برنامه هاي مركز شماره‌گذاري كالا و خدمات براي تحقق دولت الكترونيك

به گزارش روز يكشنبه ايرنا، نبود چابكي در تعامل ميان اجزاي زنجيره، تغييرات پيش‌بيني نشده و اثر آن بر سطوح مختلف زنجيره و نبود يكپارچگي در اجزاي مختلف زنجيره تأمين از جمله چالش‌ها و مسائلي است كه در حوزه‌ زنجيره‌ تأمين رخ مي‌دهد. از سوي ديگر، نبود يك زبان مشترك در شناسايي و به اشتراك‌گذاري اطلاعات مربوط به موجوديت‌هاي زنجيره‌ تأمين سبب شده تا ضمن ايجاد گمراهي در فرآيندها، هزينه‌هاي عملياتي نيز افزايش يابد و عملكرد سازمان‌ها از بهينگي لازم برخوردار نباشد.
به بيان ديگر، از آنجايي كه همه‌ سازمان‌ها، اعم از انتفاعي و غيرانتفاعي يا دولتي و غيردولتي، از يك زبان مشترك براي شناسايي موجوديت‌هاي زنجيره‌ تأمين بهره نمي‌گيرند، نمي‌توانند در امور مختلف تصميمات بهينه اتخاذ كرده و نيازهاي خود را بر مبناي استانداردهاي موجود تطبيق دهند.
افزون بر اين موارد، استفاده نكردن از زيرساخت‌هاي مبتني بر زبان مشترك سبب مي‌شود تا زمينه براي قاچاق كالا به عنوان يكي از كليدي‌ترين اجزاي تخريب فضاي اقتصادي كشور، گسترش يافته و توليدكنندگان كشورمان از اين حيث متضرر شوند.
علاوه بر توليدكنندگان، خريداران و استفاده‌كنندگان از محصولات نيز با نبود زيرساخت براي شناسايي يكپارچه اقلام تجاري، نمي‌توانند از اصالت كالاهاي خريداري شده اطمينان يابند. اين موضوع در زمينه‌هاي بهداشت، درمان و سلامت مي‌تواند از اهميتي دوچندان برخوردار باشد.
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران با سابقه بيش از 23 ساله در كشور به عنوان عضو رسمي سازمان GS1 جهاني، با شناسايي بيش از 3.6 ميليون قلم كالا (توليدي يا وارداتي) به عنوان يكي از 12 مرجع رسمي كشور در حوزه‌ شناسايي به شمار مي‌آيد.
اين مركز بر مبناي استانداردهاي سازمان جهاني GS1، اقدام به ارائه‌ كدهاي استاندارد Global Trade Item Number) GTIN) براي شناسايي اقلام تجاري و Global Location Number) GLN) براي شناسايي موجوديت‌ها (فيزيكي، حقوقي يا حقيقي) مي كند.
همچنين از سال 1385 اين مركز توانسته است نظام ملي طبقه‌بندي كالا در كشور (ايران‌كد) را راه‌اندازي كند و يك پايگاه داده‌ ملي و يكپارچه از اقلام كشور را تشكيل دهد.

** توليد و انتشار اطلاعات بيش از 100 هزار ايران‌كد در بستر پورتال ملي كالا
كدهاي ملي كالا يا همان ايران‌كد، درواقع كاتالوگ الكترونيكي كالاهاست كه توسط يك شناسه 16 رقمي براي هر قلم كالاي تجاري ايجاد مي‌ شود و اطلاعات آن در پرتال ملي كالا در اختيار عموم قرار مي‌گيرد. علاوه بر مخاطبان عام شناسه‌هاي ايران‌كد، مخاطبان خاصي براي اين كاتالوگ‌ها وجود دارد كه ازجمله آنها مي‌توان ‌به سامانه تداركات الكترونيكي دولت (ستاد)، وزارت نفت جمهوري اسلامي ايران، ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز و غيره اشاره كرد.
بزرگترين مزيت ايران‌كد براي توليد‌كنندگان خرد و متوسط، شناسنامه‌دار كردن و انتشار اطلاعات محصولات آنهاست، كاري كه خود آنها براي انجامش بايد هزينه‌هاي گزافي بپردازند. همچنين مزيت عمده اين سامانه براي توليدكنندگان بزرگ كشور است كه از طريق آن قادرند اطلاعات محصولات خود را براي ديگر سازمان‌هاي دولتي به عنوان مصرف‌كنندگان بزرگ كشور برسانند.
ايران‌كد در عمر 12 ساله خود موفق به توليد بيش از سه ميليون و 600 هزار كاتالوگ الكترونيكي كالا شده است و در اين مدت سرويس‌هاي اطلاعاتي خود را در اختيار دستگاه‌هاي مختلفي ازجمله سازمان گمركات كشور، سامانه ثبت سفارش و غيره قرار داده است. دستاورد اصلي استفاده از اين سامانه، ايجاد شفافيت و بهره‌مندي از نتايج آن است.

