همکاری های منطقه ای چاره ساز صلح واقعی

«مهدی هنردوست» روز چهارشنبه در مصاحبه با خبرگزاری پاکستانی ''صباح نیوز'' در اسلام آباد درباره الگویی همکاری های منطقه‌ای در جنوب غرب آسیا و خاورمیانه و خلیج فارس گفت: پتانسیل رقابت، تنش و برخورد در منطقه غرب آسیا بالاست؛ اشتراکات و پتانسیل همکاری‌ها نیز بسیار زیاد است و با توجه به منافع مشترکی که می تواند در پرتو همکاری ها در دسترس کلیه کشورهای منطقه قرار گیرد و همچنین محیط امنیتی مشترک این کشورها، قطعا همکاری منطقه ای در قالب نوعی سازوکار جمعی می تواند یکی از گزینه های مهم پیش روی تصمیم سازان این کشورها باشد.

هنردوست اظهار داشت: همکاری منطقه ای نیاز به فراهم آوردن گام به گام شرایط دارد و نظر به تنش های کنونی، نخستین گام تضمین کلیه طرف ها به عدم ورود به منازعه و رویارویی نظامی خواهد بود که در این گام نخستین، پیشنهاد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر امضای یک توافقنامه مشترک عدم تجاوز می تواند بسیار اعتمادساز باشد.

وی افزود: گام دوم می تواند تنش زدایی و تثبیت اعتماد متقابل بین کشورهای منطقه باشد. در گام سوم نیز می توان با تقویت و گسترش همکاری های اقتصادی و فرهنگی، منافع کشورهای منطقه را بیش از پیش به یکدیگر پیوند داد. گام چهارم یا نهایی نیز می تواند در راستای تحکیم یک چهارچوب امنیتی-سیاسی در منطقه به هدف تضمین ثبات، صلح پایدار و توسعه بدون نیاز به حضور عوامل فرامنطقه ای برداشته شود.

سفیر ایران در پاکستان تاکید کرد: کشورهای منطقه باید اکنون پس از فراز و نشیب ها، جنگ ها و تنش های فراوان به این درک مشترک رسیده باشند که صلح و سعادت واقعی در منطقه تنها از طریق همکاری منطقه ای تامین می شود.

**تحولات افغانستان

هنردوست درخصوص آخرین تحولات افغانستان و امکان برقراری صلح و نقش بازیگران منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای نیز گفت: برای جمهوری اسلامی ایران درخصوص افغانستان آنچه در اولویت بسیار بالا و مهم تر از هر موضوع دیگر قرار دارد برقراری صلح پایدار با مشارکت حداکثری تمامی گروه ها، طبقات و البته از طریق دولت مرکزی کابل و گفتگوهای سازنده کلیه طرف‌های داخلی می باشد.

مهدی هنردوست افزود: نکته قابل توجه در این رابطه این است که ما معتقدیم باید کلیه طرف‌های ذیربط در فرایند صلح افغانستان با حسن نیت و با هدف پایان دادن به بیش از چهار دهه نابسامانی و رنج و اندوه ملت مسلمان و عزیز افغانستان با رویکردی سازنده و در حرکتی جمعی و با مساعدت همسایگان این کشور وارد عمل شده و گام های اجرایی و عملی مفید بردارند.

وی اظهار داشت: با حسن نیت طرف‌های گفتگو، نتیجه دست یافتنی است. در عین حال ضمن تاکید مجدد بر نقش مهم همسایگان به دلیل متاثر شدن آن ها از هرگونه تحول مثبت یا منفی در افغانستان و اینکه اگر این همکاری منطقه ای با حسن نیت تمامی طرف ها شکل بگیرد؛ به طور قطع و یقین دیگر هیچ نیازی به دخالت کشورهای فرامنطقه ای نبوده و با همت مردم سخت کوش افغانستان و همدلی رهبران سیاسی و دینی آن کشور، شاهد آینده ای به دور از جنگ و آشوب برای مردم رنجدیده و محروم این کشور خواهیم بود.

**زمینه های همکاری ایران و پاکستان

هنردوست در ادامه افزود: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این برهه حساس تاریخی بر اساس اصل «اول همسایگان» تعریف می شود. همانطور که همواره تاکید شده است، اشتراکات فراوانی تاریخی، فرهنگی، قومی، مذهبی و سیاسی-امنیتی دلایل کافی را برای اهمیت روابط دو کشور فراهم می نماید. همچنین تحولات منطقه به سمت و سویی پیش می رود که لزوم همکاری و تشریک مساعی کشورهای اسلامی منطقه مانند ایران، پاکستان، ترکیه و افغانستان در کنار سایر دولت های قدرتمند مانند روسیه و چین برای حفظ و تقویت ثبات و امنیت منطقه و گسترش همکاری های اقتصادی بیش از پیش آشکار می گردد.

