به گزارش ایرنا، این محرومیت به حدی بود كه بندرلنگه و برخی شهرهای این استان به محل تبعید انقلابیون و مخالفان رژیم تبدیل شده بود و رژیم پهلوی با وجود تبلیغات گسترده ای كه در زمینه پیشرفت ایران انجام می داد كشور را در چنان وضعیتی قرار داده بود كه برخی مناطق مانند بندرعباس در بدترین شرایط ممكن از نظر اقتصادی و اجتماعی قرار داشتند.
اسناد موجود نشان می دهند كه به تدریج از اوایل دهه چهل، نیروهای مذهبی متاثر از اندیشه های حضرت امام خمینی(ره) نسبت به اوضاع واقعی كشور آگاه شده و علیه رژیم پهلوی به مبارزه برخاسته اند.
از آغاز نهضت حضرت امام خمینی (ره) تا پایان نیمه اول سال 56 باید به فضای امنیتی حاكم بر استان و نبود انسجام و سازماندهی نیروهای مذهبی و فعالیت های فردی با محوریت مساجد و كتابخانه ها اشاره كرد و از نیمه دوم سال 56 تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 مردم هرمزگان هماهنگ با سایر مردم كشور به انقلاب اسلامی پیوسته و با برگزاری تظاهرات و تقدیم چندین شهید و جانباز، رسالت ملی و دینی خود را به انجام رساندند.
مردمی شدن قیام، پیشگامی روحانیت و پیوستن اقشار مختلف به انقلاب از ویژگی های این دوره به شمار می رود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، میزگردی با عنوان «یاران انقلاب» را با حضور 8 تن از فعالان برجسته انقلابی هرمزگان برگزار كرد.
به اعتقاد حاضران در میزگرد ایرنا، برگزاری آموزش های دینی و تفسیر قرآن قبل از انقلاب در مسجدها با شركت نوجوانان هرمزگانی، آغاز فعالیت های انقلابی در استان بوده است.
** چگونگی آغاز فعالیت های انقلابی در هرمزگان
محمد رزم یكی از فعالان انقلابی در هرمزگان و از بازنشستگان شورای نگهبان نقش خود را به عنوان یك نیروی فعال در ارتباط با فعالیت های فرهنگی به عنوان مسوول كتابخانه اسلامی كه واقع درمسجد امام (ره) فعلی است، عنوان كرد.
وی درخصوص چگونگی آغاز فعالیت ها در دوران قبل از انقلاب گفت: از سال های 47 با شخصی به نام تربت آشنا شدم و به همراه وی و چند نفر از دوستان دیگر در نماز جماعت مسجد یزدی های بندرعباس شركت می كردم.
این مبارز انقلابی هرمزگانی ادامه داد: در همان سالها نیز من و دوستانم جزو نخستین گروه های انقلابی جوان در استان بودیم كه در نشست های شبانه ی منزل مرحوم مظفری شركت و فعالیت می كردیم.
وی بیان داشت: مرحوم مظفری تلاش های زیادی در راستای ترویج فرهنگ و تفكر انقلابی با دعوت از استادان دینی مانند آیت الله مكارم شیرازی و دیگرمراجع تقلید در بندرعباس انجام می داد.
رزم كه در این گفت و گو همچنان برخوردار از روحیه ی دوران جوانی بود معتقد است: به دلیل اینكه در آن دوران نمی توانستیم به اسم امام (ره) مراسمی برگزار كنیم، درسال 56 به مناسبت چهلمین روز درگذشت سید مصطفی خمینی(ره) فعالیت های اصلی را به همراه شعارها و راهپیمایی های آرام از جلوی مسجد فاطمیه بندرعباس آغاز كردیم.
این فعال انقلابی افزود: هركدام از من و دوستانم در این راهپیمایی ها مسوولیت هایی داشتیم به عنوان مثال پخش و نصب اعلامیه های امام راحل، نصب تراكت های دست نویس ضد شاه بر روی دیوارهای مناطق مشخص شده، اطلاع رسانی به مردم در خصوص ساعت و مكان های راهپیمایی مسوولیت هایی بود كه بین افراد تقسیم می شد.
وی كه دراواخرمهرماه 57 توسط ساواك دستگیرشد، گفت: ساواك برای فاش كردن اسامی دوستانم بارها من را با عنوان های مختلف مورد بازجویی قرار دادند اما چون موفق نشدند و مدركی از فعالیت هایم نداشتند، آزادم كردند.
