هیات وزیران در جلسه 12 دی ماه، عنایت اله رحیمی را به عنوان استاندار فارس برگزید تا وی به عنوان شانزدهمین استاندار این استان در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدیریت ارشد استان را برعهده گیرد.
رحیمی یك روز پس از انتخاب خود به این مسئولیت، از همگان خواست كه از نصب هرگونه بنر تبریك و درج آگهی در نشریات و خرید گل و شیرینی خودداری كنند و اظهار داشت: نظرات سازنده تمام عزیزان، بزرگترین هدیه ای است كه در راستای رفع موانع و تنگناهای موجود و دستیابی به توسعه پایدار استان، با كمال افتخار دریافت می‌كنم.
در این میزگرد تخصصی، رهیافت ها و نسخه كم هزینه برای شتاب بخشی به توسعه استان فارس مورد بررسی قرار گرفت، استانی كه ظرفیت ها و چالش های در هم تنیده ای در حوزه های صنعت، كشاورزی و گردشگری دارد.
** مشكلاتی كه با تغییر دولت ها حل نشده است
استاد مدیریت و رئیس پردیس بین‌الملل دانشگاه شیراز با بیان اینكه نیروی محركه اقتصاد، صنعت، كشاورزی و گردشگری است، گفت: با توجه به گزار‌ش‌ها و خروجی برنامه‌ها در می‌یابیم كه خلاهای گسترده‌ای در هر یك از این حوزه ها وجود دارد و این امر درنرخ بالای بیكاری در استان فارس نمود یافته است.
دكتر پیام شجاعی اظهار داشت: بخشی از مشكلات به سیاست های كلی كشور مربوط است؛ با این حال مسائلی نیز استان را دست به گریبان كرده است و با تغییر دولت‌ها نیز حل نشده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: شهرك صنعتی با انبوه صنایع ورشكسته و ناكارآمد، تعدادی زیادی بیكار به استان تحمیل می‌كند؛ همچنین در سایر زمینه‌های اشتغال‌زایی نیز ناكارآمدی به چشم می خورد و با وقوع مسائلی همچون خشكسالی و ناكارایی سیستم‌های كشاورزی، عده‌ای از شهرستان‌های اطراف به شیراز مهاجرت می‌كنند و به آمار بیكاری افزوده می‌شود.
شجاعی مهم‌ترین مشكلات استان را در زمینه توسعه، درصد بالای بیكاری با وجود جمعیت جوان بسیار دانست و گفت: روز به روز بر وخامت این وضع افزوده خواهد شد و باید در این زمینه چاره‌ای اندیشید كه البته، راهكار حل این معضلات توجه به توانمندی‌ها و پتانسیل‌‌هایی است كه در استان وجود دارد.
** فضای كسب و كار در فارس وضعیت نامطلوبی دارد
استاد اقتصاد دانشگاه شیراز نیز موانع توسعه استان را وجود برخی مشكلات اساسی در استان و نیز كشور عنوان كرد و گفت: در حوزه ملی تقریبا همه قوانین و مقرراتی كه در كشور وجود دارد، در راستای حمایت از فعالیت‌های غیرمولد اقتصادی است كه ارزش افزوده و اشتغال‌زایی اندكی دارد.
دكتر روح‌الله شهنازی برای نمونه به فعالیت‌هایی مانند دلالی اشاره كرد و گفت: اگر فردی بخواهد وارد این حوزه شود، هیچ مشكلی نخواهد داشت؛ اما درزمینه اقتصاد مولد با انواع و اقسام مقررات دست و پا گیر مواجه است.
وی با بیان اینكه تا این معضل حل نشود، دیگر مشكلات به قوت خود باقی می‌ماند، بیان داشت: این مشكل فضای كسب و كار نام دارد كه به صورت عمومی حاكم است و متاسفانه در فارس در مقایسه با متوسط كشور وضعیت بدتری دارد. در استان‌های اصفهان و یزد به لحاظ فضای كسب و كار وضعیت بهتری حاكم است؛ در حالیكه بنگاه های اقتصادی یا سرمایه‌گذاری‌ها در فارس محدودترند و باید زمان بیشتری را برای پیشبرد امور طی كنند.
