پیشنهاد تغییر نام پایتخت را"قاسم ژومارت توکایف" رئیس جمهوری جدید قزاقستان که در زمان تصویب این پیشنهاد کفیل ریاست جمهوری بود همزمان با ادای سوگند به عنوان رئیس جمهوری موقت مطرح کرده بود. توکایف روز چهارشنبه ۲۹ اسفند ماه سال گذشته در مراسم ادای سوگند به عنوان کفیل ریاست جمهوری این پیشنهاد را مطرح کرد و گفت که این کار به نوعی تشکر از خدمات نورسلطان نظربایف رئیس جمهور پیشین است. توکایف گفت: ما باید نام او (نظربایف) را ابدی کنیم، ضروری می دانم که نام نورسلطان ابیشویچ نظربایف سیاستمدار کبیر معاصر و نخستین رئیس جمهوری قزاقستان ابدی شود. توکایف خاطرنشان کرد که پیش از این نیز نمایندگان مجلس در اواخر سال ۲۰۱۶ در بیست و پنجمین سالکرد استقلال قزاقستان همین پیشنهاد را مطرح کرده بودند. توکایف همچنین پیشنهاد کرد تندیسی در پایتخت قزاقستان برای نظربایف ساخته شود و عنوان قهرمان ملی به رئیس جمهوری پیشین اعطا شود.
توکایف کمتر از سه ماه بعد در روز چهارشنبه ۲۲ خرداد ماه امسال پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ضمن ادای سوگند، رسماً دومین رئیس جمهوری تاریخ این کشور شد. ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری قزاقستان روز یکشنبه ۹ ژوئن (۱۹ خرداد) با حضور هفت نامزد برگزار شد توکایف با ۷۱ درصد آرا، پیروز این انتخابات شد.
** میراث ریاست جمهوری ۳۰ ساله نظربایف در شهر نورسلطان
نورسلطان نظربایف ۷۹ ساله که از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ریاست کشور نفتخیز قزاقستان را ابتدا به عنوان رهبر کمونیستی و سپس به عنوان رئیس جمهوری پس از استقلال قزاقستان به مدت نزدیک به ۳۰ سال بر عهده داشت، روز سه شنبه ۲۸ اسفند سال گذشته در اقدامی غیرمنتظره در اظهاراتی تلویزیونی استعفای خود را از این سمت اعلام کرد. نظربایف در عین حال سمت رئیس شورای امنیت ملی و رهبری حزب حاکم "نور اوتان" را همچنان در اختیار خواهد داشت و انتظار می رود همچنان در پشت صحنه سیاست در قزاقستان قدرت و نفوذ زیادی داشته باشد.
شهر نورسلطان درحاشیه رودخانه "ایشیم" در شمال قزاقستان قرار دارد. نورسلطان از سال ۱۹۹۷ که نظربایف پایتخت را به این شهر منتقل کرد تا کنون به یکی از مدرن ترین شهرهای آسیای میانه تبدیل شده است. طرحی کلی شهر نورسلطان را یک معمار ژاپنی تهیه کرده است. این شهر محل استقرار پارلمان، دادگاه عالی و کاخ ریاست جمهوری و چندین سازمان دولتی است. در این شهر ساختمانها و برج های زیادی با معماری مدرن خودنمایی می کنند. نظربایف با انتقال پایتخت از آلماتی در جنوب به نورسلطان در شمال قزاقستان، این شهر معروف به زمستانهای سخت را به نمونه ای معماری مدرن تبدیل کرد. آلماتی بزرگترین شهر قزاقستان است که درسالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ پایتخت این کشور بود.
نورسلطان دومین شهر بزرگ قزاقستان است که بنا بر آمار سپتامبر ۲۰۱۷ جمعیت این شهر حدود یک میلیون و ۳۰ هزار نفر بوده در حالی که جمعیت آن در سال ۲۰۰۲ کمتر از نیم میلیون نفر بود. ۶۵ درصد جمیعت این شهر قزاق، ۲۳ درصد روس، ۳ درصد اوکراینی، حدود ۲ درصد تاتار و ۱.۵ درصد آلمانی هستند و حدود ۵ درصد نیز از قومیتها و نژادهای دیگر هستند. کارگران مهاجر از سرتاسر قزاقستان و حتی کشورهای همسایه مانند ازبکستان و قرقیزستان جذب شهر نورسلطان شده اند و این مساله موجب جذب قزاقها و تغییر ترکیب جمعیتی این شهر شده که در گذشته اکثریت جمعیت آن از نژاد اسلاو بودند. اسلام دین غالب در شهر نورسلطان است اما معتقدان به ادیان مسیحی عمدتاً ارتدوکس روسی، یهودی و بودایی نیز در این شهر ساکن هستند.
