رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی: آینده متعلق به حكمت متعالیه است

به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی شامگاه چهارشنبه اول خرداد در مراسم یادروز حكیم صدرالمتالهین عنوان كرد: ملاصدرا همه حلقه های علم را به صورت یك كاروان همرنگ كرد.
وی ادامه داد:عارفان، حكیمان، متكلمان و حتی طبیعت‌گرایان درباره حكمت متعالیه اظهارنظر می‌كنند و از همین رو است كه حكمت دوستان و علاقه مندان به حكمت متعالیه باید تبیین، تفسیر و تحلیل و تثبیت موقعیت این حكمت والا را در دستور كار قرار دهند.
وی با بیان اینكه بزرگی و عظمت ملاصدرا به بزرگی اندیشه اوست، ابراز داشت: ملاصدرا با همه وجود به مكتب متعالیه باور داشت و در راه آن، سر از پا نمی شناخت و از هر راه ممكن در مسیر ارائه آن سعی و تلاش می‌كرد؛ از همین رو است كه می‌توان گفت او با این مكتب عجین بود.

** ملاصدرا كاروانی از علم بود
جوادی آملی گفت:ملاصدرا كاروانی از علم بود و نگاه و بینشش تنها از كسانی برمی‌آید كه از علم به عین می‌رسند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: ملاصدرا از آنجا كه علم آغاز شد، سخن را آغاز كرد و هیچ محدودیتی برای علم قائل نشد و به همه آنچه بر آن نام علم نهاده‌ایم در حوزه اندیشه فراجناحی دست یافت و از همه جریان‌های فكری از ارسطو و افلاطون بهره برد.
وی با اشاره به اینكه ملاصدرا مسائل فلسفی را تا نهایت پی می‌گرفت و به سرانجام می‌رساند، اضافه كرد: صدرالمتالهین قطع نظر از مسائل بیشماری كه در درون آن دستگاه معرفتی شكل می یابد، نفس علم را به كمال رساند.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا امتیاز بزرگ ملاصدرا و حكمتش را همراه كردن كاروان علم و یك رنگ كردن آن دانست و گفت: صدرا فقط به زبان عقل باور داشت و از برهان و استدلال بهره می‌جست و هیچگاه از آن پا فراتر یا فروتر نگذاشت.

** مدرسه خان شیراز و سرچشمه مكتب عقلی
مدیر مركز اسناد و كتابخانه ملی فارس در این آیین مدرسه خان را جایگاهی بلندآوازه نامید و گفت: جایگاه این مدرسه به روزگاران دور می رسد، وقتی الله وردی خان با همكاری امام قلی خان در شیراز بنایی را بنیاد نهاد كه از آن روزگار تا امروز عصاره هزار سال تفكر و اندیشه اسلامی را در خود پرورانده است.
كوروش كمالی سروستانی عنوان كرد: ملاصدرا از اصفهان تا كهك و تا دارالعلم شیراز پس از آنكه نخستین مكتب عقلی شیراز در قرن هشتم پا گرفت، مكتب عقلی دیگری را بنیان نهاد كه در همین مدرسه خان شكل گرفت.
وی با بیان اینكه مكتب حكمت متعالیه نمادی بر میزان تعهد و رواج حكمت و منطق است، گفت: این مكتب شامل منطق، فلسفه و كلام اسلامی است كه با نام چهار حكیم سرفراز ایرانی فارابی، ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا هویت یافته است.
مدیر مركز اسناد و كتابخانه ملی فارس ابراز داشت: براین اساس شیراز در قرن یازدهم شاهد مكتبی بود كه شامل مشا، اشراق و عرفان كلام و فلسفه اسلامی است، مكتبی كه ایران به آن می بالد.
وی ادامه داد: این مكتب گرچه از لحاظ زمانی دیرهنگامی در شیراز نماند، از لحاظ عمق، غنا و بالندگی در شیراز ماند.
كمالی سروستانی دستاوردهای فلسفی و حكمی ملاصدرا را سترگ خواند و ادامه داد: از میان آثار ارزشمند فلسفی به جای مانده از او، دو نسخه به خط او هست كه پژوهشگران درحال مطالعه بر روی آن هستند و به زودی به انتشار می‌رسد.
وی با اشاره به محتویات این نسخه‌ها، از علاقه ملاصدرا به سعدی سخن گفت و افزود: در این نسخ 90درصد انتخابهای ملاصدرا از بوستان است؛ به خصوص در بخش های اصول و توصیه های اخلاقی به حاكمان.
این استاد ادبیات بیان داشت: مكتب ملاصدرا شاخص اندیشه‌ای است كه از آن زمان تاكنون پیروان بسیاری داشته است و بسیاری در معرفت و گسترش آن كوشیده اند.
وی با اشاره به شمارگان چاپ آثار ملاصدرا گفت: آمار نشان می‌دهد از سال 1397 كلا 56 عنوان درباره ملاصدرا كتاب منتشر شده كه 37 عنوان از آن در شمارگان 25750 چاپ اول آثار و 19 عنوان در شمارگان 10950 چاپ مجدد آثارند. از این میان 3 عنوان در شمارگان 1920 آثار تالیفی 14 عنوان در شمارگان 8430 ترجمه و شرح و 39 عنوان در شمارگان 26350 كتاب‌های پیرامونی شامل نقد و تفسیر و زندگی‌نامه ملاصدراست.

