به گزارش ایرنا، همه سوغاتی های همدان زیبا، دلنشین و خواستنی هستند؛ از سفال و مبل و منبت گرفته تا كماج و حلوا زرده، خمیر صَنَل، شیره و كشمش؛ كافیست فقط یكبار لذت خریدشان را بچشی تا مشتری همیشگی شوی و از این پس كه هوای سفر كردی، همدان اولویت مقصد سفرت شود.
در این میان انگشت پیچ خاصیت بی همتایی دارد كه شیرینی اش را چندین برابر كرده و طرفدارانش را بیشتر.
این سوغاتی كش دار و معطر قبل از اینكه كامت را شیرین كند با پیچیدن به دور انگشت اشاره ات لذت لطافتش را به جسمت هدیه می دهد و سپس طعم بی مثالش را در كامت می ریزد.
عطر انگشت پیچ حاصل مخلوط هل و گلاب و چسبندگی اش را مدیون شربت قوام یافته است؛ رنگ برفی و پف آلوده اش را هم از سفیده تخم مرغ گرفته است.
خلاصه اینكه درست كردن انگشت پیچ نیاز به مهارت ویژه ای دارد كه تنها نزد قنادان و شكربریزان قدیمی همدان یافت می شود و بس.
** «حلوا زرده» زوج شیرین انگشت پیچ
از زرده های تخم مرغ مصرف نشده در پخت انگشت پیچ، شیرینی دیگری با افزودن نشاسته و زعفران تهیه می شود كه ظاهری شبیه به فرنی دارد البته كمی سفت تر؛ شیرینی كه آن را «حلوا زرده» می نامند.
این دو دسر لذیذ را می توان زوج شیرین سوغات همدان نامید كه به دلیل اشتراك مواد تشكیل دهنده تقریبا همزمان با یكدیگر تهیه می شوند، یكی با سفیده دیگری با زرده تخم مرغ.
این شیرینی های خواستنی و دلچسب به دلیل وجود پروتئین و قند، مواد غذایی انرژی زا محسوب شده و شهرتشان زینت بخشی سفره های نوروزی و افطارماه رمضان است.
اما مزه هوس انگیز این دسرهای خوشمزه موجب شده قنادی های همدان در همه فصل ها و روزهای سال این شیرینی ها را بپزند و آنها را به سوغاتی بی بدیل همدان تبدیل كنند.
** كماج و شیرمال نان های سنتی محبوب
كماج همدان، نانی معروف و محبوب در بین سوغاتی های همدان به شمار می آید كه همپای فرهنگ و آداب و رسوم مردمان این دیار قدمت دارد و این دیرینگی هر روز به كیفیت و بهبود این شیرینی می افزاید تا جایی كه علاوه بر مصرف داخلی استان، گردشگران و مسافران هم این نان خوشمزه را در سبد سوغاتشان جا می دهند.
كدبانوهای همدانی كماج را با كنجد و تخم مرغ بیشتر، رنگ و لعاب زیباتری داده و برای پذیرایی از مهمانان نوروزی آماده می كنند.
شیرمال هم ظاهری شبیه به كماج دارد اما نازك و تردتر با طعم و عطری دلنشین و یكی از خوراكی های محلی این خطه به شمار می رود كه در پخت آن از تركیب آرد، گردو، كشمش، تخم‌مرغ، شیر، ماست، روغن، كره و كنجد استفاده می شود.
** صَنَل، خمیری شفا بخش
همدان دارای سوغاتی های شیرین دیگری هم هست كه شهرت زیادی دارند، اما برای خرید بهترین نوعشان باید به شهرهای لُر زبان این استان چند اقلیم، سفر كرده و خمیر صنل نهاوند و شیره و كشمش ملایر را تهیه كرد.
از دیدن «خمیرصنل» تعجب نكنید، شكل این شیرینی سنتی نهاوند مانند اسمش عجیب است؛ خمیری باریك و گرد كه در لایه ای ضخیم از دارچین غلطانده شده. خمیر صنل در هیچ جای ایران تهیه نمی شود و مخصوص این منطقه است.
آرد بو داده، روغن حیوانی، شكر، بیسكویت، زنجبیل، جوز و دارچین همه ی چیزهایی است كه در تهیه این شیرینی بكار می رود اما در تركیب این مواد و به دست آمدن خمیر صنل اعلا، فوت كوزه گری وجود دارد كه فقط قنادان این شهر می دانند.
تجربه نهاوندی ها نشان داده خمیر صنل خاصیت ضدعفونی كنندگی، ضد التهاب، ضد اسپاسم، ضد نفخ، نرم كننده، خلط آور، كاهش دهنده فشار خون، تقویت كننده حافظه و آرامبخش دارد.
«گز آردی» و «حلوای گردویی» دیگر سوغاتی های نهاوند است اما هیچ كدام به شهرت این خمیر شفابخش نمی رسد.
بهترین شیره انگور و كشمش ایران را هم می توانید از «شهر جهانی انگور» یعنی ملایر خریداری كنید؛ وجود تاكستان های در هم تنیده و پر محصول موجب تولید مرغوبترین نوع كشمش و شهد شیرین انگور شده تا این دو محصول در صدر سوغاتی های پر طرفدار این منطقه قرار گیرد.