** شبكه ملي همگام‌سازي داده‌هاي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي (NDSN)
بانك اطلاعاتي جهاني كالا و خدمات GS1 براي بسياري از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي به عنوان مرجعي براي تسهيل امور و مديريت اطلاعات اقلام تجاري است. اين پايگاه اطلاعاتي، زيرساخت مناسبي براي ايجاد سيستم‌هاي پيشرفته لجستيكي مانند مديريت موجودي توسط فروشنده (VMI)، انبارهاي ترانزيت (Cross Dock) و همچنين تبادل الكترونيكي داده‌ها (EDI) است كه حذف فرآيندهاي كاغذي و افزايش سرعت انتقال داده‌ها از جمله دستاوردهاي مهم آن است.
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران اقدام به طراحي و توسعه پلتفرم به اشتراك‌گذاري ملي اطلاعات به نام NDSN كرده‌ است كه با استفاده از اين پلتفرم فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي قادرند داده‌هاي موثق و به‌روز را از بانك اطلاعاتي مركز فراخواني كرده تا نيازي به تشكيل بانك‌هاي اطلاعاتي موازي، غيرموثق و متعدد در فروشگاه‌هاي خود نداشته باشند.
استفاده از اين روش موجب صرفه‌جويي در هزينه‌ها، به‌روز بودن و در دسترس بودن اطلاعات در مورد قلم‌ها خواهد شد. همچنين به عنوان يك دستاورد مهم، قيمت محصولات براي مصرف‌كنندگان به صورت يكپارچه، سراسري و قابل استعلام در دسترس قرار خواهد گرفت.

** سامانه رديابي و رهگيري اقلام (ETS)
شفافيت يكي از چالش‌هاي جهان امروز براي مصرف‌كنندگان و مشتريان است. از جمله راهكارها براي ايجاد شفافيت و افزايش اعتماد مشتريان استفاده از سامانه‌هاي رديابي و رهگيري در طول زنجيره تامين است. سازمان جهاني GS1 به منظور پاسخگويي به اين نياز، استانداردهاي خود در بخش رديابي و رهگيري را در سندي به نام GTS منتشر كرده است.
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران با درك ضرورت و اهميت اين موضوع و مطالعه و بررسي نمونه‌هاي موفق جهاني با پيروي از استانداردهاي GS1 بين‌الملل، اقدام به طراحي، راه‌اندازي و توسعه سامانه جامع رديابي و رهگيري زنجيره تأمين كشور كرده است. اين سامانه ابزار تسهيل‌كننده استفاده از استاندارد محسوب شده و زيرساخت مهمي براي ايجاد سامانه‌هاي ديگر مانند حمل ‌ونقل و لجستيك هوشمند ملي است.
اين سامانه در بخش‌هايي از صنعت كشور راه‌اندازي شده و هر روز بازيگران جديدي در حوزه زنجيره‌ي تأمين به استفاده‌كنندگان اضافه مي‌شود. اكنون بخش مهمي از اين سامانه در زنجيره تأمين كالاهاي شبكه توزيع برق كشور در شهرهاي مشهد و يزد مورد استفاده قرار گرفته است.
همچنين در ادامه و در تكميل اين سامانه بخش‌هايي براي رديابي مواد اوليه توليدي محصولات، رديابي فروش و رديابي خدمات پس از فروش بر بستر كدينگ و طبقه‌بندي كالا و خدمات در حال تحليل، طراحي و توسعه است.
در صورت تكميل اين سامانه و استفاده آن در زنجيره تامين مواد غذايي تازه شعار «از مزرعه تا سفره» به شكل عملي محقق خواهد شد. همچنين در شرايط كنوني كشور به محقق شدن شعارهاي اقتصاد مقاومتي و حمايت از توليد ملي كمك شاياني خواهد كرد، زيرا گردش همه كالاها و خدمات در سراسر كشور به‌صورت شفاف قابل‌رويت خواهد بود و ديگر با مسائلي همچون احتكار و يا جعل و تقلب به‌صورت جدي مواجه نخواهيم بود.

