ساختمان این معبد در سال ۱۲۶۷ هجری خورشیدی توسط حکومت محمد حسن خان سعدالملک(حاکم وقت بندرعباس) از محل جمع آوری هدایای تاجرهای هندی ها با تاثیر از معماری پرستشگاه ساخته شده است.
در آن زمان، هندی های تاجر ساکن بندرعباس ابتدا مراسم مذهبی خود را در کاروانسراها انجام می دادند تا اینکه افرادی به نام های شول رام و دده رام زمین را خریداری کرده و معبدی در شمال بندرعباس می سازند.
ﺍﺳﻢ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ فرد ﻭ حتی ﺳﺎﻝ ﺍﺣﺪﺍﺙ بنا که ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﻣﺒﺎﺕ ﻫﻨﺪی می باشد، روی کتیبه‌ای ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ و با ﺧﻂ ﻫﻨﺪی نوشته شده است.
سبک معماری این معبد بر پایه باورمندی مردم آنجا از خدایان ویشنو و شیوا پرستان شمال هندوستان بوده است.
سه فرقه مهم میان هندی ها شامل، ویشنوان، شیوان و شاکتیان بودایی در محراب و تزیینات این معبد دیده می‌شود.
ﻫﻨﺪیان ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۴۴ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ به کشور خود بازگشتند ﻭ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻭ ﺑﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ بردﻧﺪ.
معبد هندوها، یکی از مهمترین مکان های ارتباط فرهنگی و هنری بین ایران و هند است که سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری معبد هندوها
گنبد این معبد از لحاظ معماری به دلیل مقرنس هایی که پیرامون آن قرار دارد، تفاوت عمده آن را با سایر گنبدهایی که در کشور وجود دارد نشان می دهد.
در ساخت این پرستشگاه از گچ های ضخیم، لویی، ملات گل، ساروج و خاک استفاده و در اتاق آن قرار گرفته است.
در قسمت شمالی معبد، مهرابی با طاقچه و قاب های کور ساخته شده که با نگاه به اطراف اتاق نیز مشاهده می شود و۴ راهرو نیز برای زیارت زوار در گذشته بوده است.
راهروها، حجره های کوچکی برای طلبه های برهمنی در نظر گرفته شده که در آنها نقاشی های مذهبی با طرح خدای فلوت زن به نام " کریشنا" وجود دارد.
با گذر از پله های مارپیچی که در غرب معبد قرار گرفته، به قسمت انتهایی آن که برسید، طرح های اصیل ایرانی نمایان می شود.
به طوری که در چهار طرف فضای چند ضلعی آن ۴ نور گیر وجود دارد و نمایی از لایه های ذوزنقه ای و تزیینات آیین هندوها در گنبدی که بالای سر قرار گرفته به چشم می خورد.
وجود ۷۲ برجک در چهار طرف گنبد که برجک مخصوص هندوها نام دارد، جلوه چشم نوازی به گنبدی که میله بزرگی از وسط آن می گذرد بخشیده است.
تالار اجتماعات در ضلع شرقی گنبد وجود دارد و در آن نقاشی های مختلفی که هر کدام از آن ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است مشاهده می شود.
گذری بر حضور هندی ها در ایران
هندی ها در گذشته روابط سیاسی و فرهنگی نزدیکی با ایرانی ها داشتند ولی در زمان شاه اسماعیل اول که از عثمانی ها شکست خورده بود، دریا سالار«آلفونسود آلبوکرک» به دستور پادشاه پرتغال از هند به سوی خلیج فارس حرکت کرد.
این دریانورد که با چندین ناو جنگی وارد آب های خلیج فارس شده بود، پس از درگیری خونین با حاکم هرمز «ابوالمظفر سیف‌الدین ابا نصر»، این جزیره را تسخیر کرد.
مرمت و بازسازی گنبد معبد هندوها
امسال یک میلیارد ریال برای مرمت معبد هندوها در بندرعباس اختصاص یافت که عملیات اجرایی آن پس از انعقاد قرارداد با پیمانکار آغاز خواهد شد.
این مرمت با هدف موریانه زدایی انجام می شود که بهبود تاسیسات برق و روشنایی، لجن برداری چاه معبد هندوها و رسیدگی به محوطه آن در دستور کار قرار دارد.
مرمت این معبد در سال های گذشته جزو پر حاشیه ترین مرمت های آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان بوده که هنوز حساسیت های فراوانی در خصوص آن وجود دارد.
اتاق نقاشی معبد هندوها در سال های گذشته محل استراحت گارد حفاظت این معبد بود که پس از پیگیری های رسانه ها جا به جا شد.
در مرمت اثر تاریخی باید اصالت طرح، محیط پیرامون، تکنیک و مهارت رعایت و مصالحی که در بنا به کار رفته استفاده شود و مرمت گر مجاز به بکارگیری روش های جدید نیست.
بکارگیری مصالح جدید به دلیل تضاد در ویژگی ها با مواد اصیل بکار رفته در بنای تاریخی باعث وارد شدن آسیب به آن می شود.
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان هر ساله، نیمی از اعتبار مرمتی خود را به علت نداشتن آسیب شناسی درست از بناهای تاریخی هدر می دهد و تا زمانی که آسیب ریشه یابی نشود محل مرمت شده دچار همان آسیب قبلی می شود.
با توجه به اینکه این مکان در محل تردد مرکز شهر قرار دارد و عموم مردم از آن بازدید می کنند، لذا حفظ این اثر از اهمیت بالایی برخوردار است.
۹۹۴۴/۶۰۴۸
نظر شما