وی افزود: اگر جمهوری اسلامی ایران با صرف جان و مال خود در مبارزه با گروهک‌های فاسد، جنایتکار و سرسپرده همچون داعش به دفاع از تمامیت ارضی، جان، مال، ناموس و خاک کشورهای مسلمان وارد شده؛ آیا این به معنای تقویت حضور و نفوذ است؟ آیا جمهوری اسلامی ایران باید اجازه می داد که گروهک‌های تروریستی دعوت شده از سراسر جهان با مدیریت برخی دولتهای مرتجع منطقه و چراغ سبز برخی قدرت‌های استکباری تقویت و موفق تر شده و تا مرزهای غرب آسیا و آسیای میانه پیش بیایند؟

هنردوست تاکید کرد: بدیهی است که موفقیت های غیرقابل انکار جمهوری اسلامی ایران در مقابله با گروه‌های تروریستی همچون داعش با عکس العمل هایی از سوی حامیان این گروه ها روبرو شود. بنابراین داستان و روایت دروغین ایران‌هراسی را آغاز کرده و دامن زدند تا بازار فروش تسلیحات را گسترش دهند.

وی گفت: دلیل بارز مخالفت جمهوری اسلامی ایران با حضور سیاسی و نظامی قدرت های استکباری و فرامنطقه‌ای در مناطق غرب آسیا، خاورمیانه و آسیای میانه این است که تجربه چندین دهه گذشته ثابت نموده است که هرگونه حضور و دخالت خارجی در موضوعات داخلی منطقه نتایجی غیر از هرج و مرج، کشتار، تقویت گروه های تروریستی و وخامت اوضاع و بالطبع، افزایش فشار بر ملت ها به دنبال نداشته است. لذا، نظر به اهمیت موضوع، ما بارها و بارها کشورهای منطقه را به همگرایی، تعامل و همکاری برای حل معضلات مبتلابه منطقه توصیه و دعوت نموده ایم.

**تحولات خلیج فارس و روابط با غرب

سفیر ایران در پاکستان درخصوص تحولاتی پیش روی منطقه و اختلافات تهران-واشنگتن نیز گفت: جمهوری اسلامی ایران حکومتی قدرتمند، پاسخگو و مستظهر به پشتیبانی ملت است؛ لذا هیچ توطئه ای نمی تواند این دولت را تضعیف کند. تسلیم شدن در برابر دولت های بیگانه جایی در تفکر این ملت ندارد.

وی تاکید کرد: هرگونه سازش، تسلیم و تکیه بر بیگانگان برای ملت ایران قابل پذیرش نیست زیرا با عزت نفس، اقتدار، تاریخ، فرهنگ و موقعیت این ملت و کشور در تعارض است. هنردوست افزود: جمهوری اسلامی ایران جز زبان تکریم و رعایت کامل حقوق این ملت را نمی پذیرد. دستگاه دیپلماسی تهران با هدف تامین صلح و ثبات پایدار و پیشبرد روابط دوستانه بین دولت ها، برای هرگونه تعامل سازنده و گفتگوهای صرفا منطقه ای آماده است.

مهدی هنردوست گفت: در خصوص احتمال گفتگوی تهران-واشنگتن، تا زمانی که دشمنان با زبان زور و تحریم که در واقع تروریسم دولتی و جنگ اقتصادی است؛ سخن می گویند و پایگاه ها و ناوگان نظامی را اطراف مرزهای ایران گسترش می دهند و دعوت به مذاکره با تهدید و فشار توامان مطرح می کنند؛ در حالیکه پیمان های سابق را شکسته و راهی برای اعتماد باقی نگذاشته است؛ صحبت از مذاکره و تنش زدایی در روابط تهران-واشنگتن وجود ندارد.

**گام های ایران در برجام

مهدی هنردوست افزود: دولت آمریکا در برابر تعهدات خود در قبال برجام مسئول است و باید پاسخگوی ضرر و زیان های وارده به ایران در اثر خروج واشنگتن از این توافقنامه و بازگشت تحریم ها باشد.

وی گفت: کاهش تعهدات داوطلبانه ایران ذیل برجام، تنها یکی از تضمین های ایران در صورت عدم رعایت مفاد توافقنامه از سوی طرف های مقابل است و تا زمانی که آمریکا و سایر طرف های این توافق چندجانبه به تعهدات خود به طور کامل عمل نکنند، جمهوری اسلامی ایران نمی تواند به طور یکجانبه این تعهدنامه را اجرا نماید و در قبال تعهدات، از هیچ حقوقی برخوردار نباشد و حتی هزینه های هنگفت خودداری دیگر طرف ها از اجرای تعهداتشان را نیز پرداخت نماید.

