جراحی زیبایی، حراجی خودباوری

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، درصد گرایش افراد و به ویژه جوان ترها به تغییر در ظاهر خود به وسیله عمل زیبایی روز به روز در حال افزایش است. عمل زیبایی یکی از انواع جراحی پلاستیک است که از گذشته، کم و بیش توسط پزشکان متخصص انجام می شده، البته در ابتدا هدف از انجام چنین عمل‌هایی رفع ایرادهای اساسی در چهره یا بدن افراد متقاضی یا ترمیم نواقص ایجاد شده در ظاهر افراد بر اثر حوادثی چون سوختگی بوده است‌. در جوامع امروزی زیبایی و معیارهای تعیین کننده آن به نسبت سال‌های گذشته تغییرات چشم گیری داشته است. اگر چه نمی‌توانیم میل ذاتی انسان به زیبایی را انکار کنیم اما این گرایش ذاتی را نیز نمی‌توان توجیه مناسبی برای تعداد بی شمار عمل‌های زیبایی دانست. در همین حال، بر خلاف تصورات رایج، ایران رکورد دار تعداد عمل‌های زیبایی در جهان نیست و بر اساس تازه‌ترین گزارش انجمن بین المللی جراحی پلاستیک (ISAPS)، سه کشور آمریکا، برزیل و کره جنوبی پیشتازان این عرصه هستند، هر چند نام ایران نیز در ردیف ده کشور صدرنشین این جدول دیده می‌شود.

«خود زشت انگاری»؛ اختلالی به سود کلینیک‌های زیبایی

همه انسان‌ها ممکن است در طول زندگی نواقص ظاهری را تجربه کرده باشند. فرقی نمی‌کند ایرادات ظاهری چقدر به چشم می آیند. خود زشت انگاری اختلالی است که کوچک‌ترین نواقص را در دید بیماران بزرگ نمایی می‌کند. این اختلال روانی افراد مبتلا را ساعت‌ها جلوی آینه نگه می‌دارد بطوریکه آنان روزانه چندین ساعت به نواقص ظاهری خود می‌اندیشند و رنج می‌برند. این افراد همواره از ترس مورد قضاوت قرار گرفتن، مشکلات ظاهری خود را از دید سایرین پنهان می‌کنند و در بسیاری از موارد برای حذف همیشگی آنها به جراحی زیبایی روی می‌آورند. هر چند عمل زیبایی از آن جهت که می‌تواند چهره و یا اندام را به ایده آل های ذهنی افراد نزدیک سازد و آنها را از معضلی که موجب ناراحتی شأن می‌شود تا حدی رهایی بخشد، اما افراط در تغییرات چهره یا بدن به وسیله عمل جراحی می‌تواند سبب عوارض جبران ناپذیری شود که افراد پیش از رفتن زیر تیغ جراحی از آنها بی خبرند. کما اینکه بسیاری از کسانی که به هر دلیل تن به عمل‌های زیبایی داده اند از نتایج به دست آمده ابراز نارضایتی می‌کنند و تمایل دارند به حالت طبیعی و اولیه خود بازگردند. همچنین از آنجایی که ریشه سندروم خود زشت انگاری در ایرادهای بزرگ یا کوچک ظاهری نیست، بلکه در نوعی اختلال روانی است، بهبود نواقصی که افراد فکر می‌کنند در صورت یا بدنشان وجود دارد به وسیله جراحی نمی‌تواند موجب احساس خرسندی و رضایت در این بیماران شود. نتیجه آنکه ممکن است بعضی از آنها به امید دستیابی به ظاهری زیبا و بی نقص و یا احساس رضایت درونی تصمیم بگیرند چندین عمل جراحی دیگر را هم امتحان کنند. در این میان تعداد کلینیک‌های زیبایی همواره رو به افزایش است؛ کلینیک‌هایی که برخی از آنها در سال‌های گذشته به علت انجام تخلفات و یا فعالیت غیر قانونی پلمپ شده اند؛ کلینیک‌هایی که در بازار داغ و متلاطم عمل‌های زیبایی، این روزها درآمدهای میلیونی نصیبشان می‌شود.

تبلیغات رسانه‌ای اعتماد به نفس را پایین می‌آورد

هر چند اعتماد به نفس، ریشه در باورهایی دارد که فرد در نتیجه تجربه‌های گذشته به آن می‌رسد اما عوامل محیطی نیز می‌توانند در افزایش یا کاهش اعتماد به نفس مؤثر باشند. از اینرو، تبلیغات گسترده رسانه‌ای و از جمله آن فضای مجازی می‌تواند احساس زشت بودن را در مخاطبان القا کند و در نتیجه اعتماد به نفس فرد را پایین آورد. این روزها در صفحات مجازی، روزنامه‌ها و مجلات تبلیغات انواع عمل زیبایی به چشم می‌خورد؛ عمل‌هایی که نام بعضی از آنها مانند عمل بینی، تزریق ژل و بوتاکس‌، زاویه سازی فک و پیکرتراشی ممکن است به گوش آشنا باشد و تعدادی از آنها در دسته عمل‌های زیبایی غیر متعارف جای می‌گیرند. به طور مثال عمل چشم گربه‌ای، تغییر فرم گوش یا همان عمل گوش الاغی!، کاشت نگین در چشم و یا تغییر دائمی رنگ چشم از جمله عمل‌های زیبایی هستند که کمتر شناخته شده اند. اگر چه بعید به نظر می‌رسد جراحی‌های غیرمتعارف متقاضی چندانی داشته باشد اما واقعیت این است که بعضی از مراجعین کلینیک‌های زیبایی خواهان انجام آن هستند.. بسیاری از تبلیغ کنندگان خدمات زیبایی مجوز قانونی برای ارائه تبلیغات ندارند ولی توانسته اند تعدادی از افراد و به خصوص جوانانی را که در نتیجه این دست تبلیغات دچار کمبود اعتماد به نفس شده اند تا اتاق جراحی کلینیک‌های خود بکشانند. آنها با وعده زیباتر شدن با کمترین هزینه مراجعین خود را قانع می‌کنند تا خودشان را به تیغ جراحی بسپارند. جدا از اینکه بسیاری از افراد پس از انجام عمل زیبایی تغییری در حالت روحی و سطح اعتماد به نفس خود احساس نمی‌کنند، ممکن است با چالش‌های تازه ای نیز رو به رو شوند. درصد بالای نارضایتی از عمل‌های زیبایی، عوارض پیش بینی نشده مانند آسم، سینوزیت، تنگی نفس و نیز آسیب‌های جدی به سلامت و حتی زیبایی فرد نشان دهنده این است که عمل زیبایی نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای افزایش اعتماد به نفس در افراد باشد. بنابراین همانطور که کارشناسان و برخی مسؤولان می‌گویند، سطح سواد سلامت مردم در حوزه عمل زیبایی بسیار پایین است، از اینرو لازم است عوارض جدی و غیر قابل جبران برخی جراحی‌های زیبایی به ویژه در کلینیک‌های غیر معتبر و توسط پزشکانی که تخصصی در انجام جراحی زیبایی ندارند به مردم اطلاع رسانی شود و دانش جامعه در زمینه این موضوع حیاتی ارتقا یابد.