رزم در خصوص شور انقلابی مردم بندرعباس و شهرستانها ابراز داشت: مردم دیگر بدون هیچ ترسی به خیابان ها آمدند و همراه با سراسركشور، شعارهای مرگ بر شاه و درود بر خمینی(ره) سرمی دادند البته فراموش نكنیم كه افراد زیادی جانشان را از دست دادند تا انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
این فعال سیاسی هرمزگان، پاسداری از آرمان های انقلاب اسلامی و امام راحل را وظیفه انقلابی مردم دانست وی یاد آور شد: همه به خصوص جوانان وظیفه داریم از فرمان های امام راحل و رهبر معظم انقلاب در حفظ و نگهداری این انقلاب و خون شهدا مقابل دشمنان نظام پیروی و ایستادگی كنیم.
**«اعوذ بالله مِن شر شاه» شعار كلیدی حجت الاسلام عباسی بود
اعضای فعال انقلابی دعوت شده به این میزگرد به طور متحد معتقد بودند شجاعت وصف ناپذیر مرحوم حجت الاسلام عباسی در دوران قبل از انقلاب قابل توصیف نیست به گونه ای كه ایشان بالای منبر رفت و برای نخستین بارسخنانش را با شعار « اعوذ بالله مِن شر شاه» و «بسم رب روح الله» آغاز كرد كه تعجب همه را برانگیخت.
محمد رزم در این باره گفت: سخنرانی های حجت الاسلام عباسی، نقطه عطفی در مبارزات مردم بندرعباس و استان شد و ترس و دلهره از دل جوانان رخت بر بست.
وی عنوان كرد: اگر چه تا آن زمان فعالیت ها به صورت پنهانی انجام می گرفت اما بعد از این جوانان به صورت علنی به مبارزات علیه شاه ادامه دادند.
محمد عبدلی زاده دیگر فعال انقلابی در هرمزگان نیز معتقد است: تا قبل از آن كسی جرات این گونه حرف زدن را نداشت اما پس از آن حساسیت های ساواك برای دستگیری حجت الاسلام عباسی باعث شد گاهی برای حفظ جانش در راهپیمایی ها از وی مراقبت كنیم.
**خدمت دوران سربازی انگیزه ای برای ورود به فعالیت های انقلابی
وی در ادامه به نحوه آشنایی خود با مبارزات حضرت امام خمینی (ره) از دوران سربازی اشاره كرد و افزود: در دوران خدمت سربازی منشی گروهان بودم و نامه های محرمانه در جریان حوادث دستگیری و اعدامی های چریك ها در سال 39 را مطالعه می كردم ، تا قبل از آن زمان كتاب های متنوع و تاریخی مطالعه می كردم.
این فعال انقلابی بیان داشت: با مطالعه این نامه ها و حركت های سركوبگرانه رژیم پهلوی، ضمن این كه آگاهی ام از اتفاق های دوران انقلاب بیشتر شد، باعث مطالعه و آشنایی مخفیانه بیشتر من با كتاب های سیاسی شد.
وی اظهار داشت: با همكاری دوستانم از جمله آقایان فرج زاده، سردار دانشمند، گرجی زاده و شهید كیوان اعلامیه های امام راحل را در لابه لای كتاب های ممنوعه فرهنگی قرار داده و توزیع می كردیم و این حركت ها سرآغاز فعالیت های فرهنگی و اعتقادی مردم به خصوص جوانان هرمزگانی شد و با همكاری مصیب برزگری و شهید ذاكری در شركت پچوك اعلامیه های حضرت امام و برنامه ریزی برای راهپیمایی انجام می دادیم.
عبدلی زاده ابراز داشت: با حجت الاسلام متین كه آشنایی قبلی داشتم ارتباط برقرار كردم و ایشان بنده را در جریان سخنرانی ها در مسجدهای شهر قرار می دادند و به تدریج در نشست های خصوصی نیز شركت كردم و یكی از محورهای آن ارتباط شهید كیوان و حاج آقا حسین دشوارگر بود كه نقش بسزایی در تحول فكری عقیدتی و مبارزاتی من داشتند.
وی بیان داشت: این روند ادامه داشت تا اینكه شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی در نجف اتفاق افتاد و جامعه روحانیت در بندرعباس تصمیم گرفت كه نشستی برای بزرگداشت فرزند امام برگزار كنند.
