از سالها قبل خرازیها نمونه بارز تداخل فعالیتهای صنفی بوده اند. شاغلان این صنف همه چیز می فروشند از انواع و اقسام پوشاك مردانه و زنانه گرفته تا لوازم آرایش و خرده ریزهای دیگر.
اما امروز با تورم و عدم تعادل در عرضه و تقاضا، تداخل صنفی شكل پیچیده تری به خود گرفته به طوری كه دیگر فقط به خرازیها و سوپرماركتها ختم نمی شود بلكه طیف وسیع تری را گرفتار كرده و دامن صنوف خدماتی را نیز گرفته است.
حال كه سایه ركود و تورم بر بازار انداخته شده گروههای مختلف صنفی فروش همه چیز یا ارائه هر نوع خدمتی را توجیه می كنند به نحوی كه كالاهایی كه به دلیل گرانی، مشتری كمتری دارند را با قیمت كمتر در معرض دید مردم قرار می دهند یا برای جذب مشتری وارد ارائه خدماتی می شوند كه تخصصی در آن ندارند.
به نظر می رسد تقریبا تداخل صنفی در همه رسته های خدماتی و توزیعی دیده می شود اما شدت آن در برخی كمتر و در برخی بیشتر است. با وجود این، مشكلات اقتصادی، مساله را حادتر كرده به نحوی كه اتاق اصناف در تلاش است با بازنگری آیین نامه اتحادیه ها فعالیت هر رسته را به وضوح مشخص و با تداخل فعالیتهای صنفی مقابله كند.
یك نمونه از تداخل های صنفی كه در نتیجه فشارهای اقتصادی مشكل ساز شده است در صنف خدمات خودرویی روی داده است.
رئیس اتحادیه صنف تولیدكنندگان و خدمات فنی خودرویی مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: خدمات فنی خودرویی دارای 13 رسته صنفی است اما صنوف زیر پوشش این اتحادیه با صنوف اتحادیه هایی مانند تراشكاران، فلزتراشان، لوازم یدكی فروشی و اوراق فروشیها تداخل صنفی دارند.
محمد علی جامی فر افزود: تداخل فعالیتهای صنفی در همه اتحادیه ها وجود دارد اما رسته های صنفی زیر پوشش هر اتحادیه دارای كد 'آی.اس.آی.سی' هستند و با برخورداری از این كد تنها می توانند مطابق با پروانه كسبشان فعالیت كنند.
وی اضافه كرد: شرایط اقتصادی فعلی تداخل فعالیتهای صنفی را افزایش داده است زیرا صنوف در شرایط ركود و تورم تلاش می كنند از طریق فروش اقلام یا ارائه خدماتی كه تخصصی در آن ندارند و فاقد پروانه كسب در این حوزه هستند هزینه های خود را تامین كنند.
رئیس اتحادیه صنف تولیدكنندگان و خدمات فنی خودرویی مشهد گفت: براساس قانون نظام صنفی هر واحد باید براساس پروانه كسبی كه دریافت كرده خدمات خود را ارائه دهد و از آنجا كه در فروش یا ارائه خدماتی دیگری تخصصی ندارد نمی تواند در رسته دیگری فعالیت داشته باشد.
جامی فر افزود: خدمات خودرویی یك فعالیت صنفی كاملا تخصصی است و در صورت بروز تداخل صنفی و انجام این كار توسط واحدهای صنفی كه كد 'آی.اس.آی.سی' این رسته را ندارند علاوه بر اینكه خود، مرتكب تخلف می شوند مشكلاتی را نیز برای دریافت كننده خدمات به وجود می آورند.
وی ادامه داد: در شرایط كنونی كه قیمت قطعات خودرو بسیار افزایش یافته، بازار اوراق فروشان داغ شده است و كار شاغلان صنف اوراق فروشی این است كه لوازم مستعمل را خریداری كرده و به مشتریان بفروشند.
رئیس اتحادیه صنف تولیدكنندگان و خدمات فنی خودرویی مشهد گفت: در این شرایط صنف اوراق فروشان علاوه بر این كه قطعه مستعمل را به مشتری می فروشند خود اقدام به نصب قطعه مستعمل در داخل خودرو می كنند كه این كار علاوه بر اینكه تداخل صنفی محسوب می شود به دلیل نداشتن تخصص لازم مشكلاتی را برای مشتریان به وجود می آورد.
جامی فر افزود: از ابتدای اردیبهشت ماه، ارائه اخطارهای لازم به صنوفی كه فعالیتهای صنوف زیر پوشش اتحادیه خدمات خودرویی را انجام می دهند آغاز شده است تا گامی در جهت ساماندهی این وضعیت برداشته شود.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: واحدهای صنفی زیرپوشش این اتحادیه فقط لوازم تخصصی خود از جمله مواد آرایشی و بهداشتی، شوینده ها، لوازم آرایشی، لوازم سلولزی و انواع عطرها را به فروش می رسانند.
محمد جواد فرزانه افزود: با این حال صنوفی مانند هایپرماركتها، داروخانه ها، بدلیجاتیها، عطاریها و خرازیها نیز اقلام تخصصی اتحادیه لوازم آرایشی و بهداشتی را می فروشند و به تداخل صنفی دامن می زنند.