** پیوند كلام وفلسفه در دیدگاه ملاصدرا
در ادامه این آیین رئیس انجمن حكمت فارس عنوان كرد: ملاصدرا در تفسیر قرآن و تفسیر حدیث دست داشته و تفسیر قرآن و اصول كافی را شرح كرده است.
آیت الله احمد بهشتی گفت: كلام ملاصدرا همان فلسفه و فلسفه ملاصدرا كلام است. برخی اصرار دارند فلسفه از كلام جدا شود یعنی فیلسوف نباید وارد بحث كلام شود درحالیكه فیلسوف ما متكلم ماست و متكلم ما فیلسوف ماست.
آیت الله بهشتی بیان كرد: اگر صدرالمتالهین وارد عرصه تفسیر می شود چه تفسیر قرآن و چه حدیث، با همان فلسفه ملاصدرا سر و كار داریم كه در قالب تفسیر خود را نشان می دهد.
وی یكی از ایرادات وارد به فلسفه ملاصدرا را گره خوردگی در برخی مباحث دانست و افزود: گاه حكمت متعالیه در نزد ملاصدرا گره می‌خورد و جواب نمی‌دهد؛ اما این حكمت متعالیه ظرفیت دارد و قابل بسط است.
وی اضافه كرد: علامه طباطبایی در همین حوزه حكمت متعالیه ظهور كرد؛ او هم فیلسوف است هم مفسر، هم فقیه و هم اصولی و تشخیص می‌دهد باید فلسفه را در حوزه علمیه قم وسعت داد و بدین ترتیب علامه این گره ها را گشود.
وی در خصوص اندیشه ملاصدرا در حوزه تفسیر عنوان كرد: ملاصدرا با همان دیدی كه در فلسفه دارد وارد عرصه قرآن می‌شود اما تفسیر به رای نمی‌كند، بلكه در تلاش است نظریه اش را بر قرآن عرضه كند.
اول خرداد با نام ملاصدرای شیرازی، نامگذاری شده است.
صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی، معروف به ملاصدرا و صدرالمتالهین در نهم جمادی الاول سال 980 یا 979 هجری قمری در شیراز و در محله قوام دیده به جهان گشود.
وی در طول عمر خود، هفت بار پای پیاده به حج مشرف شد و در آخرین سفر به سال 1050 هجری قمری در شهر بصره عراق چشم از جهان فرو بست و در این شهر به خاك سپرده شد.
7375 / 1876