این مبارز انقلابی در ادامه صحبت هایش به سخنرانی ماندگار و شجاعانه حجت الاسلام عباسی اشاره كرد و گفت: جمله معروف اعوذ بالله من شر شاه وحشت عجیبی دربین عوامل رژیم شاه ایجاد كرد كه باعث محاصره مسجد فاطمیه گردید و مبارزات مردمی با شعار مرگ برشاه در شهر بندرعباس طنین انداز شد.
این فعال مبارز در پیروزی انقلاب اسلامی افزود: رژیم شاه می خواست هرمزگان شهر بی هویت و بی دین باشد و به همین دلیل در این شهر 30 مركز فروش مشروبات الكلی ایجاد شده بود كه با حركات انقلابی توسط شهیدان ناصر گرجی زاده و معتضد كیوان تخریب شد.
وی كه مدیریت كتابفروشی ساحل در قبل از انقلاب در میدان برق بندرعباس را برعهده داشت ابراز كرد: این كتابفروشی به مكانی برای فعالیت های فرهنگی، سیاسی، انقلابی و توزیع كتاب های ممنوعه در آن زمان بین جوانان انقلابی تبدیل شده بود.
این مبارز انقلابی در جمع هم رزمان خود خاطرنشان كرد: روزی كه از دستگیری دوستان انقلابی ام مطلع شدم كه برای حمایت از آنان بلندگوهایی را در بالای پشت بام مسجد فاطمیه بندرعباس نصب كردیم تا صدای حمایت ازافراد سیاسی انقلابی به گوش برسد و سرانجام با تحصن دانش آموزان و آموزگاران بعد از سه ماه زندانیان انقلابی آزاد شدند.
وی در بیان خاطرات خود و اوج دستگیری ها توسط ساواك از حمید اسلام زاده به عنوان فعال انقلابی نام برد و ادامه داد: زمانی كه توسط ساواك و نیروهای امنیتی تحت تعقیب بودم به منزل ایشان مراجعه كردم كه گفت به صلاح شما نیست در اینجا بمانید و من در بالای كتابفروشی ساحل كتاب مخفی شدم.
عبدلی زاده همچنین از جمله نشست های تاثیرگذار دوران انقلابی به سخنرانی حجت الاسلام حقانی در درمانگاه مهدیه بندرعباس در حوزه مسائل بنیادی سیاسی ماركسیست و كمونیست ها اشاره كرد و افزود: این سخنرانی ها اعتقاد و باورهای من را درمقابل تفكرات اسلامی محكم تر كرد.
** اتحاد و همدلی جوانان رمز پیروزی انقلاب اسلامی
حمید اسلام زاده دیگر فعال دوران انقلاب اسلامی نیز در جمع دوستان قدیمی به مرور خاطرات خود پرداخت و افزود: دوران دبستان به همراه پدر و برادرم به مسجد می رفتم و ازهمان دوران با شركت در مراسم های مذهبی (دعای ندبه و قرآن) با شهید حقانی ارتباط برقراركردم.
وی ادامه داد: در مقطع راهنمایی و دبیرستان نیز در نشست های متعدد با آقایان رزم و جعفری و دانشمند در خصوص مسائل عقیدتی در منزل دوستان شركت می كردم و درهمان زمان با تفكرات انقلابی امام راحل بیشتر اشنا شدم و مقلد ایشان قرار گرفتم.
این عضو فعال سیاسی ابراز داشت: شب ها به همراه دوستانم به منزل شهید تردست كه دانشجوی رشته برق دركرمان و از كاركنان اداره برق بندرعباس بود می رفتیم و برای آشنایی بیشتر با حركت های انقلابی امام خمینی(ره) سخنرانی های دكتر شریعتی را از طریق نوارهای صوتی گوش می كردیم.
وی اضافه كرد: شهید ' تردست' شب ها تا صبح اعلامیه ها را با دستگاه پلی كپی چاپ می كرد و به همراه محمد رزم وظیفه پخش اعلامیه ها را به طور شبانه در خانه های شهر بندرعباس قبل سال های 54 برعهده داشتم.
اسلام زاده خاطرنشان كرد: درسالهای 56 تا 57 برای انجام مبارزات انقلابی آمادگی لازم را پیدا كرده بودیم و به طور مثال به همراه سایر دوستان انقلابی مان با موتورسیكلت یاماها مقداری باروت جمع آوری و انبار مشروب فروشی را به آتش كشیدیم.
