دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا دیروز (دوشنبه) در ادامه جریان‌سازی رسانه‌ای برای خروج از بن‌بستی که آن را خود با خروج از برجام کلید زد، به بهانه تلافی سرنگونی پهپاد آمریکایی در حریم هوایی ایران، تحریم‌هایی که پیش از این اعلام شده بود را به شیوه دیگری تکرار و تلاش کرد چنین فضایی را ترسیم کند که سخت‌ترین تحریم‌ها را علیه تهران در پیش گرفته است.
وی سپس با امضای این تحریم‌ها، همان لفاظی‌های گذشته مبنی بر تلاش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره برای دسترسی به یک توافق جامع را تکرار کرد و گفت: هرگز اجازه نخواهیم داد ایران به سلاح اتمی دست یابد.
«استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا پس از این اقدام ترامپ با حضور در جمع خبرنگاران گفت که ترامپ به وی دستور داده تا اواخر هفته، ظریف را نیز به فهرست تحریم شدگان اضافه کند.
اعلام تحریم یک مقام دیپلماتیک، با واکنش‌های مختلفی در داخل و خارج از کشور همراه شد و ناظران سیاسی، این رویکرد تیم کاخ سفید علیه وزیر امور خارجه ایران را تائیدی بر نقش فعال دستگاه سیاست خارجی ایران به رهبری محمدجواد ظریف در تقابل با تیم حاکم بر کاخ سفید برای اجماع‌سازی و ائتلاف علیه تهران قلمداد می‌کنند.
از زمانی که رئیس دستگاه سیاست خارجی ایران با حضور در رسانه‌های مطرح آمریکایی، اقدام به تشریح و افشاگری اهداف جنگ‌طلبانه تیم «بی» حاکم در کاخ سفید را در پیش گرفت، برخی دولتمردان در واشنگتن بویژه «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ از اینکه فضای شبکه‌های رسانه‌ای کشورش برای ظریف شرایطی فراهم کردند که او به افشاگری در باره اطرافیان جنگ‌طلب رئیس جمهوری آمریکا بپردازد، به شدت انتقاد کرد.
ظریف همچنان رویه «دیپلماسی رسانه‌ای» را با شدت بیشتری به پیش برد به طوری که بسیاری از نمایندگان مجلس و دولتمردان آمریکایی به ترامپ فشار آوردند که مراقب مشاوران و اطرافیان جنگ‌طلب در کاخ سفید باشد؛ هر چند که رئیس جمهوری آمریکا نیز خود بارها اذعان کرده که اگر فضا برای افرادی همچون بولتون فراهم بود، آنها جنگ‌های زیادی را در جهان شروع می‌کردند.
این راهبرد دستگاه سیاست خارجی ایران سبب شد تا تیم حاکم بر کاخ سفید در این روزها که تلاش می‌کنند از هر راهی برای خروج از فشار رسانه‌ای سرنگون شدن پهپاد متجاوز به حریم هوایی ایران، خارج شوند، تحریم وزیر خارجه ایران را مطرح کنند.
این مساله سبب شد تا برخی رسانه‌های آمریکایی از یک بام و دو هوایی تیم ترامپ سخن بگویند که از یک طرف بحث مذاکره بدون پیش شرط را همچنان مطرح می‌کند و از طریف دیگر، تحریم مقام مسئول در سیاست خارجی و مذاکره‌کننده ایران را در برنامه خود قرار داده است.
از نگاه آنها، سیاست‌های لحظه‌ای و خارج از دوراندیشی تیم ترامپ سبب شده تا درهای دیپلماسی نه تنها فعال نباشد، بلکه ایران تصریح کند تا وقتی که آمریکا به توافق هسته‌ای بازنگردد به هیچ عنوان وارد مذاکره‌ای نخواهند شد.
«جرت بلانک» معاون هماهنگ‌کننده امور توافق اتمی ایران در وزارت خارجه آمریکا در دوره اوباما درباره این رویکرد ترامپ تصریح کرده، کارشناسان توافق دارند که تحریم‌های جدید علیه ایران نمادین است… «نمادگرایی می‌تواند ابزاری بسیار مفید در امور بین‌الملل باشد اما نه زمانی که حاوی پیام‌های احمقانه باشد».
از نگاه وی، یکی از پیام‌های سیاست کنونی ترامپ «جدی نبودن آمریکا درباره مذاکرات» است که از طریق اعلام تحریم محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در آینده نزدیک ارسال می‌شود.
«آیا کسی گمان می‌کند که این اقدام سفرهای ظریف را محدود می‌کند؟ دولت‌های اروپایی و آسیایی با مقاومت برابر تحریم‌های ما سفرهای او را تسهیل می‌کنند - و باید بکنند - و این کار انزوا و حدود نفوذ ما را به صورت نمادین نشان می‌دهد.
«آیا کسی گمان می‌کند که این اقدام سفرهای ظریف را محدود می‌کند؟ دولت‌های اروپایی و آسیایی با مقاومت برابر تحریم‌های ما سفرهای او را تسهیل می‌کنند - و باید بکنند - و این کار انزوا و حدود نفوذ ما را به صورت نمادین نشان می‌دهد. ** تحریم ظریف یعنی دروغ بودن درخواست مذاکره
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران نیز امروز (سه‌شنبه) در دیدار مدیران ارشد نظام سلامت کشور در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تحریم رهبر انقلاب اسلامی را نشانه بی‌خردی دولتمردان آمریکایی دانست و گفت: اگر آمریکایی‌ها در مذاکره صادقند چرا همزمان وزیر خارجه را تحریم می‌کنند؟
وی تاکید کرد: آنها در همه داستان‌ها سرخورده شده بودند؛ بتازگی سردرگم هم شده‌اند؛ اصلاً نمی‌دانند چه کاری باید انجام دهند. کارهای عجیب و غریبی می‌کنند که هیچ آدم عاقلی در تاریخ سیاسی دنیا انجام نداده است و اگر هم بوده آنقدر کم بوده که در ذهن ما نیست.
