رئیس قوه قضائیه روز گذشته با انتشار فراخوانی برای مشارکت مردم و نخبگان در روند تحولات دستگاه قضائی اعلام کرد، تا زمانی که سامانه اختصاصی دستگاه قضائی برای ارتباط دوسویه با مردم و نخبگان در دسترس قرار گیرد، صفحات متعلق به ایشان در رسانه‌های اجتماعی، یکی از مسیرهای دریافت نظرات مردم و نخبگان خواهد بود.
بررسی امروز ۲۶ خرداد ماه روزنامه ها، خبرگزاری ها و تارنماهای دو جریان سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب نشان از آن دارد که شماری از این رسانه ها با انتشار متن کامل پیام فراخوان اینستاگرامی آیت‌الله رئیسی به بازتاب این خبر پرداختند.
رسانه های داخلی کشور این اقدام قوه قضاییه را بی سابقه و گام مؤثری برای بهبود اعتماد عمومی و بازسازی ساختارهای سنتی قوه قضائیه توصیف کردند.
آثار و نقش مثبت فراخوان جدید در جلب اعتماد عمومی و لزوم بازنگری در فیلترینگ کانال های تلگرام، توییتر و فیس‌بوک نیز از مواردی است که این رسانه ها به آن اشاره کردند.
رسانه های اصلاح طلب در گزارش هایی با اشاره به حضور پررنگ کاربران فضای مجازی در پیام‌رسان‌هایی همچون تلگرام و نیز برخی شبکه‌های اجتماعی ازجمله توییتر و فیس‌بوک بر ضرورت بازنگری در فیلترینگ این کانال‌های ارتباطی تاکید کرده اند.
رسانه های اصولگرا نوع نگاه ویژه رئیس دستگاه قضا به شبکه های اجتماعی و در توصیفی صریح تر حمایت جدی تر وی از این فضا را در عین توجه به آسیب های آن بیان کردند.
رسانه های اصلاح طلب
برخی ازمحورهای به کار رفته در گزارش‌های این جریان رسانه‌ای عبارتند از: آیت الله رئیسی با این فراخوان گام‌های مؤثری برای بهبود اعتماد عمومی و بازسازی ساختارهای سنتی قوه قضائیه برداشته است؛ تا پیش از این هرگونه انتقاد یا پیشنهادی درباره دستگاه قضا با محدودیت مواجه بود؛ قوه قضائیه در ترازوی قضاوت؛ فراخوان برای اصلاحات در قوه قضاییه؛ صفحه ابراهیم رئیسی با ۶۱۲ هزار دنبال‌کننده، از فعال‌ترین و پرمخاطب‌ترین صفحات مسئولان بلندپایه ایران در اینستاگرام است؛ وجود چنین فراخوانی در کل گام مثبتی است اما مشروط به شرایط دیگر.
مشارکت در روند تحولات دستگاه قضائی
-روزنامه شرق در گزارشی با عنوان "قوه قضائیه در ترازوی قضاوت" درباره فراخوان رئیس قوه قضاییه نوشت: رئیس قوه قضائیه در اقدامی بی‌سابقه در فراخوانی خواستار مشارکت و برقراری ارتباطی دوسویه بین عموم مردم جامعه با دستگاه قضا شد تا این بار فضای مجازی و رسانه‌ها دو بازوی مهم در تحول و اصلاح قوه قضائیه باشند. این در حالی است که تا پیش از این هرگونه انتقاد یا پیشنهادی درباره دستگاه قضا با محدودیت مواجه بود و بسیاری چشم‌انداز روشنی برای بیان پیشنهادهای خود به دستگاه عدلیه و برقراری رابطه دوسویه مثبت نداشتند؛ اما آیت‌الله رئیسی با رویه‌ای که از زمان تکیه‌زدن بر مسند ریاست قوه قضائیه در پیش گرفته است، گام‌های مؤثری برای بهبود اعتماد عمومی و بازسازی ساختارهای سنتی قوه قضائیه برداشته است. اکنون نیز با ارائه پیشنهاد دریافت نظرات و ایده‌ها از سوی عموم مردم، نخبگان و دلسوزان انقلاب و نظام در یک رابطه دوسویه در فضای مجازی که سال‌ها بود به تابو تبدیل شده بود، به دنبال مبارزه با فساد در این دستگاه و ترمیم و بازسازی آن برای رسیدن به اهداف عالیه در نظام قضائی در ایران اسلامی است.
