«نظام‌الدین زاهدی» پیش از ظهر امروز- چهارشنبه- در نشست خبری که به مناسبت اجلاس سیکا برگزار شد اظهار داشت: این اجلاس دو روز دیگر در دوشنبه پایتخت تاجیکستان و با حضور ۱۵ کشور عضو برگزار می‌شود و حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران هم در آن شرکت می‌کند.
وی هدف این همایش را تحکیم همکاری در جهت صلح و امنیت در آسیا عنوان کرد و گفت: پیشنهاد تأسیس این همایش، از سوی نورسلطان نظربایف رئیس‌جمهور سابق قزاقستان در سال ۱۹۹۲ ارائه شد. در آن زمان در قاره آسیا چنین ابزار و ساختاری که به مکالمه سازنده و مثبت که به همکاری مساعد کند، وجود نداشت لذا این پیشنهاد مورد استقبال برخی از کشورها قرار گرفت و در سال ۱۹۹۹ در آلماتی نخستین اجلاس سیکا با حضور ۱۵ کشور عضو و هفت کشور ناظر و نظارت نمایندگان سازمان ملل و مجامع بین‌المللی دیگر برگزار شد.
سفیر تاجیکستان در تهران با بیان اینکه نهاد عالی تصمیم‌گیرنده سیکا، اجلاس سران آن هستند که هر چهار سال یکبار برگزار می‌شود، افزود: تاکنون چهار اجلاس سران در آلماتی، استانبول و شانگهای برگزار شده است. در جریان برگزاری نشست وزرای امور خارجه در اجلاس عمومی سازمان متحد در نیویورک، ریاست اجلاس به تاجیکستان واگذار شد که تا سال ۲۰۲۰ ادامه می‌یابد.
زاهدی با بیان اینکه مدیر کنونی سیکا، نماینده تاجیکستان است، تصریح کرد: ۲۷ کشور عضو سیکا هستند و هشت کشور هم عضو ناظر آن هستند. علاوه بر این پنج سازمان منطقه‌ای و بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و سازمان امنیت اروپا عضو ناظر آن هستند.
این دیپلمات تاجیکستانی خاطرنشان کرد: امروز ۹۰ درصد اعضای سیکا در قاره آسیا هستند. برای عضویت در آن باید بخشی از کشور درخواست‌کننده در آسیا باشد.
وی با بیان اینکه تاکنون سه کشور قزاقستان، ترکیه و چین ریاست سازمان سیکا را برعهده داشته‌اند، خاطرنشان کرد: جمهوری تاجیکستان در حالی سال گذشته ریاست سیکا را برعهده گرفت که چالش‌هایی مانند تروریسم و افراط‌گرایی، قاچاق مواد مخدر و جرایم سازمان‌یافته قاره آسیا را مورد تهدید قرار می‌دهد.
این دیپلمات تاجیک با بیان اینکه تاجیکستان در نظر دارد چندین همایش را با هدف تعمیق اهداف پنج گانه سیکا برگزار کند ابراز داشت: تاجیکستان تلاش می‌کند زمینه مساعد برای همکاری اطلاعاتی بین کشورها برای مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق مواد مخدر، جرایم و حمله سایبری و… را فراهم کند. تأمین امنیت برای همکاری انرژی، توسعه همکاری از طریق زیرساخت حمل و نقل امن، همکاریهای فرهنگی و… از جمله برنامه‌های ماست.
زاهدی مهمترین اقدام تاجیکستان در مورد سازمان سیکا را برگزاری پنجمین اجلاس سران در شهر دوشنبه عنوان کرد و افزود: تاکنون حضور ۱۲ کشور مانند ایران، قطر، روسیه، قزاقستان، چین و… در سطح سران کشورها قطعی شده است. نشست سران در کاخ نوروز با سخنرانی رهبران هیأت‌ها شروع و با پذیرش اعلامیه دوشنبه به پایان می‌رسد و بعد از آن سند نهایی همایش با بیش از ۶۰ بند منتشر خواهد شد.
وی در به پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا درباره تأثیر سفر حسن روحانی به دوشنبه در توسعه روابط دوجانبه تهران و دوشنبه یادآور شد: اعتماد کامل داریم که سفر آقای روحانی به تاجیکستان می‌تواند صفحه‌ای نو در روابط دو کشور باز کند. گرمی‌ها بعد از سردی‌ها می‌آیند. این سردی‌ها بود ولی دو طرف تصمیم گرفته‌اند عوامل سردی‌ها رفع شوند و در مناسبات دوجانبه، مرحله و فاز جدیدی آغاز شود.
