برجسته كردن مردمان عادي، چهره كردن و قهرمان‌سازي از ميان آنها و حتي پررنگ كردن دغدغه‌هاي‌شان شايد مهمترين ويژگي برنامه «ماه عسل» بود كه عليخاني توانست طي يك دهه با سناريوهاي خود و اتاق فكرش تا حدودي به آن دست پيدا كند.
شايد در مواردي، نقدي هم به اين برنامه وارد مي‌شد كه چرا اين سوژه‌ها با ساختاري بيش از اندازه، قصه‌گونه و با افزودن التهاب و تلخي و غم و اندوه اضافه، تحويل مخاطب مي‌شود. حتي بسياري از شوخي‌هايي كه در اين چند سال با برنامه «ماه عسل» صورت گرفت و كنايه به بغض و اشكي كه حين تماشا نصيب مخاطبان كرد نيز نشان داد منتقدان و مخالفان اين برنامه باز هم نمي‌توانند از ديدن آن چشم پوشي كنند.
** تكثير اشك
به گزارش مهر، حالا و در رمضان سال 98، «ماه عسل» بعد از 11 سال تعطيل شده و ديگر روي آنتن نيست، اما انگار روح «ماه عسل» به برنامه‌هاي ديگر رسوخ كرده و اين برنامه در چندين و چند قالب مشابه ديگر تكثير شده است. نكته اينجاست با همه نقدهايي كه بسياري به «ماه عسل» وارد مي‌دانستند، نكاتي مانند پرداخت بيش از حد به حوادث غم‌انگيز در لحظه افطار، تخريب مهمان و تحقير او با اعتراف به بدبختي‌ها يا كند وكاو در حسرت‌ها، كمبودها و سختي‌هاي افراد به جاي خوبي‌ها و موفقيت‌ها، كه به‌عنوان نقاط ضعف اين برنامه فهرست مي‌شد، حالا به‌عنوان نقطه قوت در دستوركار برنامه‌سازان رمضان 98 قرار گرفته و همه تلاش كرده‌اند بخشي يا همه اين ويژگي‌هاي را تحت نامي تازه، بازتوليد كنند.
برنامه‌هاي مناسبتي رمضان كه بيشترين شاخص، معيار و استاندارد را بايد در توليد و برنامه‌سازي رعايت كنند انگار حتي از تعريف حداقلي براي اينكه چه هدف و رويكردي دارند بي‌بهره‌اند. امسال اين برنامه‌ها انگار در نبود «ماه عسل» هر يك دوست دارند «ماه عسل» تازه‌اي باشند تا مخاطبان برنامه‌اي را كه پرونده اش ديگر بسته شده را به سمت خود جذب كنند. اين ميان البته برخي از اين برنامه ها جذاب‌تر و برخي كسل‌كننده‌تر، برخي خلاق‌تر و برخي بدون هيچ الگو و اتفاق جديدي اين رويه را پيش گرفته‌اند اما همه در يك ويژگي مشترك هستند و آن «اصيل نبودن» است.
** دعوتي براي خوب بودن
يك روحاني كه نقش مجري برنامه را برعهده دارد از مهمانان خود مي‌پرسد چه زماني و كجا عروسي كرده‌اند، عروس و داماد پاسخ مي‌دهند كه يك ماه پيش روي سيلاب؛ اين ابتداي گفتگوي برنامه «دعوت» است كه حجت‌الاسلام محمد برمايي با صميميت و مهرباني و گرمي آن را اجرا مي‌كند و البته بعد از شنيدن پاسخ به دوربين نگاه مي‌كند و لبخند مي‌زند و مي‌گويد «روي سيلاب».
برنامه «دعوت» به تهيه كنندگي مجتبي كشاورز چندين سال است كه در ماه رمضان از شبكه يك سيما روي آنتن مي‌رود. اين برنامه با اجراي نيما كرمي روي آنتن مي‌رفت كه در فصل‌هاي جديد همسرش هم به وي اضافه شده بود. «دعوت» در فصل‌هاي پيش چهره‌ها و هنرمندان را دعوت مي‌كرد و آيتمي براي اجراي موسيقي داشت و برنامه هم در فضايي اجرا مي‌شد كه تعداد زيادي از مردم در آن حضور داشتند اما امسال اين برنامه با يك تغيير رويكرد 180 درجه‌اي روي آنتن رفته و به جاي مجريان قبلي، حجت‌الاسلام محمد برمايي مسئوليت اجرا را بر عهده گرفته كه در مقابل مهمانان دعوت شده برنامه مي‌نشيند و با آنها به گفت‌وگو مي‌پردازد.