** راه‌اندازي پروژه ملي طبقه‌بندي و شناسايي اقلام وزارت نفت
وزارت نفت با بهره بردن از مزاياي شناسايي يكپارچه و استاندارد اقلام تداركاتي‌اش، از يكي از مهمترين مشكلات موجود در كدهاي قبلي خود رهايي يافت و تعدد و چندگانگي بين كدهاي خود را از بين برد. بديهي است اين مشكل در هر بنگاه‌ اقتصادي يا سازماني كه باشد مشكلات زيادي را به وجود مي‌آورد.
علاوه بر اين، وزارت نفت با استفاده از بانك تامين‌كنندگاني كه پس از پياده‌سازي پروژه ايجادشده و به كمك بانك اطلاعاتي كد‌هاي ملي كالا قادر است به جاي خريد بسياري از اقلام از كشور‌هاي خارجي، از توان توليدكنندگان داخلي استفاده كند كه اين اتفاق هم موجب جلوگيري از خروج ارز از كشور و هم موجب تقويت و حمايت از صنعتگران داخلي شد.

** سامانه ملي رديابي محصولات پروتئيني
با توجه به اينكه تاكنون زيرساختي براي رديابي محصولات غذايي در كشور وجود نداشته، مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران با درك ضرورت وجود چنين زيرساختي، اقدام به طراحي و توسعه‌ نرم‌افزار رديابي محصولات پروتئيني (به عنوان گام نخست) در كشور كرده است تا همه محصولات از مزرعه تا سفره قابل رديابي و ردگيري باشند. اين موضوع ارتباط مستقيمي با حوزه بهداشت داشته و مي‌تواند نقش مهمي در ارتقاي سطح سلامت جامعه ايفا كند.

** سامانه ملي كدگذاري خدمات
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران، اقدام به طراحي و توسعه‌ نظام كدگذاري «خدمات» در كشور كرده است كه اين موضوع سبب مي‌شود تا همه افراد (اعم از حقيقي يا حقوقي) قادر باشند بر اساس نوع خدمتي كه مي‌توانند ارائه كنند، كد منحصر به فرد دريافت كنند.
اهميت و تمايز اين موضوع آن‌جايي است كه مركز توانسته است با بهره‌گيري از اطلاعات و داده‌هاي كاربران، نسبت به صدور كاتالوگ الكترونيكي خدمت براي آنان اقدام كند.

** سامانه يكپارچه كدينگ سازماني
علاوه بر اين موارد، مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران با توجه به تعامل با سازمان‌ها و درك نياز آنها براي ايجاد زبان مشترك در سازمان براي اقلام، محصولات و غيره، نرم‌افزار «كدينگ سازماني» را طراحي و توسعه داده است. اين نرم‌افزار قادر است پلي براي ارتباط بين سازمان‌ها و ارائه‌دهندگان محصول باشد و از اين جهت نياز سازمان‌ها در تأمين اقلام مورد نياز خود بر حسب تعريف هر سازمان از قلم محصولات رفع شود.