سفیر ایران اظهار داشت: متاسفانه پس از جنگ دوم جهانی ضعف دولت های دیگر و همچنین ساده انگاری برخی کشورها سبب شد تا آمریکا امتیازاتی بیش از آنچه در این جنگ هزینه نمود؛ به دست آورد. حق انحصاری در تولید و انباشت انبوه سلاح های متعارف و غیرمتعارف و حق وتو در ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد متاسفانه روند تحولات را به سمت زورگویی، عدم پاسخگویی و انحصارطلبی مضاعف این دولت پیش برد، تا جایی که حتی این دولت در تحولات داخلی دیگر کشورها به راحتی دخالت می کرد و به هر نقطه ای از جهان که اراده می نمود نیروی نظامی ارسال می کرد و با سوءاستفاده از امتیازات خود در ساختار سازمان ملل متحد، برای دخالت ها و تجاوزات آشکار خود توجیه قانونی می تراشید و حقوق بین الملل را به نفع خود تفسیر می کرد.

وی افزود: اکنون، سرگذشت برجام و خروج یکجانبه آمریکا از این توافقنامه، نمونه ای آشکار از این الگوی رفتاری آمریکاست. تفاوت جمهوری اسلامی ایران با سایر اعضای جامعه بین المللی این است که به جای سکوت، همراهی یا پذیرش این برترجویی و زورگویی آمریکا، راه مقاومت را در پیش گرفته است. جهان تنها زمانی از ورطه زورگویی و رویکردهای مستکبرانه خارج می شود که مقاومت و عدم اطاعت از زورگو به یک الگوی همگانی تبدیل شود.

**تیم ترامپ و برکناری بولتون

مهدی هنردوست گفت: جان بولتون شخصیتی بود که به داشتن روحیه‌ای جنگ طلب شهرت داشت. البته فقط او نبود، افراد دیگری نیز هستند که با مشورت های نادرست خود راه را بر تعاملی سازنده در چارچوب برجام بستند. برکناری جان بولتون نشانه ای بود از شکست سیاست های تیم B و رسیدن دولت ترامپ بر نادرست بودن رویه های پیشنهادی آنها در به بن رساندن کانال های گفتگو، خروج از توافقات و استفاده از زبان زور، تهدید و تحریم باشد.

**تحریم های ضدایرانی

سفیر ایران در پاکستان اظهار داشت: در خصوص تحریم ها دو نکته را باید مدنظر قرار داد. اول اینکه آمریکا دیگر ابرقدرت و هژمون اقتصادی در جهان نیست که بتواند همه راه های تنفس اقتصادی یک کشور را قطع نماید و دوم اینکه در جهانی که از لحاظ اقتصاد به هم وابسته است هر کشوری که خود را از شبکه ارتباطات اقتصادی محروم نماید کشور دیگری فورا جایگزین آن خواهد شد. در خصوص تحریم های علیه ایران نیز این قضیه صدق می کند. آمریکا توان واداشتن همه دنیا برای قطع رابطه با ایران را ندارد و به تناسب تنگ کردن حلقه های اقتصادی دور ایران، در واقع خود را نیز از مزایای این ارتباط  محروم ساخته، راه را برای رقبای خود که با ایران رابطه دارند باز تر خواهد ساخت و اینکه کشوری که از تحریم های یکجانبه، غیرقانونی و غیرمنطقی آمریکا تبعیت نماید، درواقع خود را از یک سری مزایای رابطه اقتصادی با ایران محروم ساخته است.

**تحولات جهان اسلام

هندوست ادامه داد: متاسفانه امروز بسیاری از کشورهای جهان اسلام سیاست های مماشات و سازش را به جای مقاومت در مقابل زورمداری برگزیده اند. تداوم این سیاست ها باعث می شود دشمنان جهان اسلام با جسارت و جرات بیشتری به تجاوز کاری و زیاده طلبی های خود ادامه دهند. ایده تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی، اعلام الحاق بلندی های جولان، طرح بزرگی به نام معامله قرن  و .... همه از  آثار و نتایج این سیاست های سازش کارانه است. دلیل این مماشات نیز مشخص است.

وی افزود: برادران ما در کشورهای اسلامی در شناسایی دشمن دچار اشتباه شده اند. در واقع دشمن برای آنها به گونه دیگری تعریف شده است. رهبران جهان اسلام نیازمند یک بازنگری در سیاست های گذشته خود هستند. تا جایی که به جمهوری اسلامی ایران ربط داشته باشد، ما همواره حامی حقوق مسلمانان به طور عادلانه و منصفانه در هر جای جهان خواهیم بود. اگر این سیاستها در کل جهان اسلام یکدست اجرا شوند،  دیگران بیشتر از آنچه امروز هست به نتیجه اقدمات زیاده طلبانه خود خواهند اندیشید و نگرانی بیش از آنچه امروز دارند نسبت به آثار و نتایج زیاده طلبی های خود خواهند داشت.

**بحران کشمیر

سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان گفت: ایران با هر دو کشور هند و پاکستان روابط دوستانه و نزدیکی دارد و به عنوان عضوی از منطقه نگران اوج گیری هرگونه تنش در شبه قاره هستیم.

وی افزود: ما با هر گونه افزایش تنش در منطقه غرب آسیا مخالف هستیم و از هر فرصتی برای دعوت طرفین به حل مسائل و مشکلات فی مابین به صورت مسالمت آمیز و از طریق مذاکره و با هدف امین حقوق مسلمانان کشمیر هستیم.