اخراج بولتون در تارنماهای سیاست خارجی آمریکا

تارنمای فارن پالیسی (Foreign Policy) یا «سیاست خارجی» مجله خبری سیاسی- اقتصادی که از سوی ساموئل هانتینگتون و وارن منشل پایه گذاری شده، روز چهارشنبه با اشاره به توییت های ترامپ در این خصوص افزود: بولتون، یک طرفدار فوق محافظه کار و طرفدار کاربرد زور در آمریکا، مخالف گشایش دیپلماتیک بین ترامپ وکره شمالی، مخالف تلاش برای یافتن راه حلی در جنگ افغانستان و مخالف مذاکره مقامات آمریکایی با مقامات ایران بود.

این تارنما ادامه داد: این جدایی یک مقام برجسته از کاخ سفید، نویدبخش عدم ثبات بیشتر در تیم سیاست خارجی، درست پیش از مجمع عمومی بزرگ سازمان ملل متحد در نیویورک است.در حالی که شرایط دقیق اخراج بولتون نامشخص است، بی شک این وضعیت بر مذاکرات صلح با طالبان تاثیرگذار خواهد بود؛ مذاکراتی که بولتون مخالف آن بود و ترامپ هم پس از حمله طالبان به کابل، دیدار با این گروه اسلام گرا را در کمپ دیوید لغو کرد.

بولتون در آوریل 2018 این سمت را به عهده گرفت و طولانی ترین مشاور ترامپ در مقام امنیت ملی محسوب می شود."مایکل فلین" نخستین مشاور امنیت ملی ترامپ که کمتر از یک ماه در این سمت مشغول به کار بود در میانه رسوایی ها بر سر گمراه کردن اف بی آی و معاون رئیس جمهوری در مورد تماس های خود با دیپلمات های روسی، استعفا داد. "ژنرال مک مستر" مشاور بعدی امنیت ملی، پس از گذشت بیش از یک سال، در پی درگیری های داخلی با ترامپ  و سایر مشاوران درمورد سیاست خارجی از این شغل کناره گیری کرد.

بولتون در توئیتی روز سه شنبه پس از اعلام ترامپ مبنی براخراج وی، ادعا کرد که با نظر خودش کناره گیری کرده است.او در توییتر نوشت: "من شب گذشته پیشنهاد استعفا دادم و رئیس جمهوری ترامپ گفت:" بگذار در مورد آن فردا صحبت کنیم."

در این میان مقامات کاخ سفید هم هیچ تلاشی برای پشتیبانی از بولتون نکردند و گفتند که بولتون و ترامپ در تعدادی مسائل اختلاف داشتند. "هوگان گیدلی" دبیر مطبوعاتی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که "اولویت ها و سیاست های بولتون با رئیس جمهوری هماهنگ نیستند."

مایک پمپئو وزیر امور خارجه هم روز سه شنبه در جمع خبرنگاران اظهار داشت: "از بولتون خواسته شده که دوشنبه شب استعفا دهد".

اما به نظر می رسد زمان اخراج بولتون اعضای دولت ترامپ را شگفت زده کرده باشد.ساعاتی پیش از اعلام این خبر، بولتون قرار بود روز سه شنبه جلسه ای را در کنار "استیون منوچین" وزیر خزانه داری و پمپئو در مورد تحریم ها برگزار کند. اما در این نشست تنها پمپئو و منوچین حاضر شدند.

از طرفی نام "استفان بیگان" فرستاده کنونی ایالات متحده در کره شمالی و "داگ مک گرگور" سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا به عنوان جانشینان احتمالی بولتون بر سر زبان ها افتاده است.بیگان نزدیک به پمپئو تلقی می شود و انتصاب وی به عنوان مشاور امنیت ملی می تواند نقش پمپئو را به عنوان وکیل اصلی ترامپ در مسائل سیاست خارجی برجسته تر کند.

بولتون که یک باز جنگ طلب در قبال ایران بود، موضع بسیار تهاجمی داشت.در واقع با اصرار بولتون بود که ترامپ سال گذشته از توافق هسته ای ایران در سال 2015 خارج شد و از آن زمان تحریم های شدیدی علیه این کشور وضع کرد. همچنین بولتون بود که سبب ارسال ناو گروه ضربت به خاورمیانه برای مقابله با آنچه مقامات آمریکا آن را تهدید فزاینده ایران می خوانند، بود.

این تنش در اواخر تابستان با سقوط یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی توسط نیروهای ایران در تنگه هرمز به اوج رسید، اما یک بار دیگر بولتون خود را مخالف با ترامپ دید. در آخرین لحظه، ترامپ حملات تلافی جویانه را لغو کرد. کاری که خلاف توصیه های بولتون و پمپئو بود.

