ساکنان اقلیم زاگرس به عنوان پرچم‌داران مناطق ۹ گانه کشوری، یک بار دیگر ظرفیت ها و کمبودهای خود را برای در آغوش کشیدن گنج توسعه بررسی کردند؛ اینبار در سایه سار خنکای قله الوند، تا از مرور داشته های خود قوت گرفته و نداشته های خود را برای آیندگان این مرز و بوم بسازند و به یادگار بگذارند.
این چهار استان واقع در دامنه زاگرس بر اساس دسته بندی ها صورت گرفته در دسته منطقه ۳ کشور جای گرفتند تا از این پس به جای توسعه هر استان، در افق وسیعتری برای رشد و ترقی این جغرافیای مشترک بکوشند و با هم افزایی نیروها، مسیر توسعه را هموارتر کنند.
زاگرس‌نشینان آزمونه ای برای کشور
استان های کشور براساس دسته بندی یاد شده به ۹ منطقه تقسیم شده و منطقه ۳ با برگزاری ها مستمر نشست های آمایشی به سمت و سوی کاراتر شدن دولتمردان و کارساز شدن برنامه و تصمیم های دولت پیش می رود و به تعبیری پرچمدار مناطق دیگر محسوب شده و حکم الگو و آزمونه ای را برای هشت منطقه دیگر دارد.
نشست های دوره ای آمایش منطقه ۳ کشور هر بار به میزبانی یکی از این چهار اقلیم برگزار می شود و اینبار همدان میزبان زاگرس نشینان شد و علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز هست، این نشست ها را رهبری می کند.
به گفته آقامحمدی تهیه و تدوین اسناد توسعه گردشگری، کشاورزی، صنعت و خدمات از دستاوردهای نشست آمایشی منطقه ۳ کشور است که پشت هر سندی ماه ها کار تحقیقاتی و علمی نهفته تا چشم انداز این اقلیم در افق ۱۴۰۴ و ۲۰ ساله ترسیم شود.
افزایش تولید ناخالص، معرفی برندهای علمی، توسعه گردشگری با محوریت اربعین حسینی، همراه کردن رسانه ملی و توسعه تجارت خارجی نقشه راهی است که رئیس نشست آمایشی منطقه ۳ کشور برای توسعه و آبادنی این اقلیم مفید می داند.
مبلمان جاده، پیش نیاز گردشگری
مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه خیر و صلاح زاگرس نشینان را در توسعه گردشگری می داند که یکی از مولفه های مهمش توجه به گردشگری اربعین است، که به اعتقاد او از آن غافل بوده ایم؛ اما از آنجا که ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است، تاکید درد که از اربعین امسال باید دست بکار شویم و با خدمات رسانی به پنج میلیون زائر اربعین که از استان های غربی گذر می کنند هم خود سود ببریم و هم سود برسانیم.
علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه
آقامحمدی اضافه می کند: مسیر زوار کربلا از ساوه تا ایلام فاقد مبلمان است؛ مبله کردن مسیر زائران با ساخت هتل، مهمانسرا، رستوران و نمایشگاه با هدف تامین نیازهای گردشگران میسر می شود.
وی وجود۶۰ نوع سوغاتی در لرستان، کرمانشاه، ایلام و همدان را بهترین دارایی برای سرمایه گذاری دانست و گفت: ایجاد نمایشگاه مشترک برای عرضه سوغات و صنایع دستی مردمان این منطقه در مسیر زائران اربعین می تواند گام نخست برای مبلمان جاده اربعین باشد.
آقامحمدی تاکید می کند: زمان فروش سوغات و صنایع دستی در حاشیه جاده ها به صورت فله ای و داخل وانت بار گذشته و دسترنج مردمان هنرمندان زاگرس باید به صورت شکیل و در شیک ترین مکان ها عرضه شود تا گردشگران بهترین لذت را از خرید برده و تحفه ای شایسته با خود به خانه ببرند.
