سفر شاه اردن به امارات بعد از ترمیم روابط با قطر

عبدالله دوم شاه اردن در یک سفر یک روزه، دیروز وارد ابوظبی پایتخت امارات شد و پس از چند دیدار با مقامات این کشور، راهی امان شد.

خبرگزاری رسمی اردن (پترا) به مدت سفر شاه اردن به امارات و پرونده هایی که باید در جریان آن مورد بررسی قرار می گرفت، اشاره نکرده ، اما تصمیم عبدالله دوم به دیدار از امارات تنها چند روز پس از آن انجام شده که امان در اقدامی که از آن به عنوان ترمیم روابط دو کشور یاد شد، «زید مفلح اللوزی» را به عنوان سفیر خود در دوحه تعیین کرد و با سفارت «سعود بن ناصر بن جاسم آل ثانی» که از سوی قطر معرفی شده بود، موافقت نمود.

منابع مطلع می گویند که بعد از تکمیل مراحل قانونی، پیش بینی می‌شود که شورای وزیران اردن بیش از همه به دنبال تشکیل دوباره کمیته عالی وزیران "اردن - قطر" برای جان بخشیدن به همکاری‌های اقتصادی و سرمایه گذاری دو جانبه باشد.

این منابع آگاه گفته اند که دوحه از امان خواسته که فردی کارکشته را برای منصب سفارت معرفی کند و انتخاب اللوزی که یک سیاست مدار باسابقه بوده و سالیان سال به عنوان مرد دوم وزارت خارجه اردن شناخته می شد، پاسخی مثبت به درخواست قطر بوده است.

اردن در پی بحران خلیج فارس و محاصره قطر، روابط دیپلماتیک خود را با این کشور کاهش داد و سفیر خود را از دوحه فراخواند. امان در این بحران مجبور شد در کنار کشورهای محاصره کننده قطر  بایستد، اما این رویه به قطع روابط دیپلماتیک دو طرف یا مشارکت امان در محاصره و یا جنگ رسانه‌ای منجر نشد.

عربستان، امارات، بحرین و مصر در پنجم ژوئن ۲۰۱۷ (۱۵ خرداد ۹۶) با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم، روابط خود را با دوحه قطع کردند، اما قطر با رد اتهام این کشورها، آنها را به تلاش برای تحت الحمایه کردن این کشور و نادیده گرفتن حاکمیت آن متهم کرده است.

بهبود روابط دو کشور اردن و قطر از آگوست (مرداد- شهریور) سال گذشته میلادی و پس از تصمیم دوحه برای اعطای کمک‌های ۵۰۰ میلیون دلاری به امان و ایجاد ۱۰ هزار فرصت شغلی برای اردنی‌ها آغاز شد.

کارشناسان سیاسی تعیین سفیر و بهبود روابط میان دو کشور قطر و اردن را شکست دیگری برای سیاست های یک جانبه رژیم سعودی می دانند و تصمیم دو طرف برای تبادل نمایندگان سیاسی چند روز بعد از تصمیم امارات برای کاهش نقش خود در ائتلاف عربی در جنگ یمن را بسیار مهم ارزیابی می کنند.

سفر عبدالله دوم به امارات همچنین یک ماه پس از آن انجام شد که  شاهزاده «هیا بنت الحسین» خواهر ناتنی شاه اردن که همسر "محمد بن راشد آل مکتوم" حاکم دبی بود به همراه دو فرزندش از این کشور فرار کرد و گفته می شود در لندن مخفی شده است .

روزنامه "دیلی میل" چاپ انگلیس در این ارتباط نوشت یک دیپلمات آلمانی به این شاهزاده زن اردنی برای فرار از دبی کمک کرده و او قبل از عزیمت به لندن خواستار پناهندگی سیاسی در آلمان شده است.

به نوشته دیلی میلی، احتمال وقوع بحران در روابط ابوظبی و برلین در پی فرار این شاهزاده زن اردنی که به دنبال طلاق از همسرش است، وجود دارد.

توئیت عبدالله دوم بعد از دیدار با "محمد بن زاید آل نهیان" ولیعهد ابوظبی به این گمانه زنی دامن زد که موضوع فرار این شاهزاده اردنی هم یکی از مواردی است که در دیدار با بن زاید درباره آن گفت و گو شده است .

عبدالله دوم در این توئیت نوشت : امروز احساس کردم که بین خانواده خود هستم، از خدا می خواهم که این دوستی و محبت بین دو کشور و دو خانواده بیش از پیش و برای سالها  از ادامه یابد .

دیوان امیری اردن، سفر شاه این کشور به امارات را با هدف گفت و گو درباره مسایل مورد علاقه دو کشور در منطقه ارزیابی کرده است، به همین دلیل گمان می رود که  موضوع فلسطین که آینده اردن هم تا حدود زیادی وابسته به تحولات مربوط به آن است، پرونده دیگری باشد که در جریان سفر عبدالله دوم به ابوظبی مورد بحث قرار گفته باشد، به خصوص که پیش بینی می شود "جرد کوشنر" داماد و مشاور "دونالد ترامپ" رییس جمهوری آمریکا و دلال اصلی طرح "معامله قرن" در آینده ای نزدیک به منطقه سفر می کند.

