بازی با پرونده‌های تاریخ مصرف گذشته

روزنامه اعتماد در یادداشتی به این نکته اشاره دارد: که تمام این تلاش‌ها یک هدف واحد را دنبال می‌کردند؛ اجازه ندهند ایران و به عبارت دقیق‌تر جهان به یک دستاورد بزرگ دیپلماتیک دست پیدا کنند. در نهایت اراده سیاسی ایران و ۱+۵ به تولد برجام به عنوان یک توافق بزرگ بین‌المللی منتهی شد.

هر چند با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید و کناره‌گیری امریکا از برجام این توافق به‌ شدت تضعیف شد اما از اهمیت آن در سطح سیاست بین‌الملل و نظام منع اشاعه کاسته نشده است. پس از کاهش تعهدات برجامی ایران هر چند اختلاف‌هایی میان ایران و ۱+۴ به‌خصوص تروییکای اروپایی ایجاد شده اما با ابتکار فرانسه (به عنوان نماینده ۳ کشور اروپایی) و فرصتی که ایران به دیپلماسی داده، بازماندگان در برجام تلاش‌ می‌کنند تا این توافق به هر نحو ممکن حفظ شود.

این تلاش نیز دشمنان خاص خود را دارد که اتفاقا همان دشمنانی هستند که ۴ سال پیش تلاش کردند، برجام به فرجام نرسد. هنگامی که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان برای مذاکره با مقام‌های عالیرتبه فرانسه به بیاریتز رفته بود، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسراییل از ترس دیدار ظریف و ترامپ بارها و بارها با رییس‌جمهور ایالات متحده تماس گرفت.

او حتی پس از مذاکرات ایران و فرانسه در تماسی با امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه به نحوی قصد داشت، ماکرون را تحریک کند که مذاکرات با ایران را ادامه ندهد با این ادعا که اکنون وقت مذاکره با ایران نیست. حالا طی دو روز گذشته و دقیقا در حالی که ایران مشغول مذاکره با کشورهای اروپایی برای چکش‌کاری طرح فرانسه بود به ناگاه گزارش‌هایی منتشر می‌شود که دو طرف نسبت به یکدیگر بدگمان شوند. یکی در یاهو نیوز و دیگری در وال استریت ژورنال؛ یکی برای این بود که ایران نسبت به طرف اروپایی بی‌اعتماد شود و در سوی دیگر اروپایی‌ها نیز نسبت به صداقت ایران در صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش تردید کنند.

تلاش اسراییل برای تایید ادعای تورقوز آباد

روز دوشنبه وال استریت ژورنال در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های مطلع، مدعی شد که ایران در حال جلوگیری از تحقیق و تفحص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی زیر نظر سازمان ملل در خصوص اتهامی مبنی بر ذخیره تجهیزات هسته‌ای و مواد رادیواکتیو در تهران است که بنا بر ادعای این گزارش، نگرانی‌های جدیدی را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از توافق سال ۲۰۱۵ مطرح می‌کند.

این دیپلمات‌ها ادعا کردند که ایران از پاسخ به سوالات مهم توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد اتهامات مطرح شده، خودداری کرده است. این اتهامات برای اولین‌بار توسط بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل حدود یک سال پیش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح شد. نتانیاهو ادعایی را مطرح کرد مبنی بر اینکه ایران یک سایت در تهران تاسیس کرده که در آن تجهیزات ساخت سلاح‌های هسته‌ای و ذخیره‌سازی مواد رادیواکتیو کار گذاشته است.

در حالی که دیپلمات‌های مورد ارجاع این رسانه امریکایی مدعی هستند، ایران از همکاری در این زمینه سر باز زده، قدرت‌های اروپایی به رهبری فرانسه سعی‌ می‌کنند پس از خروج امریکا از برجام این توافق را حفظ کنند. تاکنون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها و بارها اعلام کرد که ایران تمام تعهدات خود ذیل برجام را اجرایی کرده و با بازرسان آژانس نیز به طور کامل همکاری کرده است.

