راهبرد موشکی ترامپ برای مقابله با قدرت چین

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، در چند روز اخیر دولت آمریکا خبرهای گوناگونی را در مورد تسلیحات موشکی مخابره کرد که بخشی از آن ها به قاره آسیا مربوط می شد. پس از آنکه دونالد ترامپ خروج آمریکا از پیمان موشکی با اتحاد جماهیر شوروی را به صورت رسمی اعلام کرد، کاخ سفید دو موضوع مهم را در این حوزه منتشر ساخت. گذشته از اظهارنظر ترامپ در مورد آزمایش های موشکی اخیر کره شمالی که برای کشورهای منطقه دارای اهمیت است، نکته مهم تر تصمیم کاخ سفید برای استقرار سریع موشک های میانبرد آمریکا در بخش های مختلف آسیا بود که «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا در استرالیا آن را رسانه ای کرد.

بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها اگرچه هدف اصلی و راهبردی ایالات متحده را مقابله با قدرت روز افزون چین و ارسال پیام برای مسکو ارزیابی می کنند اما نسبت به پیامدهای خطرناک این سیاست هشدار می دهند. نکته مهم و کلیدی اما آن است که اعلام تمایل آمریکا برای انجام چنین اقدامی درست پس از خروج واشنگتن از پیمان «منع موشک های هسته ای میانبرد» ( Intermediate Nuclear Forces agreement) با مسکو  رسانه ای شد. یک روز پس از فروپاشی این پیمان رئیس جمهوری آمریکا از امضای پیمان موشکی جدید با روسیه و چین هم سخن گفت.

پیمان منع تولید و آزمایش موشک‌ های هسته‌ای کوتاه‌ برد و میانبرد، در سال ۱۹۸۷، میان «رونالد ریگان» رئیس‌ جمهوری آمریکا و «میخائیل گورباچف» رهبر اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید. در این پیمان دو طرف متعهد شدند از توسعه، تولید و بکارگیری موشک ‌های با برد بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر خودداری کنند. بازرسی 10 ساله از پایگاه های موشکی و نابودی تدریجی بخشی از موشک ها و تعیین تعداد مشخصی از آن ها برای هر یک از دو کشور ازجمله مفاد این پیمان بود که در سال های گذشته به اجرا در آمدند.  

اگرچه هنوز از محل استقرار این سامانه های موشکی با برد متوسط خبری فاش نشده است اما دولت ترامپ به اندازه ای در انجام این امر عجله دارد که اعلام کرده است در یک یا دو ماه آینده این فرایند را آغاز می کند. اسپر معتقد است کاخ سفید پس از خروج رسمی از پیمان موشکی با مسکو آزاد است که هر تصمیمی را در مورد استقرار موشک های خود اتخاذ کند. وی تصریح کرد چین هم باید با این موضوع کنار بیاید زیرا به باور پنتاگون زرادخانه تسلیحاتی پکن مملو از سلاح های غیرمجاز است بنابراین پکن نباید از تصمیم واشنگتن متعجب شود.

تصمیمات اخیر موشکی در کنار جنگ تجاری که ترامپ با چین به راه انداخته است نشان از جدیت واشنگتن برای اتخاذ یک استراتژی بازدارنده در مقابل پکن به عنوان مهمترین کشور تهدیدکننده جایگاه آمریکا دارد.

ژاپن مهمترین گزینه برای میزبانی از موشک های آمریکایی

به اعتقاد کارشناسان هدف آمریکا هرچه باشد در صورت کنترل نشدن شرایط این فرایند به تشدید مسابقه تسلیحاتی و افزایش نگرانی ها در جهان منجر می شود.