در متن این فراخوان آمده است که با گسترش دسترسی‌های ارتباطاتی، فارغ از چارچوبهای سنتیِ خشک و دیوان‌سالارانه، فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به فرصتی بزرگ برای کم‌کردن فاصله‌های زمانی و مکانی در ارتباطات و به‌اشتراک‌گذاری نظرات تبدیل شده است. از این فرصت باید برای دریافت نظرات مردم و نخبگان از «ایده تا بازخورد» به بهترین نحو استفاده کرد.
-روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان "فراخوان برای اصلاحات" درباره فراخوان مهم رییس قوه قضاییه در رابطه با فضای مجازی است، در بخشی از این گزارش می خوانیم: آنچه حالا در قوه قضاییه می‌گذرد، چنانکه خود رییسی نیز در مدت کوتاه حضور خود در رأس دستگاه قضا به کرات مورد تاکید قرار داده و حتی در بخشی از فراخوان روزگذشته‌اش نیز به آن اشاره داشت، روندی کاملاً متفاوت با رویه‌های مرسوم در این دستگاه در دهه و دهه‌های قبل بوده است. البته بخشی از این تحولات به ویژه آنچه در همین فراخوان در رابطه با «فضای مجازی» مورد تاکید قرارگرفته به نحوی ناشی از گذر زمان و تحولاتی است که در روش‌های ارتباطی شهروندان با یکدیگر و البته رابطه‌شان با حاکمیت ایجاد شده است. … واقعیت آن است که همه آنچه حالا این فراخوان را چنین حایز اهمیت و برجسته کرده ناشی از گذر زمان و تحولات فناوری‌های ارتباطی نیست. فراموش نکنیم که عمر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در کشور ما اگرچه چندان طولانی نیست و مشخصاً در همین چند سال اخیر است که دامنه اثرگذاری این فضا و فناوری‌های نو بر زیست اجتماعی- سیاسی شهروندان این‌چنین گسترش یافته اما این طور هم نیست که تا پیش از آن، بحث فضای مجازی و ارتباطات برخط شهروندان اساساً منتفی بوده و وجود خارجی نداشته است. به ویژه وقتی توجه داشته باشیم که ریاست رییسی بر قوه قضاییه هنوز یک ساله هم نشده و تا پیش از این، رییسی جز رییسی بر دستگاه قضا ریاست می‌کرد. علاوه بر آن، واقعیت غیرقابل‌انکار دیگر، تحولاتی است که به طور کلی و کلان در رویکردها و مشی و مرام قوه قضاییه در چند ماهی که سکان هدایت آن به دست رییسی افتاده، احساس می‌شود. تغییر رویکرد و رفتاری که امروز در این فراخوان مربوط به «فضای مجازی» مورد توجه ناظران قرارگرفته و پیش از آن نیز در مقطعی در نحوه انتصابات دستگاه قضا نمودی نسبی یافت و پس از آن نیز در برخی اظهارنظرها و سیاستگذاری‌های جدید رییسی و دیگر مدیران ارشد حاکم بر دستگاه قضا قابل ردیابی بود و هست.
آثار و نقش مثبت فراخوان جدید در جلب اعتماد عمومی
-اعتماد در این باره می نویسد: همزمان اما برخی دیگر از ناظران ضمن استقبال از نفس اقدام اخیر ریاست قوه قضاییه و تاکید بر آثار و نقش مثبت این فراخوان جدید در جلب اعتماد عمومی به ویژه افزایش اعتماد به روندهای قضایی در این قوه بر لزوم توجه به تمامی سلایق و عقاید سیاسی داخل کشور که در چارچوب قانون اساسی فعالیت می‌کنند، انگشت گذاشتند. اسماعیل قدیمی نیز به این مهم اشاره کرده و می‌گوید: «در کشور ما به خاطر محدودیت‌ها و فشارهایی که از خارج کشور به ما وارد می‌شود، وجود چنین فراخوانی در کل گام مثبتی است اما مشروط به شرایط دیگر. یعنی اینکه این فراخوان شامل همه دیدگاه و همه نظرات از جبهه‌ها، جناح‌ها و گروه‌های مختلف شود و آنها هم آزادانه اظهارات و نظرات خود را بیان کنند.»
فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی پُرمخاطب
-در بخشی از گزارش روزنامه اعتماد می خوانیم: در این میان پرسش نخستین پابرجاست که چگونه می‌توان انتظار داشت، شهروندان با پرهیز از هرگونه استفاده سوء از این فناوری‌های نو، یک‌سر به دنبال بهبود شرایط با اتکا به این امکانات باشند، در حالی که برای استفاده از آن با سد مستحکم «فیلترینگ» مواجهند. حتی با نگاهی به مراتب دور از این رویکرد ایده‌آلیستی نیز می‌توان گفت که این انتظار از شهروندان که درکناراستفاده بعضاً ناصحیح از امکانات موجود در فضای مجازی گاهی با رویکردی منطقی، عقلایی و مثبت‌نگر به سمت بهره‌گیری از این فناوری‌های نو بروند نیز انتظاری نابجاست چراکه از این منظر نیز باز همان معضل فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی پُرمخاطب همچون توییتر، تلگرام و فیس‌بوک که اگر نگوییم جامعه آماری مناسبی هستند، لااقل می‌توانند با اغماض آنها را برش و اشلی کوچک و نسبتاً قابل اتکا از جامعه و رنگارنگی‌هایش در نظر گرفت، دست‌وپاگیر شهروندان خواهد بود.
لزوم بازنگری در فیلترینگ کانال های تلگرام، توییتر و فیس‌بوک
-اعتماد در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: «اسماعیل قدیمی» مدرس علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این مهم به خبرگزاری «شفقنا» گفته است که «وسایل و کانال‌های ارتباطی مسوولان با مردم هم باید از کانال‌های داخلی و هم از کانال‌هایی باشدکه مردم امروزه بیشتر از آن استقبال می‌کنند.» این استاد دانشگاه با اشاره به حضور پررنگ کاربران فضای مجازی در پیام‌رسان‌هایی همچون تلگرام و نیز برخی شبکه‌های اجتماعی ازجمله توییتر و فیس‌بوک بر ضرورت بازنگری در فیلترینگ این کانال‌های ارتباطی تاکید کرده و می‌گوید: «بخش اعظمی از مردمی که مورد خطاب رییس قوه قضاییه هستند شاید تمایلی به استفاده از این رسانه‌ها (شبکه‌های اجتماعی که در فراخوان ریاست قوه قضاییه مورد اشاره قرار گرفته است) نداشته باشند. به همین خاطر کانال‌هایی که به هر نحوی فیلتر شده‌اند باید توسعه پیدا کنند و لازم است مشمول این فراخوان قرار بگیرند.
-خبرگزاری ایسنا با اشاره به فراخوان دیروز رئیسی درباره فضای مجازی نوشت: این رویکرد و نگاه رئیس جدید قوه قضائیه در شرایطی است که هیچ‌کدام از مسئولان قوه قضائیه در دوره پیشین در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام فعال نبوده‌اند. با این‌حال صفحه ابراهیم رئیسی در این شبکه اجتماعی بین‌المللی با ۶۱۲ هزار دنبال‌کننده، از فعال‌ترین و پرمخاطب‌ترین صفحات مسئولان بلندپایه ایران در اینستاگرام است. این صفحه روزگذشته هم متن این فراخوان را منتشر کرد و هم در پستی دیگر، فهرستی از پیام‌رسان‌های داخلی را که رئیس قوه قضائیه آنجا کانال دارد، به اطلاع مخاطبان رسانده است.... با این‌همه حالا رئیس جدیدی سکان مدیریت قوه قضائیه را به دست گرفته که هم خود در اینستاگرام حساب کاربری فعال دارد و هم روزگذشته فراخوانی داده است که در آن فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی را فرصتی بزرگ قلمداد کرده است. باید دید آیا این نگاه ابراهیم رئیسی در نوع نگاه به شبکه‌های اجتماعی که همیشه مبتنی بر فیلترکردن و ممنوعیت بوده است، تغییر ایجاد خواهد کرد یا باز هم در بر همان پاشنه همیشگی خواهد چرخید؟
پیشنهاد علی مطهری به رئیس قوه قضاییه
-به گزارش نامه نیوز، علی مطهری به «جام جم» گفت: این اقدام آقای رئیسی به طور کلی خوب است ولی باید مراقب باشند مثل کار وزیر کشاورزی دولت نهم نشود که شماره تلفن همراه خود را به همه کشاورزان اعلام کرد تا مشکلاتشان را با او در میان بگذارند اما در عمل از کار و زندگی بازماند. وی افزود: به نظر من آقای رئیسی در درجه اول نظرات کارشناسان قضایی و وکلای دادگستری و برخی نمایندگان حقوقدان مجلس را مورد توجه قرار دهند تا اصلاحات اساسی در قوه قضاییه تحقق پیدا کند. مثلاً همه می‌دانند که در سال ۹۴ تبصره ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری در کمیسیون قضایی مجلس تغییر کرد و بدون آنکه به صحن مجلس بیاید به‌عنوان قانون ابلاغ شد. بنابراین در واقع قانون نیست. مطهری تاکید کرد: اگر فعلاً آقای رئیسی مواردی از این قبیل را حل کنند، کار بزرگی انجام داده‌اند.
