ردپای میش‌مرغ در دشت اسدآباد

اواخر مهر و آبان سال ۹۴ همزمان با فصل کوچ میش مرغ، کارشناسان کشوری به همراه یک تیم مستندساز برای بررسی گذشته حیات این گونه جانوری در دشت اسدآباد حضور یافتند تا به بررسی علل انقرض این پرنده زیبا بپردازند.

این تیم که پیشتر در بوکان نیز تجربه این تحقیقات را داشتند، اقدام به تحقیق میدانی از افراد ساکن در نزدیکی دشت اسدآباد کردند که نتایح به دست آمده حاکی از این بود که از سال ۸۸ این پرنده در اسدآباد مشاهده نشده است.

در آن زمان کمبود منابع آبی, خشک شدن رودخانه ها و کاهش بارندگی، هجوم کشاورزان به عرصه محیط زیست و کشت و کار در زمین های اطراف محل زندگی این پرنده عامل کوچ و انقراض میش مرغ عنوان شد.

همچنین توسعه دامداری در روستاها، افزایش کوچ عشایر به محدوده زندگی میش مرغ و افزایش جمعیت و تردد افراد به زیستگاه این پرنده از دیگر عوامل نایاب شدن این گونه زیبا در دشت اسدآباد عنوان شد در عین حال ایجاد یک شهرک صنعتی در محدوده زندگی میش مرغ نیز از دیگر مولفه های بود که در زوال این گونه تاثیر بسزایی داشت.
 

هجوم کشاورزان و دست اندازی بشر به زیستگاه این گونه زیبا موجب شد که دشت اسدآباد واقع در مجاورت منطقه حفاظت شده آلموبلاغ که در گذشته ای نه چندان دور زیستگاه‌ نادرترین گونه جانوری جهان به نام 'میش‌مرغ' بود، تهی از آن شود.

سال گذشته اخبار غیر رسمی از سوی کشاورزان و افراد بومی مبنی بر مشاهده میش مرغ به اداره حفاظت محیط زیست اسدآباد مخابره شد و این موضوع مسئولان این مجموعه را بر آن داشت تا تحقیق میدانی در این زمینه داشته باشند.

پس از تجسس ها و تحقیق های صورت گرفته تعدادی «پر» به همراه مدفوع این پرنده کشف و برای تحقیق و بررسی «دی ان ای» تحویل اداره کل محیط زیست همدان شد که طی فرایندی این نمونه ها به خارج از کشور ارسال شد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست اسدآباد در این باره به ایرنا خاطر نشان کرد: شهریور سال گذشته محل های تحت عنوان استراحتگاه و محل های خواب میشمرغ شناسایی و در این مکان ها تعدادی پر به همراه کود نیز دیده شد.

روح الله زال پور افزود: هم اینک نتیجه آزمایش ها در اختیار سازمان قرار گرفته که گویای مطابق بودن «دی ان ای» مورد آزمایش با «دی ان ای» گونه میش مرغ است بنابراین احیای این گونه در دستور کار قرار گرفت.

وی اضافه کرد: برای مشاهده این گونه جانوری پایش ها و رصدهای شبانه در اولویت قرار گرفته است هر چند فراوانی زمین کشاورزی و فراری بودن این گونه از انسان، زمینه مشاهده آن را از محیط بانان سلب کرده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست اسدآباد ادامه داد: وسعت دشت اسدآباد از روستای سیف آباد تا شهرک صنعتی است اما هجوم کشاورزان به این منطقه و شخم زدن زمین ها موجب کاهش وسعت محل زندگی این گونه جانوری شده است.

وی تردد ماشین آلات کشاورزی و سر و صدای ناشی از آن، کمبود آب و خشکسالی و شکار غیرمجاز را عوامل کاهش میش مرغ دانست و از شهروندان خواست در صورت مشاهده این گونه موضوع را به اداره محیط زیست گزارش دهند.

گونه میش مرغ (Otis tarda) از گونه های منحصر به فرد و بسیار مهم جانوری در جهان به شمار می آید که به علت شرایط زیستی منطقه اسدآباد جمعیت اندکی از این گونه در دشت اسدآباد زندگی می کردند.

میش مرغ، پرنده ای است بسیار وحشی و رمنده که از شلوغی گریزان است و تحمل گرما را ندارد و در مناطق خیلی گرم زندگی آن با مشکل روبه رو می شود.

این پرنده به علت سنگین بودن جثه اش به سختی پرواز می کند و به همین علت و همچنین برای تشخیص دشمنان خود از فاصله دور، قلمرو زیستگاهش را در اراضی مرتفع و وسیع و کشتزارهای بدون درخت انتخاب می کند.

میش مرغ از پرندگان سنگین وزن جهان به شمار می آید و پرنده ای است محتاط، ترسو و بسیار تیزهوش که دارای پروازی پرقدرت است.

۷۵۲۶/۲۰۹۰