پذیرش رسمی «سختی كار خبرنگاری» همواره به‌عنوان مسئله‌ای كه موافقان و مخالفانی داشته، از سال‌های دور مطرح بوده و نتیجه‌گیری نهایی درباره آن در این گستره بلند زمانی فرسایشی شده است. تصمیم‌گیری رسمی در زمینه مشاغل سخت و زیان‌آور با اداره كار وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی است، اما تشخیص مصادیق خبرنگاری و روزنامه‌نگاری بر عهده وزارت ارشاد قرار دارد. از همین رو، بیمه و مسائل مربوط به آن در این صنف به‌طور مشترك از سوی دو نهاد تأمین اجتماعی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راهبری می‌شود.
با اینكه همواره مسئولان وزارت ارشاد از پیگیری‌های خود برای قرار گرفتن خبرنگاران در حیطه مشاغل سخت و عدم پذیرش مسئله از سوی وزارت كار صحبت می‌كنند، اما در روزهای گذشته یكی از معاونان این وزارتخانه اعلام كرد كه حرفه خبرنگاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است.
محمد سلطانی‌فر، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد كه اخیرا كناره‌گیری كرده، در این خصوص به ایرنا گفته بود: اگرچه قرار گرفتن شغل خبرنگاری در حیطه مشاغل سخت مورد پیگیری این وزارتخانه و خبرنگاران است، ولی هنوز وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی این امر را نپذیرفته است. در صورت قبول این مسئله توسط وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی، خبرنگاران می‌توانند با 20 سال خدمت بازنشسته شوند.
در مقابل، حاتم شاكری، معاون روابط كار وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی اعلام كرده است: بر اساس آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور، حرفه خبرنگاری در این گروه لحاظ شده و وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی به‌هیچ‌عنوان نسبت به این امر دیدگاه مغایری ندارد.
این مسئول وزارت كار گفته است: با توجه به اینكه سخت و زیان‌آور بودن حرفه خبرنگاری در آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور گنجانده شده و ضرورت اجرای آن به هیأت‌های تطبیق اطلاع‌رسانی شده است، وزارت كار در تشخیص خبرنگاری به‌عنوان شغل سخت و زیان‌آور مشكلی ندارد.
به گفته وی، خبرنگارانی كه متقاضی استفاده از مزایای آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور هستند، باید ابتدا درخواستی را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه دهند. این وزارتخانه در تعریف مصادیق خبرنگاری تفاوت دیدگاه داشته و همین امر موجب می‌شود تا تقاضای برخی خبرنگاران برای استفاده از آیین‌نامه، مورد تأیید قرار نگیرد. بنابراین اگر تعریف مصادیق خبرنگاری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد انجام شود، بدون تردید وزارت تعاون نسبت به اینكه خبرنگاری جزو مشاغل سخت است تردید ندارد.
مزایای مشاغل سخت
اگر شغل شما جزو مشاغل سخت و زیان‌آور باشد، می‌توانید با 20 سال سابقه كار متوالی یا 25 سال سابقه كار متناوب در كار سخت و زیان‌آور بازنشسته شوید و در دوره بازنشستگی با وجود 20 سال كار، حقوق شما كامل محاسبه می‌شود و اگر حق بیمه مدت مزبور را به صندوق پرداخته باشید، می‌توانید تقاضای بازنشستگی كنید. اما چه مشاغلی جزو مشاغل سخت هستند؟
مشاغل سخت و زیان‌آور كارهایی است كه در آن‌ها عوامل فیزیكی، شیمیایی، مكانیكی و بیولوژیكی محیط كار غیراستاندارد بوده كه در اثر اشتغال در كارگر (بیمه شده) تنشی به‌مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) ایجاد می‌شود كه نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن است.
تعیین سخت و زیان‌آور بودن مشاغل قبلاً توسط كمیته‌های بدوی و تجدیدنظر صورت می‌گرفت، به این صورت كه بر حسب درخواست كارگر، كارفرما، تشكل‌ها، وزارت بهداشت، وزارت تعاون، كار و سازمان تأمین اجتماعی در هر كارگاه با بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط كار توسط كارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت و بازرسان كار وزارت كار و همچنین با تأیید توسط كمیته‌های بدوی و تجدیدنظر استانی، موضوع این آیین‌نامه انجام می‌شد. بنابراین برای تعیین اینكه یك شغل جزو مشاغل سخت است یا خیر، نیاز به رأی كمیته ذكر شده بود. اما از سال 1395 وظیفه تشخیص این مشاغل از كمیته‌های مذكور گرفته شد. گفته می‌شد كه این موضوع موجب اعمال سلیقه در مشاغل گروه «ب» می‌شد و به همین دلیل بیش از 1200 شغل در كمیته‌ها به‌عنوان مشاغل گروه «ب» رأی دریافت كرده بود. اما پس آن تاریخ حدود 110 شغل در سیزده گروه شغلی احصا و به تصویب شورای عالی حفاظت فنی رسید تا از این سال به بعد كمیته‌های بدوی ادارات تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان‌ها طبق معیار‌های مشخص شده و دستور‌العمل واحد در خصوص درخواست بیمه‌شدگان برای بازنشستگی بر اساس مشاغل سخت و زیان‌آور تصمیم‌گیری كنند.
خبرنگاری سخت و زیان‌آور است، اما بر روی كاغذ!
مسئولان تأمین اجتماعی معتقدند كه خبرنگاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است و مرجع تشخیص این حرفه وزارت كار و امور اجتماعی است، با این حال تقریباً همه خبرنگاران رسانه‌های بخش خصوصی تحت بیمه كارگری قرار دارند و وزارت ارشاد كه متولی امور رسانه‌ها است، هنوز پاسخ مشخصی درباره اینكه چرا تكلیفی به كارفرماها برای بیمه خبرنگاری ارائه نمی‌شود، نداده است.
**اداره كل اخبار چندرسانه ای**ایرناپلاس**
تهران- ایرناپلاس- با اینكه سازمان تأمین اجتماعی می‌گوید شغل خبرنگاری در این نهاد جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود، هنوز خبرنگاران با این عنوان بیمه نمی‌شوند و اكنون با اعلام نظر معاون وزارت كار، به نظر می رسد توپ در زمین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