مدیر بودجه و تشكیلات دانشگاه شیراز ادامه داد: در پژوهشی از 300 سرمایه گذار، مشكلات حوزه سرمایه‌گذاری را جویا شدیم، اولین مشكل به زعم آنها سیستم و شبكه بانكی بوده است و در استان فارس، بی ثباتی در قیمت مواد اولیه، عدم ثبات نرخ ارز، بروكراسی و تشریفات غیرضروری در اولویت این مشكلات بوده‌اند.
وی افزود: فارس در حوزه‌های فعالیت‌های الكترونیكی و خدمات بهداشت و درمان در كشور توانمندی بسیاری دارد؛ همچنین در زمینه صنایع تبدیلی كشاورزی نیز می‌تواند پیشگام باشد كه هیچ گاه به این ظرفیت اشاره نشده است.
شهنازی با بیان اینكه عمده محصولات كشاورزی استان فارس به صورت خام به استان‌هایی همچون تهران، اصفهان و البرز صادر می‌شود، اظهار داشت: محصولات خام در این استان‌ها به مواد غذایی بدل می‌شود و بدین‌ترتیب ارزش افزوده ایجاد می‌شود و منفعت بسیاری را فراهم می‌آورد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با اشاره به اینكه نسبت سپرده به تسهیلات در استان فارس در مقایسه با دیگر نقاط كشور بسیار بالاست، ادامه داد: از همین رو تسهیلات سپرده ها به خود استان باز نمی‌گردد و در خارج استان سرمایه گذاری می‌شود.
وی با اشاره به اینكه در دولت‌هایی كه دموكراسی غیرحزبی حاكم است، سیاست‌ها برای حداكثر كردن منافع بلندمدت جامعه نیست، ابراز داشت: در دولت غیرحزبی اهداف براساس عوام‌فریبی و رضایت كوتاه‌مدت شكل می‌گیرد، در این شرایط، اگر بخواهیم سیاست اقتصادی موفقی داشته باشیم با فشار به مدیران به نتیجه نمی‌رسیم.
وی افزود: اگر بخواهیم استراتژی توسعه اقتصادی داشته باشیم باید در زمینه نگرش مردم سرمایه‌گذاری كنیم و آگاهی آنان را افزایش دهیم تا آنها به صورت عمومی از مسئولان درخواست كنند.
شهنازی با بیان اینكه اجرای استراتژی اقتصادی بدون عبور از مسیر رسانه دست نیافتنی است، خاطرنشان كرد: اگر اراده و خواستی عمومی برای پیگیری و تاكید بر ظرفیت‌های توسعه‌ای وجود نداشته باشد هیچ سند توسعه‌ای به سرانجام نخواهد رسید.
** مهاجرپذیری، فرصت و تهدید
همچنین رئیس دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز در میزگرد ایرنا از مهاجرخیز بودن فارس با عنوان متغیری مهم یاد كرد كه می‌تواند فرصت توسعه برای استان ایجاد كند؛ چراكه ثروت‌های جنوب كشور را به سمت شیراز سرازیر می‌كند.
دكتر ابراهیم عباسی از سوی دیگر این موضوع را تهدید نیز برشمرد و افزود: گسترش بیش از حد شیراز و ایجاد شهرك‌ها در اطراف مركز استان نیز به مثابه تهدید این موضوع شناخته می‌شود.
وی با بیان اینكه فارس از دو هویت ملی و باستانی و مذهبی برخوردار است، بیان داشت: جداسازی این دو هویت برای استان آسیب‌زاست و باید بتوان از این دو نماد به صورت تركیبی بهره برد و در هر دو بعد فعالیت كرد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه شیراز تاكید كرد: پیش از انقلاب هویت مذهبی استان فراموش شد و امروز هویت ملی آن و اگر می‌خواهیم مسائلی مانند 7 آبان ایجاد نشود، باید به هر دو بعد هویتی استان توجه كنیم.