رسانه های اصولگرا
برخی از عبارات کانونی استفاده شده در این رسانه‌ها عبارتند از: نیل به «قوه قضائیه تراز انقلاب اسلامی» در گام دوم، بدون مشارکت و نقش‌آفرینی مردم، نخبگان و دلسوزان انقلاب ممکن نیست؛ از این فرصت (استفاده از فضای مجازی) باید برای دریافت نظرات مردم و نخبگان از «ایده تا بازخورد» به بهترین نحو استفاده کرد و آسیب‌های فضای مجازی در جای خود باید به طور جدی دنبال و رفع شود.
فراخوان قوه قضاییه
-در بخشی از گزارش روزنامه خراسان آمده است: آیت الله رئیسی، رئیس قوه قضاییه در فراخوان خود آورده که «نیل به قوه قضاییه تراز انقلاب اسلامی در گام دوم، بدون مشارکت و نقش‌آفرینی مردم، نخبگان و دلسوزان انقلاب ممکن نیست.» رئیسی در ادامه از عموم مردم خواست تا زمان راه اندازی سامانه اختصاصی برای ارتباط دوسویه از صفحات اجتماعی متعلق به او در رسانه های اجتماعی برای طرح نظرات خود استفاده کنند. رئیس قوه قضاییه در این فراخوان آدرس شبکه های اجتماعی خود در اینستاگرام و پیام رسان های سروش، گپ، آی گپ، بله و ایتا را برای این منظور معرفی کرده است. خواسته ها و پیشنهادهای مردم به رئیس دستگاه قضا چه بود؟ در پاسخ به این درخواست کاربران شبکه های اجتماعی نیز با مراجعه به صفحات اجتماعی حجت الاسلام والمسلین رئیسی به طرح دیدگاه های خود پرداختند.
-مشرق نیوز درباره فراخوان رئیس قوه قضاییه در رابطه با فضای مجازی نوشت: صفحه اینستاگرامی حجت الاسلام رئیسی، رئیس قوه قضائیه فراخوان مهمی در رابطه با فضای مجازی را منتشر کرده است. در بخشی از متن فراخوان رئیسی در اینستاگرام می خوانیم: امروزه با گسترش دسترسی‌های ارتباطاتی، فارغ از چارچوبهای سنتیِ خشک و دیوان‌سالارانه، فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به فرصتی بزرگ برای کم کردن فاصله‌های زمانی و مکانی در ارتباطات و به اشتراک‌گذاری نظرات تبدیل شده است. از این فرصت باید برای دریافت نظرات مردم و نخبگان از «ایده تا بازخورد» به بهترین نحو استفاده کرد. آسیب‌های فضای مجازی -که در جای خود باید به طور جدی دنبال و رفع شود- نباید ما مسئولان را دچار خطای محاسباتی کند و موجب شود که خود را از فرصت کم‌نظیر ارتباط با مردم در این بستر محروم نمائیم. به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی باید از فرصت با ارزش فضای مجازی استفاده کرد و با اطلاع از نظرات و سؤال های افکار عمومی، یک حضور مؤثر و جریان‌ساز را به نفع مردم رقم زد. یل به «قوه قضائیه تراز انقلاب اسلامی» در گام دوم، بدون مشارکت و نقش‌آفرینی مردم، نخبگان و دلسوزان انقلاب ممکن نیست.