وال استریت ژورنال عنوان کرده که مقام‌های ایرانی به درخواست برای اظهارنظر در این خصوص پاسخ نداده‌اند. ایران بارها ادعاهای نتانیاهو درباره سایت فعالیت هسته‌ای اعلام نشده در تورقوز آباد را رد کرده است. وال استریت ژورنال در ادعایی عجیب که سندی هم برای آن وجود ندارد، گزارش کرده که آژانس اخیرا به کشورهای عضو گفته، قصد دارد ایران را به دلیل این عدم همکاری مورد انتقاد قرار دهد. با این همه در گزارش اخیر آژانس درباره پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش، آژانس به شکلی کاملا مبهم به این موضوع اشاره کرده است.

نتانیاهو در سپتامبر گذشته از آژانس انرژی اتمی خواسته بود که بلافاصله از این سایت دیدن کنند و پس از آن بارها نسبت به بی‌توجهی آژانس نسبت به هشدارهای اولیه و خصوصی او ابراز ناامیدی کرد. دیپلمات‌هایی که با وال استریت ژورنال حرف زده‌اند، ادعا کرده‌اند مواد رادیو اکتیوی که از این منطقه کشف کرده‌اند برای تولید سوخت سلاح هسته‌ای کافی نیست. آنها می‌گویند که احتمالا این کار از سال‌ها پیش در آن محل انجام می‌شده و اثرات آن باقی مانده است. اما مقام‌های غربی مدعی هستند که این محل با هدف یادگیری نحوه ساخت سلاح هسته‌ای ایجاد شده است. اما ایران همواره تاکید کرده که برنامه هسته‌ای این کشور همیشه برای اهداف صلح‌آمیز بوده است.

با این وجود به نظر می‌رسد که غربی‌ها به‌خصوص امریکا و اسراییل علاقه‌مند هستند که ایران را به این وسیله ناقض اصلی توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ اعلام کنند. آنها معتقدند که ایران اساس تعهدات خود را زیر پا گذاشته و حتی تلاش کردند که به نحوی ایران را در شورای حکام آژانس نیز متهم کنند که موفق نشدند. وال استریت ژورنال به نقل از یکی از سخنگوهای آژانس انرژی اتمی عنوان کرده که جزییات کار آژانس کاملا محرمانه است و روند سخت فنی و قانونی به طور جدی دنبال می‌شود و هر گونه اختلافات درونی نیز تکذیب می‌شود. گفتنی است قبل از مرگ یوکیا آمانو، مدیرکل فقید آژانس انرژی اتمی فشارهای امریکا برای تغییر ادبیات گزارش‌های آژانس و بازگشایی پرونده ادعایی PMD علیه ایران به شکل فزاینده‌ای وجود داشت اما شخص آمانو تبدیل به مانعی بر سر این راه شده بود.

حالا که آمانو درگذشته است، فشارها نیز از سوی امریکایی‌ها افزایش پیدا کرده و این نوع ادعاها را نیز در راستای همین چارچوب می‌توان قرار دارد. نتانیاهو سپتامبر گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل مدعی شد که سایت تورقوزآباد دارای ۳۰۰ تن مواد مرتبط با ساخت بمب هسته‌ای از جمله ۱۵ کیلوگرم مواد رادیواکتیو است.

با این حال وال‌استریت ژورنال در ماه آوریل گزارش داد که بازرسان آژانس از تورقوز آباد تهران بازدید کرده‌اند و نمونه‌هایی از مواد را برای آزمایش برداشته‌اند. برخی دیپلمات‌های غربی مدعی هستند که آژانس در نتایج اولیه خود آثار مواد رادیواکتیو را پیدا کرده است. اما نکته اینجاست که گفته می‌شود، محل به طور کامل پاکسازی شده همچنین گفته می‌شود این محل برای فعالیت‌های گذشته ایران بوده و اکنون چیزی که برای آژانس اهمیت دارد، محدود کردن برنامه آینده ایران است.

