ظاهراً ائتلاف‌سازی آمریکایی‌ها برای مقابله با تهدیدات ایران تمامی ندارد. آن هم در حالی که این کشور تقریباً در اغلب کشورهای همسایه ایران پایگاه نظامی دارد. آمریکا طی ماه‌های اخیر و در راستای اعمال سیاست فشار حداکثری معافیت‌ها برای خرید نفت ایران را تمدید نکرد. و انتظار داشت با قطع منابع درامدی ایران زمینه ساز پیشبرد سیاست‌های خود علیه تهران را فراهم کند. با این حال این اقدام هم نتوانست نتیجه درخوری برای آمریکا در پی داشته باشد.
به دنبال ناکامی واشنگتن، دور تازه تنش آفرینی در خلیج فارس برای اجماع سازی علیه ایران در دستور کار قرار گرفت. حمله به کشتی‌ها در الفجیره و بعد حمله به نفتکش‌ها در نزدیکی تنگه هرمز حامل نفت ژاپن ان هم در حالی که نخست وزیر این کشور در تهران در حال رایزنی با مقامات ایرانی بودند سناریوهای پیش پا افتاده‌ای بود که نتوانست برای آمریکا دستاورد چندانی به همراه داشته باشد. بویژه آنکه مدتی بعد از حمله به نفتکش‌ها نیروی دریایی سپاه با ساقط کردن پهپاد جاسوسی آمریکایی در حریم هوایی ایران و اعلام رسمی و علنی آن اعلام کرد که ایران اگر قصد انجام کاری را داشته باشد آشکارا انجام می‌دهد.
توقیف نفتکش حامل نفت ایران در تنگه جبل‌الطارق توسط نیروهای نظامی انگلیس به درخواست‌آمریکا ظاهراً زمینه ساز تنش‌های تازه‌ای در منطقه خلیج فارس شده است اقدامی که از سوی جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ «اقدامی عالی» توصیف شد. در مقابل ایران اقدام انگلیس را راهزنی دریایی توصیف کرد و ضمن محکوم کردن‌آن اعلام کرد که اقدام انگلیسی‌ها بی پاسخ نخواهد بود. واکنش تهران موجب واهمه لندن از پاسخ تهران شد. خبرسازی‌هایی همچون گشت نیروهای دریایی ایران و تلاش آنها برای توقیف یک کشتی انگلیسی -هم سبب شد تا بهانه تازه ای برای آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها فراهم شود و در این چارچوب، مقامات آمریکایی از جدیدترین طرح‌شان برای افزایش حضور و مداخله در منطقه رونمایی کردند.
به گفته ژنرال جوزف دانفورد، فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا، این کشور در حال مذاکره با متحدانش است تا در قالب یک عملیات اسکورت و نظارت، ناوهای نظامی خود را به تنگه هرمز و باب‌المندب اعزام کند. واشنگتن در حالی از رایزنی با کشورها و متحدان آمریکا سخن گفته است؛ تنها کشوری که تاکنون به خواست آمریکا پاسخ مثبت گفته، انگلیس است تا نشان دهد در حمایت بی قید و شرط و چشم‌بسته از آمریکا همچنان پیشرو است و با فاصله بسیار در رتبه نخست قرار دارد.
حمایت لندن از واشنگتن در حالی است که در کلاف انگلیسی‌ها هزاران گره وجود دارد و داستان پرکشمکش برگزیت و مجادله‌های مربوط به انتخاب نخست‌وزیر جدید موجب شده تا آنها همچنان حمایت‌های بی‌چون و چرایی را از سیاست‌های آمریکا در خلیج فارس داشته باشند.
با وجود حمایت انگلیس از طرح جدید آمریکا، دیگر کشورها تا این لحظه در این‌باره سکوت کرده یا به دیده تردید به آن نگریسته‌اند که خود بیانگر این است که این طرح هم به سرنوشت طرح‌های ضد ایرانی قبلی دچار شود. طرحی که هر چند شکست خورده، اما می‌تواند موجب سرکیسه کردن بیشتر کشورهای منطقه شود.
سیاست‌های قرن هجدهمی آمریکا
«نصرت‌الله تاجیک»، سفیر اسبق ایران در اردن در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره با ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی برای حفظ امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس به منظور مقابله با ایران گفت: من نسبت به تشکیل این ائتلاف خوش‌بین نیستم و تشکیل آن را بعید می‌دانم. با این وجود، اعلام تشکیل این ائتلاف، نشأت گرفته از افکار متناقض ایالات متحده است و نشان می‌دهد آمریکا راهبرد شفاف، مدون، پخته و مشخصی درباره منطقه ندارد.