گردشگری اربعین انحصاری است
اما صحبت های مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایلام که خود درد و رنج این صنعت نوپا را لمس کرده ۳۰ وظیفه این وزارتخانه را می شمارد و می گوید: گردشگری در جهان فرابخشی شده اما در ایران از نصب تابلوی راهنما تا خرابی سرویس های بهداشتی، بی مزه بودن کباب کوبیده رستوران ها و تصادف اتوبوس گردشگر خارجی را ما باید پاسخگو باشیم.
عبدالمالک شنبه زاده صریح و بی پرده عنوان می کند تا وقتی قانون ها عوض نشود و همه اداره ها و نهادها ملزم به یاری ما نشوند، حال گردشگری خوب نمی شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایلام یادآوری می کند که جنبه مذهبی و سیاسی اربعین در حال حاضر به جنبه اقتصادی اش می چربد و هیچ کسی ریسک سرمایه گذاری ساخت هتل و رستوران و تاسیسات خدمات و رفاهی برای ۱۰ روز اربعین را نمی پذیرد.
او مدعی است از اربعین تنها زباله های زائران نصیب منطقه ۳ می شود، زیرا یک شرکت به طور انحصاری جابه جایی زائران اربعین را در اختیار گرفته و آذوقه کاروان را از همان شهر مبدا تهیه کرده و تنها زباله های زوار برای مردمان لرستان، همدان، کرمانشاه و ایلام می ماند و رنج و مشقت پاکیزی.
شنبه زاده تاکید می کند تا این انحصار شکسته نشود، توسعه گردشگری بر مبنای اربعین تنها یک ایده خوب است که امکان اجرا ندارد.
وی اضافه می کند: اما ما بیکار ننشته ایم و برای ورود گردشگران برنامه ریزی و با چند استان عراق قرارداد امضا کرده و پذیرای تورهای گردشگری با بسته های تشویقی هستیم که قابل تسری به دیگر استان ها نیز هست.
آسیای جنوب غربی؛ حکم عسل برای زاگرس
بعد از گفتمان درباره درد و رنج های صنعت گردشگری، رئیس نشست آمایشی منطقه ۳ کشوری از فاصله زیاد بین نرخ جمعیت و تولید ناخالص ملی گلایه های بسیار کرد و گفت: تولید ناخالص ۴.۷ درصد و جمعیت ۷.۴ است و برای پر کردن فاصله موجود باید برنامه برزیم و اجرا کنیم.
آقامحمدی علت مهاجرت ایرانیان را فقط یک دلیل می داند و آن "نبود درآمد" است؛ به اعتقاد وی وقتی اوضاع کسب و کار خوب نیست مهاجرت بهترین راه به نظر می رسد و این برای آینده کشور خوب نیست.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، توسعه تجارت خارجی را برای افزایش تولید و بهبود کار و درآمد پیشنهاد می دهد؛ طبق اطلاعات او در تقسیم بندی آسیای جنوب غربی، کشورهای عراق، لبنان و سوریه سهم منطقه ۳ برای توسعه تجارت هستند؛ این کشورها حکم عسل برای ما دارند و باید حجم صادراتمان را به این نقاط دو برابر کنیم.
بازار عراق شیرین و دم‌دستی
سرپرست سازمان توسعه تجارت کشور که میهمان این نشست تخصصی است به گفته های آقا محمدی صحه گذاشت و اضافه کرد: عراق بازار خوبی برای منطقه ۳ است و لبنان و سوریه از آن بهتر.
حمید زادبوم از تجار و بازرگانان می خواهد که رفت و آمد به کشورهایی را که حکم عسل دارند، بیشتر کنند و سازمان توسعه تجارت هم در اعزام و دعوت هیات های تجاری با هدف شناخت و شناسایی زائقه و نیاز ملت ها می تواند یاریگر باشد.