** مبل و منبت سوغات چوبین هگمتانه
سوغاتی های همدان محدود به خوراكی های گوارا و دلچسب نیست و چشم مهمانان و گردشگران به انبوهی از انواع صنایع دستی حاصل دستان توانمند زنان و مردان هنرمند این دیار خیره می ماند.
مبل و منبت هنر صنعتی فاخر ارزیابی می شود كه شهرت جهانی دارد و دسترنج هنرمندان ملایر و تویسركان است.
صدای تراش و خراش چوب از تمام كوچه و خیابان های این دو شهر شنیده می شود و از هر كارگاهی كه خواستید می توانید مبل های منقش به منبت كاری های چشم نواز را تهیه كرده و به شهر و دیار خود ببرید و سالها از خرید این آثار هنری لذت ببرید.
** سفال، هنر صنعت جهانی
سفال با قدمت هزاران ساله هنر صنعت دیرین همدان است و در این میان لالجین «شهر جهانی سفال» خاستگاه اصلی این هنر اصیل شناخته می شود.
مسافران و گردشگران در سفر به همدان از گلدان، كوزه، كاسه و صدها گونه سفالینه كه اغلب به رنگ های فیروزه ای و لاجوردی منقش شده اند، خریداری كرده و به سوغات می برند.
سفال را مانند كماج و حلوا زرده، انگشت پیچ و شیرمال می توانید از بازار همدان تهیه كنید اما دیدن چرخ سفالگری و شكل گرفتن گِل رُس در دستان كیمیاگر سفالگران لذت دیگری دارد كه لازمه اش گشت و گذاری كوتاه در شهر كوچك لالجین است.
** سوغات همدان در فهرست آثار ملی
چهار سوغاتی خوش طعم و عطر همدان شامل حلوا زرده، انگشت پیچ، كماج و شیرمال، در فهرست آثار ملی كشورمان ثبت شده اند و به گفته كارشناس مردم شناسی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان ثبت ملی این سوغاتی ها علاوه بر منافع اقتصادی به معرفی بهتر داشته های فرهنگی این دیار به مسافران و گردشگران كمك می كند.
فریبا نعمتی در پاسخ به خبرنگار ایرنا درباره پیشینه سوغات سنتی همدان می گوید: در مورد قدمت كماج، حلوا زرده، شیرمال و انگشت پیچ تاریخ دقیقی در دست نیست اما پخت این شیرینی ها بین دست كم سه نسل قبل مردم همدان مرسوم بوده است.
وی می افزاید: آنچه اهمیت دارد حفظ این سنت ها و میراث ارزشمندی است كه باید برای همیشه در دیار هگمتانه زنده بماند.
به اعتقاد این كارشناس، سوغات هر منطقه ریشه در اقلیم و محصولاتش دارد و مردم همدان نیز به دلیل كوهستانی و سردسیر بودن به غذاهای شیرین و انرژی زا روی آورده اند.
نعمتی از گوناگونی سوغاتی های همدان به عنوان سفیر فرهنگی یاد می كند و تاكید دارد كه خرید سوغاتی به ویژه خوردنی ها تجربه خوشایندی برای مسافران است، اگر متنوع هم باشد تجربه ای ماندگارتر خواهند بود.
** 20 بازارچه نوروزی میزبان سوغات همدان
بی تردید بازارچه های رنگارنگ صنایع دستی در ایام عید نوروز، خرید و تهیه سوغاتی را برای مسافران آسانتر می كند.
در همین زمینه مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان از دایر شدن 20 بازراچه موقت در جوار بناهای تاریخی و مراكز تفریحی در تمام شهرهای استان برای استفاده گردشگران خبر داده است تا به گفته وی از سردرگمی مسافران جلوگیری شود.
علی مالمیر می گوید: هرسال این بازارچه ها برپا می شود اما امسال شكیل و منظم تر از گذشته بازارچه ها را دایر كردیم تا لحظات شیرین و خاطره انگیزی برای مسافران رقم بزنیم.
بی تردید سفر به كهن شهر همدان و تماشای جلوه های چشم نواز آرامگاه بوعلی سینا، كتیبه و آبشار گنجنامه، آرامگاه بابا طاهر، غار علیصدر، تپه باستانی هگمتانه و آنچه كه از آن به عنوان یكهزار و 800 اثر تاریخی، طبیعی و گردشگری این استان یاد می شود، لذتی وصف ناشدنی دارد كه با خریدن سوغاتی برای آنها كه دوستشان دارید، تكمیل می شود.
7527**2090
همدان- ایرنا- سفر به همدان كه به عنوان «پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین» نامگذاری شده و تماشای جلوه های چشم نواز آرامگاه بوعلی سینا، كتیبه گنجنامه و غارعلیصدر لذتی وصف ناشدنی نثارت می كند؛ لذتی كه با خرید سوغات از این كهن دیار تكمیل می شود.
