اگر به گذشته‌های نه چندان دور بازگردیم بدون شک شطرنج ایران در نام‌هایی مانند «احسان قائم مقامی»، «شادی پریدر»، «مرتضی محجوب» و «شهره بیات» خلاصه می شد که در رقابت های داخلی و منطقه‌ای خوش می درخشیدند.این نام‌ها تا سالیان در تیتر یک خبر مربوط به رقابت های شطرنج قرار داشتند اما از سال ۲۰۱۳ دوستداران این رشته با نام هایی مواجه شدند که متفاوت از نسل پیشین بود.
نسل نوجوان شطرنج ایران با گذر از مرزهای ملی و منطقه‌ای پا را از استادی فراتر گذاشته و به مراتب استاد بزرگی و سوپر استادی رسیدند. عناوینی که با وجود سن کم آنان یک رکورد در سطح جهان به شمار می رود. فیروزجا دومین شطرنج باز جهان است که در سن ۱۶ سالگی به مرتبه سوپر استادی نائل آمد.
در گذشته افتخارات شطرنج ایران به تنها نایب قهرمانی احسان قائم‌مقامی در آسیا منتهی می‌شد و کسب چند مرتبه استادی و استاد بزرگی در شطرنج مردان و زنان ایران از جمله دستاورهای شطرنج ایران بود اما از سال ۲۰۱۳ انقلابی در این رشته ایجاد شد که توانست در کمتر از یک دهه بسیاری از عناوین تیمی و انفرادی رقابت های بین المللی را برای ایران به ارمغان آورد.
در این دگردیسی سرمایه گذاری بر روی تیم پایه یکی از راهبردهای فدراسیون بود که با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان در دستور کار قرار گرفت. راهبردی که نتیجه آن ۲ عنوان قهرمانی المپیاد شطرنج زیر ۱۶ سال، یک نایب قهرمانی و یک عنوان سوم حلاصل آن بود و در کوتاه مدت نسل طلایی شطرنج ایران ظهور کرد.
تیم ملی شطرنج ایران از رتبه ۵۵ جهانی در کمتر از پنج سال به رتبه ۲۳ رسید و درخشش نوجوانان ایران در المپیاد جهانی شطرنج باکو ۲۰۱۷ موجب شد آنان از گروه دوم رقابت ها به گروه اول صعود کنند.
نسلی که با وجود «سیدمحمدامین طباطبایی»، «پرهام مقصودلو»، «علیرضا فیروزجا» و «پویا ایدنی» توانستند در سطح جهان خوب بدرخشند؛ این نسل برای نخستین بار عنوان قهرمانی تیمی آسیا را در سه بخش استاندارد، سریع و برق آسا برای ایران به ارمغان آوردند.
همچنین از این نسل طباطبایی در رقابت های قهرمانی انفرادی آسیا به مدال نقره رسید. فیروزجا به درجه سوپر استادی ارتقا یافت و پرهام مقصودلو عنوان قهرمانی جوانان جهان را کسب کرد.
درخشش مقصودلو در رقابت های آزاد شارجه ۲۰۱۸ ، موجب حیرت بسیاری از کارشناسان مطرح این رشته شد. وی در شارجه در حضور هفت سوپر استاد بزرگ (ریتینگ بالای ۲۷۰۰) با اقتدار قهرمان شد و ریتینگ خود را به ۲۶۳۶ افزایش داد. اوج درخشش این ملی پوش ایرانی جایی بود که در برابر «گاوین جونز» نویسنده کتاب «چگونه بر دفاع سیسیلی غلبه کنیم» قرار گرفت و توانست با همان دفاع سیسیلی شطرنج‌باز نامدار انگلیسی که دارای ریتینگ ۲۶۷۵ بود، مغلوب کند.
کسب مدال طلای بخش برق آسای قهرمانی آسیا، کسب مدال طلای میز چهار قهرمانی انفرادی جهان، کسب عنوان ششم بخش برق آسای جهان و موفقیت در تورنمنت های معتبر بین المللی تنها بخشی از افتخارات این نوجوانان است. در این دوره ایران برای نخستین بار ۲ ورزشکار را در بین ۱۰۰ شطرنج باز مطرح دنیا داشت. (مقصودلو و فیروزجا)
البته این افتخارات تنها در بخش مردان نبود بلکه در بخش زنان افتخارات به مراتب بیشتر نصیب ورزش ایران شد. «سارا خادم الشریعه» در روسیه شگفتی ساز شد و توانست در بخش برق آسا و سریع مدال نقره و در بخش مجموع مدال طلای جهانی کسب کند. «مبینا علی نسب» در رقابت قهرمانی زنان جهان به مرحله یک هشتم نهایی رسید.
در ۶ سال گذشته ایران لژیونر های زیادی در شطرنج دنیا داشته است که حضور در لیگ های ترکیه، چین و آلمان از مهمترین آن به شمار می رود.
همچنین «آرین غلامی» نوجوان شطرنج ایران در مسابقات ریلتون سوئد در حالی می توانست عنوان قهرمانی را از آن خود کند حاضر به مسابقه در برابر حریفی از رژیم صهیونیستی نشد. این اقدام با تقدیر رهبر معظم انقلاب، وزارت ورزش و جوانان، قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و مجموعه دانشگاه امام صادق (ع) مواجه شد.
همچنین در بخش بین المللی ایران توانست برای نخستین بار میزبانی یک تورنمنت معتبر را کسب کند میزبانی شطرنج زنان جهان از مهمترین میزبانی های یک دهه اخیر ورزش ایران بود.
همچنین در این دوره زمانی شطرنج ایران صاحب کرسی های مهمی در فیده شد. «مهرداد پهلوان زاده»، «شهره بیات»، «شادی پریدر»، «محمد جعفر کامبوزیا» و «سید مصطفی هاشمی طبا» در بخش های مهم فدراسیون جهانی شطرنج دارای کرسی هستند.
نظر شما