وی همچنین به چگونگی دستگیری خود در اواخر مهرماه 57 اشاره كرد و گفت: یك روز كه در منزل در اتاق شخصی ام در حال استراحت بودم درب خانه به صدا درآمد فورا از اتاقم خارج شدم و درب حیاط را كه باز كردم پاسبان ها وارد حیاط شدند زمانی كه شروع به بازرسی از اتاق ها كردند من در یك فرصتی كوتاه اسامی دوستان انقلابی را كه در اتاق داشتم سریع پنهان كردم و چون مدركی پیدا نشد مشكوك و دستگیرم كردند.
این فعال انقلابی رمز پیروزی انقلاب اسلامی را، اتحاد و همدلی جوانان هرمزگانی همراه با جوانان كشور دانست.
**مسوولیت قطع برق مسجد را برعهده داشتم
محمد جعفری كه اهل و ساكن بندرعباس و بازنشسته فرهنگی است، گفت: فعالیت های اصلی انقلابی را با پخش اعلامیه های امام (ره) در پایان نماز بین نمازگزاران آغاز كردم.
وی بیان داشت: زمانی كه در كرمان معلم بودم فعالیت های انقلابی اندكی داشتم اما وقتی كه به شهر بندرعباس برگشتم به همراه دیگر دوستانم آقایان زائری و مظفری و روحانی هایی كه كار روشنگری جامعه را برعهده داشتند به مسجد می رفتم و به پخش اعلامیه های امام (ره) مشغول بودم.
این فعال انقلابی در بیان خاطرات انقلابی خود به ذكر خاطره ای جالب در زمان پخش اعلامیه ها بین نماز گزاران اشاره كرد و بیان داشت: چون پخش اعلامیه های امام راحل باید به طور مخفیانه انجام می شد و دوستانم باید اقدام به توزیع اعلامیه ها در بین نمازگزاران مسجد فاطمیه بندرعباس می كردند من مسوولیت قطع برق مسجد به طور نامحسوس را برعهده داشتم، به همین دلیل زمانی كه مردم در حال برگزاری نماز جماعت بودند دو رشته سیم برق را قلاب كرده و در پریز فرو كردم و به این شكل برق مسجد قطع می شد.
** به مطالعه كتاب های انقلابی علاقه داشتم
مصیب برزگری كه اكنون بازنشسته سازمان جهاد كشاورزی است، می گوید: در دوران انقلاب مانند دیگر دوستانش از مقطع تحصیلی دبیرستان با همراهی آن ها در نشست ها و فعالیت های های مذهبی و فرهنگی در مسجد حاضر و كتاب های اجتماعی مطالعه می كردم.
این مبارز انقلابی عنوان كرد: 17 ساله بودم كه با یكی از دوستانم آشنا شدم و همسرایشان خانمی اهل مطالعه و فرهیخته بود كه كتابی در ارتباط با انقلاب روسیه امانت گرفته و مطالعه كردم.
وی كه دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته تكنسین دامپزشكی است، گفت: در دانشگاه اعلامیه های امام خمینی(ره) را می دیدم و فعالیت های انقلابی ام در بندرعباس از سال 56 زمانی كه وارد سیستم اداری شدم از طریق آشنایی با شهید ذاكری آغاز شد.
**كتابخانه ای كه میعادگاه انقلابی شد
سردار علی دانشمند جانشین سابق سپاه امام سجاد(ع) و مشاور كنونی در امور بازنشستگان صنایع غرب هرمزگان نیز گفت: با همكلاسی هایم از محیط درس مقطع دبیرستان به سوی محیط های معنوی روی آوردم كه در مسجد یزدی های بندرعباس با جوانانی با اخلاق، مهربان و فضایی صمیمانه آشنا شدم.
وی افزود: برای آشنایی با فعالیت های انقلابی و نشست های فعالان در خصوص مسائل روز آن زمان، هر دفعه در منزل یكی از این فعالان به صورت مخفی دور هم جمع می شدیم.
دانشمند ادامه داد: به همراه دوستان انقلابی از جمله شهید گرجی زاده و مرحوم فرج زاده در كتابخانه اسلامی كه فراتر از یك كتابخانه بود دور هم جمع می شدیم به طوری كه آن جا به میعادگاه انقلابی تبدیل شده بود.
این پاسدار انقلابی اضافه كرد: به تدریج با حاج آقا مظفری و شهید حقانی آشنا شدم و نشست پرسش و پاسخ با حضور این اساتید در درمانگاه قدیمی مهدیه بندرعباس برپا می شد كه در ساعت مقرر و با رعایت نظم حضور پیدا می كردیم.
