تقابل كنگره با ترامپ بر سر پرونده خاشقجی

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، باگذشت چندماه از قتل فجیع «جمال خاشقجی» منتقد دربار سعودی در كنسولگری عربستان در تركیه، نه تنها هنوز همه ابعاد این جنایت برنامه ریزی شده پادشاهی سعودی مشخص نشده است بلكه جنبه های بین المللی آن روز به روز گسترش می یابد.
براساس یك ضرب الاجل «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا باید تا چند روز قبل، گزارش كاملی را در مورد این پرونده و نقش احتمالی «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در قتل جمال خاشقچی به كنگره ارائه می ‌كرد، اما ترامپ تاكنون به ریاض وفادار مانده و اقدامی را در این زمینه انجام نداده است.
با اتمام این دوره چهار ماهه، فشارها علیه ریاض و كاخ سفید بر سر قتل خاشقجی یافته است. در حالی كه وزیر امور خارجه آمریكا در تدارك سفری به منطقه و از جمله عربستان سعودی است، قانونگذاران ارشد و شناخته شده آمریكایی، رئیس جمهوری این كشور را تهدید كرده اند در صورت ادامه چنین رویكردی، كنگره شخصا وارد پرونده خاشقجی می شود و قطعنامه ای را علیه ریاض اجرایی می كند.

**برنامه یك ساله بن سلمان برای قتل خاشقجی
تقریبا هر روز خبر یا اطلاعات تازه ای در مورد توطئه قتل در كنسولگری عربستان در تركیه منتشر می شود و بیش از پیش شواهد دال بر دخالت دربار سعودی به ویژه ولیعهد این كشور در آن فاش می گردد. البته پیشتر آژانس‌ های اطلاعاتی آمریكا و از جمله سی.آی.ای نقش محمد بن سلمان در كشتن این روزنامه نگار را تقریبا قطعی ارزیابی كرده بود.
به تازگی رسانه های آمریكایی از مشاهده متن گزارش نهایی نهادهای اطلاعاتی آمریكا خبر داده اند كه بیشتر از گذشته پای ولیعهد را به میان این ماجرا می كشاند. روزنامه «نیویورك تایمز» متن مختصر این گزارش را منتشر كرد كه در آن نتیجه گیری شده است ولیعهد عربستان از یك سال قبل، تصمیم خود برای كشتن خاشقچی را بیان كرده بود.
این خبر به سرعت به دستمایه تحلیل های رسانه های گوناگون آمریكایی در جهت محكومیت دربار سعودی و نكوهش رفتار ترامپ تبدیل شد. نشریه «بیزینس اینسایدر» در گزارشی نوشت: ترامپ هر كاری را انجام می دهد تا ولیعهد سعودی در پرونده قتل روزنامه نگار منتقد متهم نشود؛ اما اكنون سنا می تواند رئیس جمهوری را وادار به انجام اقدامی كند.
به نوشته این تحلیل ترامپ شرم دارد تا محمد بن سلمان را برای قتل خاشقچی مسئول اعلام كند اما یك گروه از سناتورهای دموكرات و جمهوریخواه كه مهلت 120 روزه ای را به وی برای اعلام موضع داده بودند؛ اكنون با اتمام ضرب الاجل برای كاخ سفید قانونگذاران بار دیگر به پرونده ورود كرده اند.
به نوشته این گزارش اسناد مكتوب و صوتی اثبات می كنند كه خاشقجی به دستور یا حداقل با اطلاع ولیعهد سعودی كشته شد. مقام های كنونی و پیشین در آمریكا با اشاره به گزارش های اطلاعات برای رسانه ها تایید كردند كه محمد بن سلمان در سال 2017 گفته بود كه اگر خاشقجی انتشار مقاله های انتقادی از دربار ریاض را متوقف نكند، یك گلوله را برای وی صرف می كند. همچنین براساس اسناد سی.آی.ای در زمان قتل این روزنامه نگار، محمد بن سلمان یازده پیام را برای مشاور خود كه به محل كنسولگری در استانبول رفته بود، ارسال كرد.
در واكنش به همه این گزارش ها، دولت ریاض این موضوع را ادعا و غیرقابل پذیرش خواند و دونالد ترامپ هم بدون توجه به همه این اسناد بر ادامه همكاری های خود با دربار سعودی تاكید كرد. رئیس جمهوری آمریكا قتل خاشقجی را به روابط اقتصادی دو كشور بی ارتباط توصیف كرد.
به نوشته رسانه های آمریكایی، بی توجهی های دونالد ترامپ به تنظیم و انتشار گزارش هایی رسمی در زمینه قتل این روزنامه نگار باعث شد تا چند تن از سناتورهای مطرح و بانفوذ از هر دو حزب بار دیگر دست به كار شوند. چهره های مطرحی همچون «لیندسی گراهام»،«رابرت منندز» و «باب كوركر» ضمن اشاره به مسئولیت بن سلمان در این پرونده اعلام كرده اند احتمالا كنگره وارد این پرونده می شود و بدون توجه به موضع دولت تصمیماتی را به مرحله اجرا در می آورد.