** سامانه توليد و انتشار شناسه جهاني مكان (GLN)
در بسياري از موارد، به‌منظور مديريت بهتر زنجيره‌هاي تامين و تقاضا، لازم است مكان فيزيكي طرفين تجاري، موقعيت محموله‌ها در مسير حمل‌ونقل، آدرس فايل‌ها در فضاي مجازي يا محل قرارگيري محصولات در قفسه‌هاي انبار، شناسايي‌شده و در سيستم‌هاي اطلاعاتي ثبت و اطلاع‌رساني شود.
در سيستم‌هاي مبتني بر استانداردهاي GS1، اين كار به كمك يكي از مهمترين كليدهاي شناسايي GS1 به‌ نام شماره جهاني مكان (GLN) انجام مي‌شود. در واقع از كدهاي GLN براي شناسايي هر نوع از موقعيت‌هاي مختلف در زنجيره تأمين (موقعيت‌هاي فيزيكي، ديجيتالي، عملياتي يا حقوقي) كه لازم است به‌صورت يكتا در سراسر جهان شناسايي شوند، استفاده مي‌شود.
يكي از مهمترين قابليت‌هاي كد GLN اين است كه بزرگي يا پيچيدگي سيستم‌هاي كاري سازمان تفاوتي در كاركرد آن به وجود نمي‌آورد. با استفاده از كدهاي GLN مي‌توان فرايندهاي مختلف در ارتباطات تجاري بنگاه‌هاي اقتصادي مانند كنترل موجودي، ارسال و دريافت بار، حمل‌ونقل و لجستيك، ارتباط با تأمين‌كنندگان مواد اوليه و غيره را مديريت كرد، چه آن بنگاه اقتصادي يك كارگاه توليدي كوچك كه هنوز بهره‌اي از فناوري اطلاعات نبرده باشد يا يك سازمان بزرگ با صدها شعبه در سراسر جهان.

** هويت‌بخشي و شناسنامه‌دار كردن فرش دستباف ايراني
در سال‌هاي اخير، فرش ايران چه داخل و چه در خارج از مرزهاي ايران دچار فراز و نشيب‌هايي شده كه تسلسل و تزلزل جايگاه فرش ايران در بازارهاي جهاني را رقم زده است. اينكه فروش فرش ايران در بازارهاي جهاني متأثر از تحريم‌ها و وجود برخي ناملايمات اقتصادي در جهان است، يكي از دلايل موجود براي افول فروش فرش ايران است، اما بخش عمده اين مشكلات به سيستم مديريتي و نوع توليدات در داخل كشور و در يك‌كلام به‌روز كردن طرح و نقش بر اساس تقاضاي بازار و ايجاد تغييرات و تحولات بنيادين در طرح، نقش و نوع رنگ‌آميزي برمي‌گردد.
اين امر مگر در سايه ايجاد شبكه‌اي گسترده و تخصصي درزمينه‌ي بازاريابي، بازار سازي و بازار شناسي ميسر نخواهد بود.
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران به عنوان تنها نماينده‌ي رسمي GS1 جهاني در ايران و قريب به 25 سال تجربه و كارآمدي درزمينه‌ي كدگذاري كالا و خدمات به ياري اين صنعت آمده تا با به كار بستن همت، تجربه و توانايي خود راهكارهاي جديد و مبتني بر استاندارهاي جهاني را به‌منظور حضور هر چه بهتر اين صنعت در جهان به كار گيرد.
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران درصدد است با راه‌اندازي سامانه‌اي جامع به عنوان «پرتال جامع فرش» راهكاري براي مشكلات اين صنعت اعم از بازاريابي، بازارسازي و بازار شناسي بينديشد و به هويت‌بخشي و شناسنامه‌دار كردن فرش دستباف ايراني كمك كند.
فرش ايران علاوه بر اينكه با اقتصاد خانواده‌ها گره خورده است در اقتصاد كشور نيز نقش مهمي دارد، به‌طوري‌كه با كيفيت موجود، سالانه پنج ميليون مترمربع انواع فرش دستباف در كشور توليد شده كه دو سوم آن صادر مي شود.
اقتصام*3065**9189