سرانجام سفیری که واقعیت را گفت

ماجرای درز گزارش‌های محرمانه «کیم داراک» سفیر مستعفی انگلیس این روزها به سر خط بسیاری از اخبار رسانه‌های بین المللی تبدیل شده چراکه اطلاعاتی به لندن ارسال می‌کرد که برگرفته از مشاهدات واقعی خود در واشنگتن بود.

کیم داراک که از دیپلمات های ارشد بریتانیا به شمار می رود؛ نقش موثر و مهمی را در انجام سفر دونالد ترامپ به انگلیس در ماه گذشته میلادی را ایفا کرد و سرانجام او که رییس جمهوری آمریکا را فردی " بی منطق و بی کفایت " خوانده بود؛ با فشار دولت ترامپ مجبور به استعفا از سمت خود شد.

همچنین سفیر انگلیس، علت تصمیم ترامپ در خروج از توافق چندجانبه و بین المللی برجام را به دلایل شخصی و اینکه برجام توسط اوباما توافق شده، خوانده است. اما ورای این ماجرا، ویژگی‌های ذکر شده این پرسش را بار دیگر به افکار عمومی کشانده که رئیس جمهوری آمریکا دارای چه ویژگی‌های شخصیتی است؟

**ترامپ و ماجرای سفیر انگلیس

هفته نامه " ساندی میل " درست یک هفته پیش بخشی از گزارش محرمانه داراک به لندن را منتشر کرد که او در آن، ترامپ را فردی بی عرضه و بی کفایت توصیف و تصریح کرد که ریاست جمهوری وی ممکن است به رسوایی ختم شود.

سفیر سابق انگلیس در آمریکا، همچنین مناقشه داخلی در کاخ سفید را به مثابه "چاقو کشی" توصیف کرد.

در بخشی از گزارش داراک، ادعای ترامپ مبنی بر عقب نشینی از اقدام تلافی جویانه علیه ایران در پی سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا نیز زیر سوال رفته بود.

به دنبال انتشار این گزارش‌ها، ترامپ حملات لفظی علیه سفیر انگلیس و نخست وزیر این کشور را شدت بخشید. او در مورد داراک نوشت: من سفیر را نمی‌شناسم اما در آمریکا محبوب نیست و درباره او نظرات خوبی وجود ندارد. ما دیگر با او کاری نداریم.

این تحولات سبب شد تا او از مقام خود کناره گیری کند و در استعفانامه خود چنین نوشت: از زمان درز اسناد رسمی از این سفارتخانه، گمانه زنی‌های بسیاری در مورد موقعیت من و زمان باقی مانده به عنوان سفیر مطرح شده است.

داراک افزود: می‌خواهم به این گمانه زنی‌ها پایان دهم. وضع کنونی، انجام این نقش را طبق خواستم برای من غیرممکن می‌کند.

وی گفت: اگرچه قرار نیست پست من تا پایان این سال به پایان رسد، معتقدم که در شرایط کنونی، روش مسؤولانه این است که امکان انتصاب سفیری جدید فراهم شود.

اما ساندی میل با انتشار بخش دیگری از گزارش محرمانه کیم داراک سفیر مستعفی انگلیس در واشنگتن نوشت: دونالد ترامپ به دلیل خصومت با باراک اوباما از برجام خارج شد.

به گزارش این نشریه انگلیسی، داراک این مطلب را پس از سفر بوریس جانسون وزیر امور خارجه وقت انگلیس به واشنگتن در سال ۲۰۱۷ میلادی گزارش کرده بود. جانسون در این سفر تلاش کرد تا مانع خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران شود.

وی در گزارش خود به دفتر نخست وزیری انگلیس، تصمیم ترامپ را یک خرابکاری دیپلماتیک تعبیر کرده و گفته بود که رئیس جمهوری آمریکا به دلایل شخصی و اینکه برجام توسط اوباما توافق شده، از آن خارج شد.