عباسی با بیان اینكه شكاف‌های قومی یكی از مهم‌ترین موضوعاتی است كه در فارس وجود دارد، گفت: با توجه به این نكته چنانچه مدیریت منازعات قومی در استان به‌درستی صورت نگیرد، به تهدید بدل می‌شود؛ از سوی دیگر می‌توان از این مساله درراستای همبستگی بهره جست و این تهدید را به فرصت بدل كرد.
این پژوهشگر علوم سیاسی گفت: مدیریت ارشد استان باید شكاف‌های قومیتی و مذهبی را به فرصت تبدیل و در مسیر توسعه از آن بهره گیرد
وی با بیان اینكه استان فارس در زمره پنج استان برتر در تولید ناخالص داخلی كشور است، گفت: پیش از فارس استان‌های تهران و خوزستان و پس از آن خراسان رضوی و اصفهان قرار دارند؛ با وجود این سهم بزرگ، جایگاه اقتصادی فارس هنوز در كشور برجسته نشده است؛ چراكه فعالیت‌ها به سمت صنعتی‌شدن و اشتغال‌زایی سوق داده نشده است و به اندازه سهمشان جایگاه كسب نكرده‌اند.
عباسی با اشاره به پیشینه فارس در فعالیت‌های اقتصادی مولد از افرادی همچون محمدرحیم متقی ایروانی یاد كرد كه سرمایه‌دار بزرگ ایرانی و بنیانگذار كفش ملی بود و صادرات كفش او به خاورمیانه بسیار رونق داشت.
** تغییر نگرش ها، راهكار توسعه فارس
در ادامه این میزگرد تخصصی، عضو هیات امنای دانشگاه شیراز بحث درخصوص توسعه استان را نیازمند نگاه از بالا به وضعیت و مقایسه آن با دیگر مناطق و دانست تا بتوان مبنای نگاه توسعه در استان را یافت.
دكتر سید علی اكبر صفوی با اشاره به موج چهارم یا انقلاب چهارم صنعتی در همه ابعاد آن، گفت: امروز در دنیا نگاه شبكه‌ای و مبتنی بر تحولات فناری حاكم است كه ماهیت شغل و تولید ثروت و... را متفاوت كرده است.
وی افزود: امروز برندهای بزرگ دنیا دیگر تعیین‌كننده نیستند، بلكه یك برند ساده، انعطاف‌پذیر و شبكه‌ای می‌تواند به راحتی ظهور كند و محوری باشد؛ چراكه ماهیت نگاه توسعه‌ای تغییر كرده است.
صفوی نگاه توسعه‌ای امروز را مبتنی بر دیدگاه علمی و حركت آگاهانه اعلام كرد و بیان داشت: سرعت تحولات اجتماعی و تكنولوژیك وعلمی اگر در گذشته هر پنج سال تا ده سال بود، امروز به ماه و سال رسیده است؛ به همین قیاس اگر آینده‌نگری پیش از این برای پنج سال در نظر گرفته می‌شد و ارزش داشت، امروز باید به عنوان نگاه و بودجه جاری مدنظر قرار گیرد؛ چراكه آینده بسیار نزدیك است.
وی افزود: با وجود فضای آزاد تبادل اطلاعات در دنیای امروز، هركس گمان كند می‌تواند جلوی تبادل اطلاعات را بگیرد یا كاملا نادان است یا آگاهانه به قصد كسب منافع زور ورزی می‌كند.
استاد دانشكده مهندسی برق و كامپیوتر دانشگاه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود عنوان كرد: ایران در مقایسه با دیگر كشور‌های درحال توسعه یا توسعه یافته از ظرفیتها و حداقل‌های توسعه در حوزه‌های گوناگون برخوردار است.