وی با بیان آمریکایی هر روز یک نسخه‌ای در مورد منطقه می‌پیچند، اظهار داشت: ترامپ از یک طرف شعار «اول آمریکا» را سر می‌دهد و از بازگشت نیروها به کشور و صرف بودجه و منابع برای بازسازی ایالات متحده سخن می‌گوید ولی از سوی دیگر، از طرح‌هایی رونمایی می‌کند که هم نیازمند منابع مالی زیاد است و هم نیروی انسانی و احتمالاً دردسرهایی را به همراه خواهد داشت.
این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه با بیان اینکه افکار و سیاست‌های قرن هجدهمی دولتمردان آمریکا موجب تشدید بحران‌ها می‌شود، تصریح کرد: اگر آمریکا از این طرح برای سرکیسه کردن بیشتر کشورهای منطقه سخن می‌گوید، این یک مسئله جداست اما اگر هدفش واقعاً ایجاد امنیت در تنگه هرمز و خلیج فارس است، این کار را خود کشورهای منطقه هم می‌توانند انجام دهند و حضور نیروهای بیگانه نه تنها این امنیت را ایجاد نمی‌کند بلکه موجب ناامنی و افزایش تنش‌ها می‌شود.
تاجیک ادامه داد: مگر آمریکایی‌ها سالانه میلیاردها دلار تسلیحات و تجهیزات نظامی خود را به کشورهای منطقه نمی‌فروشند. کاربرد این سلاح‌ها برای چیست؟ اگر برای حفظ امنیت است، دیگر ایجاد ائتلاف معنا پیدا نمی‌کند.
نمود ائتلاف ضدداعش آمریکا دستیابی تروریست‌ها به جدیدترین سلاح‌های آمریکایی بود
وی با اشاره به اقدام پیشین آمریکا برای ایجاد ائتلاف ضدداعش خاطرنشان کرد: ایجاد ائتلاف نیازمند همکاری، آموزش، برنامه‌ریزی و فرهنگ مشترک است و تجربه دو دهه گذشته نشان داده ایجاد ائتلاف‌های نظامی ناموفق بوده است. آمریکا ائتلافی را برای مقابله با داعش ایجاد کرد اما آن ائتلاف، نه عملیات مشترک داشت و نه هدف واحدی را دنبال می‌کرد و تنها نمود آن انجام چند عملیات توسط آمریکایی‌ها و دست یافتن داعشی‌ها به جدیدترین سلاح‌های آمریکا بود.
سفیر اسبق ایران در اردن افزود: آمریکا با ایجاد این ائتلاف می‌خواهد هم خود و هم ایران را در سرتیتر اخبار رسانه‌ها نگه دارد و هم بگوید که ایران عامل ناامنی است اما بعید است که بتواند این ائتلاف را تشکیل دهد.
تاجیک درباره همراهی انگلیس در تشکیل این ائتلاف ابراز داشت: انگلیس با وزنه‌ای که به نام برگزیت بر پایش بسته شده، بعید است تا مدت‌ها توان عرض اندام و تحرک خارجی را داشته باشد. آنها با موجی از مشکلات داخلی و خارجی روبه‌رو هستند و برگزیت عمده توان و انرژی‌شان را می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه انگلیس فاقد شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری در ائتلاف ادعایی آمریکا هست، بیان کرد: اگر آنها نیز مانند آمریکایی‌ها به فکر سرکیسه کردن کشورهای منطقه هستند، این کار در حال انجام شدن است و فقیرتر کردن کشورهای منطقه دیگر عملی نیست.
آمریکا و انگلیس درصدد القای ناامنی در خلیج فارس هستند
«رضا میرابیان»، کارشناس مسائل خلیج فارس هم در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به ادعای آمریکا و انگلیس مبنی بر تلاش قایق‌های سپاه پاسداران برای توقیف یک کشتی انگلیسی و تشکیل ائتلافی برای مقابله با ایران در تنگه هرمز و خلیج فارس گفت: اخبار منتشر شده طی روزهای گذشته از سوی آمریکا و انگلیس درباره توقیف نفتکش حامل نفت ایران در راستای سیاست‌های این دو کشور مبنی بر ناامن جلوه دادن و وجود بی‌ثباتی تنگه هرمز و خلیج فارس از سوی ایران است.
