آمریکا وکاهش تعهدات ایران در حوزه تحقیق وتوسعه هسته ای

گام سوم ایران دیروز جمعه در شرایطی برداشته شد که جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت اجرای تعهدات کشورهای مختلف در برجام تاکید کرده و به باور تحلیلگران گام سوم به گونه ای طراحی شده که هم ایران به مقاصد خود برسد و هم طرف مقابل قدرت لازم را برای ادامه دیپلماسی و تلاش برای حل مشکل داشته باشد.

با اعلام گام سوم،‌ برخی محافل سیاسی و رسانه های خارجی همسو با تیم ب و جنگ طلبان آمریکایی که همواره برای به شکست کشاندن تلاش های انجام شده در قالب برجام از هیچ تلاشی فروگذار نکرده اند تلاش می کنند این اقدام را حرکت در مسیر اتمی و شکست تلاش های فرانسه برای کاهش تنش ها میان ایران و آمریکا ارزیابی کنند.

مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا که به واسطه سیاست های جنگ طلبانه دولت ترامپ، کشورش از برجام کنار رفت، مدعی شد تصمیم ایران درکاهش محدودیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه هسته‌ای، حرکت در مسیر سلاح اتمی است .این ادعا در حالی است که ایران از زمان امضای توافقنامه برجام درسال ۲۰۱۵ همواره حسن نیت خود را در اجرای تعهداتش نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز با 15گزارش خود تاکید کرده ایران همچنان به تعهداتش پایبند بوده است.

وزیر خارجه آمریکا بدون  اشاره به آثار سوء تروریسم اقتصادی کاخ سفید بر مردم ایران که در گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل متحد نیز به صراحت درباره آن سخن گفته شده، افزود: ما از توافق خارج شدیم چرا که می دانیم این توافق ضمانتی برای ایران در پیمودن مسیر سلاح اتمی است و مصمم هستیم که اجازه ندهیم این اتفاق بیفتد.

هر چند تندروهای تازه وارد به کاخ سفید، اردیبهشت ماه سال گذشته در تصمیمی یکجانبه و خلاف مقررات بین المللی از توافق هسته ای ایران که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد بود، خارج شدند و با اعمال تروریسم اقتصادی، به دنبال اخاذی از جمهوری اسلامی ایران برآمدند، اما ایران و سایر طرف های برجام بر لزوم پایبندی به این توافق و حق ایران در انتفاع اقتصادی حاصل از برجام تاکید کرده اند که برغم گذشت نزدیک به ۱۶ ماه و تایید ۱۵ باره آژانس بین المللی انرژی اتمی، اروپایی ها نتوانستند در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا اقدام ملموسی انجام دهند.

این مساله باعث شد تا جمهوری اسلامی ایران به موجب ماده ۳۶ برجام، گام های کاهش تعهدات خود را برای الزام طرف های دیگر به اجرای تعهداتشان بردارد.

ایران در گام های اول و دوم عبور از غنی سازی زیر سطح ۳.۶درصد و سپس افزایش میزان اورانیوم غنی شده از رقم های مندرج در توافق هسته ای را برداشت و همواره تاکید کرده که این گام ها قابل برگشت است به شرطی که طرف های اروپاپی خواسته های ایران بویژه به گفته وزیر خارجه تضمین فروش نفت و بازگشت پول آن را برآورده سازند.
 

احتمال مذاکره و رایزنی طرف های برجام در هفته های آتی

همزمان با گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران ؛ برخی مقامات آمریکایی  از احتمال مذاکره میان ایران و امریکا نیز سخن به میان آورده اند.

" مارک اسپر " وزیر دفاع امریکا دیروز گفت: ممکن است انجام مذاکراتی بین آمریکا و ایران امکان پذیر باشد. جمهوری اسلامی ایران به سمتی در حرکت است که ممکن است مذاکره کنیم.

اسپر که در اندیشکده "رویال یونایتد" در لندن سخن می گفت ؛ اظهار داشت :"به نظر می رسد که ایران به آرامی در حرکت به سمت موقعیتی است که ما می توانیم مذاکراتی داشته باشیم و امیدوارم که اوضاع اینگونه شود.

از سوی دیگر؛ یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز بامداد جمعه به شبکه تلویزیونی "الجزیره" قطر مدعی شد که این اقدام "تلاش تهران برای باج خواهی از جامعه جهانی" است. این مقام آمریکایی همچنین افزودکه این تصمیم از سوی ایران به آن خاطر اتخاذ شده است که بتواند در مذاکره امتیازی را بدست آورد.

این اظهارات مقامات آمریکایی در حالی مطرح می شود که آمریکا در عین حال هر چند طرح پیشنهادی فرانسه برای اعطای خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران را رد کرده اما آن را منتفی ندانسته است.

برخی کارشناسان معتقدند این واکنش ها حاکی از آن است که ایران، آمریکا و قدرت های اروپایی ممکن است که دریچه دیپلماسی را برای حل اختلافات بر سر برنامه هسته ای ایران باز نگاه داشته باشند و حتی برخی رسانه ها از احتمال دیدار مقامات دوکشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل خبر داده اند.

سخن آخر: ایران پس از یک سال صبر استراتژیک، دست‌کم به پنج گزارش آژانس مجهز است که نشان می‌دهد حتی پس از خروج آمریکا از برجام، نیت و قصد تهران کماکان حفظ توافق هسته‌ای و پایبندی به حقوق بین‌الملل است و دو گام قبلی موجب شد اروپا به تکاپو بیفتد و با اهتمام بیشتری نسبت به حفظ برجام تلاش کند. گام سوم نیز در همین راستا قابل بررسی و احتمالا منجر به تحرک بیشتر در طرف های برجام می شود.