وی اضافه كرد: فروشگاههای مواد غذایی مانند هایپرماركتها یا سوپرماركتها از 30 سال قبل تاكنون لوازم آرایشی و بهداشتی را می فروختند و اكنون آن قدر تعداد آنها افزایش یافته كه دیگر راهی برای جلوگیری از این نوع فروش باقی نگذاشته است.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد گفت: 40 سال قبل مصوب شد كه داروخانه ها بخش كوچكی از كار خود را به فروش مواد آرایشی اختصاص دهند اما اكنون این نوع كار در داروخانه ها بسیار گسترش یافته به نحوی كه متصدی داروخانه بخشی از محل كسب خود را به فروشندگان لوازم آرایشی اجاره می دهد.
فرزانه افزود: تداخل صنفی در رسته های لوازم آرایشی و بهداشتی بسیار گسترش یافته به نحوی كه دیگر نمی توان با آن مقابله كرد با این حال اتاق اصناف مشهد مدتی است كه در حال بازبینی آیین نامه اتحادیه هاست تا رسته های مختلف هر یك از كد آی.اس.آی.سی برخوردار شوند و این تداخل صنفی به حداقل برسد.
وی اضافه كرد: با اصلاح آیین نامه های داخلی اتحادیه ها، از این پس هر واحد صنفی كه فاقد كد آی. اس. آی. سی باشد، مشمول ماده 28 قانون نظام صنفی شده و اخطار اولیه را دریافت می كند و در صورتی كه كار خود را اصلاح نكرد واحد صنفی توسط اتحادیه مهر و موم می شود.
دبیر اتاق اصناف مشهد نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: فشارهای اقتصادی تداخل صنفی را در رسته هایی كه به شكل همگن فعالیت می كنند افزایش داده است به نحوی كه واحدهای صنفی تلاش می كنند از طریق فروش اقلام رسته های همگن، هزینه های خود را تامین كنند.
عبدالله افشاری صالح افزود: به هر میزان كه فشار اقتصادی كمتر و شرایط بازار مطلوب تر شود از تداخل صنفی كاسته می شود.
وی اضافه كرد: تداخل صنفی در برخی موارد اجتناب ناپذیر است و به همین علت، طی تفاهمی كه از قبل انجام شده بود اگر یك واحد صنفی 10 درصد از كالای مكمل صنف اتحادیه دیگر را به فروش می رساند كارش تداخل صنفی محسوب نمی شد.
دبیر اتاق اصناف مشهد گفت: اتاق اصناف مشهد از نیمه دوم سال 1396 آیین نامه 50 اتحادیه را به استناد كد 'آی.اس.آی.سی' مصوب كرده است و بعد از تصویب این آیین نامه ها هیچ تداخلی قابل قبول نیست و ماده 28 قانون نظام صنفی به صورت صد درصد اجرا می شود.
افشاری افزود: در 50 اتحادیه ای كه آیین نامه های آنها به تصویب رسیده است تداخلهای صنفی به حداقل رسیده است.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: براساس بند دو ماده 28 قانون نظام صنفی، اشتغال به شغل یا مشاغل دیگر در محل كسب به غیر از آنچه در پروانه كسب قید یا در كمیسیون نظارت مجاز شمرده است مشمول مجازاتهایی می شود.
علی غفوری مقدم افزود: این مجازات سه مرحله دارد كه شامل اخطار 10 روزه به منظور خودداری واحد صنفی از ارائه كالای مورد نظر، تعطیلی واحد صنفی به مدت یك هفته و تعطیل واحد صنفی به مدت شش ماه است.
وی ادامه داد: درباره تداخل فعالیتهای صنفی دو بحث وجود دارد بحث اول این است كه زمانی تداخل فعالیتهای صنفی بسیار فاحش است كه به هیچ وجه قابل دفاع نبوده و باید تذكر لازم از سوی اتحادیه به واحد صنفی متخلف داده شود.
او افزود: بحث دوم این است كه در مواردی تداخل صنفی در رسته های همگن فاحش نیست و دو اتحادیه توافق می كنند كه در حد 10 تا 20 درصد از حجم فروش یك واحد صنفی به فروش كالای اتحادیه مقابل اختصاص یابد كه نمونه این قضیه را می توان در قنادیهایی كه آجیل می فروشند یا آجیل فروشیهایی كه شكلات عرضه می كنند مشاهده كرد.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: به دلیل شرایط خاص اقتصادی كنونی، برخی از صنوف در تامین هزینه هایشان دچار مشكل شده اند و مجبور به فروش كالای غیررسته ای خود می شوند اما به لحاظ قانونی اقدام این واحدها قابل توجیه نیست.
غفوری به واحدهای صنفی توصیه كرد كه براساس آنچه در پروانه كسب آنها قید شده است اقدام به عرضه كالا كنند و در قالب رسته مجازشان فروش داشته باشند.
خراسان رضوی 453 اتحادیه و 174 هزار و 528 واحد صنفی در حوزه های تولیدی، خدمات فنی، توزیعی و خدماتی دارد كه از این تعداد، 87 هزار و 227 واحد صنفی و 88 اتحادیه در مشهد فعال هستند.
1922/7489
مشهد- ایرنا- تداخل فعالیتهای صنفی زخم كهنه ای بر پیكر بازار است كه با افزایش فشارهای اقتصادی و نابسامانیها در عرضه و تقاضا، اكنون سر باز كرده و جمعیت بیشتری را گرفتار خود كرده است.