به تازگی هم بولتون با تمایل ترامپ برای دیدار با رئیس جمهوری ایران مخالفت کرده بود.در واقع مشکل بولتون این بود که هیچ گاه یاد نگرفت چگونه مانند پمپئو و "مایک پنس" معاون اول رئیس جمهوری، کانال های غرایز رئیس جمهور را در جلسات عمومی خود هدایت کند.پمپئو و پنس همواره و با اشتیاق از رئیس جمهور دفاع کردند. اما بولتون هرگز این نقش عمومی را نپذیرفت و در مصاحبه ها  اغلب از اختلاف نظرهای خود با رئیس جمهوری پرده بر می داشت.

براساس گزارش های شبکه خبری "ان بی سی" ترامپ چنان از بولتون سرخورده شده که ممکن بود به مک مستر زنگ بزند و بگوید تا چه اندازه دلش برای او تنگ شده است.  

بی شک اخراج بولتون موجی از شگفتی را در میان پایتخت  کشورهای متحد آمریکا به راه انداخته است. در بیت المقدس اخراج بولتون با سوگواری همراه خواهد بود. چراکه وی یک هوادار سرسخت اسرائیل بودوهمچون سنگری در دفاع از اسراییل در دولت ترامپ قرار داشت.در سئول، جایی که بولتون به عنوان مانعی برای مذاکرات صلح دیده می شد، احتمالاً اخراج وی جشن گرفته می شود.

سناتور کریس مورفی عضو دموکرات کمیته روابط خارجی مجلس سنا در خصوص اخراج بولتون گفت:"ما اکنون در کمتر از 3 سال 4 مشاور امنیت ملی به خود دیده ایم. این چرخش رهبری آمریکا برای امنیت کشور ما ویران کننده است زیرا متحدان ما اکنون به کشورهای با ثبات تری مانند چین و روسیه روی می آورند."

نشریه آمریکایی پولیتیکو نیز در مطلبی به قلم "الیانا جانسون" با عنوان "چرا راه ترامپ و بولتون جدا شد" اینگونه به این مسئله پرداخت: ماههاست "تاکر کارلسون" مجری فاکس نیوز، در حال لابی کردن با ترامپ بر سر اخراج بولتون بود و به او می گفت احمقانه است که به همکاری با یک مشاور عالی امنیت ملی ادامه دهد که نظراتش را درمورد مسائل امنیتی با خبرنگاران به اشتراک نمی گذارد.

کارلسون و برخی دیگر، از جمله چندین مقام ارشد دولت، دائم  به ترامپ می گفتند که بولتون نه تنها در تیم رئیس جمهوری قرار ندارد بلکه از رسانه های خبری علیه وی استفاده می کند.

اما ترامپ در پاسخ می گفت از حضور بولتون در تیمش لذت می برد زیرا وی سبب ترس دشمنان آمریکا از جمله ایران شده است.

در نهایت همین رسانه ها فاش کردند که چگونه توصیه بولتون به ترامپ سبب لغو دیدار رئیس جمهوری آمریکا با طالبان در کمپ دیوید شده است. هرچند ترامپ چنین چیزی را رد کرد و دلیل لغو این دیدار را تصمیمی اعلام کرد که خود گرفته بود.

اما نباید از یاد ببریم اخراج بولتون نمایی روشن از چگونگی بالا رفتن اعتماد به نفس ترامپ درباره قضاوت در خصوص مشاور امنیت ملی را نشان می دهد و اینکه ترامپ دست از وعده های انتخاباتیش برای خروج آمریکا از منجلاب جنگ های خارج از کشور برنداشته است.  

کارلسون حتی در جایی دیگر بولتون را یک افشاگر خوانده بود و برخی دیگر از اعضای دولت هم از همین امر می ترسیدند و بعضی اوقات بولتون و نزدیکانش را از جلسات حساس به دلیل ترس اینکه اطلاعاتی را درز دهند، کنار می گذاشتند.

بهتر است بگوییم بولتون به عنوان سومین مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری، هرگز متناسب کاخ سفید ترامپ نبود. این وکیل 70 ساله همواره در پی جمع کردن تیمی از وفاداران همفکر برای پیشبرد اولویت های سیاسی خود بود  که این اولویت ها بعضی اوقات، اما نه همیشه، در تضاد با ایده های ترامپ بودند.

اما منتقدان هشدار داده اند که چهارمین مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری احتمالاً باید اختلاف نظر کمی با رئیس جمهوری داشته باشد. آنها معتقدند مشاور بعدی امنیت ملی تنها نام این شغل را با خود یدک می کشد و اساسا دونالد ترامپ مسئولیت این سمت را برعهده خواهد گرفت.

 نشریه نشنال اینترست به عنوان یکی دیگر از نشریات مطرح آمریکایی در نوشتاری به قلم "هانتر درنسیس" این سوال را مطرح کرده که "آیا اخراج بولتون موجب تغییر در سیاست آمریکا می شود".

هانتر در این نوشتار با نقل قولی از "دنی سیارسن" استراتژیست ارتش آمریکا نوشت: "اخراج بولتون به عنوان یک باز جنگ طلب امکان پیشرفت های دیپلماتیک را در صحنه های بی شمار بالا می برد".