این دیپلمات کهنه کار انگلیسی که چهارشنبه گذشته از سمت خود استعفا کرد، گفته بود که در میان مشاوران نزدیک رئیس جمهوری آمریکا، شکاف به وجود آمده و کاخ سفید راهبرد مشخصی برای بعد از برجام ندارد.

توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید اما پس ار روی کار آمدن دولت ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ از آن خارج شد.

** واکنش‌ها به ماجرای سفیر

به دنبال انتشار این گزارش‌ها، ترامپ حملات لفظی علیه سفیر انگلیس و نخست وزیر این کشور را شدت بخشید و در توئیتی درباره «ترزا می» نوشت: بسیار منتقد نحوه مدیریت برگزیت از سوی انگلیس و نخست وزیر ترزا می بوده‌ام. او و نمایندگانش چه وضع به‌هم ریخته‌ای ایجاد کرده‌اند. به او گفتم که این کار چگونه باید انجام شود اما او تصمیم گرفت راه دیگری را برود.

ترامپ در مورد داروک نیز نوشت: من سفیر را نمی‌شناسم اما در آمریکا محبوب نیست و درباره او نظرات خوبی وجود ندارد. دیگر با او کاری نداریم. خبر خوب برای انگلیس شگفت‌انگیز آن است که به زودی نخست وزیر جدیدی خواهد داشت. از سفر رسمی باشکوهم به انگلیس در ماه گذشته کاملاً لذت بردم و بیشتر از همه تحت تأثیر ملکه قرار گرفتم.

در واکنش به این اظهارات، جرمی هانت وزیر امور خارجه انگلیس نیز سخنان دونالد ترامپ را شرم آور خواند. وی در توئیتر نوشت: دونالد ترامپ صریح صحبت می‌کند پس من هم اعلام می‌کنم: اظهارات او در باره نخست وزیر و کشور من شرم آور و اشتباه است.

مجلس عوام انگلیس هفته گذشته دوبار پیرامون تنش‌های لفظی میان مقام‌های انگلیس و آمریکا نشست فوق العاده تشکیل داد. «جان برکو» رئیس مجلس عوام او را یک کارگزار فوق العاده معرفی کرد و «آلن دانکن» معاون وزیر امور خارجه انگلیس از استعفای اجباری داراک عمیقاً ابراز تأسف کرد.

او با ایراد سخنانی در مجلس گفت: کیم بدرستی حمایت کامل نخست وزیر و کل اعضا کابینه را دریافت کرد اما تصمیم گرفت که برای کاهش فشارها بر خانواده و همکارانش و اینکه رابطه انگلیس و آمریکا را حفظ کند، از مقام خود کنار برود.

اما این ماجرا، بار دیگر چشم‌ها را به سمت روانشناسی سیاسی ترامپ سوق داد و این پرسش که ترامپ چگونه تصمیم می‌گیرد و الگوهای رفتاری او از چه مولفه‌هایی تشکیل شده است.

**روانشناسی سیاسی ترامپ

تجربه تاریخی نشان می‌دهد که عامل بروز بسیاری از فجایع تاریخی، عارضه روانی برخی از رهبران کشورها بوده است. در این میان بخشی از کنشگران سیاسی را افرادی با اختلال‌های روانی چون اقتدارگرایی، خود شیفتگی، خودبزرگ بینی و… تشکیل می‌دهند. سیاستمدارانی که تصویر واقعی از خود و جهان بیرون ندارند و در پی سلطه جویی و تحمیل اراده خود هستند.

یکی از شخصیت‌هایی که در سال‌های اخیر به قدرت رسیده و الگوی رفتاری اش شباهت زیادی به رهبران ویرانگر تاریخی دارد؛ «دونالد ترامپ» چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا است.