سفیر تاجیکستان افزود: در اول ماه ژوئن، سفر وزیر امور خارجه تاجیکستان به تهران صورت گرفت و در این سفر مسائل مبرم دو کشور مورد بررسی قرار گرفت. دو طرف علاقه‌مندی و رغبت خود را برای توسعه روابط اعلام کردند و امیدوارم، این روند مثبت در جریان سفر آقای روحانی مجدداً مورد تأیید و تاکید قرار گیرد.
زاهدی در پاسخ به این سوال که آیا عربستان پیشنهادی برای عضویت در اجلاس سیکا داده است؟ عنوان کرد: درب سیکا برای همه کشورها باز است و هر کشور عضو قاره آسیا، می‌تواند با حقوق کامل وارد آن شوند ولی تا آنجا که می‌دانم عربستان برای عضویت در آن، درخواستی نداده است.
وی که به تازگی فعالیت هود را در تهران آغاز کرده است، اولویت خود در تهران را توسعه بیشتر همکاریهای دو کشور عنوان کرد و گفت: همکاریهای اقتصادی میان دو کشور هم‌اکنون نیز ادامه دارد و بسیاری از شرکت‌های ایرانی در احداث نیروگاه‌های انرژی در تاجیکستان حضور دارند. علاوه بر این در نظر داریم روابط فرهنگی میان دو کشور که تاریخی است در سطح شأن دو کشور ارتقا یابد.
این دیپلمات تاجیک با اشاره به همکاریهای دو کشور در حوزه گردشگری اظهار داشت: سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ با اعلام رئیس‌جمهور تاجیکستان، سال‌های گردشگری اعلام شده‌اند و در این چارچوب می‌توان با شرکت‌های گردشگری ایرانی روابط خوبی داشته باشیم. روابط بشردوستانه نیازمند تحکیم بیشتری دارد. مردم دو کشور نیازمند ترجمه و فراگیری زبان دیگر ندارند. عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند موجب رشد و توسعه مناسبات‌ها و روابط دو کشور باشد.
زاهدی درباره اختلافات دو کشور در حوزه انرژی تصریح کرد: در زمینه انرژی دو کشور باید در خصوص همکاریهای سودمند بیشتر گفت و گو کنند تا مشکلات حل شود زیرا مشکلات بیشتر از همکاریهای سودمند است. این مشکلات درباره بازپرداخت بدهی‌های ما است ولی خوشبختانه توافقاتی صورت گرفته و جدول پرداخت‌ها به صورت ماهانه مورد توافق گرفته است.
وی اضافه کرد: تاجیکستان کشور ثروتمندی در آسیای مرکزی است که اگر از آن استفاده شود، می‌تواند نیاز کل منطقه را به صورت ارزان تأمین کند ولی مشکل ما، خط انتقال برق است. درصدد انتقال برق از کاسا ۱۰۰۰ تاجیکستان به هزاره افغانستان هستیم که وظیفه‌اش انتقال برق به افغانستان و پاکستان است.
سفیر تاجیکستان در پاسخ به سوالی درخصوص فعالیت‌های نهضت اسلامی تاجیکستان گفت: گسترش تروریسم از مشکلات عمده جهان امروز است. هیچ کشوری به تنهایی هم امکان ندارد بر آن پیروز شود بلکه به صورت دسته‌جمعی بر این پدیده نامطلوب عصر غالب شوند. تاجیکستان با همه کشورها از جمله ایران در مورد مبارزه با تروریسم همکاری می‌کند. ماهیت اصلی سند میان دو کشور امکان‌یابی دو کشور برای مبارزه با تروریسم است. ما پایبند متن توافق امضاشده دو کشور هستیم و باور داریم هر دو کشور با پیگیری اهداف آن سند، موفق خواهند شد.
زاهدی ادامه داد: حزب نهضت اسلامی براساس قانون تاجیکستان حزب تروریستی اعلام شده است.
وی درباره نظر تاجیکستان درباره تحریم‌ها علیه ایران هم ابراز داشت: از دید ما تحریم‌ها از اصول نامشروع در مناسبات بین‌المللی است که برای ضرر زدن به کشورهای رقیب اعمال می‌شوند ولی واقع امر این است که ضرر تحریم‌ها اساساً به مردم زده می‌شود.
سیام * م. ا. ت *۲۰۲۱**
نظر شما