بازی با پرونده استاکس نت

اما موضوع گزارش‌های این دو روز تنها علیه ایران نبود بلکه فضاسازی دو طرفه‌ای بود که ایران را نسبت به مذاکرات اخیر خود با اروپایی‌ها دلسرد کند. یاهو نیوز پرونده‌ای را مجددا باز کرده که تا چند سال پیش یکی از بزرگ‌ترین خرابکاری‌های سایبری محسوب می‌شد. در این گزارش آمده که سال‌هاست یک راز ماندگار در خصوص حمله ویروس استاکس‌ نت وجود دارد که چگونه ایالات متحده و اسراییل توانستند این ویروس را در سیستم رایانه‌های تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز جاسازی کنند. در اصل هدف ایجاد ویروس استاکس نت برای خرابکاری در برنامه‌ هسته‌ای ایران بود و در سال ۲۰۰۷ به دستگاه‌های سانتریفیوژ کارخانه غنی‌سازی اورانیوم نطنز راه پیدا کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که این بدافزار با دستور سیا و موساد ساخته و پرداخته شد تا به ایران نفوذ کند.

اما بنا بر گزارش یاهو نیوز دستگاه اطلاعاتی هلند، نقش عمده‌ای برای اجرایی‌سازی این کار ایفا کرد. بنا بر ادعای این گزارش یک مهندس ایرانی که توسط آژانس اطلاعاتی هلند معروف به AIVD تمام ابزارهای مهم برای ساخت استاکس نت را فراهم می‌کند و کدهای دسترسی و دستگاه‌های نطنز را نیز در اختیار امریکا و اسراییل قرار می‌دهد و ویروس به وسیله یک فلش مموری به سیستم‌های نطنز نفوذ می‌کند.

در سال ۲۰۰۴ سیا و موساد از هلندی‌ها می‌خواهند که به کارخانه نطنز دسترسی پیدا کرده و به فاصله کمتر از ۳ سال توانستند یک فرد را به عنوان مهندس مکانیک مشغول کار در نطنز کنند و به گفته یک منبع آگاه به یاهو، هلندی‌ها مهم‌ترین ابزار برای ورود ویروس به نطنز بودند. نه سیا و نه موساد به سوالات یاهو نیوز درباره این موضوع پاسخ ندادند.

همچنین آژانس اطلاعاتی هلند نیز از اظهارنظر درباره دخالت خود در این عملیات خودداری کرد. گفته می‌شود این عملیات بازی‌های المپیک نام گرفت که علاوه بر امریکا و اسراییل ۳ کشور دیگر نیز کمک کردند که بر مبنای ۵ حلقه المپیک نام این عملیات با همین عنوان طراحی شد. دو بازیکن دیگر این عملیات که تاکنون مشخص شده، هلند و آلمان بودند. در برخی گمانه‌زنی‌ها فرانسه به عنوان کشور پنجم مطرح شده اما اطلاعات دقیقی در این زمینه نیست. به گفته منابع آلمان در مورد سیستم‌های کنترل صنعتی خود که ساخته شرکت زیمنس آلمان بوده و در کارخانه نطنز نصب شده بود، اطلاعات لازم را به امریکا ارایه داده است.

اعتقاد بر این است که فرانسه نیز اطلاعات مشابهی را ارایه داده است. اما هلندی‌ها در موقعیت منحصر به فردی برای ایفای این نقش برخوردار بودند. استاکس نت یک بدافزار رایانه‌ای است که نخستین بار در تاریخ ۱۳ جولای ۲۰۱۰ شناسایی شد. ماجرا زمانی شروع شد که شرکت سیمانتک در کالیفرنیا گزارشی درباره آلودگی کامپیوترهای جهان به این کرم منتشر کرد. در این گزارش عنوان شده بود که حدود ۶۰ درصد آلودگی‌های جهان به این کرم کامپیوتری در ایران قرار دارد. گزارش‌های اولیه از این ویروس حاکی از آن بود که این ویروس در سیستم‌های کنترل صنعتی شرکت زیمنس به نام اسکادا نفوذ کرده است. اما در گزارش‌های تکمیلی که شرکت سیمانتک منتشر کرد، اعلام داشت که هدف این ویروس جاسوسی نیست بلکه تخریب سیستم‌های صنعتی است که هدف اصلی آن نیز ایران بوده است.