طبق اصل پنجاهم قانون اساسی در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می‌گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.
این اصل قانونی قطعا و حتما بر این ضرورت که همه مردم در حفاظت محیط زیست مسئولیت دارند اشاره دارد و می توان فعالیت سازمان های مردم نهاد حوزه محیط زیست را به تعبیری نوعی نقش آفرینی مردمی در زمینه حفاظت از محیط زیست دانست.
بنابراین تعامل دولت و سازمان محیط زیست با سمن های فعال در این حوزه ضرورتی قانونی و البته موثر در حفاظت و صیانت از سرمایه متعلق به نسل های آینده است، سرمایه ای که هدر رفت و از بین رفت آن می تواند تبعات جبران ناپذیری را بر حیات بشر بر جای گذارد.
با رشد جمعیت انسان و استفاده بی اندازه در ابعاد مختلف از طبیعت و سوء استفاده عده ای افراد سودجو وکوتاه فکر، نابودی حیات بعضی از موجودات و اختلال در محیط زیست اتفاق افتاد.
در این میان انسان های متفکر و آینده نگر و دوستدارحیات از زمان های گذشته تلاش وافری کردند تا استفاده از طبیعت، به حالت تعادل توأم با تعامل باز گردد و در ازای استفاده انسان از طبیعت، نیازهای اساسی او نیز برآورده شود تا ادامه حیاتش نیز میسر شود.
با افزایش توان فناوریها در بهره برداری از منابع طبیعی، تعادل زیست محیطی، طی دو قرن حاضر به زیان طبیعت بر هم خورده که پدیده ای اسفبار و گاه جبران ناپذیر است. واقعیت در این است که امروزه گذر به شیوه مشارکتی در تصمیم گیری ها ، برنامه ریزی و اداره امور ، گریز ناپذیر و ضروری به نظر می رسد زیرا از یک سو ظرفیت ها برای جلب مشارکت و حضور مردم بالا رفته است و از سوی دیگر مسائل پیچیده تر از آن هستند که به وسیله تعداد معدودی قابل حل باشند.
از طرف دیگر ارتباط مردم با حکومت و دولت ها و جلب مشارکت هر چه بیشترمردم در امور مختلف از طریق نهادهایی صورت می گیرد که به سازمان های مردم نهاد (سمن) معروف هستند و به عنوان نهادها و موسساتی کار آمد و مکمل بخش دولتی در تأمین اهداف توسعه از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند.
در این میان ضرورت حضور و نقش آفرینی سمن ها در عرصه محیط زیست به عنوان عرصه ای زنده و حیات بخش بیش از هر بخش خودنمایی می کند و به تعبیری می توان گفت که برای حفظ منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان امانت نسل های آینده سرنوشت ساز است.
سمن ها برکتی بزرگ برای حفظ محیط زیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی در این زمینه گفت:دیدگاه سازمان و تاکیدات انجام شده به استانها گویای این امر است که سمن ها در سازمان محیط زیست از اقبال بسیار خوبی برخوردارند.
تورج همتی با بیان اینکه برگزاری جلسات مشترک ماهیانه با سمن های فعال در استان از سوی مرکز بسیار مورد تاکید است افزود: امسال در خراسان رضوی از ابتدای سال تا کنون دوبار شاهد برگزاری جلسه مشترک با سمن های فعال استان در حوزه محیط زیست بوده ایم که مسائل مربوط به چالشها و مشکلات و خطرات محیط زیست استان مورد بررسی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: طی آخرین جلسه نیز قرار شد برگزاری این جلسه مشترک در پایان هر ماه به عنوان یک مطالبه دو طرفه ادامه یابد.
او تاکید کرد: در حال حاضر فعالیت سمن ها در حوزه محیط زیست خراسان رضوی در کانون توجهات محیط زیستی قرار دارد و آنها می توانند نقش آفرینی پررنگ تری در این حوزه داشته باشند.
همتی اضافه کرد: سیاست اصلی حاکم بر سازمان محیط زیست و ادارات کل این است که سمن ها بازوی توانمند و برکت بزرگی برای حفظ محیط زیست محسوب می شوند.
تحقق شعار ۸۰ میلیون محیط بان با فعالیت سمن ها
همتی با بیان اینکه تحقق شعار ۸۰ میلیون محیط بان و ۸۰ میلیون ایرانی حافظ محیط زیست با کمک و فعالیت سمن ها محقق می شود ادامه داد:فعالیت سمن ها در حوزه محیط زیست در حقیقت بخشی از وظایف جامعه مدنی است و طبیعتا مسائل سمن ها باید به دور از مسائل سیاسی و حزبی بماند زیرا فعالیت احزاب در جامعه مدنی با فعالیت سمن ها کاملا متفاوت است.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی گفت: در روزگاری نه چندان دور سمن ها صرفا در یک سری کارهای نمادین در حوزه محیط زیست مشارکت داشتند و به عنوان مثال در روز هوای پاک و زمین پاک اقدام به مشارکت می کردند اما امروز مشارکت سازمان های مردم نهاد به بطن مسائل محیط زیست وارد شده است.
همتی افزود: در قوانین قضایی نیز سمن ها به عنوان مدعی العموم شناخته شده اند و می توانند طبق ماده ۶۶ آئین دادرسی نسبت به تخریب طبیعت و منابع طبیعی شکایت کنند و شکایت آنان پذیرفته و پیگیری می شود.
وی تاکید کرد: این جایگاه سمن ها نشان از نقش و اهمیت بیش از پیش آنها دارد.
سمن های محیط زیستی خراسان رضوی همچنان فعال
همتی با اشاره به اینکه خراسان رضوی جزو استانهای موفق در عرصه فعالیت سازمانهای مردم نهاد و مشارکت با سازمان محیط زیست است افزود: سمن های فعال خراسان رضوی بیشتر در سه زمینه آب، حقوق حیوانات و رفع تصرفات اراضی فعالیت خود را ظهور و بروز داده و بر این سه عرصه تمرکز می کنند.
وی گفت: از جمله اقدامات شاخص سمن ها در این استان می توان به رفع تصرفات کمربند جنوبی،حفاظت از منطقه کمرمقبولا، پاکسازی طبیعت و تولید فیلم تالان روایت آبهای زیر زمینی اشاره کرد که تاثیرات فعالیت سازمان های مردم نهاد را در حفاظت محیط زیست در سطح ملی به نمایش گذاشته است.
او تاکید کرد: سمن ها حضور و نقش پررنگی را در اتفاقات حمایتی از طبیعت در این استان بازی می کنند به طوری که هم اکنون ۱۰ سمن فعال و دارای حامیان بسیار زیاد در این استان به عنوان سمن های فعال زیست محیطی خراسان رضوی محسوب می شوند و فعالیت های موثری را در استان از خود نشان داده اند.
وی گفت: حفاظت از گونه های مختلف، صیانت از مناطق ، شناسایی و دستگیری متخلفان شکار و صید و نیز فعالیت در حوزه مبارزه با تصرفات اراضی و آب در استان کارنامه روشن سمن ها در خراسان رضوی است.
۷۴۹۶/۱۹۲۲
نظر شما