وی ادامه داد: چند روز قبل ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده مدعی شد این کشور مایل است برای تضمین امنیت کشتیرانی در آب‌های خلیج فارس و تنگه‌های هرمز و باب المندب و همچنین مقابله با ایران، یک ائتلاف بین‌المللی تشکیل دهد. او ادامه داد که در این باره آمریکا در حال مذاکره با برخی از کشورها است که تاکنون تنها انگلیس به این درخواست پاسخ مثبت داده است.
این کارشناس مسائل خلیج فارس با بیان اینکه آمریکا و انگلیس با انتشار این اخبار فضاسازی کرده و می‌خواهند شرایط را به گونه‌ای جلوه دهند که تنگه هرمز و خلیج فارس ناامن است، اظهار داشت: فضاسازی آمریکا و انگلیس در حالی است که هیچ حادثه‌ای طی روزهای گذشته رخ نداده و کشتی‌ها به راحتی در حال تردد از این منطقه استراتژیک هستند. در واقع، این فضاسازی‌ها برای آن است که آمریکا و انگلیس بتوانند مشروعیت و بهانه حضور نظامی در این منطقه را پیدا کنند.
میرابیان افزود: اخبار منتشر شده درباره ادعای اخیر واشنگتن و لندن درباره کشتی انگلیسی بر مبنای به چالش کشیدن این سخن ایران است که گفته بود که اقدام انگلیس در توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبل‌الطارق بی‌پاسخ نخواهد ماند.
وی در تشریح ائتلاف مدنظر آمریکا و انگلیس برای حضور در تنگه هرمز و خلیج فارس تصریح کرد: این ائتلاف مکانیزمی شبیه اقدام آمریکا در دهه ۶۰ دارد که نفتکش‌ها یا پرچم آمریکا را می‌زدند یا یک ناو آمریکایی آنها را اسکورت می‌کرد و ادعایشان بود که اگر کشتی‌ها تحت اسکورت آمریکا نباشند یا پرچم آمریکا را نزنند، امنیت نخواهند داشت.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه ادعای آمریکا و انگلیس در حالی است که همه کشتی‌ها در تنگه هرمز و خلیج فارس به راحتی و سلامتی در حال تردد هستند، خاطرنشان کرد: ایران از قرن‌ها پیش حافظ امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس بوده و آنچه امنیت این منطقه حساس و استراتژیک را زیر سوال می‌برد، اقدامات نیروهای بیگانه فرامنطقه‌ای است که با حضور و فعالیت‌هایشان موجب بی‌ثباتی و القای ناامنی می‌شوند.
میرابیان اضافه کرد: آمریکا و انگلیس با تشکیل ائتلاف در تنگه هرمز و خلیج فارس می‌خواهند مشروعیت حضور ایران در این مناطق را زیر سوال برده و ایران را عامل ناامنی و مقصر بی‌ثباتی در منطقه معرفی کنند در حالی که این طرح همانند طرح‌های پیشین شکست خورده باقی خواهد ماند و ایران از طریق مکانیزم‌های خاص خود به آن پاسخ می‌دهد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کشورهای دیگر در ایجاد این ائتلاف آمریکا را همراهی خواهند کرد؟ ابراز داشت: پذیرش برای حضور در این ائتلاف کار بسیار سختی است. روسیه و چین تاکنون با این مسئله مخالفت خود را اعلام کرده‌اند. اتحادیه اروپا با تردید به این مسئله نگاه می‌کند زیرا آنها نمی‌خواهند وارد مسئله و شرایطی شوند که احتمال دارد منجر به درگیری طرفین شود و به همین خاطر، محتاطانه عمل می‌کنند.
این کارشناس مسائل خلیج فارس دلیل همراهی انگلیس با این پیشنهاد آمریکا را به دلیل شرایط داخلی این کشور دانست و بیان کرد: دو نامزد تصدی پست نخست‌وزیری هم‌اکنون در حال رقابت با یکدیگر هستند. از سویی، انگلیس از اتحادیه اروپا در حال خارج شدن است طبیعی است که این کشور به آمریکا نزدیک‌تر شود. در چنین شرایطی، نامزدهای نخست‌وزیری برای جلب حمایت آمریکا در حال تلاش هستند و دلیل حضورشان در این ماجراجویی نیز به همین خاطر است.
میرابیان با بیان اینکه احتمال دارد سعودی‌ها به این ائتلاف بپیوندد، یادآور شد: بعید است اماراتی‌ها با توجه به شکستی که در یمن خورده و در حال خارج کردن نیروهایشان از یمن هستند، بخواهند وارد این ائتلاف شوند.
نظر شما