«سعید عبدالملکی» عضو هیأت علمی دانشگاه و پژوهشگر مطالعات روانشناسی سیاسی در این باره می‌گوید: رامپ نماد نوعی خودشیفتگی له شده آمریکایی است، او فردی معامله‌گر است و «هنر معامله‌گری» را خوب می‌داند نگاه بازاری به جوامع و کشورها دارد تا نگاه انسانی، و از چشم‌انداز کالا محور به جوامع و اتفاقات نگاه می‌کند.

به گفته عبدالملکی، هدف ترامپ از اتخاذ سیاست تهدید و تطمیع (چماق و هویج) چیزی جز فشار و فرسایش روانی طرف مقابل نیست. او این سیاست را آنقدر ادامه می‌دهد که طرف مقابل دچار فروپاشی روانی- ذهنی و درماندگی و تسلیم شود.‌ هدف ترامپ از اتخاذ سیاست تهدید و تطمیع (چماق و هویج) چیزی جز فشار و فرسایش روانی طرف مقابل نیست. او این سیاست را آنقدر ادامه می‌دهد که طرف مقابل دچار فروپاشی روانی- ذهنی و درماندگی و تسلیم شود.

در کشاکش رقابت‌های انتخاباتی و پس از پیروزی ترامپ، بارها از سوی متخصصان روانشناسی و علوم رفتاری در آمریکا انتشار نامه و درج مطالبی در رسانه‌های این کشور صورت گرفت؛ نوشته‌هایی که محتوای آن هشدار در خصوص سلامت روانی رئیس جمهوری آمریکا و درگیری وی با بیماری «خودشیفتگی بدخیم» بود.

جست و جو میان گزارش‌های پرشماری که در روزنامه و رسانه‌های مختلف و بعضاً معتبر در مورد روانشناسی ترامپ انتشار یافته ویژگی‌هایی چون «برون گرایی شدید»، «چانه زنی خستگی ناپذیر»، «ناسازگاری»، «متمایل به بازیگری» و «خودنمایی» را برای رئیس جمهوری آمریکا برمی شمرد.

دیگر ویژگی ترامپ را می‌توان «خشمی غیرمعمول» دانست که در وجود وی نهادینه شده و گاه شعله ور می‌شود. همین خشم درآمیخته با «غلیان احساسات» بود که به نوشته برخی رسانه‌های آمریکایی سبب صدور دستور حمله موشکی آمریکا به پایگاه هوایی «الشعیرات» سوریه در اواسط فروردین ماه امسال شد.

نمونه دیگر نمایش خشم رئیس جمهوری آمریکا مربوط به تصاویری است که اوایل تابستان در صفحه توئیتر او منتشر شد. ترامپ در این تصاویر در حاشیه رینگ کشتی کج، فردی را که لوگوی خبرگزاری «سی.ان.ان» روی سرش نمایش داده می‌شد مورد ضرب و شتم قرار داد تا عصبانیت خود را از رسانه‌هایی که دروغگو و متقلب می‌خواند آشکار سازد.

نگاه برخی رسانه‌ها به روانشناسی رئیس جمهوری آمریکا معطوف به بررسی «زبان بدن» ترامپ در کمپین‌های انتخاباتی و دیدار وی با مقامات دیگر کشورها بوده است. به عنوان مثال، روزنامه گاردین بخش عمده موفقیت ترامپ را مربوط به شیوه‌های غیرمتعارف حرکات بدن و حالات چهره وی توصیف می‌کند.

نکته دیگری که رفتارهای ترامپ را به دور از قاعده متداول نقش و جایگاه وی به تصویر می‌کشد مداخله دادن اعضای خانواده در امور ریاست جمهوری است. پس از آنکه «جرد کوشنر» داماد و مشاور ارشد ترامپ به عنوان مسؤول مذاکرات سیاسی- اقتصادی آمریکا با برخی از کشورها تعیین شد. از دید برخی ناظران، رفتارهایی از این دست بی اعتمادی ترامپ به سیاستمداران و دولتمردان آمریکایی و در عین حال گرایشات خانوادگی وی را نمایان می‌سازد.