-روزنامه صبح نو در مطلبی با عنوان "آنلاین با رییس قوه قضاییه" نوشت: در اتفاقی جالب و کم‌سابقه، رییس قوه قضاییه در پیامی که درباره فضای مجازی صادر کرد، راه‌های دسترسی و ارتباطی مردم با خود را هم اعلام کرد. رییس قوه قضاییه در پیامی، یکی از راه‌های ارتباطی مردم با خودش را فضای مجازی اعلام کرد که آنان می‌توانند ازطریق آن، مستقیماً با ریاست قوه قضاییه در تعامل و ارتباط باشند. در چند سال اخیر، کمتر سابقه داشته که مسوولی در حد رییس یکی از قوای اصلی کشور، این چنین خود را مستقیم درمعرض پاسخگویی و ارتباط با مردم ازطریق فضای مجازی قرار بدهد.
حمایت آیت الله رئیسی از فواید شبکه های اجتماعی
-روزنامه خراسان نوشت: روزگذشته در یک اقدام کم سابقه و قابل تحسین رئیس قوه قضاییه فراخوانی درخصوص مشارکت جویی از مردم و نخبگان در روند تحولات دستگاه قضایی منتشر کرد. فراخوان آیت ا… رئیسی که ابتدا در اینستاگرام منتشر شده بود با گذشت چند ساعت با استقبال کاربران در این شبکه های اجتماعی و دیگر شبکه ها همراه شد. این اقدام در بهره گیری از فضای مجازی برای شنیدن دیدگاه های مردم، شاید تا حدی تصور عموم مردم از اقدامات سلبی قوه قضاییه در مواجهه با فضای مجازی را تغییر دهد. به ویژه اینکه حجت الاسلام و المسلمین رئیسی در این فراخوان فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی را به عنوان «فرصتی بزرگ برای کم کردن فاصله‌های زمانی و مکانی در ارتباطات و به اشتراک‌گذاری نظرات» توصیف کرده است که در نوع خود نشان دهنده نوع نگاه ویژه رئیس دستگاه قضا به شبکه های اجتماعی است. وی همچنین در توصیفی صریح تر که حمایت جدی تر وی از این فضا در عین توجه به آسیب های آن را نشان می دهد، تاکید کرده که مسئولان نباید خود را از «فرصت کم‌نظیر ارتباط با مردم در این بستر» محروم کنند. وی البته تاکید کرده که «آسیب‌های فضای مجازی در جای خود باید به طور جدی دنبال و رفع شود.» او همچنین به استفاده از «نظرات ارزشمند کاربران رسانه‌های اجتماعی» در دوره حضور در آستان قدس رضوی نیز اشاره کرده است. به جرات می توان گفت که این جملات صریح ترین و شاید نخستین مواضع رسمی رئیس قوه قضاییه در حمایت از فوایدشبکه های اجتماعی باشد.
نظرات کاربران درباره فراخوان رئیسی
-به گزارش خراسان، موضوع تعیین تکلیف استخدامی های قوه قضاییه و شرایط کارکنان این دستگاه از جمله درخواست های پرتکرار کاربران از قاضی القضات بود. مثلاً کاربری نوشته است: «خواهش می کنم به وضعیت کادر اداری قوه قضاییه که بیش از ۱۹ ماه بلاتکلیف هستند رسیدگی کنید». یکی از کاربران نیز از حضور دادسرای انتظامی قضات در پایتخت و نبود این ساختار در دیگر شهرها انتقاد کرده بود و فرد دیگری هم پیشنهاد ایجاد نظارت های محسوس و نامحسوس در این قوه را مطرح کرده است. ایجاد شرایطی برای مشاوره های تخصصی حقوقی برای افرادی که تمکن مالی ندارند، دفاع از حامیان شفافیت و پیگیری وضعیت شرکت های خودروسازی ازجمله درخواست های برخی از کاربران از رئیسی بود. درخواست برای رفع انحصار کانون وکلا هم از دیگر درخواست های مکرر کاربران از رئیس دستگاه قضا بود که در صفحه اینستاگرام او ثبت شده بود. کاربر دیگری هم از رئیسی خواسته بود ساختار بودجه قوه قضاییه را از دولت جدا کند. …کاربری نوشته است: «اولین پله اصلاح روند کار دادرسی ها، دستور حضرت عالی در رسیدگی و پرهیز از تحمیل هزینه بی حساب به مردم هست». در دیگر شبکه های اجتماعی هم کاربران از اقدام رئیس قوه قضاییه قدردانی کردند و از دیگر مسئولان هم خواستند مشابه این کار را انجام دهند.
نظر شما