وی گفت: "این اقدام احتمالاً بازتابی از این واقعیت است که ترامپ می خواهد دیپلماسی را در چند زمینه دنبال کند و اینکه نمی خواهد چنین مدیر خرابکاری و یا به گفته شبکه فاکس نیوز "یک روباه در مرغدانی داشته باشد".

"تریتا پارسی" رئیس شورای ایرانیان آمریکا (نایاک) در این خصوص گفت: "فروپاشی مذاکرات افغانستان تنها چند گزینه برای پیروزی دیپلماتیک ترامپ باقی گذاشته است؛ مذاکرات صلح افغانستان که کم و بیش از میان رفته، مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین همین وضعیت را دارد، گفت و گو با کره شمالی و چین که تاکنون به جایی نرسیده و وضعیت ایران هم  که به همین گونه است. اما دست کم برای ایران هم که شده ترامپ باید بولتون را کنار می گذاشت".

"دنیل دیویس" از اعضای ارشد اندیشکده "دیفنس پرایوریتیز" در مصاحبه با نشنال اینترست گفت:بزرگترین تغییر سیاست ممکن است با کره باشد. چراکه آنها [کره شمالی] خواهان مذاکره هستند زیرا تحریم ها به شدت آزار دهنده شده است. وی اما در خصوص مطرح شدن نام بیگان به عنوان جانشین احتمالی بولتون می گوید بعید است بیگان به عنوان مشاور امنیت ملی برگزیده شود. چرا که وی با ترامپ کنار نمی آید.

نشنال اینترست در یادداشت دیگری به قلم "پا پیلار" افسر بازنشسته سیا با پرداختن به موضوع اخراج بولتون، این اقدام ترامپ را گامی درست خواند و نوشت: بولتون در هر یک از مواضع خود در دولت، جهان را به یک مکان پر از درگیری بیشتر و ایالات متحده را به کشوری منزوی تر و مأیوس تر تبدیل کرد.

وی درادامه تاکید کرد: هرچند اینکه ترامپ به زودی چهارمین مشاور امنیت ملی خود را در کمتر از سه سال معرفی خواهد کرد،بازتاب فقدان حس استراتژیک اساسی سیاست های خارجی و امنیتی رئیس جمهور است.

این افسر بازنشسته سیا یادآور شد: از همان ابتدا هم مشخص بود که بولتون مانند فلین و مک مستر ماندنی نیست و بزرگترین عامل رسیدن وی به این سمت "شلدون آدلسون" (میلیاردر یهودی) بود؛ همان کسی که از جمله حامیان مالی کارزار نتخاباتی ترامپ در زمان انتخابات ریاست جمهوری بود.سیاستی که بیشترین اهمیت را برای آدلسون داشته، اسرائیل است. آدلسون و بولتون هر دو آشکارا طرفدار بمباران ایران بودند. در واقع همین موضع بولتون بود که باعث شد به نامزد مورد علاقه آدلسون برای کار در کاخ سفید تبدیل شود.

اما در این حین، اخراج بولتون با اختلاف نظر آشکارا میان نتانیاهو نخست وزیر اسراییل و آدلسون تصادفی نیست. این اختلاف که در جریان تحقیقات ادعاهای فساد اداری علیه نتانیاهو برملا شد، نخست وزیر اسراییل را در تلاش برای هدایت شیوه های سرمقاله هیوم روزنامه اسرائیلی متعلق به آدلسون و مقابل وی قرار داد.

با این حال مهمترین مسئله سیاست خارجی که خروج بولتون احتمالاً بیشترین تفاوت را ایجاد می کند، ایران است. بولتون همیشه خواستار جنگ با ایران بود. اما ترامپ به طور فزاینده ای خواهان توافق بوده است. لذا باید از همان ابتدا برای رئیس جمهوری مشخص بود که هرگونه اقدام برای دستیابی به چنین معامله ای منوط به تلاش های خرابکارانه بولتون در هر گام از این مسیر خواهد بود.

هرچند سیاست فشار حداکثری علیه ایران که بولتون در آن نقش پررنگی ایفا کرد، شکست خورده و  پمپئو هم در این سیاست شریک بولتون بوده اما به دلیل هماهنگی پمپئو با رئیس جمهوری، جایگاهش حفظ شده است. هرچند دور از  انتظار نیست با کنار گذاشتن بولتون، لحن پمپئو هم در قبال ایران تغییر کند.  

کاندولیزا رایس وزیر امورخارجه آمریکا در دولت جورج بوش پسر نیز نوشت:قطعا بولتون می‌دانسته که در پایان نزاع با رئیس جمهوری باید از سمتش کنار برود.
او نوشت:معتقدم که نوعی اختلاف طولانی مدت میان جان و شاید رئیس جمهوری آمریکا و شاید عده‌ای دیگر در دولت او وجود داشته است.