وی افزود: در این میان موانعی بر سر راه توسعه وجود دارد كه یكی از آنها نوع نگاه ما به ظرفیت‌سازی و عدم استفاده درست از توانمندی‌هاست.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با اشاره به اهمیت توجه به ظرفیت‌های علمی، گفت: دانشگاه شیراز پیش از انقلاب تنها دانشگاه بین‌المللی ایران بود. در آن زمان ظرفیت تاریخی، زیبایی، آب و هوا و فناوری یك چهارم دانشجویان این دانشگاه را از دیگر كشور‌ها به ایران می‌كشاند و بر این عناصر سرمایه‌گذاری بیشتری می‌شد.
صفوی عنوان كرد: در دولت هفتم و هشتم منطقه ویژه علم و فناوری در فارس تعریف شد و همه فعالیت‌ها حول محور علم صورت می‌گرفت و در دولت نهم و دهم نیز ایجاد منطقه ویژه انرژی، نفت و گاز مد نظر قرار گرفت كه مشاوران و متخصصان و مهندسان را در فارس گرد هم جمع كرد و همه این‌ها نشان‌دهنده ظرفیت‌هایی ثروت آفرین است كه حتی می‌توان با آن كشور را اداره كرد.
وی افزود: اینكه چرا این امر تاكنون محقق نشده است، به دلیل مشكل ما در نگاه به دنیا، نگاه علمی و بی توجهی به فضای آزاد تبادل اطلاعات است.
صفوی با ذكر مثالی خاطرنشان كرد: از دیرباز توجه به بخش كشاورزی اولویت فارس بوده است؛ اما آیا امروز كه با بحران آب مواجهیم باید كشاورزی را تعطیل كنیم؟ پاسخ خیر است؛ چراكه كشاورزی همچنان می‌تواند اولویت باشد.
استاد دانشگاه شیراز با اشاره به اینكه اولویت در كاشت محصول باید تغییر یابد، گفت: به جای محصولاتی همچون برنج و گندم در سال گذشته طرح كاشت زعفران را در كامفیروز با یكی از دانشجویان مقطع دكترای باغبانی اجرا كردیم كه بسیار سودآور بود.
صفوی افزود: علاوه بر اینكه پیاز زعفران پس از كاشت، با گذر زمان ارزش بیشتری می‌یابد و خود ثروتی در زیر خاك به شمار می‌رود، كاشت آن نیز بسیار ثمرده بوده است و می‌تواند جایگزینی مناسب برای محصولات پر آب باشد.
وی با اشاره به دیگر ظرفیت استان فارس در حوزه گردشگری عنوان كرد: از ثروتی همچون تخت جمشید كه در جهان بی‌نظیر است به درستی بهره‌برداری نمی‌شود. در نهایت تاسف درهای این مجموعه ساعت 6 عصر بسته می‌شود؛ در حالیكه این بنا در شب می‌تواند جذابیتی صدچندان داشته باشد و خود، به افزایش بهره‌وری آن یاری رساند.
استاد دانشگاه شیراز تاكید كرد: همه موارد یادشده نشان می‌دهد ظرفیت وجود دارد؛ اما در درجه اول باید نوع نگرش تغییر كند.
صفوی با بیان اینكه در كشور‌های دیگر، چون سیاستمداران باید به رسانه پاسخگو باشند، به اتاق فكری قوی نیاز دارند، بیان داشت: فضا در كشور ما گروهكی است؛ نه رقابتی و بر این اساس من هیچوقت پاسخگوی اعمالم نیستم.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز افزود: برهمین اساس مدیر ارشد استان باید با برخورداری از نگاهی توسعه‌ای، دیدگاه‌های متحول‌كننده دنیای امروز را نیز بشناسد و آنها را برای توسعه استان به كار گیرد.
** توجه به علم، راهكار توسعه فارس
همچنین استاد مدیریت آموزشی و مدیر دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه‌های استان فارس نیز بر ضرورت توسعه و مدیریت آموزش عالی در استان اشاره كرد و گفت: توجه به اقتصاد علم و فناوری یكی از راهكار‌های توسعه‌ای فارس محسوب می‌شود.