** هزار حاشيه
«هزار راه نرفته» از جمله ويژه برنامه‌هاي افطار رمضان امسال است كه بيشتر رويكردي اجتماعي و آسيب شناسانه به مقوله ازدواج دارد. اين برنامه بعد از حدود 10 سال دوباره به آنتن بازگشته و به بررسي مسائل زوج‌ها مي‌پردازد. در اين چند روز نيز زوج‌هاي مختلفي سوژه برنامه بودند كه با مشكلات و معضلات اجتماعي مواجه بودند. انتخاب اين برنامه براي زمان پيش از افطار شبكه دو از همان ابتدا تكليف مخاطب را با آنچه قرار است با آن مواجه شود روشن كرد؛ اينجا هم قرار است تجربه‌هاي شخصي مهماناني گمنام مرور شود و اين همان فرمول آشناي «ماه عسل» است. «هزار راه نرفته» كه به صورت توليدي روي آنتن مي‌رود در همين ابتداي پخش با يك حاشيه روبرو شد كه سر و صداي زيادي در شبكه‌هاي اجتماعي به پا كرد. در يكي از قسمت‌هاي برنامه، زوجي دعوت شدند كه پيش از اين در شبكه‌هاي اجتماعي مثل اينستاگرام فعاليت زيادي داشتند و همين موضوع باعث شده بود كه زندگي آنها با اختلال مواجه شود. اين زوج در برنامه ادعا مي‌كنند با كنار گذاشتن فضاي مجازي و انتخاب حجاب توانسته‌اند زندگي بهتري كنار هم داشته باشند. اما درست بعد از برنامه و در حالي كه دسترسي به صفحه مجازي اين زوج در اينستاگرام براي همه امكان‌پذير بود، تصاوير و فيلم‌هايي از يك مهماني مختلط پخش شد و همه چيز زير سايه اين حاشيه قرار گرفت؛ حاشيه‌اي كه تذكر مدير شبكه به عوامل برنامه را نيز به همراه داشت.
** شبكه چهار؛ راهي به سوي «معناي زندگي»
در ميان برنامه‌هاي افطاري ماه رمضان تلويزيون شايد از معدود برنامه‌هايي كه در خلوت به كار خود مشغول است و توجهي به جريان غالب برنامه‌سازان براي ديده شدن به واسطه بهره‌گيري از فرمول موفقيت «ماه عسل» ندارد برنامه «معناي زندگي» در شبكه چهار سيماست. در فهرست برنامه‌هاي رمضان 98 تلويزيون مي‌توان صفت «ماه عسلي‌ترين برنامه» را به «اختياريه» داد؛ برنامه‌اي كه احتمالا اميد مي‌رفت بيشتر مخاطبان برنامه احسان عليخاني با اين نگاه جذب آن شوند. «اختياريه» با اجراي سيد مرتضي فاطمي پيش از ماه رمضان تنها يك برنامه چالشي در تلويزيون بود كه هر بار يكي از چهره‌هاي هنري، سياسي، اجتماعي و... را به استوديو دعوت مي‌كرد و مجري برنامه با اين ديالوگ كه «صريح‌تر صحبت كنيم» مهمان را به صحبت‌هايي غير محافظه كارانه فرامي‌خواند.
رويكرد برنامه با ماه رمضان تغيير كرد. فاطمي در هر قسمت به جاي يك چهره شناخته‌شده ميزبان چند مهمان مي‌شود و يك هنرمند هم به عنوان شاهد ماجرا در برنامه حضور پيدا مي‌كند كه در پايان برنامه نيز مامور مي‌شود تا ناظر رسيدن كمك‌هاي برنامه كه با حمايت هلال احمر جمع آوري شده به مردم سيل زده در استان‌هاي مختلف كشور باشد.
** هزار داستاني كه يكي شده‌اند!
از زماني كه مريم نوابي‌نژاد سوژه‌ياب برنامه «ماه عسل» از اين برنامه جدا شد، «هزار داستان» در شبكه نسيم متولد شد كه البته با تفاوت‌هايي سعي در ايجاد حال خوب بر پايه همان جنس سوژه هاي خاص را داشت. فصل‌هاي اول اين مجموعه با كارگرداني فواد صفاريان پور پيش رفت و حالا دو سال است كه خود مريم نوابي‌نژاد كارگرداني برنامه را هم بر عهده گرفته است. اين فصل از «هزار داستان» به عنوان ويژه برنامه رمضاني شبكه نسيم تا به اينجا به گفت‌وگو با افرادي پرداخته كه توانسته‌اند از پس يك بيماري يا اتفاق تلخ بربيايند.
در مجموع برنامه‌هاي ماه رمضاني سيما نتوانسته‌اند حتي ذره‌اي به محبوبيت برنامه «ماه عسل» و اجراي احسان عليخاني نزديك شوند و بسياري از مخاطبان ترجيح مي‌دهند هفته اي يك بار منتظر «عصر جديد» و ديدن دوباره عليخاني و طعنه هاي رندانه اش بنشينند، به جاي آن‌كه برنامه هاي افطاري تلويزيونِ كسل‌كننده را ببينند.
منبع: روزنامه همدلي؛ 1398،02،25
گروه اطلاع رساني **9117**2002
تهران- ايرنا- با گذشت يك هفته از آغاز ماه مبارك رمضان، مرور ويژه برنامه‌هاي افطاري شبكه‌هاي مختلف سيما كمتر نشاني از تازگي و خلاقيت در ايده پردازي و اجرا دارد. به نظر مي‌رسد يكي از رازهاي موفقيت برنامه «ماه عسل» در يك دهه گذشته اين بود كه مردم هر شب در ماه مبارك رمضان پاي اين برنامه مي‌نشستند تا ببينند احسان عليخاني اين بار ميزبان چه كسي خواهد بود و چه قصه غيرمنتظره‌اي را براي مخاطبانش تعريف خواهد كرد.