طرح معامله قرن که قرار است از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی با حمایت مالی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اجرایی شود، علاوه بر فلسطین، نگرانی هایی را نیز برای اردن در پی داشته و این کشور را در شرایط دشواری قرار داده است .

به موجب این طرح ، رژیم صهیونیستی به طور کامل کنترل کرانه باختری را برعهده می‌گیرد و در منطقه "غور اردن" (منطقه‌ای میان کرانه باختری و اردن) حضور امنیتی دائمی خواهد داشت و قدس به عنوان پایتخت اسرائیل اعلام خواهد شد. معامله قرن، تمامی طرح‌های موجود درخصوص برقراری سازش و تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی را هم از بین می‌برد.

ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در جانبداری از رژیم صهیونیستی به ارائه طرح معامله قرن اکتفا نکرده و پیش از اجرایی شدن این طرح، به طور رسمی قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل معرفی و سفارت خود را از تل آویو به قدس منتقل کرد، سیاست‌های جانبدارانه واشنگتن از صهیونیست‌ها به اینجا ختم نشد و ترامپ پا را فراتر گذاشت و حق اسرائیل بر دیگر اراضی اشغالی عربی به جز فلسطین، یعنی بلندی‌های اشغالی جولان سوریه را به رسمیت شناخت.

در همین ارتباط  آمریکا و رژیم صهیونیستی تلاش کردند با برگزاری نشستی در بحرین مقدمات این طرح را فراهم کنند. نشست اقتصادی منامه روزهای سه شنبه و چهارشنبه (۴ و ۵ تیرماه) با عنوان "صلح به خاطر شکوفایی اقتصادی" در بحرین برگزار شد تا مقدمه‌ای برای اجرای معامله قرن باشد.

کوشنر در سخنرانی خود در "نشست منامه" با این ادعای پوشالی که سرمایه گذاری پیش شرط پایان درگیری‌ها است، از توطئه اقتصادی ۵۰ میلیارد دلاری در قالب طرح معامله قرن پرده برداشت.

 این رویدادها بیش از پیش بر نگرانی کشورهایی همچون اردن افزود و مقامات امان اکنون نگران هستند بادهای تغییر در سیاست خارجی آمریکا به سوی آنها نیز بوزد.

یکی دیگر از نگرانی‌های اردن این است که حق این کشور در حمایت از اماکن مقدس در شهر بیت المقدس از بین برود، حقی که اسرائیل آن را به موجب توافقنامه صلح "وادی عربه" که در سال ۱۹۹۴ میان تل آویو و امان به امضا رسید، به رسمیت شناخته است.

 اردن نه تنها نگران از دست دادن نقش خود است بلکه اجرایی شدن معامله قرن و اعمال حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری و به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، حاکمیت اردن بر برخی اراضی در کرانه باختری رود اردن را نقض می‌کند.

همین نگرانی ها بود که "عاطف الطراونه" رئیس مجلس اردن فاش کرد که امان تحت فشارهای زیاد مجبور به مشارکت در نشست اقتصادی منامه مرتبط با معامله قرن آمریکا شده است . او گفت: موضع اردن رد هرگونه چانه زنی درباره مساله فلسطین بوده و به اصول ثابت خود در این باره پایبند است.

وی در خلال مشارکت در همایش رسانه‌ای مرکز آزادی و حمایت از روزنامه نگاران این کشور افزود که اردن نباید در نشست منامه شرکت می‌کرد و هرگونه تلاشی برای تبدیل مساله فلسطین از مساله سرزمینی که غصب شده به یک مساله اقتصادی مردود است.

الطراونه تاکید کرد که پارلمان کنونی اردن مساله فلسطین را مساله ملی و نه یک مساله برای یک دولت برادر و همسایه می‌داند.

رئیس پارلمان اردن اضافه کرد که مردم اردن نسبت به تهدیدات بیدار و آگاهند و یکی از شاهدهای بزرگ برای این موضوع موضع آنها در برابر دیکته‌ای آمریکا برای نابودی مساله فلسطین تحت عنوان معامله قرن است.

کارشناسان سیاسی پیش بینی می کنند اردن صرف نظر از روابط نزدیکش با آمریکا اجازه اجرای پروژه‌هایی را نخواهد داد که موجودیتش را تهدید کند، حتی اگر این پروژه‌ها با وعده‌های اقتصادی فریبنده همراه باشد. اردن در حال بازبینی روابط خود با کشورهای خلیج فارس هم هست و به نظر می‌آید که با نزدیک شدن به عراق ، کویت و قطر از عربستان که به عنوان بازوی اجرایی معامله قرن عمل می کند، به نوعی فاصله گرفته است.