(مسجد نورسلطان در شهر نورسلطان پایتخت قزاقستان)
اقتصاد شهر نورسلطان بر پایه تجارت، تولیدات صنعتی، حمل ونقل، ارتباطات و ساخت و ساز استوار است. مرکز مالی بین المللی نورسلطان در ژوییه ۲۰۱۸ گشایش یافت و به یکی از مراکز خدمات مالی در آسیای مرکزی تبدیل شده است. این شهر در سال ۲۰۱۸ حدود ۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کرد که یک حدنصاب بی سابقه برای این شهر بود.
شهر نورسلطان همچنین به محلی برای مذاکرات دیپلماتیک تبدیل شده و میزبان مذاکرات بین دولت و مخالفان سوریه بود و همچنین قرار است دوازدهمین کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی سال ۲۰۲۰ در این شهر برگزار شود. این شهر از سال ۲۰۰۳ نیز میزبان کنگره ادیان جهانی بوده که با هدف بحث درباره همزیستی ادیان و مبارزه با تروریسم برگزار شده است.
شهر آلماتی قزاقستان نیز در اواخر سال ۹۱ و اوایل سال ۹۲ میزبان دو دور گفتگوهای هسته ای بین ایران و کشورهای گروه ۱+۵ بود.
(مرکز تجاری برج امرالد، مرتفع ترین ساختمان در شهر نورسلطان قزافستان)
** حواشی تغییر نام شهر آستانه به نورسلطان
برخی رسانه های غربی در پی پیشنهاد تغییر نام شهر آستانه در گزارشهایی مدعی شدند که اعتراضات محدودی در آلماتی و دیگر شهرها انجام شده است هرچند منابع محلی برگزاری چنین اعتراضاتی را تائید نکرده اند. همچنین برخی گزارشها حاکی از امضای یک طومار اینترنتی برای درخواست از کفیل ریاست جمهوری، پارلمان و حزب "نور اوتان" به منظور مباحثات عمومی و رای گیری از مردم پیش از تغییر نام شهر آستانه بود. این گزارشها حاکی بود که طومار مزبور را مدت ۲۴ ساعت حدود ۳۶ هزار نفر امضا کرده بودند. همچنین در یک نظرسنجی اینترنتی با شرکت حدود ۴ هزار نفر اکثریت رای دهندگان با تغییر نام مخالفت کردند هرچند معلوم نیست این نظرسنجی اینترنتی تا چه حد قابل استناد به عنوان نظر مردم قزاقستان باشد.
مخالفان تغییر نام شهر آستانه همچنین از شخصیت تخیلی "بورات" در آثار یک طنزپرداز انگلیسی استفاده کردند و مدعی شدند: در قزاقستان بورات نسبت به قزاقستان واقعی دیوانگی کمتر بود! برخی کاربران رسانه های اجتماعی در کشور روسیه نیز به این تغییر نام واکنش نشان دادند و نام نورسلطان را به عناوین برخی فیلم های پرطرفدار اضافه کردند.
اما انتقادهای حاشیه ای از تغییر نام آستانه به نورسلطان در حالی است که مدافعان این اقدام نیز تاکید می کنند که نامگذاری پایتختها به نام رهبران سیاسی امر بی سابقه ای نیست. "جانی بیک بیکتمیسوف" (JANIBEK BEKTEMISSOV ) از کارشناسان موسسه دیپلماسی قزاقستان ، تغییر نام پایتخت قزاقستان را راهی مناسب برای گرامیداشت نخستین رئیس جمهوری دوران استقلال این کشور می داند و به عنوان یک نمومه تاریخی مهم به نامگذاری شهر واشنگتن پایتخت ایالات متحده آمریکا به نام "جرج واشنگتن" اولین رئیس جمهوری آن کشور اشاره می کند. در اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه کنونی ، مقامات برای گرامیداشت یاد "میخاییل کالنین" یکی از رهبران انقلاب بلشویکی ، نام شهر "کونیگزبرگ" (Königsberg) را به "کالنینگراد" تغییر دادند . در کشور هند نیز پس از استقلال این کشور نام بیش از ۱۰۰ شهر تغییر کرده است. نام پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو هم که قبلاً به نام یک پادشاه بلژیکی بود در دهه ۱۹۶۰ میلادی به کینشازا تغییر کرد. نام پایتخت موزامبیک هم پس از استقلال در سال ۱۹۷۵ به ماپوتو تغییر کرد.
نظر شما