چرا ايران به اتحاديه اقتصادي اوراسيا مي‌پيوندد؟

اتحاديه اقتصادي اوراسيا (EAEU) يك اتحاديه اقتصادي بين‌المللي است كه از كشورهاي منطقه شمالي اوراسيا تشكيل شده است. اين اتحاديه در سال 2014 / 1392 بر اساس پيمان سه كشور بلاروس، قزاقستان و روسيه آغاز به كار كرد و در سال 2015 / 1393 كشورهاي ارمنستان، و قرقيزستان نيز به‌طور رسمي به آن پيوستند.

از جمله اهداف كليدي اين اتحاديه، افزايش رقابت‌پذيري و همكاري بين اقتصادهاي عضو و نيز توسعه پايدار و به دنبال آن، افزايش سطح زندگي در كشورهاي عضو است.

اتحاديه اقتصادي اوراسيا امكان تحرك آزاد كالا، سرمايه، نيروي كار و خدمات را بين كشورهاي عضو فراهم مي‌كند و در زمينه سياستگذاري مشترك در حوزه اقتصاد كلان، حمل و نقل، صنعت، كشاورزي، انرژي، تجارت خارجي و جذب سرمايه براي اعضا فعاليت مي‌كند و نيز به تنظيم‌گري فني در حوزه رقابت‌پذيري و آنتي‌تراست مي‌پردازد. اين اتحاديه برخلاف اتحاديه اقتصادي اروپا كه يك واحد پولي مشترك را به رسميت شناخته، درباره يكسان‌سازي واحد پول كشورهاي عضو، تصميمي نگرفته است.

**اتحاديه اقتصادي اوراسيا، تاريخچه و مأموريت

پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در سال 1991 / 1370 بسياري از جماهير تازه تأسيس منطقه اوراسيا با مشكلات اقتصادي مواجه شدند. حدود 25 سال پيش، نورسلطان نظربايف، رئيس‌جمهوري قزاقستان براي اولين بار، ايده تأسيس يك اتحاديه متشكل از كشورهاي منطقه را مطرح كرد و پس از يك سال، پيش‌نويس طراحي شده توسط سه كشور بلاروس، قزاقستان و روسيه مورد پذيرش قرار گرفت و به‌دنبال آن، زمينه همكاري‌هاي آزاد اقتصادي بين اين كشورها فراهم شد.

در طول دهه گذشته، توافق‌هاي متعددي بر پيمان اوليه اضافه شد و روابط اقتصادي كشورهايي را كه پيش از اين، عضو اتحاد جماهير شوروي بودند تقويت كرد و در سال 2010 / 1389 بيانه‌اي بين اين سه كشور امضا شد كه بر اساس آن، منطقه اقتصادي جداگانه‌اي بين كشورها شكل گرفت كه مي‌توان از آن به‌عنوان پايه اتحاديه اقتصادي اوراسيا ياد كرد. دو سال بعد از امضاي اين بيانيه، تحرك آزاد كالا، خدمات، نيروي كار و سرمايه بين اين كشورها آغاز شد و در سال 2014 / 1392 اتحاديه اقتصادي اوراسيا به‌طور رسمي معرفي شد.

**ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي اتحاديه

همكاري با EAEU، امكان ارتباط تجاري با جمعيتي حدود 184 ميليون نفري را فراهم مي‌‌كند. جمعيت فعال اقتصادي در منطقه اين اتحاديه 94.3 ميليون نفر هستند و توليد ناخالص داخلي منطقه در مجموع 1.9 هزار ميليارد دلار است كه 3.2 درصد GDP جهان را تشكيل مي‌دهد.

در بخش انرژي، مجموع توليد نفت كشورهاي عضو حدود 634 ميليون تن است كه با سهم 14.5 درصدي در جهان، رتبه اول را دارد. در توليد گاز نيز مجموع كشورهاي عضو با توليد حدود 745 ميليون متر مكعب، رتبه دوم توليد گاز جهان را به خود اختصاص داده‌اند و از نظر توليد برق، رتبه چهارم جهان را با توليد 1.255 ميليون كيلووات بر ساعت دارند.

ارزش توليدات كشاورزي اتحاديه 123.9 ميليارد دلار است كه 5.5 درصد كل توليدات كشاورزي جهان را تشكيل مي‌دهد. كشورهاي عضو در مجموع رتبه پنجم توليد غلات و حبوبات و رتبه سوم توليد شير جهان را به خود اختصاص داده‌اند. اين كشورها در زمينه توليد استيل، كودهاي معدني و چدن نيز جزيي از پنج توليد‌كننده برتر جهان هستند.

اتحاديه از نظر امور زيربنايي و زيرساختي به شبكه ريلي بيش از 109 هزاركيلومتري و 1،712 هزار كيلومتر جاده دسترسي دارد و 86 درصد جمعيت حاضر در منطقه كاربر اينترنت هستند.

**فرصت‌هاي حضور ايران در بازارهاي بين‌المللي

به‌دنبال مذاكرات انجام شده درباره پيوستن ايران به اين اتحاديه، مجلس شوراي اسلامي نيز با تصويب قانوني در هفتم بهمن‌ماه، با پيوستن ايران به اين اتحاديه موافقت كرد كه بر اساس آن، ايران به مدت سه سال به‌صورت آزمايشي به عضويت اين اتحاديه درمي‌آيد و پس از آن در صورت توافق انجام شده با ذي‌نفعان، امكان عضويت دائمي ايران در اين منطقه آزاد تجاري فراهم خواهد شد.

استفاده از تعرفه‌هاي ترجيحي، دسترسي به بازار حدود 184 ميليون نفري و نيز امكان جذب سرمايه‌گذاري و مشاركت در بخش‌هاي مختلف توليدي، از جمله مزاياي پيوستن كشورمان به اين اتحاديه هستند و از طرف ديگر، تسهيل روابط تجاري با همسايه شمالي يعني روسيه، در قالب جديد، فرصت‌هاي بيشتري را براي صادركنندگان ايراني فراهم خواهد كرد.

مجموع صادرات ايران به كشورهاي اتحاديه اقتصادي اوراسيا در پايان سال 2017، حدود 670 هزار دلار و مجموع واردات ايران از كشورهاي عضو، حدود 819 هزار دلار بوده كه نشان‌دهنده تراز تجاري منفي ايران در مبادله با اين كشورهاست و شايد بتوان گفت عضويت در اين اتحاديه مي‌تواند فرصت‌هاي بيشتري را براي صادرات كالاهاي ايراني و بهبود تراز تجاري ايران با اين كشورها فراهم كند.

**اداره كل اخبار چندرسانه اي**ايرناپلاس**