شناسایی ژن‌های مرتبط با ناتوانی ذهنی سرعت گرفت

به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به منظور بررسی عملکردی ژن‌های موثر در بروز ناتوانی ذهنی با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ یک آزمایشگاه مطالعاتی و پژوهشی در مرکز تحقیقات ژنتیک دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی ایجاد و راه‌اندازی شد.

حسین نجم‌آبادی رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل پیدایش ناتوانی ذهنی، اختلالات و نارسایی‌های ژنتیکی است، بیان کرد: بیشتر موارد ناتوانی‌های ذهنی منشاء ژنتیکی و تک ژنی دارند و اختلال در ژن‌های مرتبط با سیستم عصبی سبب ناتوانی ذهنی می‌شود. 

وی ادامه داد: شناسایی ژن‌های مرتبط با ناتوانی ذهنی و به خصوص "ناتوانی ذهنی اتوزومال مغلوب " که به دلیل ازدواج‌های خویشاوندی در ایران شایع‌تر است، اهمیت فراوانی دارد و مطالعات متعددی در این زمینه از 15 سال پیش در مرکز تحقیقات ژنتیک آغاز شده است. 

این مقام علمی اضافه کرد: در همین راستا و با هدف بررسی عملکردی ژن‌های جدیدی که در ارتباط  با ناتوانی ذهنی توسط این مرکز شناسایی شده‌اند، یک آزمایشگاه تحقیقاتی در مرکز تحقیقات ژنتیک و با اجرای طرحی پژوهشی تحت حمایت ستاد توسعه علوم شناختی معاونت علمی و فناوری و توسط تیمی سه نفره از پژوهشگران مرکز تحقیقات ژنتیک ایجاد و راه اندازی شد.

وی همچنین گفت: تلاش می‌شود در جریان فعالیت‌های پژوهشی در این آزمایشگاه، مدل حیوانی ژن‌های مرتبط با ناتوانی ذهنی در "دروزوفیلا ملانوگاستر" (مگس سرکه، مگس میوه) که گونه‌ای "مگس " از راسته "دو بالان " است و در حدود 75 درصد تشابه ژنی با انسان دارد با هدف شناسایی ژن‌های قطعی مرتبط با فعالیت‌های مغزی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.  

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی با اشاره به اینکه در این طرح مطالعاتی و پژوهشی، بررسی ساختاری و عملکردی مشابه ژن‌های انسانی مرتبط با ناتوانی ذهنی در  مدل "مگس سرکه" انجام می‌پذیرد، گفت: در این تحقیقات مغز " مگس سرکه "  از نظر ساختاری و نیز رفتار بویایی آن مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.

نجم‌آبادی خاطرنشان کرد: با انجام این طرح تحقیقاتی با عنوان مطالعات عملکردی جهت تعیین ژن‌های اصلی ایجادکننده ناتوانی ذهنی اتوزومال مغلوب، امید است ژن های اصلی وابسته به فعالیت‌های مغزی و مسیرهای مرتبط با آن‌ها که در عملکرد نورون‌های مغزی و بروز اختلالات شناختی موثر هستند، شناسایی شوند.

وی با تاکید بر اهمیت انجام این طرح پژوهشی گفت: در نظر است آزمایشگاه تحقیقاتی "مگس سرکه"  برای فعالیت‌های گسترده‌تر پژوهشی توسعه یابد.