**برای تشویق مردم به شعار دادن تا 10 دقیقه شعار مرگ بر شاه دادیم
حسن رزم برادر محمد رزم و مبارز انقلابی در هرمزگان گفت: اكنون در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی شكوهمند اسلامی قرار داریم و چه بسا در این سال ها با گذشت خاطرات تلخ و شیرین انقلاب، هنوز دوستان انقلابی در كنار یكدیگر برای پایداری نظام تلاش می كنند.
وی افزود: آشنایی من با فعالیت های انقلابی ازمقطع راهنمایی تحصیلی شكل گرفت كه با اساتیدی همچون زائری و مرحوم نحوی و دیگر دوستان انقلابی آشنا شدم.
رزم با اشاره به آموزش های نظامی برای آمادگی دفاعی بیان داشت: قبل از پیروزی انقلاب در كنار فعالیت های انقلابی در قالب گروه های 40 نفری استفاده از اسلحه های ژ3، یوزی و كلت را آموزش دیدیم.
وی مسوولیت های اصلی خود در دوران قبل از انقلاب را پخش اعلامیه در محله های كوی ملت، ششصد دستگاه و امیرآباد و نوشتن شعار بر روی دیوارهای شهربه دستور شهید یوسف دقت عنوان كرد.
وی بیان داشت: اعلامیه ها توسط شهید دقت به بنده داده می شد كه با همراهی شهید حمایتی این اعلامیه ها را به آقای حیدرزاده كه در آن زمان رابط انقلابی در شهر بندرلنگه بود تحویل می دادیم.
این عضو سیاسی و انقلابی هرمزگان در ادامه خاطرنشان كرد: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با پیشنهاد شهید یوسف دقت و شهید وجدانی تعدادی از خیابان های شهر بندرعباس شامل خیابان رضا شاه و شاه حسینی و دیگر خیابان ها را به نام های خیابان جمهوری اسلامی، شهید نظری، دكتر شریعتی و امام خمینی (ره) نامگذاری و با رنگ های فشاری دیوارنویسی كردیم كه اكنون این خیابان ها با همین نام هستند.
این عضو فعال سیاسی هرمزگان ادامه داد: برای تشویق مردم به شعار دادن، در یك روز مشخص به همراه حدود 40 نفر از دوستان انقلابی در فلكه بلوكی جمع شدیم و به مدت 10 دقیقه شعار مرگ بر شاه را سردادیم.
وی ابراز داشت: وظیفه بعدی این جانب، تهیه مواد آتش زا برای آتش سوزی مراكز فساد و مشروب فروشی ها بود.
رزم افزود: درسال 57 كه تعدادی از دوستان دستگیر شده بودند، تظاهرات 5 هزار نفری از مسجد فاطمیه تا فلكه بلوكی كه منجر به آتش سوزی بانك شد و مردم هرمزگان هم صدا با سراسر كشور شعارهای انقلابی سر دادند.
**تعهد دادیم كه در خیابان ها ضد شاه شعار ندهیم!
احمد فرج زاده دیگر فعال انقلابی نیز در این میزگرد، آغاز فعالیت های خود را شركت در كلاس های تفسیر قرآن به همراه برادرش حاج حسین فرج زاده در مسجد یزدی های بندرعباس به امامت آیت الله انواری و آشنایی با اسلام زاده، حاج آقا رضوانی و شهیدان حقانی و دقت عنوان كرد.
وی بیان داشت: آغاز فعالیت های انقلابی آشكار ما در چهلمین روز درگذشت سید مصطفی خمینی(ره) با سخنرانی تاریخی مرحوم حجت الاسلام عباسی، راهپیمایی از مسجد كوفه بندرعباس آغاز شد و در همین روز در جلوی مسجد دستگیرشدیم.
فرج زاده افزود: پس از دستگیری مبلغی جریمه تعیین شد و به دادگاه كرمان منتقل شدیم كه پس از محاكمه از من و تعدادی از دوستانم تعهد گرفتند كه دیگر درخیابان ها ضد شاه شعار ندهیم اما پس از آن با جدیت بیشتری در راهپیمایی ها شركت كردیم كه سرانجام انقلاب به پیروزی رسید.
9944 /6048
بندرعباس - ایرنا - به دلیل ماهیت استعماری و استبدادی نظام های سیاسی ایران در دوره قاجاریه و پهلوی، هرمزگان مانند دیگر بخش های كشور از حداقل امكانات رفاهی و مادی محروم بوده و چندان مورد توجه حكومت ها قرار نداشته است.