او دایر کردن میز تخصصی کالا و برپایی نمایشگاه در کشورهای یاد شده را از راهکارهای تقویت صادرات دانست و گفت: برای اجرای این برنامه ها نیز آمادگی داریم به شرطی که فعالان اقتصادی بخواهند.
عراق یک بازار شیرین و دم دستی برای محصولات ایرانی به ویژه تولیدات غرب کشور است که به باور زادبوم با ایجاد سایت نمایشگاهی قوی می توان سهم بسیاری از این بازار را مال خود کنیم.
لوجستیک ضعیف زاگرس
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه نیز در پاسخ به تعریف و تمجیدهایی که از بازار کشورهای غربی شد، توضیح داد: عراق، لبنان و سوریه شرکای تجاری و سیاسی خوبی برای ایران به ویژه در غرب کشور به حساب می آیند اما باید واقعیت ها را ببینیم و بگوییم.
دکتر هدایت حاتمی به ضعیف بودن لوجستیک منطقه ۳ اشاره می کند که زیر ساختی مهم در توسعه اقتصادی محسوب می شود.
دکتر هدایت حاتمی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه
او حوزه خدمت خود را مثال زد و گفت: کرمانشاه با وجود اینکه تولید کننده خوبی است و محصولات متنوعی از خطوط تولید صنایع و کارخانه هایش بیرون می آید اما از نظر لوجستیک ضعیف است و نیازمند تعامل و همکاری بیشتر وزارت راه و شهرسازی است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه ساخت راه آهن عراق و لازقیه را طرحی راهبردی نه تنها برای توسعه همه جانبه زاگرس نشینان بلکه برای تمام جغرافیای ایران مفید و اثر بخش می داند که ابعاد سیاسی، اقتصادی و مزایای بسیاری برایمان دارد.
به گفته وی این طرح با وجود اینکه پنج دهه است مطرح می شود و هر بار به دلایلی به فراموشی سپرده می شود می تواند سرنوشت کشور را تغییر بدهد.
او بغیر از لوجستیک، مدیران شجاع و جسور را هم برای رشد و بالندگی منطقه ۳ لازم می داند تا با رها شدن از برخی قید و بندهای دست به اجرای طرح هایی نواورانه بزنند که دردی از تولید و اشتغال دوا کند.
حاتمی توزیع و پراکنش عادلانه صنایع و احداث صنایع پایین دستی پتروشیمی و نفت را برای آینده زاگرس مفید ارزیابی کرده و خواستار گنجاندن این برنامه در سند توسعه منطقه ۳ کشوری شد.
پیمان سپاری ارزی؛ صادرات زمین گیر
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان نیز با تائید سخنان وی، گفت: اگر خواهان توسعه اقتصادی هستیم باید زیرساخت هایمان را تکمیل کنیم؛ وقتی صادرات منطقه ۳ کم است و افزایش ۲ برابری آن را هدفگذاری می کنیم باید به فکر لازم و ملزومات این هدف نیز باشیم.
ظاهر پور مجاهد اضافه کرد: با وجود استعداد و ظرفیت های فراوان در بخش کشاورزی اما زیرساخت صادرات در این منطقه فراهم نیست و سیاست های بی موقع برای توقف صادرات کمر کشاورزان را خم کرده و نای ایستادن ندارند.
وی کشمش، سفال، مبل و منبت را از محصولات صادراتی همدان برشمرد که "پیمان سپاری ارزی" زمینگیرشان کرده و پس از قول های فراوان برای اصلاح آن هنوز اتفاقی رخ نداده است.
پورمجاهد برآورده شدن این خواسته فعالان اقتصادی را در حیطه مدیران استانی نمی داند و از منطقه ۳ کشوری می خواهد که همه توانش را برای کاهش رنج تولیدکنندگان به کار بگیرد و چیزی کم نگذارد.