روحانی خاطرنشان ساخت: کاخ سفید دچار ناتوانی ذهنی شده است و نمی‌داند چه کار کند… در واقع مردم ما از این اقدامات آنها می‌فهمند که دشمن کاملاً از مسیر عقلانی خارج شده است.
رئیس جمهوری افزود: مگر آمریکایی‌ها مذاکره نمی‌خواهند اگر صادق هستند؛ چرا همزمان با مذاکره وزیر امور خارجه ایران را تحریم هم می‌کنند؟ پس معلوم است که دروغ می‌گویند.
رئیس دستگاه اجرایی خطاب به دولتمردان آمریکا گفت: حداقل مدتی صبر می‌کردید تا دنیا درباره ادعای مذاکره شما تردید کند که آیا راست می‌گوئید یا دروغ؟ بلافاصله با تحریم‌ها دروغ گویی خود را ثابت کردید که دنبال مذاکره نیستید.
«اگر شما دنبال مذاکره بودید که ما همیشه با شما مذاکره کرده‌ایم؛ مگر آقای ظریف با وزیر خارجه ترامپ آقای تیلرسون مذاکره نکرد؟ مگر در جلسات ۵ +۱ و در کمیته‌های برجام به طور منظم مذاکره نمی‌کردید؟ خودتان مذاکره را قطع کرده، عهد و پیمان را زیر پا گذاشتید و امضای خودتان را باطل و اعلام کردید ما اعتبار نداریم و دنیا به ما اعتماد نکند.»
روحانی تصریح کرد: با چنین شرایطی آیا ما دوباره با شما مذاکره کنیم؟ … ما اهل مذاکره بودیم و مذاکره کردیم و به نتیجه رسیدیم. چه کسی مذاکره و توافق را به هم زد؟
** نباید روی ترامپ حساب کرد
رفتارها و سیاست‌های لحظه‌ای رئیس جمهوری آمریکا در سیاست خارجی این کشور سبب شده تا رسانه‌های همسو با واشنگتن نیز تیغ تند انتقادهای خود را روانه کاخ سفید کنند.
«وال استریت ژورنال» بعد از سرنگونی پهپاد و واکنش‌های بعدی ترامپ به این رخداد نوشت: مهمترین مشکل سیاست خارجی ترامپ آن است که نمی‌شود روی آن حساب کرد.
«همه التهابات کنونی نتیجه خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای، بازگرداندن تحریم‌ها و انجام برخی اقدامات دیگر برای فشار وارد آوردن بر ایران است؛ ترامپ در حالی این کارها را انجام داد که متحدان کلیدیش در اروپا مخالف آن بودند؛ حتی در واشنگتن نیز دستگاه سیاست خارجی موافق آن نبود.»
ازنگاه این رسانه آمریکایی، «ترفند همیشگی ترامپ این است که مشکلات را بر روی کاغذ می‌آورد و سپس اعلام پیروزی می‌کند.»
«او هفته گذشته نیز این ترفند را پیاده کرد اما قالب قدسی به آن بخشید و گفت دست انتقام خدا بر آن بود تا به تلافی سرنگونی پهپاد ۲۰۰ میلیون دلاری ما به جمهوری اسلامی حمله کنیم اما سپس ردای روحانی به تن کرد و «شاهزاده صلح» " شد و دستور داد حمله انجام نشود!»
رسانه‌های آمریکا پیش از این گفته بودند شخصیت‌های کلیدی دولت همچون «جان بولتون» مشاور امنیت ملی و «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا پشت سر تصمیم حمله به ایران بوده‌اند.
«میشل کوزینسکی» تحلیلگر ارشد بین‌الملل شبکه سی‌ان‌ان نیز با انتقاد از سیاست‌های ترامپ بویژه اقدام و بی‌سابقه او در تحریم رهبر یک کشور، گفته: … از نگاه بسیاری از ناظران بین‌المللی، آمریکا با اقدامات تنش‌زایی که در پیش گرفته، وضعیت را به شرایط کنونی کشانده است.
«اگر آمریکا از ابتدا از برجام خارج نمی‌شد چنین مسائلی پیش نمی‌آمد.»
سم کیلی، از دیگر کارشناسان این شبکه درباره اضافه شدن نام ظریف در فهرست افراد تحریمی در روزهای آینده آن هم در حالی که آمریکا مدعی پیگیری مذاکره و رویکرد دیپلماتیک با ایران، تصریح کرد: این اقدام علیه ظریف عملاً احتمال هرگونه دیپلماسی را از بین می‌برد؛ آن هم با اعمال تحریم‌های سخت علیه دیپلمات ارشد یک کشور.
«با وجود آنکه دو کشور رابطه رسمی ندارند اما این اقدام حمله به روابط دیپلماتیک محسوب می‌شود.»
از نگاه ناظران و تحلیلگران سیاسی، سیاست‌های آمریکای ترامپ برای اقناع افکار عمومی جهان و کشورها با هدف اجماع‌سازی علیه ایران با تحریم کردن مسئولان یک کشور بویژه وزیر امور خارجه، چیزی جز ناتوانی در برابر دیپلماسی دستگاه سیاست خارجی ایران نیست. ضمن آنکه چنین تصمیمی از سوی کاخ سفید، همانا به سُخره گرفتن دیپلماسی مذاکره و حقانیت ایران در بی‌اعتمادی به دولت دمدمی مزاج ترامپ است.
نظر شما