با این حال تحلیلگران اعتقاد دارند کاخ سفید با اعلام این خبر تلاش می کند تا چین را در زمینه دستیابی به یک توافق و شفافیت تسلیحاتی علاقه مند سازد. احساس تهدید از سوی چین حتی ممکن است در آینده هندوستان را هم برای پیوستن به یک پیمان مشترک در کنار روسیه و آمریکا ترغیب کند. مقام های آمریکایی معتقد هستند این سه کشور به ویژه روسیه و چین ظرفیت های عظیمی از تسلیحات ممنوعه را در اختیار گرفته اند؛ واشنگتن مدعی است مسکو به پیمان های موشکی عمل نکرده است و پکن هم مخفیانه توان تسلیحات هسته ای و موشکی خود را به شدت ارتقا بخشیده است. بر همین مبنا است که خبرگزاری فرانسه یکی از دلایل خروج آمریکا از پیمان منع موشک‌ های هسته‌ ای میانبرد (INF) را حضور نداشتن چین در آن دانست زیرا پکن از ظرفیت های محدودکننده این توافق برای دیگر قدرت ها استفاده می کند. آمریکا در چند سال اخیر همواره روسیه را هم به نقض این پیمان موشکی متهم کرده است.

این موضوعی است که رسانه ها در ایالات متحده و چین هم به آن اشاره می کنند. روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی پایان پیمان موشکی عصر جنگ سرد را باهدف مقابله با چین توصیف کرد و افزود مقام های دولت ترامپ مدعی هستند که توافق آی.ان.اف دست آن ها را برای مقابله با چین بسته بود. از طرف دیگر روسیه نیز پیمان را به درستی رعایت نمی کرد پس کاخ سفید لزومی ندید که در این توافق باقی بماند.

تصمیمات اخیر موشکی در کنار جنگ تجاری که ترامپ با چین به راه انداخته است نشان از جدیت واشنگتن برای اتخاذ یک استراتژی بازدارنده در مقابل پکن به عنوان مهمترین کشور تهدیدکننده جایگاه آمریکا دارد.

با هر تحلیلی که به این تصمیم آمریکا نگریسته شود مرگ این پیمان به هراس در مورد تشدید مسابقه تسلیحاتی دامن زده است. بنا بر تحلیل این روزنامه آمریکایی، هدف این سخن ترامپ که توافق موشکی جدیدی باید امضا شود به طور قطع رقیب دیرینه یعنی مسکو نیست، بلکه مخاطب آن چین است که با توسعه سریع نظامی خود، از نظر آمریکا به رقیبی به مراتب مهمتر از روسیه تبدیل شده است. کارشناسان آمریکایی اعتقاد دارند در زمان امضای توافق موشکی (آی.ان.اف) در سال 1987 توانایی موشکی چین در سطح بسیار پایین و غیرقابل محاسبه ای قرار داشت اما اکنون شرایط این کشور به شدت تغییر کرده است.

پکن نیز از این موضوع اطلاع دارد که هدف اصلی تصمیمات اخیر کاخ سفید مقابله با چین است. روزنامه چینی «South China Morning Post » آورده است واشنگتن اکنون برای مقابله با پکن احساس آزادی عمل می کند زیرا مقام های کاخ سفید اعتقاد دارند هم ایالات متحده و هم چین دیگر  امضاکننده این پیمان محدودیت ساز محسوب نمی شوند.  

واکنش مسکو به این اقدام واشنگتن در کنار نزدیک شدن به پایان دوره توافق موشکی «استارت جدید» در سال 2021، هراس از تشدید مسابقه تسلیحاتی را دوچندان کرده است.

گزارش روزنامه نیویورک تایمز آورده است اروپا تمایلی به میزبانی از موشک های آمریکایی ندارد بنابراین کاخ سفید به دنبال مکان های تازه است. به اعتقاد «گری سیمور» مدیر مرکز مطالعاتی دانشگاه برندیس و از کارشناسان برجسته تسلیحات هسته ای در دولت های پیشن آمریکا، مهمترین مکان هایی که آمریکا برای استقرار موشک های خود در نظر گرفته دو کشور کره جنوبی و ژاپن است که می تواند از آن مناطق بر چین احاطه خوبی داشته باشد.

کارشناسان با بررسی همه شرایط و به دلیل تنش واشنگتن با پیونگ یانگ، ژاپن را اصلی ترین گزینه برای میزبانی از موشک های واشنگتن می دانند.