دانشگاه بی خبر از درد صنعت
صحبت از تولید و صادرات که به میان آمد زخم های کهنه رئیس اتاق بازرگانی همدان نیز سر باز کرد و سرنوشت شوم سیر همدان را برای همگان بازگو کرد که به گفته وی سال گذشته تولیدکنندگان این محصول توانستند تنها یک هزار تن از ۶۰ هزار تن تولید خود را صادر کنند و مابقی در سایه نبود بازار صادراتی و صنایع تبدیلی و فراوری نابود شد، اما هیچ کدام از دانشگاه ها بوی تند و تیز شکست سیرکاران را حس نکردند.
علی اصغر زبردست رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی همدان
علی اصغر زبردست گفت: دانشگاه ها برای تولیدات صادرات محور همدان و سه استان دیگر برنامه و طرح ارائه کنند، ما هم با روی گشاده می پذیریم کاری که تاکنون بسیار ضعیف و به جرات می توان گفت در حد صفر بوده است.
او ابراز امیدواری می کند که نشست های تخصصی منطقه ۳ بتواند دست دانشگاه را در دست صنعت و تولید بگذارد.
در دانش بنیان موفق نبودیم
رئیس پارک علم فناوری کرمانشاه نیز چشم حاضران را با گفتن چند جمله به حقایقی از وضعیت شرکت های دانش بنیان این منطقه گشود.
معصومه خان احمدی گفت: در روزگاری که ما در پیچ و خم بومی کردن مفاهیم اولیه گیر کرده و رنج می بریم جهان روی ایده های نوین و پیشرفته سرمایه گذاری کرده و گنج هایش را می چیند؛ در چنین شرایطی نیازمند بازنگری ماموریت های آموزش عالی و فناوری به ویژه در منطقه۳ هستیم.
او شمار شرکت های دانش بنیان در ایلام، کرمانشاه، لرستان و همدان را ۱۲۸ و در کشور چهار هزار و ۵۰۰ مورد اعلام می کند و بی تعارف می گوید که در این عرصه اصلا موفق نبوده ایم.
معصومه خان احمدی رئیس پارک علم و فناوری کرمانشاه
رئیس پارک علم و فناوری کرمانشاه پیشنهاد می دهد برای بهبود این اوضاع می توان مراکز "رشد کسب و کار" را در کنار مراکز "رشد تکنولوژی" راه اندازی کرد؛ طرحی که بانی بسیاری از اقتصادهای کوچک در چین و آمریکا بوده است.
او تاکید می کند که برای شکوفا شدن شرکت های دانش بنیان تا بیش از این دیر نشده سازمان صنعت، معدن و تجارت و دانشگاه ها به مرکزیت پارک علم فناوری باید ساختار مشترکی به نام عرضه و تقاضای نیروی انسانی تشکیل بدهند زیرا با یک گل بهار نمی شود.
وی توضیح می دهد: در اختیار قرار دادن سوله ها و ساختمان های بدون استفاده و خالی به شرکت های دانش بنیان می تواند بسیاری از دغدغه های آنها را کم کند؛ کار خوبی که به گفته وی با همکاری استانداری کرمانشاه انجام شده و برای اعضای منطقه ۳ هم قابل اجراست.
خان احمدی الزام اداره ها و نهادها برای خرید از تولیدات متنوع شرکت های دانش بنیان را موثر می داند و طبق آمارهایی که این استاد دانشگاه با خود آورده ۷۰ درصد محصولات این شرکت ها توسط خریداران غیر بومی و تنها ۳۰ درصد را همشهری های خودشان می خرند.
آنچه گفته شد بخشی از بیم و امیدهای زاگرس نشینان برای توسعه و ترقی بود اما هیچ گنجی بدون رنج به دست نمی آید و باید درد کشید تا بزرگ شد.
بی گمان ساکنان جغرافیای مشترک منطقه ۳ که قرار است الگوی هشت منطقه دیگر باشند باید بیشتر و بهتر بکوشند و کم و کاستی ها را به فراوانی تبدیل کنند.
گزارش از: زهرا زارعی
۷۵۲۷/۲۰۹۰
نظر شما