** بازی ترامپ با اخلاق و قوانین آمریكایی
افشای اظهارات سراسر غرور و غیرانسانی ولیعهد سعودی بار دیگر بر خاكستر قتل خاشقجی دمید و آتش آن را شعله ورتر كرد. جالب اینجاست رسانه ای شدن سخنان محمد بن سلمان با اقدام كنگره ایالات متحده همزمان شده است.
كنگره آمریكا حدود دوماه قبل هم در مورد قتل خاشقجی قطعنامه ای را علیه ریاض تصویب كرد. روزنامه های آمریكایی و از جمله نشریه معتبر «نیویورك تایمز» در گزارشی عنوان داشت كه مهلت 120 روزه كنگره آمریكا به دولت ترامپ برای ارائه گزارش قتل به پایان رسیده است و چون كاخ سفید اقدامی را برای انتشار اطلاعات خود انجام نمی دهد، سناتورها پیگیر تصویب قطعنامه دیگری علیه ریاض شده اند.
خاشقجی ستون نویس روزنامه «واشنگتن پست» بود و این روزنامه از زمان قتل روزنامه نگار خود، انتقادها و اتهام های تندی را ابتدا علیه رهبران سعودی و سپس مقام های كاخ سفید منتشر كرده است. این روزنامه برای گزارش خود این عنوان را برگزید كه اكنون كنگره ایالات متحده باید به محمد بن سلمان كه قول داده بود یك گلوله را برای خاشقچی مصرف می كند، پیامدهای آن را نشان دهد.
به نوشته این روزنامه اسناد دست داشتن ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی در دسترس همه قرار دارند كه یكی از جدیدترین آن ها تهدید به كشتن با گلوله بود. شواهد بسیار دیگری هم وجود دارد كه دوتن از نزدیكترین یاران ولیعهد این قتل را انجام داده اند.
بنابر این گزارش، باوجود اسناد و مداركی كه نهادهای معتبر اطلاعاتی فاش كرده اند، اما تحولات از به مسخره گرفته شدن قوانین آمریكا و چشم پوشی از این قتل به واسطه حمایت ترامپ و نزدیكانش از ولیعهد ریاض حكایت دارد. به نوشته واشنگتن پست، ترامپ همیشه بر روابط اقتصادی رو به افزایش سعودی ها با آمریكا تاكید می كند كه به واسطه خریدهای تسلیحاتی از سوی ریاض رخ می دهد؛ اما این معامله ها نتیجه ای جز بدتر شدن فساد و نابودی اخلاقی (اشاره تلویحی به جنگ یمن) ندارد.
این گزارش با نمایشی خواندن اقدام ریاض در برگزاری دادگاه 11 متهم ناشناخته پرونده قتل خاشقجی خاطر نشان ساخت افراد اصلی این پرونده هنوز دادگاهی نشده اند؛ با اینكه ترامپ همیشه خود را خواستار اجرای عدالت نشان می دهد اما با صراحت اعلام می كند چنین مسیری را در قتل خاشقچی دنبال نمی كند. حال سنا و مجلس نمایندگان باید به موضوع نقش ولیعهد در این جنایت بپردازند تا محمد بن سلمان با پیامدهای دستور خود روبرو شود.
به اعتقاد تحلیلگران آمریكایی پیش بینی می شود اگر ترامپ واكنشی را علیه ریاض نشان ندهد از روز دوشنبه و با پایان تعطیلات آخر هفته، كنگره گام های مهمی را در مورد دربار سعودی بردارد زیرا شواهد علیه دربار سعودی به ویژه ولیعهد هر روز بیشتر و محكمتر می شود.
پژوهش**9130