کارشناس سوئیسی: اکنون نوبت اروپاست که گامی برای برجام بردارد

«اولیور ترنرت» رئیس مرکز پژوهشی «مطالعات امنیتی» زوریخ (ETH) در گفت وگو با روزنامه تاگس اشپیگل آلمان به تشریح اهداف ایران از اقدامات برجامی اخیر خود پرداخت.
وی رفتار ایران را خاص این کشور دانست که با اقداماتی مانند کاستن از تعهدات برجامی اش، به دنبال محک زدن طرف مقابل است.
به اعتقاد این کارشناس امنیتی، گام دوم برجامی ایران خطرناک نیست و نمی توان هدف از آن را ساخت سریع سلاح هسته ای دانست بلکه این گام، ارسال این پیام از سوی ایران است که این کشور دیگر خود را ملزم به اجرای مفاد برجام نمی داند.
ترنرت تاکید می کند که پس از گام دوم برجامی ایران، اکنون نوبت اعضای باقی مانده در توافق هسته ای است که گامی برای برآورده کردن انتظارات این کشور و نجات برجام بردارند.
وی مشکل اصلی را اعمال تحریم های آمریکا پس از خروج این کشور از برجام عنوان می کند که صادرات نفت ایران را نیز هدف گرفته است و تاکنون تلاش اروپایی ها برای کاستن از تاثیر آن بر ایران بی نتیجه بوده است.
رئیس مرکز پژوهشی مطالعات امنیتی مونیخ یادآور می شود که اگر ایران از اجرای مفاد برجام نفعی نبرد و نتواند به خواسته هایش از جمله فروش نفت و کاستن از آثار تحریم های آمریکا برسد، تمایلی به ماندن در این توافق نخواهد داشت.
وی می افزاید حتی در صورت خروج تهران از برجام، بازرسی ها از تاسیسات هسته ای ایران به دلیل عضویت این کشور در پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای ادامه خواهد یافت اما این بازرسی ها نمی تواند دسترسی هایی را که برجام در اختیار بازرسان آژانس قرار می داد، به آنها بدهد و این امر کار را مشکل خواهد کرد.
ترنرت در پاسخ به مواضع مخالفان منطقه ای ایران در خصوص اقدامات ایران گفت که آنها از ابتدا نیز با توافق هسته ای مخالف بودند و ادعا می کردند که این توافق راه را برای ساخت بمب هسته ای از سوی ایران هموار کرده است. در همین رابطه سعودی ها با بهانه قرار دادن همین مساله به دنبال دستیابی به فناوری هسته ای برآمدند.
به گفته این کارشناس برای سعودی ها بسیار دشوار خواهد بود که به سمت ساخت بمب هسته ای بروند چرا که زیرساخت های لازم برای این کار را ندارند.

گفتنی است «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه ۱۶ تیر ماه در نشست خبری مشترک با سخنگوی دولت و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی گفت: ما امروز در موعد ۶۰ روز گام اول کاهش تعهدات برجامی خودمان هستیم و از آنجایی که خواسته‌های ما درباره برجام تحقق نیافت، گام دوم خود را بر می‌داریم.

وی ادامه داد: در گام اول اعلام کردیم نسبت به ذخایر پایبندی به تعهد خود نداریم تعهد خود را نسبت به غلظت اعلام می‌کنیم. امروز نامه‌ای از سوی آقای ظریف به خانم موگرینی تهیه و نوشته شده است و بندهایی که در برجام در باره غلظت غنی‌سازی آمده است را اعلام کردیم که دیگر رعایت نمی‌کنیم و غلظت غنی‌سازی را افزایش خواهیم داد.

عراقچی تصریح کرد با این حال، حرکت ما به گونه‌ای است که فرصت برای گفت‌وگو، دیپلماسی و تعامل در این مدت فراهم شود و اگر از این فرصت استفاده نشود، نباید کسی در تصمیم ایران تردید کند که کاهش روند تعهدات ادامه می‌یابد.

مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی ایران به طرف‌های حاضر در برجام ۱۶ تیرماه به پایان رسید و اقدام تازه ایران در کاستن از تعهدات برجامی اعلام شد.