنوب مشهد واقع است.
2095/1858
گناباد- ایرنا- كارآفرینی و اشتغال موتور محرك توسعه و رونق اقتصادی است و با توجه به اینكه نیمی از جمعیت كشور را بانوان تشكیل می دهند این مهم بدون در نظر گرفتن نقش این قشر محقق نمی شود.