دكتر قاسم سلیمی با بیان اینكه یكی از موضوعات اساسی كشور در برنامه‌های توسعه‌ای توجه جدی به اقتصاد دانش بنیان است، اظهار داشت: مبنای برنامه چهارم توسعه دانش بنیانی و دانش‌محوری بوده است كه در برنامه‌های پنجم و ششم نیز ادامه داده شد و به‌ویژه در اقتصادهای در حال توسعه مهم است.
وی نقش دانشگاه‌ها و مراكز علمی، فناوری و نوآوری را در تحقق سیاست‌های اقتصاد دانش بنیان بسیار برجسته توصیف كرد و گفت: این مهم با رویكرد سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند موفقیت‌های بسیار را به همراه داشته باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینكه در سال های گذشته بحث‌های دقیقی در حوزه اقتصادی مطرح شده، به فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص اقتصاد مقاومتی اشاره كرد.
سلیمی ادامه داد: در ساختار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دو برنامه درراستای اقتصاد مقاومتی تبیین شده است كه یكی از آنها، ارتقای پنج دانشگاه برتر كشور به تراز بین المللی است و دیگری آمایش آموزش عالی است.
وی با بیان اینكه دانشگاه شیراز برای دستیابی به تراز بین‌المللی تلاش می كند و وزارت علوم نگاه ویژه‌ای به این موضوع دارد، افزود: آمایش آموزش عالی به‌مثابه ضرورتی مهم در كشور مد نظر است و استان فارس نیز در این زمینه با نگاهی كارامد وارد شده است.
استاد مدیریت آموزشی دانشگاه شیراز عنوان كرد: اگر قائل هستیم كه اقتصاد ما می‌تواند دانش‌بنیان باشد، سیاست‌گذاری در حوزه علم فناوری و نوآروی در هر استان اهمیتی ویژه می‌یابد.
سلیمی گفت: چنانچه توجه به اقتصاد دانش‌بنیان در بعد اجرایی نیز عملیاتی شود، بهره‌های بسیاری برای هر استان و منطقه به ارمغان خواهد آورد و ما در این زمینه برخی نقاط قوت و ضعف‌ها داریم؛ اما فرصت‌هایمان بسیار زیاد است تا آنجا كه می‌توان از آن به مثابه یكی از محورهای توسعه استان یاد كرد.
وی با اشاره به فعالیت افزون بر 200 مركز آموزش عالی، مراكز و موسسات پژوهش و فناوری در استان فارس، تاكید كرد: از منظر آمایشی شاید به این نگاه برسیم كه توسعه كمی این مراكز در استان فارس به ثمر رسیده و امروز باید این مراكز را ساماندهی كرد.
مدیر دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه‌های استان فارس اظهار داشت: آمایش آموزش عالی باید براساس قابلیت‌ها و توانمندی‌های هر منطقه باشد و در این میان، متمركز كردن ظرفیتها ضروری است و امروز باید در عرصه كیفیت این مراكز را متحول كرد؛ هرچند این موضوع به معنای حذف و از بین بردن مراكز آموزشی نیست، بلكه طرحی در راستای همگرایی مراكز توسعه علم و فناوری است.
در مقطع كنونی كه هیات دولت، پس از 2 دوره سكانداری استانداران غیربومی، استانداری بومی برای فارس برگزیده است، انتظار می رود ظرفیت ها و توانمندی های بخش های مختلف بیش از گذشته در مسیر توسعه استان قرار گیرد تا شتاب بخشی در گره گشایی از مشكلات را شاهد باشیم.
7375/ 9873/ 6113/ 2027
شیراز- ایرنا- خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) همزمان با آغاز دوره فعالیت چهارمین استاندار فارس در دولت تدبیر و امید، راهكارها و چالش های فراروی توسعه این استان را در میزگردی با حضور استادان دانشگاه به بحث گذاشت.
